Siahâda

Rhan o gyfres ar; Islam ;
	Athrawiaeth;
	Allah · Undod Duw; Muhammad · Proffwydi Islam
	Arferion;
	Cyffes Ffydd · Gweddïo ; Ymprydio · Elusen · Pererindod
	Hanes ac Arweinwyr;
	Ahl al-Bayt · Sahaba ; Califfiaid Rashidun · Imamau Shi'a
	Testunau a Deddfau;
	Coran · Sŵra · Sunnah · Hadith; Fiqh · Sharia; Kalam · Tasawwuf (Swffiaeth)
	Enwadau;
	Sunni · Shi'a
	Diwylliant a Chymdeithas;
	Astudiaethau Islamig · Celf; Calendr · Demograffeg; Gwyliau · Mosgiau · Athroniaeth; Gwleidyddiaeth · Gwyddoniaeth · Merched
	Islam a chrefyddau eraill;
	Cristnogaeth · Iddewiaeth ;
	Gweler hefyd;
	Islamoffobia · Termau Islamig; Islam yng Nghymru

Yn athrawiaeth Islam, y gyntaf o Bum Colofn y Ffydd (Arabeg: Arkân al-Dîn), a adnabyddir hefyd fel y Farâ'idh, yw'r Siahâda (hefyd wedi'u sillafu Shahadah, Siahada, neu Shahada).

Dyma Gyffesiad y Ffydd Islamaidd, a ymgorfforir yn y datganiad lâ ilâha il-lâ'l-lâh wa Muhammad rasulu Al-lâh ("Nid oes Duw ond Duw a Mohamed yw Ei Negesydd"). Mae rhywun sydd heb fod yn Fwslim sy'n datgan y geiriau hyn yn ddiffuant o flaen dau dyst Mwslim yn cael ei dderbyn fel Mwslim ei hun.

Mae'r Siahada neu Shahada (yn Arabeg الشهادة ash-shahāda, "tystiolaeth", mewn cyd-destun crefyddol "proffesiwn ffydd", er ei fod hefyd yn cael ei alw mewn deuol, الشهادتان ash-shahādatān, yn deillio o شهد shahida, "tystio", "bod mae tyst "[1]) yn ymadrodd sy'n ffurfio proffesiwn ffydd Islam a dyma'r cyntaf o'r" pum colofn "fel y'i gelwir y mae'r grefydd hon yn seiliedig arnynt. Mae Mwslimiaid yn ei ddweud yn ddyddiol ac yn rhan o'r Adhan yn eu gweddïau a dyma hefyd y fformiwla y mae'n rhaid i un ei hadrodd i drosi i Islam, (yn ogystal i wilayat Ali yn ôl fersiwn Shia o Islam.^[1]

Geiriad

Ystyr y gair chahada yw "i fod yn bresennol", "i fod yn dyst", "i ardystio",^[2] Felly bwriedir i'r llefaru ar y proffesiwn ffydd hwn fod yn dystiolaeth unigolyn tuag at ei grefydd, ei dduw a Muhammad fel yr olaf proffwyd y grefydd hon.

Mae'r frawddeg yn cynnwys dwy ran (neu ddwy frawddeg, a elwir felly yn "ddwy sgwrs"):

Yn Arabeg: لا إله إلا الله محمد رسول الله.
Trawslythreniad: lā ilāh^a illā-Llāh, Muḥammad^un rasūl^u-Llāh
Cyfieithiad: "Nid oes dewiniaeth heblaw Duw a Muhammad yw proffwyd Duw."

Wrth ei hadrodd, fel rheol rhagflaenir pob brawddeg o normaleiddio'r fformiwla شهد أن ashhadu an, "Rwy'n tystio," fel bod y chahada, dyweder: أشهد أن لا إله إلا الله وأشهدة أن محمدا رسول الله ashhadu wa-ashhadu anna Muḥammadan rasūlu-Llāh, "Tystiaf nad oes dewiniaeth heblaw Duw, a thystiaf mai Muhammad yw proffwyd Duw" llefaru ar adrodd chadah o shahadah.adrodd y siahada (help·info) ^[3].

Mae Shahadah yn cyfeirio at syniad sylfaenol Islam: undod ac undod Duw (tawhid). I'r credadun, felly, ei ynganu mae'n weithred hanfodol o ffydd: mae'r honiad nad oes ond un dewiniaeth yn awgrymu bod holl weithredoedd bywyd yn ddarostyngedig iddo, a'r datganiad mai Muhammad yw negesydd olaf. mae'r dewiniaeth hon yn awgrymu pwysigrwydd y Proffwyd fel enghraifft i'w dilyn. Mae'r fformiwla hon yn cyd-fynd â Mwslimiaid trwy gydol eu hoes, yn sibrwd yng nghlustiau babanod newydd-anedig ac yn helpu i'w ddweud wrth y marw.

Mae'r gred ddiffuant yn y siahada yn ddigon i gael ei ystyried yn Fwslim. Ei ynganiad yn uchel ac yn glir gerbron dau dyst, ar ôl abladiad, yw'r unig ddefod sy'n ofynnol i drosi i Islam. Fodd bynnag, yn ôl athrawiaeth Islamaidd, ni fydd hi ar ei phen ei hun yn arwain y credadun i iachawdwriaeth; ar gyfer hyn mae'n angenrheidiol cyflawni rhwymedigaethau'r pedair colofn arall.

Amrywiaeth

Y Gyffes Ffydd wedi ei ysgathru mewn caligraffi ar borth Babussalam ym Mhalas Topkapı, Istanbul, Twrci — Y Gyffes Ffydd wedi ei ysgathru mewn caligraffi ar borth *Babussalam* ym Mhalas Topkapı, Istanbul, Twrci

Yn ôl Islamiaeth Sunni, mae dwy ran i'r Shahada: lā ʾilāha ʾillā llāh ("Nid oes dwyfoldeb heblaw Duw"), a muḥammadun rasūlu llāh ("Muhammad yw negesydd Duw"), y cyfeirir atynt weithiau fel y Shahada cyntaf a'r ail Shahada. [13] Gelwir datganiad cyntaf y Shahada hefyd yn tahlīl.^[4]

Yn Islamiaeth Shia, mae gan y Siahada drydedd ran hefyd, ymadrodd yn ymwneud ag Ali, yr Imam Shia cyntaf a phedwerydd teyrnasiad caliph Rashid y Mwlsmiaid Sunni: وَعَلِيٌّ وَلِيُّ ٱللَّٰهِ (wa ʿalīyun walīyu llāh; IPA: [wa.ʕa.liː.jun wa.liː. ju‿ɫ.ɫaː.h]), sy'n cyfieithu i "Ali yw wali Duw".^[1] Ystyr Wali yw "gwarchodwr", "awdurdod".