Mudandod dethol
Enghraifft o'r canlynol | clefyd |
---|---|
Math | anhwylder lleferydd, anhwylder gorbryder |
Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia |
Anhwylder gorbryder difrifol yw mudandod dethol lle nad yw person yn gallu siarad mewn sefyllfaoedd cymdeithasol penodol, megis â chyd-ddisgyblion yn yr ysgol neu â pherthnasau nad ydynt yn gweld yn aml iawn.
Nid yw plentyn nac oedolyn â mudandod dethol yn gwrthod nac yn dewis peidio siarad ar adegau penodol; yn llythrennol nid ydynt yn gallu siarad. Mae’r disgwyliad i siarad â phobl benodol yn achosi iddynt rewi ac yn sbarduno teimladau o banig, ac mae siarad yn amhosibl.
Gydag amser, bydd y person yn dysgu i ragweld y sefyllfaoedd sy’n pryfocio’r ymateb hwn cyn iddynt ddigwydd a byddant yn gwneud popeth y gallant i’w hosgoi. Fodd bynnag, mae pobl â mudandod dethol yn gallu siarad yn rhydd â phobl benodol, megis teulu a ffrindiau agos, pan nad oes rhywun arall o gwmpas i achosi iddynt rewi.[1]
Achosion
[golygu | golygu cod]Mae arbenigwyr yn cyfeirio at fudandod dethol fel ofn (ffobia) siarad â rai pobl. Nid yw’r achos o hyd yn amlwg, ond mae’n wyddys ei fod yn gysylltiedig â gorbryder.
Fel arfer bydd gan y plentyn duedd o fod yn orbryderus ac yn cael trafferth gwneud digwyddiadau bob dydd.[1]
Triniaeth
[golygu | golygu cod]Gyda thriniaeth addas, gall y rhan fwyaf o blant oresgyn mudandod dethol. Ond yr hynaf ydynt pan maent yn derbyn diagnosis, yr hiraf fydd y triniaeth yn ei gymryd.
Bydd effeithiolrwydd triniaeth yn dibynnu ar:
- pa mor hir mae’r person wedi cael mudandod dethol
- os oes ganddynt anawsterau cyfathrebu neu ddysgu neu bryderon ychwanegol ai peidio
- cydweithrediad pawb sydd ynghlwm â’u haddysg a’u bywyd teuluol
Nid yw triniaeth yn ffocysu ar y siarad ei hun, ond yn hytrach ar leihau’r gorbryder sydd ynghlwm â siarad. Y mathau o driniaethau mwyaf effeithiol yw therapi gwybyddol ymddygiadol (CBT) a therapi ymddygiadol.[1][2]
Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ 1.0 1.1 1.2 "Mudandod Dethol". meddwl.org. 2020-08-17. Cyrchwyd 2022-03-05.
- ↑ "Selective mutism". nhs.uk (yn Saesneg). 2021-02-10. Cyrchwyd 2022-03-05.
Cyngor meddygol |
Sgrifennir tudalennau Wicipedia ar bwnc iechyd er mwyn rhoi gwybodaeth sylfaenol yn unig. Allen nhw ddim rhoi'r manylion sydd gan arbenigwyr i chi. Mae'r erthygl hon yn cynnwys testun o’r dudalen Mudandod Dethol ar wefan , sef gwefan at y diben o ddarparu gwybodaeth a chefnogaeth am iechyd meddwl yn y Gymraeg. Mae gan y dudalen penodol hwnnw drwydded agored CC BY-SA 4.0; gweler testun y drwydded am delerau ail-ddefnyddio’r gwaith. Am driniaeth ar gyfer afiechyd, cysylltwch â'ch meddyg neu ag arbenigwr cymwys arall |