Valletta F.C.
 | |||
| Enw llawn | Valletta Football Club | ||
|---|---|---|---|
| Llysenwau | Lilywhites, Citizens[1] | ||
| Sefydlwyd | 1943 | ||
| Cadeirydd | Victor Sciriha | ||
| Rheolwr | Enzo Potenza[2] | ||
| Cynghrair | Uwch Gynghrair Malta | ||
| 2022–23 | Uwch Gynghrair Malta, 8. | ||
| Gwefan | Hafan y clwb | ||
| |||
Clwb pêl-droed ym Malta yw Valletta FC. Mae'r clwb wedi'i leoli yn Valletta, prifddinas yr ynys weriniaeth ym Môr y Canoldir. Llysenw'r tîm yw the Lillywhites oherwydd eu crysau gwynion.[3]
Hanes
[golygu | golygu cod]Cyd-destun
[golygu | golygu cod]
Mae gan ddinas Valletta ym Malta hanes pêl-droed hir, rhwng 1886 a 1919 ar ryw adeg neu’i gilydd, roedd tua phedwar ar ddeg o dimau wedi cystadlu yn cynrychioli’r ddinas. Ymhlith y timau cynnar hyn roedd Cynghrair boblogaidd Boys Empire, Coleg Valletta, Sgwâr San Siôr, Dockyard Albion a Chlwb Athletau Malta. Roedd nifer o'r timau wedi ei crynhoi o gwmpas caffes yr ynys.[4]
Nid oes tystiolaeth glir ynghylch pryd y gwnaeth Valletta F.C. Dechreuwyd, a dyna'r rheswm fod gan Valletta ddau glwb yn yr oes honno. Sylfaen Valletta F.C. gosodwyd gyda chreu tîm Valletta United. Roedd Valletta United yn cael ei adnabod fel "tîm y sgwâr" ers i'r clwb gael ei leoli yn Sgwâr San Siôr. Cynrychiolodd Valletta United y ddinas rhwng 1904 a 1932.
Sefydlu'r Clwb
[golygu | golygu cod]Cam cynnar yn hanes y clwb presennol oedd sefydlu Clwb Pêl-droed Valletta United ym 1903 gan bobl ifanc leol. Er gwaethaf eu brwdfrydedd dros y gêm a ddaeth â'r ynys gan y Prydeinwyr, cafodd y bobl ifanc ddechrau bras gyda chyflenwadau cyfyngedig. Fe wnaethant dorri eu trowsus gwyn yn siorts hir a lliwio eu crysau i mewn i liwiau'r clwb (brown, gyda llewys melyn) ar gyfer eu gwisgoedd.
Dewiswyd The Ditch yn Porte des Bombes, a oedd ei hun wedi bod yn lleoliad y gêm bêl-droed Malteg gyntaf erioed ym 1886, i gynnal gêm gyntaf Valletta United ar 9 Ionawr 1904.[4] Fe wynebodd United yn erbyn tîm o’r Ysgol Golegol ac ennill 1–0 gyda streic gan flaenwr o’r enw L. Agius.
Sefydlwyd Valletta United ar 9 Ionawr 1904. Daeth y clwb yn bencampwyr am y tro cyntaf yn nhymor 1914/15. Ar ôl dim ond yr ail safle ym 1928, dathlodd y clwb ei ail fuddugoliaeth yn 1932. Yn yr un flwyddyn cafodd ei ailenwi'n Ddinas Valletta, a ddylai bara saith mlynedd. Yn 1939 ailenwyd y clwb yn Valletta St. Paul's AFT. Ers i’r gêm ddod i stop yn rhannol yn ystod yr Ail Ryfel Byd, unodd y clwb ym 1944 gyda’r cystadleuwyr lleol Valletta Prestons i ffurfio Valletta F.C.
Roedd y clwb newydd ei sefydlu yn llwyddiannus yn ei dymor cyntaf ac enillodd bencampwriaeth Malta, y gellid ei hamddiffyn y flwyddyn ganlynol. Yn y blynyddoedd canlynol, roedd Valletta FC yn un o'r timau amlycaf ym mhencampwriaeth Malteg, ynghyd â Sliema Wanderers, Floriana FC a Hibernians Paola. Ond roedd y clwb hefyd yn llwyddiannus yng Nghwpan Malta: Ers ennill y teitl am y tro cyntaf gyda buddugoliaeth derfynol 3-0 yn erbyn FC Floriana ym 1960, mae deg teitl arall wedi dilyn.
Er 2001, pan enillodd y clwb y dwbl, bu’n rhaid aros am deitl cyn sicrhau’r bencampwriaeth ddau ddiwrnod gêm cyn y diwedd ym mis Mai 2008 pan na allai Marsaxlokk ennill yn erbyn Birkirkara.
Noddwyr
[golygu | golygu cod]Cyflenwr cyfredol Valletta FC yw Nike, y prif noddwr yw Insignia, cwmni rheoli ffordd o fyw.
Maes Chwarae
[golygu | golygu cod]Maen nhw'n chwarae eu gemau cartref yn Stadiwm Pêl-droed Ta Qali, a elwir hefyd yn Stadiwm y Canmlwyddiant, tir â 17,000 o seddi sydd hefyd yn bencadlys tîm cenedlaethol Malteg.[3]
Valletta FC a thimau Cymru
[golygu | golygu cod]Mae gan Valletta hanes o ran chwarae timau Cymru. Yn nhymor 1999-2000, fe guron nhw y Barri 3-2 ar agregau yn rownd gyntaf cymhwyso Cynghrair y Pencampwyr UEFA.
Yn 2015, fodd bynnag, fe gollon nhw 4-2 ar agregau i'r Drenewydd yn rownd gyntaf cymhwyso Cynghrair Europa UEFA.[3]
Ar 27 Awst 2020 chwareodd Valletta yn erbyn Y Bala.[5] yng nghystadleuaeth Cynghrair Europa UEFA gan golli 0-1 i'r tîm o Gymru.[6]
Anrhydeddau
[golygu | golygu cod]- Uwch Gynghrair Malta (25):
1915, 1932, 1945, 1946, 1948, 1959, 1960, 1963, 1974, 1978, 1980, 1984, 1990, 1992, 1997, 1998, 1999, 2001, 2008, 2011, 2012, 2014, 2016, 2018, 2019
- Cwpan Malta (14): 1960, 1964, 1975, 1977, 1978, 1991, 1995, 1996, 1997, 1999, 2001, 2010, 2014, 2018
- Supercup Malta (11): 1990, 1995, 1997, 1998, 1999, 2001, 2008, 2010, 2011, 2012, 2016
Dolenni
[golygu | golygu cod]Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ "Valletta edge Balzan to capture BOV Super Cup". 2018-12-13. Cyrchwyd 2020-07-16.
- ↑ https://tvmnews.mt/sport/enzo-potenza-jinhatar-ufficjalment-kowc-ta-valletta-fc/
- ↑ 3.0 3.1 3.2 https://clwbpeldroed.org/2020/08/20/valletta-who-are-bala-towns-europa-league-first-qualifying-round-opponents/
- ↑ 4.0 4.1 http://www.vallettafc.net/club-history
- ↑ http://www.s4c.cymru/sgorio/2020/cyhoeddi-gemau-ewropeaidd-i-glybiau-cymru/
- ↑ https://twitter.com/sgorio/status/1299073056984518656
}
