Bihigu Zoya Suurili

Bihigu Zoya Suurili

surah

Pahi la	Alikuraan
Japan zuliya (yuli kana) sabbu ni	さきゅう
Siɣili-lana yuli	Ahqaf
Be lɛbigili zuliya nima ni	46. The Sandhills, Q31204708
Balli tuma bɛi balli yuli	laribanchi
Tuma ŋɔ maa zaa bɛla URL maa ni	https://quran.com/46
Nahingbaŋ	Meccan surah

Bihigu Zoya Suurili (Al-Ahqaaf ٱلْأَحْقَاف)

Suurili ŋɔ maa wuhirimi ni ŋun kam saɣisiri o maŋ’ bee so, tɔ! O nyɛla wa’azulana. Di lana yi nyɛla Annabi bee ka nnabi, ninsala n-nyɛ o bee alizini.

Aaya nima

Aaya nima:

• 1.Ha-Miim (H.M.). [Bachi gaŋ gaŋ ŋɔ maa wuhirimi ni Al-Kur’aani nyɛla Muɣujizah (lahiʒibsi din ka ŋmali), dama so ʒi di gbinni naɣila Naawuni].
• 2. Litaafi ŋɔ maa (Al-Kur’aani) siɣisibu yila Naawuni So Ŋun nyɛ Nyɛŋda, Yεmgoliŋgalana sani na.
• 3. Ti (Tinim’ Naawuni) bi nam sagbana ni tiŋgbani, n-ti pahi din be di sunsuuni naɣila ni yεlimaŋli ni sahamirili (Chiyaama yisibu dali). Amaa! Ninvuɣu shεba ban niŋ chεfuritali maa nyɛla ban lebri biriti bɛ ni saɣisiba ni shεli maa.
• 4. (Yaa nyini Annabi)! Yεlima: “Di nibɔŋɔ, yi (Maka chεfurinim’) nya yini jεmdi binyɛr’ shɛŋa ka pa ni Naawuni maa, bo ka bɛ leei nam tiŋgbani yaaŋa zuɣu? Bee bɛ malila nuwa sagbana mini tiŋgbani (nambu) puuni? Tahimi ya ma litaafi shεli (din pun kan ya na) poi ni ŋɔ maa (Al-Kur’aani) na, bee baŋsim shεli bɔba, yi yi nyɛla yεlimaŋli nima.”
• 5. Yaha! Ŋuni n-leei bɔrgi n-ti paai ninvuɣu so ŋun jεmdi binshɛɣu din pa Naawuni, ka di nyɛla din ku tooi deegi o suhigu kuli mali ni Zaadali, ka di nyɛla bɛ (buɣa maa) ʒi ni bɛ suhiri ba gba.
• 6. Yaha! Bɛ yi ti laɣim ninsalinima (Zaadali), bɛ (buɣa maa) yɛn ti leeila dimba n-zaŋ tiba, kazaɣisi kadama bɛ daa ʒin jɛm ba gba.
• 7. Yaha! Bɛ yi ti karindi Ti (Tinim’ Naawuni) aayanim’ din be polo ni n-tiri ba, ka ninvuɣu shεba ban niŋ chɛfuritali maa yεli: “Ŋɔ maa nyɛla sihira din kuli be polo ni.”
• 8.Bee bɛ yεrimi ni o (Annabi Muhammadu) kpiri li (Al­Kur’aani) mi? (Yaa nyini Annabi)! Yεlima: “Di yi nyɛla mani n-ŋma li, tɔ! Yi ka yiko din yɛn tooi taɣi ma shɛli ka chɛ Naawuni (daazaaba), Ŋuna n-nyɛŊunmiyi ni yεri yεltɔɣa yoli shεŋa n-zaŋ chaŋ di (Alku’aani maa) puuni, O saɣi shɛhiradira m mini ya sunsuuni. Yaha! Ŋuna n-nyɛ Chεmpaŋlana, Zaadali Nambɔzobonaa.
• 9. (Yaa nyini Annabi)! Yεlima: “M-pala pilgu tuumba ni, m-mi bi mi bɛ ni yɛn ti niŋ ma shεm, bee yinima. Mani bi doli shεli m-pahila bɛ ni timdi ni wahayi shɛli na n-sani. Yaha! Mani pala so naɣila saɣisigulana polo ni.”
• 10. (Yaa nyini Annabi)! Yεlima: “Yi bi nya kadama di (Al­Kur’aani ŋɔ maa) yi nyɛla din yi Naawuni sani na, ka yi niŋ li chɛfuritali, ka shɛhiralana so (Abdullahi Ibn Salaam) di li shɛhira Israaila bihi puuni, ka shiri kpe Muslunsi daadiini puuni, ka yi (Larbunim’) tibgi yi maŋa (ka zaɣisi li). Tɔ! Achiika! Naawuni bi dolsiri ninvuɣu shεba ban nyɛ zualindiriba.
• 11. Ka ninvuɣu shεba ban niŋ chεfuritali maa yεli ban ti Naawuni yεlimaŋli: “Di (Muslinsi Daadiini) yi di nyɛla alheeri shεli, tɔ!Bɛ (faranima) naan ku daŋ ti di puuni.” Dinzuɣu, bɛ yi bi dolsi ni dina (Al-Kur’aani), tɔ! Ni baalim! Bɛ ni yεli: “Ŋɔ maa nyɛla kurumbuni nim’ ʒiri.”
• 12. Yaha! Pɔi ni dina (Al-Kur’aani) maa, Annabi Musa litaafi daa beni, ka nyɛla dolsigu mini nambɔzɔnigu, ka litaafi ŋɔ maa (Al­Kur’aani) mi nyɛ din tiri li yεlimaŋli, ka nyɛla Larbu zinli, domin di valsi ninvuɣu shɛba ban di zualinsi, ka lahi nyɛ suhupiεlli lahibali ti ninvuɣu shεba ban viεlgiri bɛ tuma.
• 13. Achiika! Ninvuɣu shεba banyεli: “Ti Duuma n-nyɛ Naawuni, din nyaaŋa kabɛ zani n-tuhi, tɔ! Bɛ ti ka dabiɛm shɛli, bɛ miti ku niŋ suhusaɣiŋgu (Zaadali).
• 14. Bannim’ maa n-nyɛ Alizanda bihi, ka bɛ nyɛla ban yɛn ti kpalim di puuni, ka di nyɛ sanyoo ni bɛ tuuntumsa ni daa nyɛ shɛli.
• 15. Ka Ti (Tinim’ Naawuni) saɣisi ninsala kadama o be o ba mini o ma biɛrisuŋ, domin o ma daa zali o puli ni wahala, ka ti lahi dɔɣi o ni wahala. Yaha! O puli zalibu mini o yolibu niŋ chirili pihita, hali ka o ti saɣi daadam ka paai yuumpihinahi, ka yεli: “Yaa n Duuma (Naawuni)! Lɛm ma haŋkali ka n-zaŋ li paɣi A yolsigu shεli A ni yolisi ma, ni m ba mini m ma, ka n-lahi tum tuunvɛli shεli Ani yɛn saɣi ti li. Yaha! Malimi ti ma n-zuliya puuni. Achiika! N-niŋ tuuba n-labi A sani. Yaha! Achiika! M-be ban zaŋ bɛ maŋ’ zaasa n-ti A puuni.”
• 16. Bannim’ maa, Ti (Tinim’ Naawuni) deerila din viɛla bɛ tum tuuntumsa puuni. Yaha! Ka Ti chɛri bɛ taya din nyε zaɣibihi paŋdi ba, ka bɛ nyɛla ban be Alizanda bihi puuni, dina n-nyɛ yεlimaŋli daalikauli shεli bɛ ni daa gbaari ba li (Dunia puuni) la.
• 17. Yaha! Ninvuɣu so ŋun yεli o ba ni o ma: “Yi niriba ayi maa nyɛŋ ya. Di nibɔŋɔ, yi niŋdi mala alikauli kadama bɛ ni tiyiɣisi ma? ka di nyɛla achiika! ʒamana shεŋa nim’ pun kana poi ni mani (ka bi yiɣisi), ka bɛ niriba ayi maa (o ba mini o ma) bɔri Naawuni sɔŋsim (ka yεra): “A baye, tim Naawuni yεlimaŋli. Achiika! Naawuni daalikauli nyɛla yεlimaŋli.” Kao yεli: “Ŋɔ maa pa shɛli m-pahila kurumbuni nim’ salima.”
• 18. Bannim’ maa n-nyɛ ninvuɣu shεba yɛltɔɣali (azaaba) ni niŋ talahi bɛ zuɣu ali’umma shεba ban daŋ tooni maa ni, alizinnim’ mini ninsalinim’ puuni. Achiika! Bɛ nyɛla ninvuɣu shεba ban kɔhilu.
• 19. Yaha! Sokam yɛn ti malila jilma n-zaŋ jɛndi bɛ ni tum shɛli puuni, ka bɛ yɛn ti pali ba bɛ ni tum shεli sanyoo, bɛ mi pala bɛ ni yɛn di shɛba zualinsi.
• 20. Ni dabsi’ shεli bɛ ni yɛn ti yihi ninvuɣu shɛba ban niŋ chɛfurtali maa na n-ti zali ʒahannama buɣum tooni (ka yεli ba): “Yi daa pun zaŋ yi nyεɣisim zaasa di yi Dunia bεhigu puuni, ka daa shiri wum nyεɣisim ni dina. Dinzuɣu zuŋɔ,bɛ ni yon ya samli ni filiŋ daazaaba, domin yi ni daa tibgiri yi maŋ’ tiŋgbani yaaŋa zuɣu, ka di pa ni yεlimaŋli la, ni yini daa chε Naawuni dolibu la zuɣu.”
• 21. (Yaa nyin Annabi)! Teemi Aadunim’ mabia (Annabi Hudu) yɛla, saha shεli o ni daa varsi o niriba bihigu zoya zuɣu. Yaha! Achiika! Saɣisigu nima (wa’azunim’) daa min kana poi ni ŋuna (Annabi Hudu), ni o kandi na nyaaŋa (ka yɛli ba): “Miri ya ka yi jεm shɛli naɣila Naawuni, Achiika! Mani zɔrimi ni dabsi’ titali la daazaaba ti paai ya.
• 22. Ka bɛ yεli: “Dini bɔŋɔ, a kami na ni ati ŋmalgi ti ka chɛ ti duumanim’ ŋɔ maa? tɔ! Tahimi ti a ni gbaari ti shɛli (azaaba) alikauli maa na, a yi nyɛla ŋunbe yεlimaŋlinim’ puuni.”
• 23. Ka o (Annabi Hudu) yεli: “Achiika! Di baŋsim bela Naawuni sani. Yaha! N-tiri yala bɛ ni tim ma na ni shɛli tuuntali, Amaa! Mani nyari yala ninvuɣu shεba ban be ʒilinsi ni.”
• 24. Saha shεli bɛ ni nya li (azaaba maa) ka di nyɛ sagbaŋ din kpari bɛ kulsi polo, ka bɛ yεli: “Sagbaŋ ŋɔ maa yɛn mi ti la sakurli.” (Ka Naawuni yεli): Chɛli gba! Ŋɔ (azaaba) maa n-nyɛ yi ni daa suhiri bɔri shεli ni yomyom’ la, di nyɛla pɔhim din puuni mali azaaba kpeeni.”
• 25. Ka di (pɔhim maa) wurindi binshɛɣu kam ni di Duuma (Naawuni) zaligu, ka bɛ leei bɛ ni ku tooi lahi yuli nya shɛba naɣila bɛ yiŋsi. Lala ka Ti (Tinim’ Naawuni) yɔri ninvuɣu shεba ban nyɛ bibɛhi samli.
• 26. Yaha! Achiika! Ti (Tinim’ Naawuni) daa ti ba yiko shεli Tinibi tin ya (yi Maka chεfurinima), ka Ti daa zali ba ka bɛ mali wumbu ni nyabu, n-ti pahi haŋkali. Amaa! Bɛ wumbu mini bɛ nyabu ni bɛ haŋkali maa daa bi niŋ ba anfaani shεli, domin bɛ daa nyɛla ban ŋmεri Naawuni aayanim’ namgbankpeeni, ka bɛ ni daa maandi shɛli (azaaba) ansarsi maa daa niŋ talahi n- ti ba.
• 27. Yaha! Achiika! Ti (Tinim’ Naawuni) daa mini niŋ tiŋgban’ shεŋa ban gili ya (yi Makanim’) hallaka. Yaha! Ka Ti kahigi dalirinim’ wuhi ba polo ni, domin achiika! Bɛ niŋ tuuba n-labi na Naawuni sani.
• 28. Ka bozuɣu ka bɛ ni gbibi binyɛr’ shεŋa din pa Naawuni ka mali ba mpuunda ka bɛ nyɛ duumanima n-zaŋ tiba maa bi sɔŋ ba? Chɛli gba! Bɛ (duumanim’ maa) bɔrgi ya ka chɛ ba. Tɔ! Lala n-nyɛ bɛʒiri maa, ni bɛ ni daa ŋmari ʒiri shɛŋa maa.
• 29. Yaha! (Yaa nyini Annabi)! Teemi saha shεli Ti (Tinim’ Naawuni) ni daa ŋmalgi alizinnim’ salo n-kpa a polo na ka bɛ ti wumdi Al-Kur’aani, saha shεli bɛ ni daa paai na di karimbu shee, ka bɛ yɛli: “Fom ya (ka ti wum),” saha shεli bɛ (Annabi Muhammadu) ni daa naai, ka bɛŋmalgi chaŋ bɛ taba sani n-ti leei ban niŋdi ba wa’azu.
• 30. Ka bɛ yεli: “Yaa yinim’ ti mabihi! Achiika! Ti wum litaafi shɛli bɛ ni siɣisi na Annabi Musa ʒemana nyaaŋa, kadinyɛla din tiri (litaafi) shɛŋa din daŋ di tooni maa yεlimaŋli, di dolsiri mi n-zaŋ chaŋ yεlimaŋli, (ka lahi dolsira) n-zaŋ chaŋ sochibga.”
• 31. “Yaa yinim’ ti mabihi! Saɣimi ya ŋun boonda n-zaŋ chaŋ Naawuni polo ŋɔ maa (Annabi Muhammadu), O (Naawuni) ni chɛ m-paŋ ya, ka gun yaka chɛ azaaba kpeeni (Zaadali).”
• 32. “Yaha! Ŋun bi saɣi ti ŋun boonda nzaŋ chaŋ Naawuni polo ŋɔ maa, tɔ! O ku tooi zo n-sɔɣi Naawuni tiŋgbani yaaŋa zuɣu, o mi ka ban yɛn ti taɣi oka pa ni Ŋuna (Naawuni). Bannim’ maa shiri be birginsim din be polo ni.”
• 33. Di ni bɔŋɔ,bɛ (chεfurinim’ maa) bi nya kadama Naawuni So Ŋun nam sagbana mini tiŋgbani, ka di nambu bi nyɛŋ O maa nyɛla Ŋun yɛn tooi neei kpiimba (Zaadali)? Wumma! Achiika! O nyɛla Toora binshɛɣu kam zuɣu.
• 34. Yaha! Dabsi’ shεli bɛ ni yɛn ti zaŋʒahannama buɣum n-wuhi ninvuɣu shɛba ban niŋ chɛfuritali maa (ka yεli ba): “Di ni bɔŋɔ, ŋɔ (azaaba) maa pala yεlimaŋli? Ka bɛ yεli: “Ti po ti Duuma, di shiri niŋ ya,” ka o (Malaaika) yεli: “Tɔ! Lammi ya azaaba, domin yi ni daa niŋdi chεfuritali shεli la zuɣu.”
• 35. Dinzuɣu (Yaa nyini Annabi)! Niŋmi suɣulo kamani tuumba puuni ban daa nyɛ suhukpeeni nima ni daa niŋ suɣulo shεm. Yaha! Di bo yoma n-ti ba. Dabsi’ shεli bɛ ni yɛn ti nya bɛ ni gbaari ba alikauli (azaaba) shεli maa, di yɛn ti ŋmanila bɛ na ʒin ʒinila Dunia puuni naɣila saha yini dabsili puuni. Di nyɛla tuuntali. Di ni bɔŋɔ,bɛ ni niŋ so hallaka n-lahi paai ninvuɣu shɛba ban kpeeyi?