Bruny mjadwjeź
| Bruny mjadwjeź | |
|---|---|
| |
| Bruny mjadwjeź (Ursus arctos) | |
| systematika | |
| Domena | Eukaryoty |
| bźez ranga | Opisthokonta |
| Swět | Zwěrina |
| pórěd: | Rubjažne zwěrjeta (Carnivora) |
| swójźba: | Mjadwjeźe (Ursidae) |
| rod: | (Ursus) |
| družyna | Bruny mjadwjeź |
| wědomnostne mě | |
| Ursus arctos | |
| Linnaeus (1758) | |
| Kórta | |
| |
| Rozšyrjenje brunego mjadwjeźa | |
Bruny mjadwjeź (Ursus arctos) jo družyna mjadwjeźow (Ursidae), kótaryž wažy wót 105 do až do 780 kg.
Wopis
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]Bruny mjadwjeź dośěgnjo w pódzajtšu wětšy wjelikosć ako w pódwjacorje. Jogo wjelikosć a waga wót póddružyny wótwisujo.
Rozšyrjenje a póddružyny
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]Družyna we wšakich póddružynach w źělach Eurazije a pódpołnocneje Ameriki wustupujo, pśi comž we pódzajtšnej a krotkozajtšnej Europje, w Skandinawiskej, na Pyrenejach a krotkowjacornej Špańskej wustupujo. Wón jo był prěnjotnje w cełej pódpołnocnej Americe, Europje a Aziji domacny.
- U. a. arctos (nimski Europäische Braunbär) jo był něga teke w srjejźnej Europje domacny, ale něnto jano w pódpołnocnej Skandinawiskej, pódzajtšnej Europje, w Pyrenejach a Karpatach wustupujo. Wón dośěgnjo dłujkosć wót 1,70 až do 2,50 m a wagu wót 105 až do 400 kg. To jo nejmjeńša póddružyna.
- U. a. beringianus (nimski Kamtschatkabär) jo śamnobruny a žywy w Kamčatce a dłujkozajtšnej Aziji.
- U. a. californicus
- U. a. gyas
- U. a. horribilis (nimski Grizzlybär) jo blěźe brunožołty až slobrošery abo samo pśisamem carny. Wón jo w górach Montany domacny, ale pak jo był teke w pódwjacornej Americe domacny. Wón dośěgnjo dłujkosć wót až do 2,3 m. Jogo waga móžo wěcej ako 350 kg dośěgnuś.
- U. a. isabellinus
- U. a. jeniseensis
- U. a. lasiotus
- U. a. meridionalis
- U. a. middendorffi (nimski Kodiakbär, Alaskabär) jo zwětšego swětłobruny a nejwětšy mjadwjeź na swěśe. Wón dośěgnjo dłujkosć wót až do 3 m, wusokosć ramjenjow wót 1,20 m a wagu wót 780 kg. Jogo wobstank jo wobgrozony. Wón jo na kupje lodowego mórja Kodiak a w regionach Alaskeje domacny.
- U. a. pervagor
- U. a. pruinonsus
- U. a. syriacus (nimski Syrischer Braunbär) pśedewšym w połpušćinach wustupujo.
- † U. a. crowtheri
- † U. a. nelsoni
Žrědła
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]- Wolfgang Puschmann, BI-Lexikon Zootiere, VEB Biobliographisches Institut, Leipzig 1989, ISBN 3-323-00280-6, bok 55 (nim.)
- Karl-Heinz Ahlheim, Dipl.-Biol. Franziska Liebisch, Dipl.-Biol. Elke Thuy: Meyers Taschenlexikon Biologie. In 3 Bänden. 1. zwězk, Bibliographisches Institut ’ F.A. Brockhaus AG, Mannheim, Leipzig, Wien, Zürich 1994., boki 21 (Alaskabär), 125 (Braunbär), 202 (Eurasischer Braunbär), 300 (Grizzlybär) (nim.)
Eksterne wótkaze
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]
