Βόρειες Χώρες
Βόρειες Χώρες
| |
|---|---|
 Η τοποθεσία των Νορδικών χωρών (σκούρο πράσινο) στην Υδρόγειο | |
Μέλη | χώρες/επικράτειες
|
| • Σύνολο | 3.425.804 km2 (7η) |
| Πληθυσμός • Εκτίμηση 2024 • Πυκνότητα | 28.212.034 (54η) 8,2 κατ./km2 (225η) |
| Νόμισμα | |
Οι Βόρειες Χώρες (δανικά: , σουηδικά: και νορβηγικά: Norden, φινλανδικά: Pohjoismaat και ισλανδικά: Norðurlöndin) [1] αποτελούν γεωγραφική και πολιτιστική περιοχή στη Βόρεια Ευρώπη και τον Βόρειο Ατλαντικό, όπου είναι πιο γνωστές ως Norden (κυριολεκτικά «ο Βορράς»).[2] Ο όρος περιλαμβάνει τη Δανία, τη Φινλανδία, την Ισλανδία, τη Νορβηγία και τη Σουηδία, καθώς και τη Γροιλανδία και τα Νησιά Φερόες - που ανήκουν και στο Βασίλειο της Δανίας - και τα νησιά Ώλαντ και το Αρχιπέλαγος Σβάλμπαρντ, που ανήκουν στη Φινλανδία και τη Νορβηγία αντίστοιχα [3], ενώ σε αντιδιαστολή τα Νορβηγικά εδάφη της Ανταρκτικής συνήθως δεν θεωρούνται τμήμα των Βόρειων Χωρών λόγω της γεωγραφικής τους θέσης. Πολλές περιοχές της Ευρώπης, όπως τα Βόρεια Νησιά της Σκωτίας, μοιράζονται πολιτιστικούς ή εθνοτικούς δεσμούς με αυτές, αλλά δεν θεωρείται πως συγκαταλέγονται στις Βόρειες Χώρες. Οι Σκανδιναβοί, που αποτελούν πάνω από τα τρία τέταρτα του πληθυσμού της περιοχής, είναι η μεγαλύτερη ομάδα, ακολουθούμενη από τους Φινλανδούς, που αποτελούν την πλειοψηφία στη Φινλανδία. Αλλες εθνοτικές ομάδες είναι οι Ινουίτ της Γροιλανδίας, οι Σαάμι και πρόσφατοι μετανάστες και οι απόγονοί τους. Οι τοπικές γλώσσες Σουηδική, Δανική, Νορβηγική, Ισλανδική και Φεροϊκή είναι όλες Βόρειες Γερμανικές γλώσσες με ρίζες στην Παλαιά Νορδική. Τοπικές μη γερμανικές γλώσσες είναι η Φινλανδική, η Γροιλανδική και αρκετές Σααμικές γλώσσες. Η κύρια θρησκεία είναι ο Λουθηρανικός Χριστιανισμός.[4] [5]
Οι Βόρειες Χώρες έχουν πολλά κοινά στον τρόπο ζωής τους, την ιστορία, τη θρησκεία τους, τη χρήση των Σκανδιναβικών γλωσσών και την κοινωνική δομή τους γενικότερα. Εχουν μακρά ιστορία πολιτικών ενώσεων και άλλων στενών σχέσεων, αλλά σήμερα δεν αποτελούν μια ενιαία οντότητα. Το Σκανδιναβικό κίνημα προσπάθησε να ενώσει τη Δανία, τη Νορβηγία και τη Σουηδία σε μια χώρα τον 19ο αιώνα. Με την ανεξαρτησία της Φινλανδίας στις αρχές και της Ισλανδίας στα μέσα του 20ου αιώνα, το κίνημα αυτό επεκτάθηκε στη σύγχρονη οργανωμένη συνεργασία των Βόρειων χωρών. Σε θεσμικό επίπεδο, η πρώτη πράξη εδραίωσης της συνεργασίας μεταξύ των κρατών αυτών, έλαβε χώρα το 1962 με τη Συνθήκη του Ελσίνκι. Στο πλαίσιο αυτής της συνεργασίας, ιδρύθηκαν δύο θεσμικά όργανα: το Συμβούλιο των Βορείων Χωρών και το Υπουργικό Συμβούλιο των Βορείων Χωρών.[6]. Η Σκανδιναβία χρησιμοποιείται μερικές φορές ως συνώνυμο των Βόρειων Χωρών, αλλά ο όρος αυτός αναφέρεται κυριότερα στις τρεις μοναρχίες της Δανίας, της Νορβηγίας και της Σουηδίας. Γεωλογικά η Σκανδιναβική Χερσόνησος περιλαμβάνει την ηπειρωτική χώρα της Νορβηγίας και της Σουηδίας καθώς και το βορειότερο τμήμα της Φινλανδίας[7].
Η συνολική έκταση των Βόρειων Χωρών είναι 3.425.804 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Οι ακατοίκητοι πάγοι και οι παγετώνες αποτελούν περίπου το ήμισυ αυτής της περιοχής, κυρίως στη Γροιλανδία. Το 2024 η περιοχή είχε πληθυσμό περίπου 28 εκατομμυρίων ανθρώπων. Οι ομάδες των σκανδιναβικών χωρών συνωστίζονται στην κορυφή σε πολλές μετρήσεις εθνικών επιδόσεων, όπως στην εκπαίδευση, την οικονομική ανταγωνιστικότητα, τις πολιτικές ελευθερίες, την ποιότητα ζωής και την ανθρώπινη ανάπτυξη [8] Με μόνο τέσσερις γλωσσικές ομάδες, η κοινή γλωσσική ετερογενής κληρονομιά είναι ένας από τους παράγοντες που συνθέτουν τη "βόρεια" ταυτότητά τους. Η Δανική, η Νορβηγική, η Σουηδική, η Ισλανδική και η Φεροϊκή γλώσσα έχουν όλες τις ρίζες τους στην Παλαιά Νορδική γλώσσα, ενώ η Δανική, η Νορβηγική και η Σουηδική θεωρούνται αμοιβαία κατανοητές. Αυτές οι τρεις επικρατούσες γλώσσες διδάσκονται σε σχολεία σε όλες τις Βόρειες Χώρες. Για παράδειγμα η Σουηδική γλώσσα είναι υποχρεωτικό μάθημα στα φινλανδικά σχολεία, δεδομένου ότι η Φινλανδία είναι νόμιμα δίγλωσση χώρα. Η Δανική είναι υποχρεωτική στα σχολεία των Νήσων Φερόες και της Γροιλανδίας, καθώς αυτά τα νησιωτικά κράτη υπάγονται στο Δανικό Στέμμα (Rigsfællesskabet). Η Δανική διδάσκεται επίσης στην Ισλανδία, δεδομένου ότι η Ισλανδία υπαγόταν επίσης στο Δανικό Στέμμα μέχρι το 1918. Εκτός από αυτές και τις νησιωτικές σκανδιναβικές γλώσσες, Φεροϊκή και Ισλανδική, που είναι επίσης Βόρειες γερμανικές γλώσσες, υπάρχουν ο Φιννικός και ο Σααμικός κλάδος των Ουραλικών γλωσσών, που μιλιούνται στη Φινλανδία και στη βόρεια Νορβηγία, Σουηδία και Φινλανδία αντίστοιχα, και η Γροιλανδική, μια γλώσσα Εσκιμοαλεουτική, που μιλιέται στη Γροιλανδία. Όλες οι Βόρειες Χώρες έχουν μια Βόρεια Γερμανική επίσημη γλώσσα, που συνήθως ονομάζεται Νορδική γλώσσα στις Βόρειες Χώρες. Οι γλώσσες εργασίας των δύο πολιτικών οργάνων των Σκανδιναβικών περιοχών είναι η Δανική, η Νορβηγική και η Σουηδική.
Κάθε μία από τις Βόρειες χώρες έχει τα δικά της οικονομικά και κοινωνικά μοντέλα, μερικές φορές με μεγάλες διαφορές από τους γείτονές της, αλλά σε διαφορετικό βαθμό μοιράζονται το Βόρειο μοντέλο οικονομίας και κοινωνικής δομής: η οικονομία της αγοράς συνδυάζεται με ισχυρά εργατικά συνδικάτα και ένα τομέα καθολικής πρόνοιας που χρηματοδοτείται από βαριές φορολογικές επιβαρύνσεις. Υπάρχει υψηλός βαθμός αναδιανομής του εισοδήματος και ελάχιστες κοινωνικές αναταραχές και το μοντέλο περιλαμβάνει την υποστήριξη του λεγόμενου «καθολικού» κράτους πρόνοιας που στοχεύει ειδικά στην ενίσχυση της ατομικής αυτονομίας και στην προώθηση της κοινωνικής κινητικότητας, ένα Κορπορατιστικό σύστημα που περιλαμβάνει μια τριμερή συμφωνία, όπου οι εκπρόσωποι του εργατικού δυναμικού και των εργοδοτών διαπραγματεύονται τους μισθούς και την πολιτική αγοράς εργασίας με τη μεσολάβηση της κυβέρνησης, και δέσμευση για ευρεία ιδιωτική ιδιοκτησία, ελεύθερες αγορές και ελεύθερο εμπόριο.
Ετυμολογία και έννοια των Βόρειων χωρών
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι Βόρειες χώρες αποτελούνται από τα ιστορικά εδάφη των Σκανδιναβικών χωρών, περιοχές που μοιράζονται κοινή ιστορία και πολιτισμό με τη Σκανδιναβία. Συνήθως αναφέρεται σε αυτή τη μεγαλύτερη ομάδα, καθώς ο όρος Σκανδιναβία είναι στενότερος και μερικές φορές διφορούμενος. Το "Βόρειες χώρες" θεωρείται γενικά ότι αναφέρεται στη Δανία, τη Φινλανδία, την Ισλανδία, τη Νορβηγία και τη Σουηδία, συμπεριλαμβανομένων των συνδεδεμένων εδαφών τους (Γροιλανδία, Νήσοι Φερόες και Νήσοι Ώλαντ).
Ο όρος "Βόρειες χώρες" απέκτησε ευρεία χρήση μετά τη δημιουργία των Foreningen Norden (μη κυβερνητικών οργανώσεων στις χώρες αυτές που προωθούν την πολιτική συνεργασία μεταξύ τους, από το 1919).
- Η Σκανδιναβία αναφέρεται είτε στην πολιτιστική και γλωσσική ομάδα που σχηματίζουν οι τρεις μοναρχίες Δανία, Νορβηγία και Σουηδία, είτε στη Σκανδιναβική Χερσόνησο, που σχηματίζεται από την ηπειρωτική Νορβηγία και Σουηδία καθώς και από το βορειοδυτικό τμήμα της Φινλανδίας. Ειδικά εκτός της περιοχής των Βόρειων χωρών ο όρος Σκανδιναβία χρησιμοποιείται συχνά λανθασμένα ως συνώνυμο με αυτές. Η πρώτη καταγεγραμμένη χρήση του ονόματος έγινε από τον Πλίνιο τον Πρεσβύτερο για ένα «μεγάλο, εύφορο νησί στον Βορρά» (που ενδεχομένως αναφέρεται στη Σκάνια).[9]
- Το Φενοσκάνδια αναφέρεται στην περιοχή που περιλαμβάνει τη Σκανδιναβική χερσόνησο, τη Φινλανδία, τη Χερσόνησο Κόλα και την Καρελία. Αυτός ο όρος περιορίζεται κατά κύριο λόγο στη γεωλογία, όταν μιλάμε για τη Φενοσκανδική Πλάκα.
- Το Ακρωτήρι του Βορά αποτελείται από τις επαρχίες και περιφέρειες Λαπωνία στη Φινλανδία, Φίνμαρκ, Νόρντλαντ και Τρομς στη Νορβηγία και Λαπωνία και Νορμπότεν στη Σουηδία. Αυτή η περιοχή της Αρκτικής βρίσκεται γύρω και βόρεια από τον Αρκτικό Κύκλο στις τρεις χώρες της Βόρειας Ευρώπης, τη Νορβηγία, τη Σουηδία και τη Φινλανδία και τη Χερσόνησο Κόλα στη Ρωσία.
- Η Περιοχή του Μπάρεντς αποτελείται από Το Ακρωτήρι του Βορά, καθώς και τις περιοχές Βόρεια Οστροβόθνια και Kάινου της Φινλανδίας, τις Σουηδικές επαρχίες Λαπωνία, Βέστερμπότεν και Νορμπότεν, τις Ρωσικές περιφέρειες Αρχάγγελσκ και Μούρμανσκ, τον Αυτόνομο Θύλακα της Νενετσίας, καθώς και τις Δημοκρατίες της Καρελίας και των Κόμι. Η περιοχή αυτή συνεργάζεται μέσω του Ευρω-Αρκτικού Συμβουλίου του Μπάρεντς και του Περιφερειακού Συμβουλίου του Μπάρεντς.
Η Βόρεια Ευρώπη περιλαμβάνει, εκτός από τις λεγόμενες Βόρειες Χώρες, τις Βαλτικές χώρες, με τον ορισμό μερικές φορές να διευρύνεται για να συμπεριλάβει το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ιρλανδία, τις Αγγλονορμανδικές Νήσους και τη Νήσο του Μαν[10].
-
Βόρειες χώρες (πορτοκαλί και κόκκινο) και Σκανδιναβικές μοναρχίες (κόκκινο) -
Η Περιοχή του Μπάρεντς -
Δορυφορική φωτογραφία της Βόρειας Ευρώπης
Κατάλογος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Κυρίαρχα κράτη
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]| Κυρίαρχο κράτος | Βασίλειο της Δανίας[11] | Δημοκρατία της Φινλανδίας[12] | Ισλανδία[13] | Βασίλειο της Νορβηγίας[14] | Βασίλειο της Σουηδίας[15] |
|---|---|---|---|---|---|
| Σημαία | 
|
|
|
|
|
| Εθνόσημο | 
|
|
|
|
|
| Επίσημο τοπικό όνομα | Kongeriget Danmark[11] | Suomen tasavalta[12] Republiken Finland[12] |
Ísland[13][16] | Kongeriket Norge[14] Kongeriket Noreg[14] Norgga gonagasriika[17] |
Konungariket Sverige[15] |
| Ελληνικό όνομα | Δανία[11] | Φινλανδία[12] | Ισλανδία[13] | Noρβηγία[14] | Σουηδία[15] |
| Πληθυσμός (εκτίμηση 2024) |
5.972.420[18] | 5.619.399[19] | 386.970[20] | 5.571.634[21] | 10.553.341[22] |
| Έκταση (τ.χλμ.) | 43.094 [11] | 338.145 [12] | 103.000 [13] | 323.802 [14] | 450.295 [23] |
| Πυκνότητα πληθυσμού
(εκτίμηση 2024/τ.χλμ.) |
138.6 | 16.6 | 3.7 | 17.2 | 23.4 |
| Πρωτεύουσα | Κοπεγχάγη | Ελσίνκι | Ρέικιαβικ | Όσλο | Στοκχόλμη |
| Μεγαλύτερεςαστικές περιοχές | Κοπεγχάγη – 2,057,737 Ώρχους – 330,639 Όντενσε – 213,558 Άλμποργκ – 205,809 Έσμπιεργκ – 116,032 |
Ελσίνκι – 1,488,236 Τάμπερε – 370,084 Τούρκου – 315,751 Όουλου – 200,400 Γυβάσκυλα – 140,812 |
Ρέικιαβικ – 201,049 Άκουρεϊρι – 18,103 Ρεϊκιάνεσμπερ – 14,000 Άκρανες – 6,699 Σέλφος – 6,512 |
Όσλο – 1,588,457 Μπέργκεν – 420,000 Σταβάνγκερ – 319,822 Τρόντχαϊμ – 183,378 Ντράμεν – 117,510 |
Στοκχόλμη – 2,269,060 Γκέτεμποργκ – 1,015,974 Μάλμε – 707,120 Χέλσινγκμποργκ – 272,873 Ουψάλα – 253,704 |
| Μορφή κυβέρνησης | Ενιαία Βασιλευόμενη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία[11] | Ενιαία Προεδρευόμενη κοινοβουλευτική δημοκρατία[12] | Ενιαία Προεδρευόμενη κοινοβουλευτική δημοκρατία[13] | Ενιαία Βασιλευόμενη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία[14] | Ενιαία Βασιλευόμενη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία[15] |
| Σημερινοί αρχηγοί του κράτους και της κυβέρνησης | Μαργαρίτα Β΄[11] (Βασίλισσα) Μέττε Φρεντέρικσεν[11] (Πρωθυπουργός) |
Σάουλι Νιινίστο[12] (Πρόεδρος) Σάνα Μαρίν[24] (Πρωθυπουργός) |
Γκούντνι Θ. Γιοχάνεσον[13] (Πρόεδρος) Κατρίν Γιακομπσντότιρ[13] (Πρωθυπουργός) |
Χάραλντ Ε΄[14] (Βασιλιάς) Έρνα Σόλμπεργκ[14] (Πρωθυπουργός) |
Κάρολος ΙΣΤ΄ Γουσταύος[15] (Βασιλιάς) Stefan Löfven[15] (Πρωθυπουργός) |
| Επίσημες γλώσσες | Δανική | Φινλανδική και Σουηδική | Ισλανδική | Νορβηγική γλώσσα και Σάμι | Σουηδική |
| Επίσημες ή αναγνωρισμένες γλώσσες μειονοτήτων | Γερμανική (στη Νότια Γιουτλάνδη) | Σάμι, Ρομά, Νοηματική γλώσσα, Καρελική | Νοηματική γλώσσα | Κβεν, Τάβριγκερ, Ρομά | Φινλανδική, Σάμι, Ρομά, Γίντις και Μένκιελι |
| Κύριες θρησκείες | 74.8% Λουθηρανοί[11] 5.3% Ισλάμ[11] 19.9% άλλο, απροσδιόριστο ή χωρίς θρησκεία[11] |
69.8% Λουθηρανοί[25] 1.1% Ορθόδοξοι[25] 1.7% άλλη θρησκεία[25] 27.4% απροσδιόριστο ή χωρίς θρησκεία[25] |
67.2% Λουθηρανοί[26] 11.6% άλλοι Χριστιανοί[26] 3.2% άλλη θρησκεία [26] 18.0% απροσδιόριστο ή χωρίς θρησκεία[26] |
70.6% Λουθηρανοί 6.7% άλλοι Χριστιανοί 3.2% Ισλάμ 0.7% άλλη θρησκεία 18.8% απροσδιόριστο ή χωρίς θρησκεία[27][28] |
61.8% Λουθηρανοί[15] 8.2% άλλοι[15] 30% χωρίς θρησκεία[15] |
| ΑΕΠ (ονομαστικό) | $306.7 δις[29][30][31][32] | $236.8 δις[29][30][31][32] | $20.0 δις[29][30][31][32] | $370.4 δις[29][30][31][32] | $511.3 δις[29][30][31][32] |
| κατά κεφαλήν ΑΕΠ (ονομαστικό)[33][34][35] | $53,744[33][34][35] | $43,169[33][34][35] | $59,629[33][34][35] | $70,392[33][34][35] | $51,165[33][34][35] |
| ΑΕΠ (ΙΑΔ)[36][37][38] | $273.8 billion[36][37][38] | $231.3 billion[36][37][38] | $16.5 billion[36][37][38] | $364.4 billion[36][37][38] | $498.1 billion[36][37][38] |
| κατά κεφαλήν ΑΕΠ (ΙΑΔ) | $47,985[39][40][41] | $42,165[39][40][41] | $49,136[39][40][41] | $69,249[39][40][41] | $49,836[39][40][41] |
| Ρυθμός ανάπτυξης πραγματικού ΑΕΠ | 2.1%[42] | 3.0%[42] | 3.6%[42] | 1.8%[42] | 2.4%[42] |
| Νομισματική μονάδα | Κορόνα Δανίας | Ευρώ | Κορόνα Ισλανδίας | Κορόνα Νορβηγίας | Κορόνα Σουηδίας |
| Αμυντικές δαπάνες | 1.41% του ΑΕΠ | 1.47% του ΑΕΠ | 0.13% του ΑΕΠ | 1.4% του ΑΕΠ | 1.18% του ΑΕΠ |
| Στρατιωτικό προσωπικό | 72,135[43] | 365,000[44] | 130[45] | 69,700[46] | 221,163[47] |
| Εργατικό δυναμικό[48] | 2,962,340 | 2,677,260 | 197,200 | 2,781,420 | 5,268,520 |
| Σειρά Δείκτη Ανθρώπινης Ανάπτυξης | 11 | 15 | 6 | 1 | 7 |
| Σειρά Δείκτη Αντίληψης για τη Διαφθορά | 1 | 3 | 14 | 7 | 3 |
| Σειρά Δείκτη Ελευθερίας του Τύπου | 9 | 4 | 13 | 1 | 2 |
| Σειρά Δείκτη Αποτυχημένων Κρατών | 175 | 178 | 174 | 177 | 170 |
| Σειρά Οικονομικής Ελευθερίας | 12 | 26 | 11 | 23 | 15 |
| Σειρά Παγκόσμιας Ανταγωνιστικότητας | 10 | 11 | 24 | 16 | 9 |
| Σειρά Περιβαλλοντικών Επιδόσεων | 3 | 10 | 11 | 14 | 5 |
| Σειρά Βέλτιστων Χωρών | 3 | 4 | 27 | 10 | 6 |
| Σειρά Παγκόσμιας Ισότητας των Φύλων | 19 | 2 | 1 | 3 | 4 |
| Σειρά Προστασίας της Μητέρας | 6 | 1 | 4 | 2 | 3 |
| Σειρά Παγκόσμιας Ευτυχίας | 3 | 1 | 4 | 2 | 9 |
| Οι αριθμοί αυτού του πίνακα δεν περιλαμβάνουν τη Γροιλανδία, τις Νήσους Φερόες, τα Ώλαντ, το Σβάλμπαρντ, το Γιαν Μάγεν, το Νησί Μπουβέ, το Νησί του Πέτρου Α΄ και τη Γη της Βασίλισσας Μοντ. | |||||
Συνδεδεμένα εδάφη
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Χρονολόγιο
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]| Αιώνας | Βόρειες πολιτικές οντότητες | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Δανοί | Γροιλανδοί | Φεροέζοι | Ισλανδοί | Νορβηγοί | Σουηδοί | Φινλανδοί | |
| 8ος | Προϊστορικοί Δανοί (Ανατολικοί-Σκανδιναβοί) |
Προϊστορικοί Γροιλανδοί (Παλαιοεσκιμώοι και Δυτικοί-Σκανδιναβοί) |
Προϊστορικοί Φεροέζοι (Δυτικοί-Σκανδιναβοί) |
Προϊστορικοί Ισλανδοί (Δυτικοί-Σκανδιναβοί) |
Προϊστορικοί Νορβηγοί (Δυτικοί-Σκανδιναβοί) |
Προϊστορικοί Σουηδοί (Ανατολικοί-Σκανδιναβοί) |
Προϊστορικοί Φινλανδοί ( Φινλανδοί) |
| 9ος | Κληρονομκό Βασίλειο της Νορβηγίας | ||||||
| 10ος | Δανία | Ισλανδική Κοινοπολιτεία | |||||
| 11ος | |||||||
| 12ος | Σουηδία | ||||||
| 13ος | |||||||
| 14ος | |||||||
| 15ος | Ένωση του Κάλμαρ | ||||||
| 16ος | Δανία–Νορβηγία | Σουηδία | |||||
| 17ος | |||||||
| 18ος | |||||||
| 19ος | Δανία | Ενωμένα Βασίλεια Σουηδίας και Νορβηγίας | Μεγάλο Δουκάτο της Φινλανδίας | ||||
| 20ός | Δανία | Γροιλανδία | Νήσοι Φερόες | Ισλανδία | Νορβηγία | Σουηδία | Φινλανδία |
| 21ος | |||||||
Τα κυρτά γράμματα σημαίνουν εξαρτώμενο έδαφος.
Αρχαία ιστορία και Μεσαίωνας
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]_effigy_2010_(2).jpg)
Λίγες μαρτυρίες απομένουν στις Βόρειες χώρες από την Εποχή του Λίθου, του Χαλκού ή του Σιδήρου, με εξαίρεση ένα περιορισμένο αριθμό εργαλείων που από πέτρα, χαλκό και σίδηρο, μερικά κοσμήματα και ταφικούς τύμβους από πέτρες. Ωστόσο σημαντική είναι μια εκτεταμένη και πλούσια συλλογή από σχέδια σε πέτρα, γνωστά ως πετρογλυφικά.
Οι Βόρειες χώρες ήρθαν για πρώτη φορά σε πιο μόνιμη επαφή με την υπόλοιπη Ευρώπη κατά την εποχή των Βίκινγκ. Η νότια Φινλανδία και τα βόρεια τμήματα της Σουηδίας και της Νορβηγίας ήταν περιοχές όπου οι Βίκινγκ συνήθως μόνο εμπορεύονταν και έκαναν επιδρομές, ενώ οι μόνιμοι οικισμοί τους βρίσκονταν στη νότια Νορβηγία και τη Σουηδία, τη Δανία και τις Φερόες, καθώς και τμήματα της Ισλανδίας, της Γροιλανδίας και της Εσθονίας. Η χριστιανική Ευρώπη αντέδρασε στις επιδρομές και τις κατακτήσεις των Βίκινγκ με έντονο ιεραποστολικό έργο. Οι ιεραπόστολοι ήθελαν τα νέα εδάφη να κυβερνούνται από Χριστιανούς βασιλιάδες, που θα βοηθούσαν στην ενίσχυση της εκκλησίας. Μετά τον προσηλυτισμό στον Χριστιανισμό τον 11ο αιώνα, στην περιοχή εμφανίστηκαν τρία βόρεια βασίλεια: η Δανία, η Νορβηγία και η Σουηδία. Η Ισλανδία έγινε πρώτα μια κοινοπολιτεία προτού τεθεί υπό νορβηγική κυριαρχία στις αρχές του 13ου αιώνα. Υπήρχαν αρκετές κοσμικές δυνάμεις που επεδίωκαν να θέσουν τη Φινλανδία υπό την κυριαρχία τους, αλλά μέσω της Δεύτερης και της Τρίτης Σουηδικής Σταυροφορίας στο δεύτερο μισό του 13ου και μέσω του εποικισμού ορισμένων παρακτίων περιοχών της Φινλανδίας με Σουηδούς Χριστιανούς, σταδιακά εγκαταστάθηκε στην περιοχή η σουηδική κυριαρχία [56][57].
Κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα το αυξημένο εμπόριο είχε ως συνέπεια οι Βόρειες χώρες να ενσωματωθούν όλο και περισσότερο στην Ευρώπη και η κοινωνία τους έγινε πιο ηπειρωτική. Οι μοναρχίες ενίσχυσαν τις θέσεις τους τον 12ο και 13ο αιώνα με την επιβολή φόρων στους αγρότες και εμφανίστηκε επίσης μια τάξη ευγενών. Κατά τον ύστερο Μεσαίωνα, ολόκληρη η περιοχή ενώθηκε πολιτικά στη χαλαρή Ένωση του Κάλμαρ. Τα ποικίλα συμφέροντα και ιδιαίτερα η δυσαρέσκεια της Σουηδίας για την κυριαρχία της Δανίας προκάλεσε μια σύγκρουση που υπονόμευσε την ένωση από τη δεκαετία του 1430 μέχρι και την τελική διάλυσή της το 1523. Μετά τη διάλυση η Δανία και η Νορβηγία, συμπεριλαμβανομένης της Ισλανδίας, σχημάτισαν μια προσωπική ένωση των δύο βασιλείων που ονομαζόταν Δανία–Νορβηγία ενώ στη Σουηδία και τη Φινλανδία ξεκινούσε η επιτυχημένη περίοδος των Βασιλιάδων Βάσα. Η Λουθηρανική Μεταρρύθμιση διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην εγκαθίδρυση των πρώιμων σύγχρονων κρατών στη Δανία-Νορβηγία και τη Σουηδία.
Πρώιμη νεότερη περίοδος και εκβιομηχάνιση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Σουηδία βγήκε νικήτρια από τον Τριακονταετή Πόλεμο, ενώ η Δανία ηττημένη. Η Σουηδία διείδε μια ευκαιρία αλλαγής της ισορροπίας δυνάμεων στην περιοχή. Η Δανία-Νορβηγία είχε μια περιοχή γύρω από τη Σουηδία, που την απειλούσε, και οι Δασμοί του Έρεσουντ (του στενού μεταξύ Δανίας και Σουηδίας) αποτελούσε συνεχή ενόχληση για τους Σουηδούς. Το 1643 το Σουηδικό Βασιλικό Συμβούλιο αποφάνθηκε ότι υπήρχαν σοβαρές πιθανότητες για εδαφικά κέρδη της Σουηδίας σε ενδεχόμενο πόλεμο κατά της Δανίας-Νορβηγία. Λίγο αργότερα όντως η Σουηδία εισέβαλε στη Δανία-Νορβηγία.
Η Δανία ήταν ανεπαρκώς προετοιμασμένη για τον πόλεμο και η Νορβηγία απρόθυμη να επιτεθεί στη Σουηδία, γεγονός που έφερε τους Σουηδούς σε πλεονεκτική θέση.
Ο πόλεμος τελείωσε όπως προβλεπόταν με τη νίκη της Σουηδίας και με τη συνθήκη του Μπρέμσεμπρο το 1645 η Δανία-Νορβηγία υποχρεώθηκε να παραχωρήσει ορισμένα από τα εδάφη τους, συμπεριλαμβανομένων των νορβηγικών εδαφών Γέμτλαντ, Χέργενταλεν και Ιντρε και Σέρνα, καθώς και των δανικών νησιών της Βαλτικής Θάλασσας Γκότλαντ και Εσελ. Ο Τριακονταετής Πόλεμος ήταν η αρχή της ανόδου της Σουηδίας ως μεγάλης δύναμης και η αρχή της παρακμής για τους Δανούς.
Σε κάποιο βαθμό τον 16ο αιώνα και σίγουρα τον 17ο η Σκανδιναβία διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην ευρωπαϊκή πολιτική στο υψηλότερο επίπεδο. Ο αγώνας για κυριαρχία στη Βαλτική Θάλασσα και στις εμπορικές ευκαιρίες που πρόσφερε μαινόταν μεταξύ Δανίας-Νορβηγίας και Σουηδίας, γεγονός που άρχισε να επηρεάζει τα γειτονικά κράτη. Η Σουηδία επικράτησε μακροπρόθεσμα και έγινε μεγάλη ευρωπαϊκή δύναμη καθώς επεκτάθηκε σε παράκτιες περιοχές στις σημερινές Ρωσία, Εσθονία και Λετονία και μετά τον Τριακονταετή Πόλεμο και στην Πομερανία και σε άλλες περιοχές της Βόρειας Γερμανίας. Η Σουηδία απέσπασε επίσης τεράστιες περιοχές από τη Δανία-Νορβηγία κατά τους Βόρειους Πολέμους στα μέσα του 17ου αιώνα. Η Σουηδία είχε επίσης πολλές συγκρούσεις με τη Ρωσία για τη Φινλανδία και άλλες ανατολικές περιοχές της χώρας και μετά τον Μεγάλο Βόρειο Πόλεμο (1700-1721) έχασε τα περισσότερα από τα εδάφη της πέρα από τα παλαιά σύνορά της με τη Ρωσία, που στη συνέχεια έγινε η νέα μεγάλη δύναμη στη Βόρεια Ευρώπη.
Μετά τους Ναπολεόντειους πολέμους (1803-1815) ο πολιτικός χάρτης των Βόρειων χωρών άλλαξε ξανά. Το 1809 η Ρωσική Αυτοκρατορία απέσπασε τη Φινλανδία από τη Σουηδία κατά τον Φινλανδικό Πόλεμο, μετά τον οποίο η Φινλανδία έγινε το αυτόνομο Μεγάλο Δουκάτο της Φινλανδίας. Με τη σειρά της η Σουηδία απέσπασε τη Νορβηγία από τη Δανία το 1814 κατά τον Σουηδονορβηγικό Πόλεμο, εγκαινιάζοντας μια Ένωση μεταξύ Σουηδίας και Νορβηγίας. Η Ισλανδία, οι Νήσοι Φερόες και η Γροιλανδία, που είχαν επαναποικιστεί τον 18ο αιώνα, παρέμειναν τη Δανία. Η αύξηση του πληθυσμού και η εκβιομηχάνιση επέφεραν αλλαγές στις Βόρειες χώρες κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα και οι νέες κοινωνικές τάξεις οδήγησαν τα πολιτικά τους συστήματα προς τη δημοκρατία. Η διεθνής πολιτική και ο εθνικισμός δημιούργησαν επίσης τις προϋποθέσεις για την μετέπειτα ανεξαρτησία της Νορβηγίας το 1905, της Φινλανδία το 1917 και της Ισλανδίας το 1944.
20ός αιώνας ως σήμερα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα].jpg)
Κατά τη διάρκεια των δύο Παγκόσμιων Πολέμων και του Ψυχρού Πολέμου οι πέντε μικρές Βόρειες Χώρες υποχρεώθηκαν σε δύσκολες ασκήσεις ισορρόπησης, αλλά διατήρησαν την ανεξαρτησία τους και ανέπτυξαν ειρηνικές δημοκρατίες. Παρέμειναν ουδέτερες κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο αλλά και κατά τον Β΄ δεν μπορούσαν πλέον να μείνουν έξω από την παγκόσμια πολιτική. Η Σοβιετική Ένωση επιτέθηκε το 1939 στη Φινλανδία, που παραχώρησε εδάφη μετά τον Χειμερινό Πόλεμο. Το 1941 η Φινλανδία εξαπέλυσε ένα πλήγμα αντιποίνων σε συνδυασμό με τη Γερμανική επίθεση κατά της Σοβιετικής Ένωσης. Ωστόσο έχασε περισσότερα εδάφη και για πολλά χρόνια η φινλανδική εξωτερική πολιτική βασίστηκε στον κατευνασμό της Σοβιετικής Ένωσης, παρόλο που η Φινλανδία μπόρεσε να διατηρήσει τη δημοκρατική μορφή κυβέρνησης. Η Δανία και η Νορβηγία καταλήφθηκαν από τη Γερμανία το 1940. Οι Σύμμαχοι αντέδρασαν καταλαμβάνοντας την Ισλανδία, τις Νήσους Φερόες και τη Γροιλανδία. Η Σουηδία κατόρθωσε να διατηρήσει επίσημα την ουδετερότητά της στη σύγκρουση μεταξύ Αξονα-Συμμάχων και να αποφύγει τις άμεσες εχθροπραξίες, αλλά στην πράξη προσαρμόστηκε στις επιθυμίες των κυρίαρχων δυνάμεων - πρώτα της Γερμανία, αργότερα των Συμμάχων. Ωστόσο, κατά τον Χειμερινό Πόλεμο μεταξύ της Φινλανδίας και της Ρωσίας το 1939-1940, η Σουηδία υποστήριξε τη Φινλανδία και δήλωσε ότι είναι "μη μάχιμη" μάλλον παρά ουδέτερη.
Σε σύγκριση με μεγάλα τμήματα της Ευρώπης οι Βόρειες Χώρες επλήγησαν πολύ λιγότερο κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, γεγονός που εξηγεί εν μέρει την ισχυρή τους μεταπολεμική οικονομική ανάπτυξη. Το εργατικό κίνημα - τόσο συνδικάτα όσο και πολιτικά κόμματα - ήταν μια σημαντική πολιτική παρουσία σε όλες τις χώρες αυτές τον 20ό αιώνα. Τα μεγάλα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα κατέστησαν κυρίαρχα και μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο οι Βόρειες Χώρες άρχισαν να λειτουργούν ως πρότυπο για το κράτος πρόνοιας. Από οικονομική άποψη οι πέντε αυτές χώρες εξαρτώνται έντονα από το εξωτερικό εμπόριο και έτσι τοποθετήθηκαν στις μεγάλες εμπορικές ενώσεις. Η Δανία ήταν η πρώτη που προσχώρησε στην Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (ΕΟΚ) το 1972 και, μετά τη μετατροπή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) το 1993, η Φινλανδία και η Σουηδία προσχώρησαν επίσης το 1995. Η Νορβηγία και η Ισλανδία παρέμειναν μέλη της Ευρωπαϊκής Ζώνης Ελεύθερων Συναλλαγών (ΕΖΕΣ).
Γεωγραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι Βόρειες Χώρες σε αλφαβητική σειρά - αριθμός κατοίκων (2018), έκταση (τ.χλμ.) και πληθυσμιακή πυκνότητα (κάτοικοι / τ.χλμ.).
| Χώρα | Κάτοικοι | Έκταση | Πυκνότητα Πληθυσμού |
|---|---|---|---|
| Δανία | 5.806.014 | 42.933 | 135 |
| Νήσοι Φερόες | 50.322 | 1.393 | 36 |
| Φινλανδία | 5.520.535 | 338.424 | 16 |
| Ισλανδία | 355.620 | 102.775 | 31⁄2 |
| Νορβηγία | 5.323.933 | 385.203 | 16 |
| Σουηδία | 10.215.250 | 450.295 | 23 |
| Σύνολο | 27.271.647 | 1.321.023 | 21 |
| Πηγή:[58] | |||
Η Δανία είναι μακράν η πιο πυκνοκατοικημένη χώρα, ενώ η Σουηδία, η Νορβηγία και η Φινλανδία είναι χαμηλής πληθυσμιακής πυκνότητας και παρόμοιες μεταξύ τους ως προς αυτό. Η Ισλανδία έχει τόσο τον χαμηλότερο πληθυσμό όσο και τη χαμηλότερη πληθυσμιακή πυκνότητα. Ωστόσο μεγάλες περιοχές στη Φινλανδία, τη Νορβηγία και τη Σουηδία, όπως και το μεγαλύτερο μέρος της Ισλανδίας, είναι ακατοίκητες, ενώ δεν υπάρχουν τέτοιες αντίστοιχες περιοχές στη Δανία. Η Δανία έχει πληθυσμιακή πυκνότητα γύρω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, υψηλότερη από την Ελλάδα, τη Γαλλία και την Πολωνία, αλλά χαμηλότερη σε σύγκριση με το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ιταλία ή τη Γερμανία.
Ξηρά και υδάτινη έκταση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Αυτός ο κατάλογος περιλαμβάνει εξαρτώμενα εδάφη εντός των κυρίαρχων κρατών τους (συμπεριλαμβανομένων των ακατοίκητων περιοχών), αλλά δεν περιλαμβάνει τις αξιώσεις για την Ανταρκτική. ΑΟΖ - ΣΕΕ είναι η αποκλειστική οικονομική ζώνη (ΑΟΖ) συν τη συνολική εσωτερική έκταση (ΣΕΕ), που περιλαμβάνει την ξηρά και τα εσωτερικά ύδατα.
| Σειρά | Χώρα | Έκταση | ΑΟΖ | Υφαλοκρηπίδα | ΑΟΖ+ΣΕΕ |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Σουηδία | 447.420 | 160.885 | 154.604 | 602.255 |
| 2 | Noρβηγία | 385.203 | 2.385.178 | 434.020 | 2.770.404 |
| 3 | Φινλανδία | 338.534 | 87.171 | 85.109 | 425.590 |
| 4 | Ισλανδία | 103.440 | 751.345 | 108.015 | 854.345 |
| 5 | Δανία (περιλαμβανομένης της Γροιλανδίας) | 2.210.579 | 2.551.238 | 495.657 | 4.761.811 |
| Σύνολο (εκτός της Γροιλανδίας) | 1.318.158 | 3.751.563 | - | 5.064.065 | |
| Σύνολο | 3.484.244 | 5.935.817 | 1.277.405 | 9.414.405 | |
Δανία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το Βασίλειο της Δανίας περιλαμβάνει τη συστατική χώρα (selvstyre) της Γροιλανδίας και τη συστατική χώρα (hjemmestyre) των Νήσων Φερόες.
| Περιοχή | ΑΟZ & ΧΥ Έκταση (τ.χλμ.)[59] |
Έκταση ξηράς | Σύνολο |
|---|---|---|---|
| Δανία | 105.989 | 42.506 | 149.083 |
| Νήσοι Φερόες | 260.995 | 1.399 | 262.394 |
| Γροιλανδία | 2.184.254 | 2.166.086 | 4.350.340 |
| Σύνολο | 2.551.238 | 2.210.579 | 4.761.817 |
Οι Βόρειες χώρες έχουν συνολική έκταση περίπου 3,5 εκατομμυρίων τετραγωνικών χιλιομέτρων και η γεωγραφία τους είναι εξαιρετικά ποικίλη. Η περιοχή είναι τόσο μεγάλη που καλύπτει πέντε ζώνες ώρας. Στα ανατολικά η περιοχή συνορεύει με τη Ρωσία και στα δυτικά οι ακτές του Καναδά φαίνονται από τη Γροιλανδία μια αίθρια μέρα. Ακόμη και χωρίς τη Γροιλανδίας και τα νορβηγικών νησιά Σβάλμπαρντ και Γιαν Μάγεν το υπόλοιπο τμήμα των Βόρειων χωρών καλύπτει περίπου 1,3 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα. Πρόκειται για την ίδια έκταση με τη Γαλλία, τη Γερμανία και την Ιταλία μαζί. Στον νότο γειτονικές χώρες είναι οι Βαλτικές, η Πολωνία, η Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο, ενώ στα βόρεια βρίσκεται ο Αρκτικός Ωκεανός[60].
Στα αξιοσημείωτα φυσικά χαρακτηριστικά των Βόρειων χωρών περιλαμβάνονται τα νορβηγικά φιόρδ, η θάλασσα του Αρχιπελάγους μεταξύ Φινλανδίας και Σουηδίας, η εκτεταμένη ηφαιστειακή και γεωθερμική δραστηριότητα της Ισλανδίας και η Γροιλανδία, που είναι το μεγαλύτερο νησί στον κόσμο. Το νοτιότερο σημείο των Βόρειων χωρών είναι το Γκέντσερ, στο νησί Φέλστερ της Δανίας. Το βορειότερο σημείο είναι το νησί Καφέκλουμπεν στη Γροιλανδία, που είναι επίσης το βορειότερο σημείο ξηράς στη Γη. Οι μεγαλύτερες πόλεις και πρωτεύουσες των Βόρειων χωρών βρίσκονται στα νότια τμήματα της περιοχής, με εξαίρεση του Ρέικιαβικ, πρωτεύουσας της Ισλανδίας. Το Ελσίνκι, το Όσλο και η Στοκχόλμη είναι όλες στο ίδιο σχεδόν γεωγραφικό πλάτος με το νοτιότερο σημείο της Γροιλανδίας, το νησί Εγκερ (Ιτιλεκ): περίπου 60 ° Β.
Τοπογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Όλη η Δανία και το μεγαλύτερο μέρος της Φινλανδίας βρίσκονται κάτω από το υψόμετρο των 200 μ. Η τοπογραφία και των δύο χωρών είναι σχετικά επίπεδη. Στη Δανία οι μορένες και οι παγετωγενείς κοιλάδες προσθέτουν κάποιο ανάγλυφο στο τοπίο, ενώ στη Φινλανδία το περιβάλλον των λιμνών Πιέλινεν και Πάιγιανε εμφανίζει κάποιο μέτριο ανάγλυφο. Η περιοχή της Φινλανδίας ακριβώς βορειοανατολικά του Βοθνικού κόλπου ξεχωρίζει ως η μεγαλύτερη πεδιάδα στις Βόρειες χώρες.[60] Τα Σκανδιναβικά Ορη κυριαρχούν στο τοπίο της Νορβηγίας. Το νότιο τμήμα τους είναι ευρύτερο από το βόρειο και περιέχει υψηλότερες κορυφές. Το νότιο τμήμα περιλαμβάνει επίσης μια σειρά από οροπέδια και ελαφρώς κυματιστές πεδιάδες. Τα δυτικά τμήματα των βουνών κόβονται από φιόρδ που δημιουργούν ένα θεαματικό τοπίο. Το τοπίο της Σουηδίας μπορεί να περιγραφεί ως μίγμα εκείνων της Νορβηγίας, της Φινλανδίας και της Δανίας. Εκτός από τις Υψηλές Ακτές οι παράκτιες περιοχές της Σουηδίας σχηματίζουν πεδινές εκτάσεις. Η Σουηδία έχει τρεις ορεινές περιοχές, τα Νότια Σουηδικά Υψίπεδα, τα Σκανδιναβικά Όρη και το Nόρλαντ, που είναι η ανατολική συνέχεια των Σκανδιναβικών Ορέων.[60] Το Νότιο Σουηδικό Υψίπεδο και το Nόρλαντ χωρίζονται από την Κεντρική Σουηδική πεδιάδα. Η τοπογραφία της Ισλανδίας ξεχωρίζει μεταξύ των σκανδιναβικών χωρών ως ένας σφαιρικός ορεινός όγκος[60].
Κλίμα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Παρά τη βόρεια τοποθεσία τους οι Βόρειες χώρες έχουν γενικά ένα ήπιο κλίμα σε σύγκριση με άλλες χώρες του κόσμου που έχουν ίδια γεωγραφικά πλάτη. Το κλίμα τους επηρεάζεται κυρίως από τη βόρεια τοποθεσία τους, αλλά μετριάζεται από τη γειτνίαση με τον ωκεανό και το Ρεύμα του Κόλπου, το οποίο φέρνει ζεστά ωκεάνια ρεύματα από την άκρη της Φλόριντα. Ακόμη και στα βόρεια οι χειμώνες μπορεί να είναι ήπια, αν και βόρεια του Πολικού Κύκλου η κλιματική ζώνη είναι Αρκτική με δρυμείς χειμώνες και σύντομα καλοκαίρια. Η θάλασσα επηρεάζει έντονα τον καιρό στις δυτικές παράκτιες ζώνες της Ισλανδίας, της Νορβηγίας, της Δανίας και της Σουηδίας. Η βροχόπτωση είναι υψηλή και η χιονοκάλυψη τον χειμώνα είναι σπάνια. Τα καλοκαίρια είναι γενικά δροσερά.
Όσο απομακρυνόμαστε από τον Ατλαντικό Ωκεανό και το Ρεύμα του Κόλπου τόσο πιο έντονο είναι το κρύο τον χειμώνα. Η Φινλανδία, το μεγαλύτερο μέρος της Σουηδίας και το νοτιοανατολικό τμήμα της Νορβηγίας επηρεάζονται από την απέραντη ήπειρο προς τα ανατολικά, που έχει ως αποτέλεσμα θερμό και μακρύ καλοκαίρι και αίθριους και κρύους χειμώνες, συχνά με χιόνι. Για παράδειγμα, το Μπέργκεν στη δυτική ακτή της Νορβηγίας έχει κανονικά θερμοκρασία άνω του μηδενός τον Φεβρουάριο, ενώ το Ελσίνκι στη Φινλανδία κανονικά έχει θερμοκρασία 7-8 °C κάτω από το μηδέν κατά τον ίδιο μήνα.[61]
Οι κλιματικές συνθήκες και η ποιότητα του εδάφους έχουν καθορίσει το πώς χρησιμοποιείται η γη στις Βόρειες χώρες. Στην πυκνοκατοικημένη ηπειρωτική Δανία δεν έχει απομείνει σχεδόν καθόλου άγρια φύση. Τα περισσότερα από τα σπάνια δάση είναι φυτείες και σχεδόν το 60% της συνολικής έκτασης της Δανίας καλλιεργείται ή χαρακτηρισμένο ως κήποι ή πάρκα. Από την άλλη πλευρά στις άλλες Βόρειες χώρες έχει απομείνει πολλή άγρια φύση. Σε αυτές μόνο 0 ως 9% του εδάφους καλλιεργείται. Περίπου το 17% της χερσαίας έκτασης της Ισλανδίας χρησιμοποιείται για μόνιμα λιβάδια και βοσκότοπους και τόσο η Φινλανδία, όσο και η Σουηδία έχουν μεγάλες δασικές εκτάσεις[62].
Πολιτική
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Συμβούλιο και Συμβούλιο Υπουργών των Βόρειων Χωρών
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πολιτικά οι Βόρειες χώρες δεν αποτελούν ξεχωριστή οντότητα, αλλά συνεργάζονται στο Συμβούλιο των Βόρειων Χωρών και στο Συμβούλιο Υπουργών των Βόρειων Χωρών. Το συμβούλιο ιδρύθηκε μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και το πρώτο συγκεκριμένο αποτέλεσμά του ήταν η δημιουργίας μιας Βόρειας Ένωσης Διαβατηρίων το 1952. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα μιας κοινής αγοράς εργασίας και ελεύθερη κυκλοφορία πέρα από τα σύνορα χωρίς διαβατήρια για τους πολίτες των χωρών. Το 1971 συστάθηκε το Συμβούλιο Υπουργών των Βόρειων Χωρών, ένα διακυβερνητικό φόρουμ, για να συμπληρώσει το Συμβούλιο. Τα δύο συμβούλια έχουν την έδρα τους στην Κοπεγχάγη και διάφορες εγκαταστάσεις σε κάθε ξεχωριστή χώρα, καθώς και πολλά γραφεία σε γειτονικές χώρες. Τα κεντρικά γραφεία βρίσκονται στο Ved Stranden Νο. 18, κοντά στο Slotsholmen.
Το Συμβούλιο των Βόρειων Χωρών απαρτίζεται από 87 αντιπροσώπους, εκλεγμένους από τα κοινοβούλια των μελών του και αντικατοπτρίζοντας τη σχετική εκπροσώπηση των πολιτικών κομμάτων στα εν λόγω κοινοβούλια. Η κύρια σύνοδός της πραγματοποιείται το φθινόπωρο, ενώ την άνοιξη διοργανώνεται η λεγόμενη "θεματική συνεδρίαση". Κάθε μία από τις εθνικές αντιπροσωπείες έχει τη δική της γραμματεία στο εθνικό κοινοβούλιο. Τα αυτόνομα εδάφη - η Γροιλανδία, οι Νήσοι Φερόες και τα Ώλαντ - έχουν επίσης γραμματείες Βόρειων Χωρών. Το Συμβούλιο δεν έχει καμία επίσημη εξουσία από μόνη της, αλλά κάθε κυβέρνηση πρέπει να εφαρμόζει τις αποφάσεις μέσω της νομοθετικής συνέλευσης της χώρας. Δεδομένου ότι η Δανία, η Ισλανδία και η Νορβηγία είναι μέλη του ΝΑΤΟ και η Φινλανδία και η Σουηδία είναι ουδέτερες το Συμβούλιο δεν έχει συμμετάσχει σε καμία στρατιωτική συνεργασία. Ωστόσο η συνεργασία των Βόρειων Χωρών στην εξωτερική και αμυντική πολιτική έχει γίνει στενότερη και τα τελευταία χρόνια έχει διευρύνει το πεδίο εφαρμογής της.[63][64]
Το Συμβούλιο Υπουργών των Βόρειων Χωρών είναι αρμόδιο για τη διακυβερνητική συνεργασία. Οι πρωθυπουργοί έχουν την τελική ευθύνη, αλλά αυτό συνήθως μεταβιβάζεται στον Υπουργό για τη Βόρεια Συνεργασία και στη Βόρεια Επιτροπή Συνεργασίας, που συντονίζει την καθημερινή εργασία. Τα αυτόνομα εδάφη έχουν την ίδια εκπροσώπηση ως κράτη.[65]
Το Βόρειο πρότυπο
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Οι Βόρειες χώρες μοιράζονται ένα οικονομικό και κοινωνικό πρότυπο, που περιλαμβάνει τον συνδυασμό οικονομίας της αγοράς με κράτος πρόνοιας χρηματοδοτούμενο από υψηλούς φόρους. Τα κράτη πρόνοιας αναπτύχθηκαν σε μεγάλο βαθμό από ισχυρά σοσιαλδημοκρατικά κόμματα και στη Φινλανδία με συνεργασία με τον Αγροτικό Σύνδεσμο. Μολονότι οι ιδιαιτερότητες διαφέρουν μεταξύ των χωρών και υπάρχουν συνεχιζόμενες πολιτικές αντιπαραθέσεις, υπάρχει ισχυρή συναίνεση όσον αφορά τη διατήρηση των γενικών αρχών.
Κεντρικό θέμα στο Βόρειο πρότυπο είναι το «καθολικό» κράτος πρόνοιας που στοχεύει ειδικά στην ενίσχυση της ατομικής αυτονομίας, στην προώθηση της κοινωνικής κινητικότητας και στη διασφάλιση της γενικής παροχής βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καθώς και στη σταθεροποίηση της οικονομίας. Σε αυτό το πρότυπο η ευημερία δεν είναι απλώς βοήθεια σε όσους τη χρειάζονται, αλλά κεντρικό κομμάτι της ζωής όλων: η εκπαίδευση είναι δωρεάν, η υγειονομική περίθαλψη έχει μηδενικό ή συμβολικό αντίτιμο στις περισσότερες περιπτώσεις, τα περισσότερα παιδιά πηγαίνουν σε ολοήμερους δημοτικούς σταθμούς κλπ.
Το Βόρειο πρότυπο διακρίνεται από άλλους τύπους κρατών πρόνοιας από την έμφαση στη μεγιστοποίηση της συμμετοχής του εργατικού δυναμικού, την προώθηση της ισότητας των φύλων, τα ισότιμα και εκτεταμένα επίπεδα παροχών, το μεγάλο μέγεθος της αναδιανομής του εισοδήματος και τη φιλελεύθερη χρήση της επεκτατικής δημοσιονομικής πολιτικής. Τα συνδικάτα είναι ισχυρά.
Το πρότυπο υπήρξε επιτυχές: οι χώρες είναι από τις πλουσιότερες παγκοσμίως και υπάρχουν ελάχιστες κοινωνικές αναταραχές. Το 2015 η Save the Children κατέταξε [66] τις Βόρειες χώρες στη σειρά 1-5 των χωρών όπου οι μητέρες και τα παιδιά ζουν καλύτερα (μεταξύ 179 χωρών που μελετήθηκαν).
Εκλογές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα].jpg)
Τα κοινοβούλια των Βόρειων χωρών βασίζονται στο μονοθάλαμο σύστημα. Το Νορβηγικό κοινοβούλιο, το Στόρτινγκ, ουσιαστικά λειτούργησε ως δύο ξεχωριστά τμήματα ως το 2009, όταν ασχολείτο με ορισμένα θέματα. Το Ισλανδικό Αλθίνγκι, που ιδρύθηκε το 930 μ.Χ., θεωρείται το παλαιότερο σε λειτουργία κοινοβούλιο στον κόσμο. Στη Δανία, την Ισλανδία και τη Σουηδία διεξάγονται τουλάχιστον μία φορά κάθε τέσσερα χρόνια. Η Φινλανδία, τα Ώλαντ και η Νορβηγία έχουν καθορισμένες τετραετείς εκλογικές περιόδους. Οι εκλογές στις Νήσους Φερόες και τη Γροιλανδία ακολουθούν το Δανικό εκλογικό σύστημα. Το Δανικό Φόλκετινγκ έχει 179 έδρες, συμπεριλαμβανομένων δύο για τις Νήσους Φερόες και τη Γροιλανδία. Το Φινλανδικό Εντούσκουντα έχει 200 έδρες, συμπεριλαμβανομένης μίας για τα Ώλαντ. Το Ισλανδικό Αλθίνγκι έχει 63 έδρες, το Νορβηγικό Στόρτινγκ 169 και το Σουηδικό Ρίκσνταγκ 349 έδρες. Το Λέγκτινγκ των Φερόες έχει 32 έδρες, 31 το Ινατσίσαρτουτ της Γροιλανδίας και 30 το Λάγκτινγκετ των Ώλαντ.[67]
Οι πολίτες των Βόρειων χωρών- και στις τρεις χώρες-μέλη της ΕΕ και πολίτες της ΕΕ - που ζουν σε άλλη από αυτές έχουν κανονικά δικαίωμα ψήφου στις τοπικές αυτοδιοικητικές εκλογές μετά από τρεις μήνες διαμονής, ενώ άλλοι αλλοδαποί πολίτες πρέπει να έχουν διαμείνει εκεί για τρία ως τέσσερα χρόνια για να έχουν δικαίωμα ψήφου. Στη Δανία και στις Νήσους Φερόες το ποσοστό συμμετοχής στις εκλογές πλησιάζει το 90%, αλλά μόνο το 67% στην περιοχή Ώλαντ και τη Φινλανδία. Στα εθνικά κοινοβούλια εκλέγονται περισσότεροι άνδρες από γυναίκες. Η μεγαλύτερη διαφορά μεταξύ των δύο φύλων παρατηρείται στις Νήσους Φερόες και στο Ώλαντ, ενώ στη Σουηδία οι άνδρες και οι γυναίκες έχουν σχεδόν ίση εκπροσώπηση[68].
Ένωση Διαβατηρίων των Βόρειων χωρών
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Ένωση Διαβατηρίων των Βόρειων χωρών, που δημιουργήθηκε το 1954 και εφαρμόστηκε την 1η Μαΐου 1958, επιτρέπει στους πολίτες της Δανίας (Νήσοι Φερόες περιλαμβάνονται από την 1η Ιανουαρίου 1966, Γροιλανδία δεν περιλαμβάνεται), της Σουηδίας, της Νορβηγίας (το Σβάλμπαρντ, το Νησί Μπουβέ και η Γη της Βασίλισσας Μοντ δεν περιλαμβάνονται), τη Φινλανδία και την Ισλανδία (από τις 24 Σεπτεμβρίου 1965) να διέρχονται τις εγκεκριμένες συνοριακές περιοχές χωρίς διαβατήριο. Άλλοι πολίτες μπορούν επίσης να ταξιδεύουν μεταξύ των συνόρων των Βόρειων χωρών χωρίς έλεγχο διαβατηρίων, αλλά πρέπει ακόμη να φέρουν κάποιο είδος εγκεκριμένου ταξιδιωτικού εγγράφου ταυτότητας. Από το 2015 λειτουργούν προσωρινοί συνοριακοί έλεγχοι μεταξύ της Δανίας και της Σουηδίας. Αυτοί οι συνοριακοί έλεγχοι δημιουργήθηκαν για να αντιμετωπίσουν το ζήτημα των μεταναστών που έφταναν στη Σουηδία λόγω της τρέχουσας Ευρωπαϊκής μεταναστευτικής κρίσης.
Από το 1996 αυτές οι χώρες αποτελούν μέρος της ευρύτερης οδηγίας της ΕΕ για το πεδίο εφαρμογής της Συμφωνίας Σένγκεν, η οποία περιλαμβάνει 30 χώρες στην Ευρώπη. Τα συνοριακά σημεία ελέγχου έχουν αφαιρεθεί εντός της ζώνης Σένγκεν και απαιτείται μόνο εθνική ταυτότητα. Εντός της περιοχής των Βόρειων χωρών κάθε μέσο για την απόδειξη της ταυτότητάς τους, π.χ. άδεια οδήγησης, ισχύει για τους πολίτες τους λόγω της Ένωσης Διαβατηρίων τους.
Από τις 25 Μαρτίου 2001 το κεκτημένο της Σένγκεν έχει εφαρμοστεί πλήρως στις πέντε χώρες της Ένωσης Διαβατηρίων των Βόρειων χωρών (εκτός των Νήσων Φερόες). Υπάρχουν ορισμένες περιοχές της Ένωσης αυτής, που παρέχουν πρόσθετα δικαιώματα στους πολίτες της, που δεν καλύπτονται από τη Σένγκεν, όπως λιγότερη γραφειοκρατία σε περίπτωση μετακίνησης σε διαφορετική χώρα και λιγότερες απαιτήσεις για πολιτογράφηση.
Οι Βόρειες Χώρες στην Ελλάδα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ισχυρή πολιτισμική παρουσία στην Ελλάδα έχουν τα ινστιτούτα της Δανίας, της Νορβηγίας, της Σουηδίας και της Φινλανδίας. Οι δράσεις των φορέων αυτών σχετίζονται κυρίως με την αρχαιολογία και την ιστορία, αλλά και τη συνεργασία με την υλοποίηση δράσεων σχετικών με διάφορες μορφές τέχνης, όπως η λογοτεχνία, η φωτογραφία, κι ο κινηματογράφος.
Η Βιβλιοθήκη Βορείων Χωρών είναι ερευνητική βιβλιοθήκη στη συνοικία Μακρυγιάννη της Αθήνας, η οποία εγκαινιάστηκε το 1995 και εστιάζει στην αρχαιολογία και τη μελέτη του αρχαίου πολιτισμού. Τα τέσσερα ινστιτούτα λειτουργούν από κοινού τη βιβλιοθήκη.
Το διάστημα Φεβρουάριος - Απρίλιος 2019 λαμβάνει χώρα στην Αθήνα σειρά εκδηλώσεων που διοργανώνεται από τις πρεσβείες και τα ινστιτούτα των Βορείων Χωρών στην Αθήνα, τη Βιβλιοθήκη των Βορείων Χωρών στην Αθήνα και τη διαπιστευμένη στην Ελλάδα Πρεσβεία της Ισλανδίας στο Όσλο, στο πλαίσιο του προγράμματος «Οι Βόρειες Χώρες αφηγούνται» και «Αθήνα: Παγκόσμια πρωτεύουσα βιβλίου 2018».[69] Μεταξύ άλλων, παρουσιάζονται μέσω ομιλιών κι οι ιστορίες διαφόρων περιηγητών από τις Βόρειες Χώρες που επισκέφτηκαν τον ελλαδικό χώρο και την Ελλάδα από τα μέσα του 17ου αιώνα έως τον 19ο αιώνα. Ανάμεσά του, επιστήμονες όπως ο Νορβηγός αρχαιολόγος Ingvald Undset κι οι Σουηδοί Adolf Fredrik Sturtzenbecke και Jacob Jonas Björnståhl, οι οποίοι πέθαναν στην Ελλάδα αφήνοντας ταξιδιωτικά ημερολόγια και σημειώσεις.
Πολιτική διάσταση και διαφορές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]| Οργανισμός | Δανία | Φινλανδία | Ισλανδία | Νορβηγία | Σουηδία |
|---|---|---|---|---|---|
| ΣτΕ | Ναι | Ναι | Ναι | Ναι | Ναι |
| EΟΧ | Ναι | Ναι | Ναι | Ναι | Ναι |
| EΕ | Ναι | Ναι | Όχι | Όχι | Ναι |
| Ευρωζώνη | Όχι | Ναι | Όχι | Όχι | Όχι |
| NATO | Ναι | Όχι | Ναι | Ναι | Όχι |
| OΟΣΑ | Ναι | Ναι | Ναι | Ναι | Ναι |
| ΟΗΕ | Ναι | Ναι | Ναι | Ναι | Ναι |
| ΠΟΕ | Ναι | Ναι | Ναι | Ναι | Ναι |
Η περιοχή των Βόρειων χωρών έχει πολιτική διάσταση στα κοινά επίσημα σώματα που ονομάζονται Συμβούλιο και Συμβούλιο Υπουργών των Βόρειων χωρών. Στο πλαίσιο αυτό διάφορες πτυχές της κοινής αγοράς όπως της ΕΕ έχουν υλοποιηθεί δεκαετίες πριν από την εφαρμογή τους από αυτή. Το μεταξύ τους εμπόριο δεν καλύπτεται από τη σχετική Σύμβαση του ΟΗΕ, αλλά από τη νομοθεσία τους. Στην ΕΕ η Βόρεια Διάσταση αναφέρεται στις εξωτερικές και διασυνοριακές πολιτικές που καλύπτουν τις Βόρειες χώρες, τις χώρες της Βαλτικής και τη Ρωσία.
Η πολιτική συνεργασία μεταξύ των Βόρειων χωρών δεν έχει οδηγήσει σε κοινή πολιτική ή συμφωνία για την ένταξη των χωρών στην ΕΕ, την Ευρωζώνη και το ΝΑΤΟ. Η Νορβηγία και η Ισλανδία είναι οι μόνες Βόρειες χώρες που δεν είναι μέλη της ΕΕ, ενώ η Φινλανδία και η Σουηδία είναι οι μόνες που δεν είναι μέλη του ΝΑΤΟ. Μόνο η Δανία συμμετέχει και στους δύο οργανισμούς και μόνο η Φινλανδία είναι μέλος της Ευρωζώνης. Οι αρμοδιότητες και οι πολιτικές της ΕΕ αλληλεπικαλύπτονται σημαντικά με εκείνες του Συμβουλίου των Βόρειων χωρών, π.χ. η Συμφωνία Σένγκεν αντικαθιστά εν μέρει την ελεύθερη ζώνη τους διαβατηρίων και μια κοινή αγορά εργασίας.
Επιπλέον ορισμένες περιοχές των σκανδιναβικών χωρών έχουν ειδικές σχέσεις με την ΕΕ. Για παράδειγμα η αυτόνομη νησιωτική επαρχία Ώλαντ της Φινλανδίας δεν αποτελεί μέρος της ζώνης ΦΠΑ της ΕΕ.
Σημερινές (2019) ηγεσίες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Όλες οι Βόρειες χώρες είναι πολυετείς κοινοβουλευτικές δημοκρατίες. Η Δανία, η Νορβηγία και η Σουηδία έχουν ένα πολιτικό σύστημα βασιλευόμενης δημοκρατίας, στο οποίο ένας μη πολιτικός μονάρχης δρα ως αρχηγός του κράτους και η de facto εκτελεστική εξουσία ασκείται από ένα υπουργικό συμβούλιο υπό την ηγεσία πρωθυπουργού. Η Μαργαρίτα Β΄ βασιλεύει στη Δανία ως Βασίλισσα και αρχηγός του κράτους από τις 14 Ιανουαρίου 1972, ο Κάρολος ΙΣΤ΄ Γουσταύος είναι βασιλιάς της Σουηδίας στις 15 Σεπτεμβρίου 1973 και ο Χάραλντ Ε΄ βασιλιάς της Νορβηγίας από τις 17 Ιανουαρίου 1991.
Η Φινλανδία και η Ισλανδία είναι κοινοβουλευτικές δημοκρατίες από την ανεξαρτησία τους. Και οι δύο χώρες έχουν επικεφαλής πρωθυπουργούς, ενώ ο άμεσα εκλεγμένος πρόεδρος ενεργεί κυρίως ως τυπικός αρχηγός τους κράτους με κάποια νομοθετική εξουσία. Η Φινλανδία είχε μακρά παράδοση ισχυρού προεδρικού συστήματος, καθώς στην αρχή της ανεξαρτησίας της εκλέχτηκε στον θρόνο της ο Πρίγκιπας Φρειδερίκος Κάρολος της Έσσης και η χώρα επρόκειτο να γίνει μοναρχία. Αυτό δεν έγινε λόγω του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και της πτώσης της Γερμανικής Αυτοκρατορίας και έτσι επήλθε ο συμβιβασμός να γίνει η Φινλανδία δημοκρατία αλλά με ισχυρό αρχηγό κράτους. Οι εξουσίες του Προέδρου ήταν κάποτε τόσο ευρείες ώστε λεγόταν ότι η Φινλανδία ήταν η μοναδική πραγματική μοναρχία στη Βόρεια Ευρώπη. Ωστόσο οι τροπολογίες που ψηφίστηκαν το 1999 μείωσαν κάπως τις αρμοδιότητές του και ο Πρόεδρος μοιράζεται σήμερα την εκτελεστική εξουσία με τον Πρωθυπουργό[70].
- Αρχηγοί κράτους
-
-
-
-
-
.jpg)
.jpg)
- Πρωθυπουργοί
-
-
-
-
-
.jpg)
_-_Global_Citizen_Festival_Hamburg_04.jpg)
.jpg)
- Πρόεδροι της Βουλής
-
Δανία
Πία Κέρσγκααρντ
από τις εκλογές του 2015 -
-
Ισλανδία
Στεϊνγκριμούρ Γ. Σίγκφουσον
από τις εκλογές του 2017 -
Νορβηγία
Τόνε Β. Τρέεν
από το 2018 -
Σουηδία
Αντρέας Νόρλεν
από τις εκλογές του 2018
.JPG)
.jpg)
_(cropped).jpg)
- Αρχηγοί της μείζονος αντιπολίτευσης
-
-
-
-
-
_(cropped).jpg)
.jpg)
.jpg)
Οικονομία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
.jpg)
Οι Βόρειες Χώρες είναι μεταξύ των χωρών του Δυτικού κόσμου με τις καλύτερες μακροοικονομικές επιδόσεις τα τελευταία δέκα χρόνια. Η Δανία, η Φινλανδία, η Νορβηγία και η Σουηδία, για παράδειγμα, παρουσίασαν σταθερή και μεγάλη περίσσεια εξαγωγών τα τελευταία χρόνια. Η Ισλανδία είναι η μόνη χώρα που έχει έλλειμμα ισοζυγίου πληρωμών (2011). Παράλληλα η ανεργία είναι χαμηλή στις περισσότερες από τις Βόρειες χώρες σε σύγκριση με την υπόλοιπη Ευρώπη. Ως αποτέλεσμα της κυκλικής ύφεσης το δημοσιονομικό ισοζύγιο είναι τώρα ελλειμματικό, εκτός από τη Νορβηγία. Κατά τη διάρκεια των τελευταίων δέκα ετών οι Βόρειες χώρες είχαν αισθητά μεγαλύτερη αύξηση του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ) από την ευρωζώνη. Οι μόνες εξαιρέσεις ήταν η Δανία και τα Ώλαντ που είχαν χαμηλότερη ανάπτυξη. Με βάση το κατά κεφαλήν ΑΕγχΠ, οι Βόρειες χώρες έχουν υψηλότερο εισόδημα από ότι οι χώρες της Ευρωζώνης. Το κατά κεφαλήν ΑΕγχΠ της Νορβηγίας ήταν το 2013 80% υψηλότερο από το μέσο της ΕΕ και η Νορβηγία είναι στην πραγματικότητα μία από τις χώρες με το υψηλότερο βιοτικό επίπεδο στον κόσμο.[71]
Ωστόσο, μετά τη οικονομική κρίση του 2007-2008 και την ύφεση που ακολούθησε, όλες οι Βόρειες χώρες έχουν πληγεί από την παγκόσμια κρίση, αν και σε διαφορετικό βαθμό. Η Ισλανδία επηρεάστηκε περισσότερο και πέρασε μια οικονομική κρίση από το 2008 έως το 2011, αλλά η μεταβολή του ΑΕΠ ήταν επίσης αρνητική σε όλες τις άλλες Βόρειες χώρες το 2008 και το 2009. Από το 2009 οι περισσότερες από αυτές παρουσίασαν ξανά ανάπτυξη. Το Συμβούλιο των Βόρειων χωρών έχει θέσει ως στόχο τη συνεργασία τους για την επίτευξη σταθερής και βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης, την ανάπτυξη του Βόρειου μοντέλου πρόνοιας, την οικονομική ολοκλήρωση στην περιοχή τους και την προώθηση των κοινών συμφερόντων τους σε διεθνές επίπεδο[72].
Η ιδιωτική κατανάλωση μειώθηκε κατά τη διάρκεια της κρίσης αλλά ανέκαμψε από το 2010 και μετά. Η μείωση ήταν μεγαλύτερη στη Δανία, τη Φινλανδία και την Ισλανδία. Από την άλλη πλευρά η δημόσια κατανάλωση παρουσίασε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης - εξαιρουμένης της Ισλανδίας από το 2008 και της Δανίας από το 2010. Η γενική αύξηση οφείλεται στις πολλές δημοσιονομικές πρωτοβουλίες των κυβερνήσεων για τη στήριξη της οικονομικής ανάπτυξης και του χρηματοπιστωτικού και επιχειρηματικού τομέα. Από το 2006 η Ισλανδία παρουσίασε πτώση του ακαθάριστου σχηματισμού κεφαλαίου. Αυτό συνέβη μετά από πολλά χρόνια ανάπτυξης της Ισλανδίας, κυρίως από επενδύσεις, που υπερτριπλασιάστηκαν τα τελευταία δέκα προηγηθέντα χρόνια. Η Ισλανδία κατείχε επίσης ηγετική θέση σε σύγκριση με τις άλλες Βόρειες χώρες όσον αφορά την αύξηση της δημόσιας κατανάλωσης κατά τα έτη 2000 ως 2008.[73]
Το μεγάλο πλεόνασμα του ισοζυγίου πληρωμών των τελευταίων ετών στη Δανία, τη Φινλανδία, τη Νορβηγία και τη Σουηδία μείωσε το εξωτερικό τους χρέος. Εκτός από το πλεόνασμα ή το έλλειμμα του ισοζυγίου πληρωμών, το μέγεθος του εξωτερικού χρέους μιας χώρας και των ξένων περιουσιακών στοιχείων της επηρεάζεται από τη συναλλαγματική ισοτιμία και την τιμή των χρεογράφων. Κατά συνέπεια το εξωτερικό χρέος της Φινλανδίας αυξήθηκε αισθητά όταν η τιμή των μετοχών τεχνολογίας αυξήθηκε δραστικά στα τέλη της δεκαετίας του 1990, λόγω του μεγάλου ποσοστού των μετοχών αυτών που ανήκαν σε νοικοκυριά, κεφάλαια και εταιρείες στο εξωτερικό. Με αυτόν τον τρόπο οι αλλοδαποί αυτοί ιδιοκτήτες είχαν μεγαλύτερες απαιτήσεις από τη Φινλανδία. Όταν οι τιμές των μετοχών μειώθηκαν δραστικά κατά την περίοδο 1999-2001 με τη φούσκα των dot-com, αυτό οδήγησε επίσης σε σημαντική μείωση του καθαρού εξωτερικού χρέους της Φινλανδίας. Το καθαρό εξωτερικό χρέος της Ισλανδίας αντιπροσωπεύει σχεδόν το πενταπλάσιο του ΑΕΠ της. Αυτό σημαίνει ότι η Ισλανδία οφείλει παγκόσμιες αξίες που αντιστοιχούν σε πέντε φορές τη συνολική ετήσια παραγωγή της χώρας. Η Σουηδία είχε επίσης εξωτερικό χρέος μέχρι στα τέλη του 2010, αλλά σε πολύ μικρότερη κλίμακα. Το 2012 όλες οι Βόρειες χώρες είχαν πλεόνασμα στο συνολικό ισοζύγιο πληρωμών. Η Νορβηγία εμφανίζει σημαντικό πλεόνασμα σε ξένο συνάλλαγμα, που οφείλεται σε έσοδα από εξαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου[74].
Βιομηχανία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Από τα τέλη της δεκαετίας του 1990 η μεταποιητική βιομηχανία των Βόρειων χωρών αντιπροσωπεύει ένα ελαφρώς μειούμενο ποσοστό του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος, με τη Νορβηγία να αποτελεί εξαίρεση. Στη Νορβηγία το ποσοστό του ΑΕγχΠ της μεταποιητικής βιομηχανίας βρίσκεται ακόμη σε υψηλό επίπεδο περίπου 35% λόγω του μεγάλου τομέα του πετρελαίου και του φυσικού αερίου. Στις υπόλοιπες Βόρειες χώρες το ποσοστό κυμαίνεται μεταξύ 15 και 20%. Παρά την αυξανόμενη παραγωγή η μεταποιητική βιομηχανία αντιπροσωπεύει ένα μειούμενο ποσοστό της συνολικής απασχόλησης στις χώρες αυτές. Ανάμεσά τους η Φινλανδία είναι σήμερα πρώτη σε απασχόληση στη βιομηχανία, δεδομένου ότι η μεταποιητική βιομηχανία στη Φινλανδία αντιπροσωπεύει το μεγαλύτερο ποσοστό των θέσεων εργασίας της χώρας, περίπου το 16%. Συγκριτικά στη Δανία, τη Νορβηγία και την Ισλανδία αντιπροσωπεύει μόνο το 13% της συνολικής απασχόλησης[75].
Ο τομέας των υπηρεσιών αυξήθηκε θεαματικά σε όλες τις Βόρειες χώρες τα τελευταία 15 χρόνια και σήμερα αντιπροσωπεύει περίπου τα τρία τέταρτα όλων των απασχολουμένων. Η Δανία, η Νορβηγία, η Ισλανδία, η Σουηδία και τα Ώλαντ έχουν το μεγαλύτερο ποσοστό απασχολουμένων στον τομέα των υπηρεσιών, μεταξύ 75 και άνω του 90% των απασχολουμένων, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό είναι 72% στη Φινλανδία και 70% στην Ισλανδία. Ο τομέας των υπηρεσιών είναι λίγο μικρότερος ως ποσοστό του συνολικού ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος αντί της απασχόλησης. Στη Νορβηγία ο τομέας των υπηρεσιών αντιπροσωπεύει το 57% του ΑΕΠ, στην Ισλανδία το 66%, στη Φινλανδία το 69%, στη Σουηδία το 72% και στη Δανία το 78%. Ο τομέας των υπηρεσιών περιλαμβάνει το λιανικό και χονδρικό εμπόριο, τα ξενοδοχεία, τα εστιατόρια, τις μεταφορές, τις επικοινωνίες, τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, την πώληση ακινήτων, την ενοικίαση, τις επιχειρηματικές υπηρεσίες και άλλες, όπως η διδασκαλία και φροντίδα παιδιών, ασθενών και ηλικιωμένων - υπηρεσίες, που κατά κανόνα παρέχονται από τον δημόσιο τομέα στις Βόρειες χώρες.[76].
Ξένες επενδύσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Ισλανδία και η Σουηδία έχουν το υψηλότερο ποσοστό άμεσων ξένων επενδύσεων, τόσο όσον αφορά ξένες εταιρείες που επενδύουν σε αυτές, όσο και ισλανδικές και σουηδικές εταιρείες που επενδύουν στο εξωτερικό. Ωστόσο το 2011 η Δανία προσπέρασε τη Σουηδία όσον αφορά τις εξωτερικές επενδύσεις. Εξετάζοντας ένα μεγαλύτερο χρονικό διάστημα δέκα ετών, οι περισσότερες από τις Βόρειες χώρες παρουσίασαν αύξηση τόσο σε εσωτερικές όσο και στις εξωτερικές επενδύσεις.
Ωστόσο, η Ισλανδία έχει πρωταγωνιστήσει σε αυτό τον τομέα. Οι ξένες επενδύσεις από την Ισλανδία αυξήθηκαν σημαντικά και κατακόρυφα, ιδιαίτερα από το 2003 έως το 2007, από 16 σε 123% του ΑΕΠ. Η επέκταση των ισλανδικών εταιρειών στις ξένες αγορές ήταν μια ταχεία διαδικασία. Τα ισχυρά συνταξιοδοτικά ταμεία παρείχαν κεφάλαια για επενδύσεις και η ιδιωτικοποίηση του τραπεζικού συστήματος διέθετε νέες πηγές χρηματοδότησης για εταιρείες που επιθυμούν να επεκτείνουν τις δραστηριότητές τους. Επίσης οι επενδύσεις προς την Ισλανδία αυξήθηκαν έντονα από το 2003, αλλά σε συγκρατημένο επίπεδο σε σύγκριση με άλλες Βόρειες χώρες. Το μοντέλο αυτό άλλαξε το 2007 με δραματικές μειώσεις τόσο στις εξωτερικές όσο και στις εσωτερικές άμεσες ξένες επενδύσεις[77].
Διακρατικό εμπόριο
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η συνεργασία των Βόρειων χωρών χαρακτηρίζεται σε μεγάλο βαθμό από τη διεθνή ταυτότητα και τις παγκόσμιες προκλήσεις και ευκαιρίες. Οι Βόρειες χώρες, που είναι σχετικά μικρές, στο παρελθόν και ακόμη επωφελούνται σε μεγάλο βαθμό από την κοινή τους συνεργασία με άλλες χώρες και θεσμούς. Οι οικονομίες τους είναι μικρές και ανοιχτές και συνεπώς οι χώρες εξαρτώνται από τις εξαγωγές. Το εξωτερικό εμπόριο αποτελεί σημαντικό τμήμα της οικονομικής δραστηριότητας. Το εξωτερικό τους εμπόριο αγαθών, μετρούμενο ως μέσος όρος εισαγωγών και εξαγωγών, ανέρχεται σε περισσότερο από το ένα τέταρτο του ΑΕΠ τους. Όλες εκτός από τη Φινλανδία είχαν πλεόνασμα στο εμπορικό τους ισοζύγιο το 2012 και από το 1995 η Δανία, η Νορβηγία και η Σουηδία έχουν όλες μεγαλύτερες εξαγωγές από τις εισαγωγές[78].
Το εμπόριο μεταξύ των Βόρειων χωρών είναι ιδιαίτερα σημαντικό, καθώς περίπου το ένα πέμπτο του εξωτερικού εμπορίου τους γίνεται μεταξύ τους. Ο συνολικός πληθυσμός τους, που ανέρχεται σε περίπου 26 εκατομμύρια, τις καθιστά πολύ περισσότερο εξαρτημένες τη μία από την άλλη όσον αφορά τις εξαγωγές και τις εισαγωγές, σε σύγκριση με τη Γερμανία, για παράδειγμα, με πληθυσμό 82 εκατομμυρίων ανθρώπων. Οι εξαγωγές της Σουηδίας προς τις άλλες Βόρειες χώρες αντιπροσωπεύουν σημαντικά μεγαλύτερο μερίδιο από τις συνολικές εξαγωγές της προς τη Γερμανία και τη Γαλλία - παρά το γεγονός ότι ο συνολικός πληθυσμός της Γερμανίας και της Γαλλίας είναι 147 εκατομμύρια άτομα, ενώ η Δανία, η Φινλανδία, η Ισλανδία και η Νορβηγία έχουν συνολικά πληθυσμό 16 εκατομμυρίων. Το 2012 περίπου το 23% των συνολικών εξαγωγών από τη Δανία και τη Σουηδία γίνονταν άλλες Βόρειες χώρες. Οι άλλες Βόρειες χώρες αντιπροσωπεύουν το 16% των φινλανδικών, το 13% των νορβηγικών και το 10% των συνολικών εξαγωγών της Ισλανδίας[79].
Εκτός από τις άλλες Βόρειες χώρες, η ΕΕ είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος των Βόρειων χωρών. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι το εμπόριο με τη Γερμανία, το Βέλγιο και την Ολλανδία. Εκτός Ευρώπης οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι επίσης σημαντικός εμπορικός εταίρος. Ένα κοινό χαρακτηριστικό στις εξαγωγές των Βόρειων χωρών είναι η συγκέντρωση σε λίγα προϊόντα. Οι εξαγωγές της Γροιλανδίας και των Νήσων Φερόες κυριαρχούνται εξ ολοκλήρου από τα ψάρια και τα προϊόντα αλιείας, σε μικρότερο βαθμό στην Ισλανδία, όπου και οι εξαγωγές αλουμινίου συμβάλλουν σημαντικά. Το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο είναι τα κυριότερα προϊόντα που εξάγονται από τη Νορβηγία και οι φινλανδικές εξαγωγές κυριαρχούνται από το ξύλο, το χαρτί και τα προϊόντα χάρτου και τον τηλεπικοινωνιακό εξοπλισμό. Οι δανικές και σουηδικές εξαγωγές ισοκατανέμονται περισσότερο σε διαφορετικά προϊόντα, κυρίως τα μεταποιημένα τρόφιμα, τα φαρμακευτικά προϊόντα και τα χημικά προϊόντα σε εκείνες της Δανίας και τα αυτοκίνητα, το ξύλο, τα προϊόντα χαρτιού και τον τηλεπικοινωνιακό εξοπλισμό σε εκείνες της Σουδίας. Η Γερμανία κυριαρχεί εντελώς όσον αφορά τις εισαγωγές των Βόρειων χωρών, που κάνουν ωστόσο σημαντικές εισαγωγές και από την Ολλανδία, την Κίνα και τη Ρωσία[80].
Ενέργεια
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η περιοχή των Βόρειων Χωρών θεωρείται μια από τις πλουσιότερες πηγές ενέργειας στον κόσμο. Εκτός από τη φυσική ύπαρξη ορυκτών καυσίμων όπως το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, η περιοχή διαθέτεξ επίσης καλή υποδομή και τεχνολογία για την αξιοποίηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας όπως το νερό, ο άνεμος, η βιοενέργεια και η γεωθερμία. Ιδίως η Ισλανδία και η Σουηδία, αλλά και η Φινλανδία και η Νορβηγία, έχουν σημαντική παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με βάση την υδροηλεκτρική ενέργεια. Η παραγωγή γεωθερμικής ενέργειας είναι η σημαντικότερη πηγή ενέργειας στην Ισλανδία, ενώ πυρηνική ενέργεια παράγεται τόσο στη Φινλανδία όσο και στη Σουηδία. Η εγχώρια παραγωγή ενέργειας στις Βόρειες χώρες έχει αυξηθεί σημαντικά τις τελευταίες δεκαετίες - ειδικά στη Δανία και τη Νορβηγία λόγω των κοιτασμάτων πετρελαίου στη Βόρεια Θάλασσα[81].
Οι σημαντικότερες πηγές ενέργειας στις Βόρειες χώρες, που μετρώνται σε όρους ενεργειακού εφοδιασμού σε εκατομμύρια τόνους ισοδύναμου πετρελαίου, είναι κατά σειρά σπουδαιότητας: το πετρέλαιο, τα στερεά καύσιμα (π.χ. άνθρακας και ξύλο), η πυρηνική ενέργεια, η υδροηλεκτρική και η γεωθερμική ενέργεια και η ηλιακή ενέργεια και το αέριο. Στην ΕΕ η πιο σημαντική πηγή ενέργειας είναι επίσης το πετρέλαιο, αλλά το αέριο έρχεται δεύτερο. Η υδροηλεκτρική και η γεωθερμική ενέργεια και άλλες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι σημαντικές πηγές στις Βόρειες χώρες σε σύγκριση με τις χώρες της ΕΕ. Ιδιαίτερα στην Ισλανδία και τη Νορβηγία, η υδροηλεκτρική και η γεωθερμική ενέργεια αποτελούν σημαντικό μέρος του συνολικού ενεργειακού δυναμικού. Η Δανία εξαρτάται σχεδόν αποκλειστικά από τη θερμική ενέργεια που παράγεται από άνθρακα, πετρέλαιο και φυσικό αέριο Η Ισλανδία αποκτά σημαντικό μέρος της ενέργειας όπου χρειάζεται για θέρμανση από τη γεωθερμική ενέργεια και εξαρτάται σχεδόν αποκλειστικά από την υδροηλεκτρική ενέργεια για την παραγωγή ηλεκτρισμού[82].
Δημογραφικά
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]| Χώρα | Πρωτεύουσα | Πληθυσμός | Έκταση (τ.χλμ.) |
|---|---|---|---|
| Δανία | Κοπεγχάγη | 5.748.769[83] | 43.561 |
| Γροιλανδία | Νουούκ | 55.877[84] | 2.166.086 |
| Νήσοι Φερόες | Τόρσχαβν | 50.778[85] | 1.396 |
| Φινλανδία | Ελσίνκι | 5.509.717[86] | 338.534 |
| Ώλαντ | Μάριεχαμν | 29.489[87] | 1.580 |
| Ισλανδία | Ρέικιαβικ | 350.710[88] | 103.440 |
| Νορβηγία | Όσλο | 5.295.619[89] | 323.787 |
| Σουηδία | Στοκχόλμη | 10.142.686[90] | 447.420 |
Στις αρχές του 20ου αιώνα στις Βόρειες Χώρες ζούσαν περίπου 12 εκατομμύρια άνθρωποι. Σήμερα ο πληθυσμός έχει αυξηθεί σε 27 εκατομμύρια. Οι Βόρειες χώρες έχουν μία από τις χαμηλότερες πυκνότητες πληθυσμού στον κόσμο. Η χαμηλή πυκνότητα οφείλεται εν μέρει στο γεγονός ότι πολλά μέρη τους είναι περιθωριακές εκτάσεις, όπου η φύση θέτει περιορισμούς στην κατοίκηση. Σε τέσσερις από τις πέντε Βόρειες χώρες περίπου το 20% του πληθυσμού βρίσκεται μέσα ή κοντά στις αντίστοιχες πρωτεύουσες. Στην Ισλανδία το ποσοστό αυτό είναι ακόμη υψηλότερο, με πάνω από το 60% των Ισλανδών που κατοικούν μέσα ή κοντά στην πρωτεύουσα Ρέικιαβικ.
Τα τελευταία 100 χρόνια η αύξηση του πληθυσμού είναι μεγαλύτερη στη Γροιλανδία, όπου ο πληθυσμός σχεδόν πενταπλασιάστηκε, από 12.000 σε 56.000 κατοίκους. Στην Ισλανδία η αύξηση ήταν από 78.000 σε 322.000. Ο πληθυσμός στις Νήσους Φερόες έχει τριπλασιαστεί, από 15.000 σε 48.000. Οι πληθυσμοί της Σουηδίας και των Ώλαντ είναι οι μόνοι που δεν έχουν διπλασιαστεί. Από το 1990 ο συνολικός πληθυσμός στις Βόρειες χώρες αυξήθηκε κατά περισσότερο από 2,8 εκατομμύρια (12%) - το μεγαλύτερο στην Ισλανδία (27 τοις εκατό) και στη Νορβηγία και τα Ώλαντ, κατά 19% και σχεδόν 18%. Ορισμένες περιφέρειες στη Φινλανδία, τη Νορβηγία και τη Σουηδία παρουσίασαν μείωση του πληθυσμού λόγω της αστικοποίησης, αλλά σε εθνικό επίπεδο όλες οι Βόρειες χώρες παρουσίασαν αύξηση. Σε σύγκριση με το 2005 τόσο οι Νήσοι Φερόες όσο και η Γροιλανδία παρουσίασαν μικρή μείωση του πληθυσμού. Η Ισλανδία έχει επίσης γνωρίσει βραχύτερες περιόδους με μείωση πληθυσμού. Ο πληθυσμός της Δανίας αναμένεται να αυξηθεί κατά 8% μέχρι το 2035, ενώ η Φινλανδία και η Σουηδία αναμένουν αύξηση του πληθυσμού περίπου 10% και σχεδόν 16% αντίστοιχα[91]
Το προσδόκιμο ζωής αυξάνεται σε όλες τις Βόρειες χώρες, αν και τα επίπεδα ποικίλλουν σημαντικά. Το προσδόκιμο ζωής των ανδρών στη Γροιλανδία είναι 68,3 έτη (2011), σε σύγκριση με 80,8 έτη για τους άνδρες στην Ισλανδία. Οι γυναίκες στις Νήσους Φερόες και στα Ώλαντ αναμένεται να ζήσουν το περισσότερο - πάνω από 84 χρόνια. Ο πληθυσμός στις Βόρειες χώρες γερνάει και σύμφωνα με την πληθυσμιακή προβολή για αυτές ως σύνολο, το μερίδιο του πληθυσμού άνω των 80 ετών θα φθάσει το 8,4% το 2040, σε σύγκριση με το 4,7% το 2013. Το ποσοστό του πληθυσμού ηλικίας 80 ετών και άνω αυξήθηκε από το 1990 έως το 2013. Η αύξηση του ποσοστού των ατόμων άνω των 80 ετών κατά τα τελευταία 10 χρόνια οφείλεται εν μέρει στο γεγονός ότι το ποσοστό θνησιμότητας μειώθηκε σχεδόν σε όλες τις ηλικιακές ομάδες και εν μέρει ότι ο αριθμός των γεννήσεων ήταν χαμηλός κατά την ίδια περίοδο. Στα επόμενα 25 χρόνια ο λόγος δημογραφικής εξάρτησης αναμένεται να έχει τη μεγαλύτερη αύξηση στη Φινλανδία και τα Ώλαντ. Σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες προβλέψεις πληθυσμού εκεί το 2030 αναμένεται ότι τα άτομα άνω των 65 ετών θα αποτελούν το 50% του ενήλικου πληθυσμού. Η Σουηδία και η Δανία μπορούν να προσβλέπουν σε σχετικά μέτρια αύξηση τις επόμενες δεκαετίες. Η Ισλανδία και η Νορβηγία φαίνεται να διατηρούν τις θέσεις τους με τα χαμηλότερα ποσοστά ηλικιωμένων στις Βόρειες χώρες.[92]
Παρελθόν και μελλοντικός πληθυσμός
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]| Σειρά | Χώρα | Έκταση | 1950 | 2000 | 2050 |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Σουηδία | 447.420 | 7.015.000 | 8.925.000 | 12.012.000 |
| 2 | Noρβηγία | 385.203 | 3.266.000 | 4.493.000 | 6.365.000 |
| 3 | Φινλανδία | 338.534 | 4.009.000 | 5.169.000 | 5.476.000 |
| 4 | Ισλανδία | 103.440 | 143.000 | 282.000 | 407.000 |
| 5 | Δανία | 43.561 | 4.272.000 | 5.338.000 | 5.576.000 |
| - | Γροιλανδία | 2.166.086 | 23.000 | 57.000 | 50.000 |
| Σύνολο (εκτός Γροιλανδίας) | 1.318.158 | 18.705.000 | 24.207.000 | 29.836.000 | |
| Σύνολο | 3.484.244 | 18.728.000 | 24.264.000 | 29.886.000 | |
Διοικητική διαίρεση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Σουηδία:
| κωδικός ISO 3166-2 | κωδικός NUTS | Σημαία | Εθνόσημο | Περιφέρεια (Län) | Διοικητικό κέντρο | Κυβερνήτης | Έκταση (τ.χλμ.) | Πληθυσμός (2016)[93] |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| SE-AB | SE110 |  |
 |
Στοκχόλμης | Στοκχόλμη | Κρις Χέιστερ | 6,519.3 | 2,269,060 |
| SE-AC | SE331 |  |
 |
Βέστερμποτεν | Ούμεο | Γκούναρ Χόλμγκρεν | 55,186.2 | 265,881 |
| SE-BD | SE332 |  |
 |
Νόρμποτεν | Λούλεο | Σβεν-Ερικ Εστερμπεργκ | 98,244.8 | 250,570 |
| SE-C | SE121 |  |
 |
Ουψάλας | Ουψάλα | Γκέραν Εναντερ | 8,207.2 | 361,373 |
| SE-D | SE122 |  |
 |
Σέντερμανλαντ | Νύκεπινγκ | Λίσελοτ Χάγκμπεργκ | 6,102.3 | 288,097 |
| SE-E | SE123 |  |
 |
Εστεργκετλαντ | Λινσέπινγκ | Ελίσαμπετ Νίλσον | 10,602.0 | 452,105 |
| SE-F | SE211 |  |
 |
Γένκεπινγκ | Γιένσεπινγκ | Ανελι Βίρτεν | 10,495.1 | 352,735 |
| SE-G | SE212 |  |
 |
Κρόνομπεργκ | Βέξιε | Ινγκριντ Μπούρμαν | 8,466.0 | 194,628 |
| SE-Η | SE213 |  |
 |
Κάλμαρ | Κάλμαρ | Μάλιν Αλμκβιστ | 11,217.8 | 242,301 |
| SE-I | SE214 |  |
 |
Γκότλαντ | Βίσμπυ | Σεσίλια Σέλιν Σέιντεγκορντ | 3,151.4 | 58,003 |
| SE-K | SE221 |  |
 |
Μπλέκινγκε | Κάρλσκρουνα | Μπέριτ Αντνορ | 2,946.4 | 158,453 |
| SE-M | SE224 |  |
 |
Σκόνε | Μάλμε, Κρίστιανσταντ | Ανελι Χούλτεν | 11,034.5 | 1,324,565 |
| SE-N | SE231 |  |
 |
Χάλαντ | Χάλμσταντ | Λένα Σόμεσταντ | 5,460.7 | 320,333 |
| SE-Ο | SE232 |  |
 |
Βέστρα Γκέταλαντ | Γκέτεμποργκ, Βένερσμποργκ | Λαρς Μπέκστρεμ | 23,948.8 | 1,671,783 |
| SE-S | SE311 |  |
 |
Βέρμλαντ | Κάρλσταντ | Κένεθ Γιόχανσον | 17,591.0 | 279,334 |
| SE-T | SE214 |  |
 |
Ερεμπρο | Έρεμπρο | Μαρία Λάρσον | 8,545.6 | 294,941 |
| SE-U | SE215 |  |
 |
Βέστμανλαντ | Βεστερός | Μίνοο Αχταρζάντ | 5,145.8 | 267,629 |
| SE-W | SE312 |  |
 |
Ντάλαρνα | Φάλουν | Ιλβα Τερν | 28,188.8 | 284,531 |
| SE-X | SE313 |  |
 |
Γέβλεμποργκ | Γκέβλε | Περ Μπιλ | 18,198.9 | 284,586 |
| SE-Y | SE321 |  |
 |
Βέστερνορλαντ | Χέρνεσαντ | Μπο Κέλστραντ | 21,683.8 | 245,572 |
| SE-Z | SE322 |  |
 |
Γέμτλαντ | Έστερσουντ | Γέραν Χέγκλουντ | 49,341.2 | 128,673 |
Noρβηγία:
| κωδικός ISO | Περιφέρεια (Fylke) | Διοικητικό κέντρο | Κυβερνήτης | Έκταση (τ.χλμ.) | Πληθυσμός (2016) |
|---|---|---|---|---|---|
| 01 |  Østfold
|
Σάρπσμποργκ | Ανε Ενγκερ | 4,180.69 | 290,412 |
| 02 |  Akershus
|
Όσλο | Νιλς Ααγκε Γέγκσταντ | 4,917.94 | 596,704 |
| 03 |  Oslo
|
Πόλη του Οσλο | Μαριάνε Μπόργκεν (Δήμαρχος) | 454.07 | 660,987 |
| 04 |  Hedmark
|
Χάμαρ | Σίγκμπγερν Γιόνσεν | 27,397.76 | 195,443 |
| 05 |  Oppland
|
Λιλεχάμερ | Κρίστιν Χίλε Βάλα | 25,192.10 | 188,945 |
| 06 |  Buskerud
|
Ντράμεν | Κίρστι Κόλε Γκρέννταλ | 14,910.94 | 278,028 |
| 07 |  Vestfold
|
Τένσμπεργκ | Ερλινγκ Λάε | 2,225.08 | 245,160 |
| 08 |  Telemark
|
Σίεν | Κάρι Νόρντχέιμ-Λάρσεν | 15,296.34 | 172,527 |
| 09 |  Aust-Agder
|
Αρεννταλ | Ειστέιν Ντγιούπενταλ | 9,157.77 | 115,873 |
| 10 |  Vest-Agder
|
Κρίστιανσαντ | Αν-Κρίστιν Ολσεν | 7,276.91 | 182,922 |
| 11 |  Rogaland
|
Σταβάνγκερ | Μάγκνχιλντ Μέλτβεϊτ Κλέπα | 9,375.97 | 470,907 |
| 12 |  Hordaland
|
Μπέργκεν | Λαρς Σπόνχεϊμ | 15,438.06 | 517,601 |
| 14 |  Sogn og Fjordane
|
Χέρμανσβερκ | Ανε Kάριν Χάμρε | 18,623.41 | 109,623 |
| 15 |  Møre og Romsdal
|
Μόλντε | Λόντβε Σόλχολμ | 15,101.39 | 265,181 |
| 18 |  Nordland
|
Μπόντε | Οντ Ερικσεν | 38,482.39 | 241,948 |
| 19 |  Troms
|
Τρόμσε | Μπορντ Μάγκνε Πέντερσεν | 25,862.91 | 164,613 |
| 20 |  Finnmark
|
Βάντσε | Γκούναρ Κγένεϊ | 48,631.04 | 75,886 |
| 50 |  Trøndelag
|
Στέινκγερ, Τρόντχαϊμ | Φρανκ Γένσεν | 41,254.29 | 450,496 |
Δανία:
| Δανικό όνομα | Ονομα | Διοικητικό κέντρο | Μεγαλύτερη πόλη | Πρόεδρος | Πληθυσμός (2018-01-01) |
Συνολική Έκταση (τ.χλμ.) |
Πυκνότητα πληθυσμού (/τ.χλμ.) | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Region Hovedstaden | Περιοχή Πρωτεύουσας | Χίλερεντ | Κοπεγχάγη | Σόφι Χέστροπ Αντερσεν | 1,822,659 | 2,546.3 | 715.8 | |
| Region Midtjylland | Κεντρική Δανία | Βίμποργκ | Ώρχους | Αντερς Κυχνάου | 1,313,596 | 13,000.2 | 101.04 | |
| Region Nordjylland | Βόρεια Δανία | Άλμποργκ | Άλμποργκ | Ούλα Αστμαν | 589,148 | 7,874 | 74.82 | |
| Region Sjælland | Σγιέλαν | Σόρε | Ρόσκιλντε | Χέινο Κνούντσεν | 835,024 | 7,217.8 | 115.68 | |
| Region Syddanmark | Νότια Δανία | Βέιλε | Όντενσε | Στέφανι Λόσε | 1,220,763 | 12,191 | 100.13 | |
| Danmark | Δανία | Κοπεγχάγη | Κοπεγχάγη | 5,781,190 | 42,894.8 | 134.77 |
Φινλανδία:
| Αριθμός | Εθνόσημο | Ονομα | Φινλανδικό όνομα | Σουηδικό όνομα | Πρωτεύουσα | Έκταση (τ.χλμ.) | Πληθυσμός (31 Dec 2017)[94] |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1. | 
|
Λαπωνία | Lappi | Lappland | Ροβανιέμι | 92,674 | 180,207 |
| 2. | 
|
Βόρεια Οστροβόθνια | Pohjois-Pohjanmaa | Norra Österbotten | Όουλου | 36,815 | 411,150 |
| 3. | 
|
Κάινουου | Kainuu | Kajanaland | Καγιάανι | 20,197 | 74,803 |
| 4. | 
|
Βόρεια Καρελία | Pohjois-Karjala | Norra Karelen | Γιόενσου | 17,761 | 164,085 |
| 5. | 
|
Βόρεια Σαβονία | Pohjois-Savo | Norra Savolax | Κουόπιο | 16,768 | 247,776 |
| 6. | 
|
Νότια Σαβονία | Etelä-Savo | Södra Savolax | Μίκελι | 14,257 | 148,975 |
| 7. | 
|
Νότια Οστροβόθνια | Etelä-Pohjanmaa | Södra Österbotten | Σέιναγιοκι | 13,444 | 191,860 |
| 8. | 
|
Κεντρική Οστροβόθνια | Keski-Pohjanmaa | Mellersta Österbotten | Κόκολα | 5,020 | 69,027 |
| 9. | 
|
Οστροβόθνια | Pohjanmaa | Österbotten | Βάασα | 7,753 | 181,441 |
| 10. | 
|
Πίρκανμαα | Pirkanmaa | Birkaland | Τάμπερε | 12,585 | 509,356 |
| 11. | 
|
Κεντρική Φινλανδία | Keski-Suomi | Mellersta Finland | Γυβάσκυλα | 16,703 | 276,196 |
| 12. | 
|
Σατάκουντα | Satakunta | Satakunta | Πόρι | 7,820 | 221,740 |
| 13. | 
|
Νοτιοδυτική Φινλανδία | Varsinais-Suomi | Egentliga Finland | Τούρκου | 10,663 | 475,543 |
| 14. | 
|
Νότια Καρελία | Etelä-Karjala | Södra Karelen | Λαππεενράντα | 5,327 | 130,506 |
| 15. | 
|
Πάιγιανε Ταβάστια | Päijät-Häme | Päijänne-Tavastland | Λάχτι | 5,125 | 201,685 |
| 16. | 
|
Κυρίως Ταβάστια | Kanta-Häme | Egentliga Tavastland | Χαμεένλινα | 5,199 | 173,781 |
| 17. | 
|
Ούσιμαα | Uusimaa | Nyland | Ελσίνκι | 9,097 | 1,638,293 |
| 18. | 
|
Κυμενλάακσο | Kymenlaakso | Kymmenedalen | Κότκα, Κόουβολα | 5,149 | 177,659 |
| 19. | 
|
Ώλαντ[95] | Ahvenanmaa | Åland | Μάριεχαμν | 1,553 | 29,214 |
Ισλανδία:
| # | Ονομα | Ισλανδικό όνομα | Πληθυσμός (2016)[96] | Έκταση (τ.χλμ.) | Πληθ./Έκταση | ISO 3166-2 | Διοικητικό κέντρο | Οι περιφέρειες της Ισλανδίας |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Περιφέρεια Πρωτεύουσας | Höfuðborgarsvæði | 213,619 | 1,062 | 201.14 | IS-1 | Ρέικιαβικ | .png) |
| 2 | Νότια Χερσόνησος | Suðurnes | 22,509 | 829 | 27.15 | IS-2 | Κέφλαβικ | |
| 3 | Δυτική Περιφέρεια | Vesturland | 15,766 | 9,554 | 1.65 | IS-3 | Μπόργκαρνες | |
| 4 | Δυτικά Φιόρδ | Vestfirðir | 6,883 | 9,409 | 0.73 | IS-4 | Ίσαφιορδουρ | |
| 5 | Βορειοδυτική Περιφέρεια | Norðurland vestra | 7,128 | 12,737 | 0.56 | IS-5 | Σάουδαρκροκουρ | |
| 6 | Βορειοανατολική Περιφέρεια | Norðurland eystra | 29,361 | 21,968 | 1.33 | IS-6 | Άκουρεϊρι | |
| 7 | Ανατολική Περιφέρεια | Austurland | 12,452 | 22,721 | 0.55 | IS-7 | Έγκιλσταδιρ | |
| 8 | Νότια Περιφέρεια | Suðurland | 24,811 | 24,526 | 1.01 | IS-8 | Σέλφος | |
| Ισλανδία | Ísland | 332,529 | 102,806 | 3.23 | IS |
Γροιλανδία:
| Ονομα | Kalaallisut | Δημοτικό κέντρο | Εθνόσημο | ISO[97] | Πληθυσμός | Έκταση (τ.χλμ.) |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Αβανάατα | Avannaata Kommunia | Ιλούλισσατ | 10,651[98] | 522,700 | ||
| Κούγιαλεκ | Kommune Kujalleq | Κάκορτοκ | 
|
GL-KU | 7,589 | 32,000 |
| Κεκέρταλικ | Kommune Qeqertalik | Αάσιαατ | 6,504[99] | 62,400 | ||
| Κέκατα | Qeqqata Kommunia | Σίσιμιουτ | 
|
GL-QE | 9,677 | 115,500 |
| Σερμερσόοκ | Kommuneqarfik Sermersooq | Νουούκ | 
|
GL-SM | 21,232 | 531,900 |
Γλώσσες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι περισσότερες από τις γλώσσες των Βόρειων χωρών ανήκουν σε μία από τρεις γλωσσικές οικογένειες: τις Βόρειες γερμανικές,τις Φιννοουγγρικές και τις Εσκιμοαλεουτικές γλώσσες. Μολονότι η περιοχή είναι γλωσσικά ετερογενής, με τρεις ανεξάρτητες γλωσσικές ομάδες, η κοινή γλωσσική κληρονομιά αποτελεί έναν από τους παράγοντες που αποτελούν την κοινή τους ταυτότητα[100].
Η Δανική, η Φεροϊκή, η Ισλανδική, η Νορβηγική και η Σουηδική ανήκουν στον Βόρειο Γερμανικό κλάδο των Ινδοευρωπαϊκών γλωσσών. Οι γλώσσες έχουν εξελιχθεί από μια κοινή Σκανδιναβική γλώσσα, αλλά έχουν απομακρυνθεί η μία από την άλλη τα τελευταία 1000 χρόνια. Ωστόσο οι ομιλούντες τη Δανική, τη Νορβηγική και τη Σουηδική εξακολουθούν να μπορούν να κατανοήσουν ο ένας τον άλλον. Αυτές οι γλώσσες διδάσκονται στο σχολείο σε όλες τις Βόρειες χώρες: για παράδειγμα τα σουηδικά είναι υποχρεωτικό μάθημα στα φινλανδικά σχολεία, ενώ τα δανικά είναι υποχρεωτικά στα σχολεία της Ισλανδίας και των Νήσων Φερόες. Περίπου 5,3% του πληθυσμού της Φινλανδίας μιλούν τα σουηδικά ως μητρική γλώσσα[101]. Στη Φιννοσααμική ομάδα των Φιννοουγγρικών γλωσσών η Φινλανδική είναι η πλέον διαδεδομένη γλώσσα στις Βόρειες χώρες. Ωστόσο και άλλες γλώσσες αυτής της οικογένειας μιλιούνται επίσης στην περιοχή. Διάφορες Σααμικές γλώσσες ομιλούνται στη βόρεια Φινλανδία, τη Νορβηγία και τη Σουηδία. Η Καρελική μιλιέται λίγο στη Φινλανδία, η γλώσσα Κβεν στη Νορβηγία και η Μεένκιελι ή «Φινλανδική της Κοιλάδας Τόρνε» στη Σουηδία. Οι Φινλανδοί είναι επίσης η μεγαλύτερη μειονοτική ομάδα στη Σουηδία, περίπου το 4,46% του συνολικού πληθυσμού και η Φινλανδική είναι επίσημη μειονοτική γλώσσα της Σουηδίας.[102][103]
Η Γροιλανδική ή Καλααλίσουτ ανήκει στον κλάδο Ινουίτ των Εσκιμοαλεουτικών γλωσσών και ομιλείται στη Γροιλανδία. Η γλώσσα σχετίζεται με πολλές γλώσσες που ομιλούνται στον βόρειο Καναδά και την Αλάσκα. Στη Γροιλανδία δεν είναι υποχρεωτική η διδασκαλία της δανικής γλώσσας ούτε η χρήση της στη διοίκηση[104].
Μερικές ακόμη μειονοτικές γλώσσες υπάρχουν στην περιοχή. Η Γερμανική μιλιέται από μια μειονότητα στη Νότια Γιουτλάνδη και τα πολιτιστικά και γλωσσικά της δικαιώματα προστατεύονται από την κυβέρνηση. Οι Φινλανδοί Κάλε, οι Νορβηγοί και Σουηδοί Νομάδες και άλλοι Ρομά των Βόρειων χωρών έχουν το δικαίωμα να διατηρούν και να αναπτύσσουν τη γλώσσα και τον πολιτισμό τους. Η Γίντις είναι επίσης επίσημη μειονοτική γλώσσα στη Σουηδία. Εκτός από τις λεγόμενες "φυσικές" γλώσσες χρησιμοποιούνται εθνικές παραλλαγές των νοηματικών γλωσσών. Η ισλανδική νοηματική γλώσσα προέρχεται από τη δανική, ενώ η φινλανδική νοηματική γλώσσα αναπτύσσεται με βάση τη σουηδική παραλλαγή. Το δικαίωμα χρήσης της νοηματικής γλώσσας ορίζεται στον Νόμο για τη Φινλανδική Γλώσσα και στη Σουηδία η σουηδική νοηματική γλώσσα είναι επίσημη μειονοτική γλώσσα [100].
Μετανάστευση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το 2012 η καθαρή μετανάστευση είχε ο μεγαλύτερος παράγων της αύξησης του πληθυσμού στη Σουηδία. Αυτό συνέβη και στη Δανία, τη Φινλανδία, τα Ώλαντ και τη Νορβηγία. Στις Νήσους Φερόες, τη Γροιλανδία και την Ισλανδία, η φυσική αύξηση του πληθυσμού είχε τη μεγαλύτερη επίδραση στη μεταβολή του πληθυσμού, αλλά τόσο η Γροιλανδία όσο και οι Νήσοι Φερόες παρουσίασαν ελαφρά μείωση του πληθυσμού λόγω αρνητικής καθαρής μετανάστευσης το 2012.
Ένα μεγάλο ποσοστό της μετανάστευσης στις Βόρειες χώρες συμβαίνει μεταξύ των ίδιων των χωρών, κυρίως ως αποτέλεσμα της ελεύθερης αγοράς εργασίας και των φιλελεύθερων κανόνων για την ανταλλαγή φοιτητών μεταξύ τους. Η τάση έχει οδηγήσει σε αυξανόμενο αριθμό ξένων πολιτών στις Βόρειες χώρες κατά τις τελευταίες δεκαετίες. Σε όλες τις χώρες το μεγαλύτερο μέρος των ξένων πολιτών προέρχεται εκτός αυτών. Αυτό δεν ισχύει για τη Γροιλανδία και τις Νήσους Φερόες, που έχουν μεγάλο ποσοστό άλλων πολιτών Βόρειων χωρών. Οι εκτός Βόρειων χωρών κυμαίνονται από 47% της συνολικής μετανάστευσης στην Ισλανδία ως 89% στη Νορβηγία. Το 2013 τα μεγαλύτερα ποσοστά μη προερχομένων από Βόρειες χώρες ήταν στη Νορβηγία και τη Δανία, όπου αντιπροσωπεύουν το 8,9 και το 8,8% του πληθυσμού. Το αντίστοιχο ποσοστό του φινλανδικού πληθυσμού είναι μικρό σε σύγκριση με τις άλλες Βόρειες χώρες - 3,6% το 2013 - αλλά αυξήθηκε σημαντικά κατά τη δεκαετία του 1990 και μετά.[105]
Οι Σαάμι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα].jpg)
Οι Σαάμι (Λάπωνες), είναι ένας Φιννοουγγικός λαός που είναι παραδοσιακά εγκατεστημένος στη βόρεια Φινλανδία, Νορβηγία και Σουηδία και στη Δυτική Ρωσία. Οι περισσότεροι Σαάμι ζουν στη Νορβηγία, ακολουθούν η Σουηδία και η Φινλανδία, ενώ οι λιγότεροι ζουν στη Ρωσία. Επειδή οι χώρες δεν καταγράφουν επίσημα το ποιος έχει την ταυτότητα ή την καταγωγή των Σαάμι, δεν έχει διευκρινιστεί ο ακριβής αριθμός του πληθυσμού τους. Οι Σαάμι είναι ουσιαστικά οι μόνοι αυτόχθονες λαοί των Βόρειων χωρών εκτός της Γροιλανδίας, που αναγνωρίζονται και προστατεύονται από τις διεθνείς συμβάσεις των αυτοχθόνων λαών. Αποτελούν επομένως τον βορειότερο αυτόχθωνα λαό της Ευρώπης. Υπάρχουν πολλές Σααμικές γλώσσες.
Παραδοσιακά οι Σάμι ασχολούνται με ποικιλία τρόπων βιοπορισμούς, όπως η παράκτια αλιεία, οι γούνες και η εκτροφή προβάτων. Ωστόσο η γνωστότερη ασχολία τους είναι η ημινομαδική εκτροφή ταράνδων. Για παραδοσιακούς, περιβαλλοντικούς, πολιτιστικούς και πολιτικούς λόγους η εκτροφή ταράνδων είναι νόμιμη αποκλειστικά για τους Σαάμι σε ορισμένες περιοχές των Βόρειων χωρών. Σήμερα οι Σαάμι εργάζονται σε όλους τους τομείς, όπως και ο υπόλοιπος πληθυσμός, αν και οι πρωτογενείς εξακολουθούν να είναι σημαντικοί φορείς πολιτισμού για αυτούς.
-
Ποσοστό του συνολικού πληθυσμού των Βόρειων χωρών ανά χώρα τον Ιανουάριο του 2013 -
Προσδόκιμο επιβίωσης κατά τη γέννηση στις Βόρειες χώρες το 2012 -
Γάμοι και διαζύγια στις Βόρειες χώρες το 2012 -
Μετανάστες στις Βόρειες χώρες το 2012
Πολιτισμός
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι Βόρειες Χώρες υπήρξαν ιστορικά ένας από τους πιο κοινωνικά προοδευτικούς πολιτισμούς στον κόσμο και ο πολιτισμός είναι ένα από τα βασικά συστατικά της συνεργασίας μεταξύ τους. Οι πολιτικές τους όσον αφορά την πολιτιστική ζωή, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και τη θρησκεία έχουν πολλές κοινές αξίες και κοινά χαρακτηριστικά. Εντούτοις μπορεί να επισημανθούν ορισμένες διαφορές, όπως για παράδειγμα, τα πολιτιστικά ιδρύματα που προέκυψαν από τις ιστορικές συνθήκες. Στη Δανία και στη Σουηδία υπάρχουν πολιτιστικά ιδρύματα με ρίζες στις παραδόσεις των βασιλικών αυλών. Στις χώρες αυτές οι εθνικοί θεσμοί αποτέλεσαν το θεμέλιο της πολιτιστικής ζωής σε πρώιμο στάδιο, ενώ στη Νορβηγία άρχισαν να διαμορφώνονται πολιτιστικά ιδρύματα αργότερα[106].
Η Ισλανδία έχει τις υψηλότερες κυβερνητικές δαπάνες για θέματα πολιτισμού, συνολικά 3,3% του ΑΕΠ της το 2011. Η Δανία έρχεται δεύτερη με συνολικό ποσοστό 1,6% του ΑΕΠ το 2011. Η Σουηδία ξοδεύει το λιγότερο με 1,1%. Όσον αφορά τις κατά κεφαλή δαπάνες η Ισλανδία έχει και πάλι τις υψηλότερες, με δεύτερη τη Νορβηγία. Η Γροιλανδία δαπανά το τρίτο υψηλότερο ποσό για τον πολιτισμό και την αναψυχή ανά κάτοικο. Στην Ισλανδία και τη Νορβηγία οι δαπάνες έχουν υπερδιπλασιαστεί από το 2000. Στις άλλες Βόρειες χώρες, οι δαπάνες αυξήθηκαν μεταξύ 40 και 50% την ίδια περίοδο[107].
Η Δανία έχει τα περισσότερα μουσεία, συνολικά 274, αλλά τα μουσεία στα Ώλαντ και την Ισλανδία έχουν τους περισσότερους επισκέπτες, κατά μέσο όρο 4 και 5 επισκέψεις ανά κάτοικο. Πολλά θέατρα στις Βόρειες χώρες λαμβάνουν δημόσια χρηματοδότηση. Η χρηματοδότηση του θεάτρου αποτελεί σημαντικό μερίδιο των κονδυλίων στον πολιτιστικό τομέα σε όλες τις χώρες. Όλες οι χώρες έχουν εθνικά θέατρα, όπου ανεβαίνουν θεατρικά έργα, μπαλέτα και όπερες. Εκτός από τα εθνικά θέατρα υπάρχουν επαγγελματικά περιφερειακά θέατρα, που υποστηρίζονται επίσης από το κράτος, τις περιφέρειες ή τους δήμους. Οι περισσότερες χώρες διαθέτουν επίσης μερικά ιδιωτικά θέατρα και πολλά ερασιτεχνικά σύνολα, που μπορεί να υποστηριχθούν, τουλάχιστον εν μέρει, από τους δήμους.[108].
Το Πολιτιστικό Ταμείο των Βόρειων χωρών, που ιδρύθηκε το 1966, αποσκοπεί στην υποστήριξη ενός ευρέος φάσματος πολιτιστικών συνεργασιών μεταξύ τους. Η φιλοδοξία του Ταμείου είναι να επιτρέψει στους ταλαντούχους καλλιτέχνες, επαγγελματίες και ερασιτέχνες, να αλληλοεμπλουτισθούν μέσω της πολιτιστικής πολυμορφίας που υπάρχει μεταξύ των 26 εκατομμυρίων ή περισσότερων ανθρώπων της περιοχής. Οι δραστηριότητές του βασίζονται σε συμφωνία μεταξύ των Βόρειων χωρών, που τέθηκε σε ισχύ το 1967. Το Ταμείο λαμβάνει τα χρήματά του υπό τη μορφή ετήσιας επιχορήγησης από το Συμβούλιο Υπουργών των Βόρειων χωρών[109].
Μουσική
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι Βόρειες χώρες μοιράζονται ορισμένες παραδόσεις στη μουσική, πολλές από τις οποίες έχουν αποκλίνει σημαντικά. Στην παραδοσιακή μουσική η Δανία, η Ισλανδία, η Νορβηγία, η Σουηδία και οι Νήσοι Φερόες έχουν πολλά κοινά στοιχεία. Ο πολιτισμός των Ινουίτ της Γροιλανδίας έχει τις δικές του μουσικές παραδόσεις, επηρεασμένες από τη σκανδιναβική κουλτούρα. Η Φινλανδία έχει πολλές πολιτισμικές ομοιότητες τόσο με τις άλλες Βόρειες, χώρες όσο και με την Εσθονία. Οι Σαάμι έχουν τη δική τους μοναδική κουλτούρα, με δεσμούς με τους γειτονικούς πολιτισμούς.
Η έντεχνη μουσική έχει σημαντική θέση στις Βόρειες χώρες. Εκτός από κρατικές όπερες, υπάρχουν συμφωνικές ορχήστρες στις περισσότερες μεγάλες πόλεις. Οι σημαντικότεροι παλαιότεροι συνθέτες από τις Βόρειες χώρες είναι ο Φινλανδός Γιαν Σιμπέλιους, ο Δανός Καρλ Νίλσεν και ο Νορβηγός Έντβαρντ Γκρηγκ. Από τους σύγχρονους συνθέτες οι Φινλανδοί Μάγκνους Λίντμπεργκ, Κάιγια Σααριάχο και Εσα-Πέκα Σαλόνεν είναι μεταξύ των πιο συχνά εκτελούμενων στον κόσμο.
Οι επιρροές του Ροκ εντ ρολ που ήρθαν από τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ηνωμένο Βασίλειο ήταν η αρχή της ποπ σκηνής των Βόρειων χωρών, αλλά επιρροές από την παραδοσιακή μουσική μπορούν ακόμα να βρεθούν σήμερα στην ποπ μουσική. Κοινό χαρακτηριστικό της ποπ μουσικής των χωρών αυτών είναι ότι συχνά μπορεί να είναι είτε πολύ χαρούμενη ή πολύ black metal. Ορισμένοι από τους πιο γνωστούς μουσικούς είναι οι ABBA, οι Ace of Base, οι α-ha, οι Aqua, η Μπιορκ, οι Cardigans, οι Europe, οι Hanoi Rocks, οι Roxette, οι The Rasmus, οι Kaizers Orchestra και οι The Spotnicks. Η Σουηδία και η Φινλανδία έχουν ενδεχομένως τη μεγαλύτερη μουσική βιομηχανία στην περιοχή, ειδικά η Σουηδία, η οποία είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας ποπ μουσικής κατά κεφαλή και ο τρίτος μεγαλύτερος μετά τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ηνωμένο Βασίλειο. Η Νορβηγία, η Ισλανδία και η Δανία έχουν όλοι επιτυχημένες βιομηχανίες εγχώριων δίσκων επό πολλά χρόνια.[110][111]
Η heavy metal σκηνή των Βόρειων χωρών είναι ιδιαίτερα ορατή σε σύγκριση με άλλα είδη της περιοχής. Πολλά μεγάλα ονόματα όπως ο Amon Amarth, οι Children of Bodom, οι In Flames, οι Meshuggah και οι Opeth προέρχονται από τις Βόρειες χώρες. Τα heavy metal συγκροτήματά τους είχαν μακρά και διαρκή επιρροή στην υποκουλτούρα αυτή μαζί με τα ομόλογά τους στο Ηνωμένο Βασίλειο και στις Ηνωμένες Πολιτείες. Το είδος black metal αναπτύχθηκε στη Νορβηγία από συγκροτήματα όπως οι Mayhem, οι Darkthrone, οι Burzum, οι Immortal και οι Emperor και το συναφές είδος του Viking metal αναπτύχθηκε σε όλη την περιοχή των Βόρειων χωρών από συγκροτήματα όπως οι Bathory, οι Enslaved, οι Burzum, οι Emperor, οι Einherjer, οι Moonsorrow και ο Amon Amarth.
Από το 2000 οι συνολικές μουσικές πωλήσεις έχει μειωθεί σχεδόν κατά 50% σε όλες τις Βόρειες χώρες και ταυτόχρονα έχουν αυξηθεί οι ψηφιακές πωλήσεις. Στη Δανία, τη Νορβηγία και τη Φινλανδία οι πωλήσεις ψηφιακής μουσικής αυξήθηκαν κατά 400% από το 2006 και τώρα ανέρχονται σε 39%, 27% και 25% των συνολικών πωλήσεων το 2010/2011. Στη Δανία και τη Σουηδία οι πωλήσεις ψηφιακής μουσικής αυξήθηκαν σχεδόν οκταπλάσια την ίδια περίοδο και αντιπροσωπεύουν πλέον το 51% των συνολικών πωλήσεων. Στην Ισλανδία οι ψηφιακές πωλήσεις αντιπροσωπεύουν μόνο το 3% των συνολικών[112].
Λογοτεχνία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι Βόρειες χώρες έχουν δημιουργήσει σημαντική και επιδραστική λογοτεχνία. Ο Ερρίκος Ίψεν, Νορβηγός θεατρικός συγγραφέας, ήταν σε μεγάλο βαθμό υπεύθυνος για τη δημοφιλία του νεότερου ρεαλιστικού δράματος στην Ευρώπη, με έργα όπως Η αγριόπαπια και Το κουκλόσπιτο. Ο σύγχρονός του Σουηδός μυθιστοριογράφος και θεατρικός συγγραφέας Όγκουστ Στρίντμπεργκ ήταν πρόδρομος των πειραματικών μορφών όπως ο εξπρεσιονισμός, ο συμβολισμός και ο σουρεαλισμός. Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας έχει απονεμηθεί στους Σέλμα Λάγκερλεφ, Βέρνερ φον Χάιντενσταμ, Καρλ Αντολφ Γκέλερουπ, Χένρικ Ποντόπινταν, Κνουτ Χάμσουν, Σίγκριντ Ούντσετ, Έρικ Άξελ Κάρλφελντ, Φρανς Έμιλ Σίλανπαα, Γιοχάνες Βίλχελμ Γένσεν, Περ Λάγκερκβιστ, Χαλντόρ Λάξνες, Νέλλυ Ζαχς, Έυβιντ Γιόνσον, Χάρυ Μάρτινσον και Τούμας Τράνστρεμερ. Οι παγκοσμίου φήμης συγγραφείς παιδικών βιβλίων από τις Βόρειες χώρες είναι οι Χανς Κρίστιαν Άντερσεν, Τούβε Γιάνσον και Άστριντ Λίντγκρεν.
Από το 1962 το Συμβούλιο των Βόρειων χωρών απονέμει λογοτεχνικό βραβείο κάθε χρόνο για ένα έργο μυθοπλασίας γραμμένο σε μία από τις γλώσσες των χωρών. Από την καθιέρωσή του το βραβείο έχει δοθεί από 15 συγγραφείς από τη Σουηδία, 10 από τη Δανία, 10 από τη Νορβηγία, 8 από τη Φινλανδία, 7 από την Ισλανδία, 2 από τις Νήσους Φερόες και 1 Σάαμι.[113]
Οι βιβλιοθήκες των Βόρειων χωρών λειτουργούν ως κέντρα πληροφοριών με μεγάλη ποικιλία υπηρεσιών και πρόσβαση σε όλα τα είδη έντυπων και ηλεκτρονικών μέσων. Τα τελευταία είκοσι χρόνια σημειώθηκε συνολική μείωση του αποθέματος και του δανεισμού βιβλίων στις δημόσιες βιβλιοθήκες. Παρά τη γενική συρρίκνωση των αποθεμάτων και του δανεισμού οι περισσότερες από τις χώρες παρουσίασαν αύξηση του δανεισμού άλλων μέσων εκτός από τα βιβλία. Από το 2000 το απόθεμα άλλων μέσων ενημέρωσης αυξήθηκε από 30% έως 85%, ενώ ο δανεισμός βιβλίων μειώθηκε ταυτόχρονα σε όλες τις χώρες, με πτώση μεταξύ 10 και 20%.[114]
Ζωγραφική
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Παραδείγματα ζωγραφικής των Βόρειων χωρών του 19ου αιώνα
-
Βίλχελμ Χάμερσεϊ
(1864–1916)
Εσωτερικό με Νεαρό Αναγνώστη, 1898 -
Χέλενε Σγέρφμπεκ
(1862–1946)
Παπούτσια Χορού, 1882 -
Θόραριν Θόρλακσον
(1867–1924)
Θίνγκβελιρ, 1900 -
-
-
Νήσοι Φερόες Ντίδρικουρ α Σκαρβάνεσι
(1802–1865)
Πουλιά, 1800s
Εθνικά σύμβολα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Όλες οι Βόρειες Χώρες, συμπεριλαμβανομένων των αυτόνομων επικρατειών των Νήσων Φερόες και των νήσων Ώλαντ, έχουν ένα παρόμοιο σχέδιο στις σημαίες τους, βασισμένο στο Dannebrog, τη σημαία της Δανίας. Απεικονίζουν έναν σταυρό εκτός κέντρου με την τομή κοντύτερα στο κοντάρι, ονομαζόμενο και ως «Νορδικό σταυρό». Η Γροιλανδία και οι Σαάμι έχουνε υιοθετήσει σημαίες χωρίς τον Νορδικό σταυρό, αλλά και οι δύο απεικονίζουν έναν κύκλο ο οποίος είναι εκτός κέντρου της σημαίας, αντίστοιχα με τον σταυρό.
-
Σημαία της Δανίας, "Dannebrog" -
-
Βουβός κύκνος, το εθνικό πουλί της Δανίας -
Ogier ο Δανός, άγαλμα από τον H.P. Pedersen-Dan που δείχνει τον Holger Danske στο Κάστρο Κρόνμποργκ, στη Δανία
-
Σημαία των Νήσων Φερόες, "Merkið" -
-
Στρειδοφάγος, το εθνικό πουλί των Νήσων Φερόες -
Μαθητές που φορούν την εθνική στολή των Νήσων Φερόες
-
Σημαία της Γροιλανδίας, "Erfalasorput" -
-
Πολική αρκούδα, το εθνικό ζώο της Γροιλανδίας -
-
Σημαία της Φινλανδίας, "Siniristilippu" (Σημαία μπλε σταυρού) -
-
Καφέ αρκούδα, το εθνικό ζώο της Φινλανδίας -
Φινλανδική Κόρη, "Suomen neito"
-
-
-
Ζαρκάδι, το εθνικό ζώο των νήσων Ώλαντ -
Αναπαράσταση γάμου ενός αγρότη της εποχής του 1800
.jpg)
-
-
-
Gyrfalcon, το εθνικό ζώο της Ισλανδίας -
Η Κυρία του Βουνού, Fjallkonan
-
-
-
Ελάφι (Άλκη), το εθνικό ζώο της Νορβηγίας -
Εθνικές ενδυμασιες της Νορβηγίας
-
-
-
Ελάφι (Άλκη), το εθνικό ζώο της Σουηδίας
-
-
-
Εθνόσημο της Φινλανδικής περιοχής της Λαπωνίας -
Άνδρας που φοράει παραδοσιακή ενδυμασία Σαάμι -
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Munch Haagensen, Klaus (2013). Nordic Statistical Yearbook. Nordic Council of Ministers. p. 8. doi:10.6027/Nord2013-001. ISBN 978-92-893-2350-5. "The next supermodel". The Economist. 2 February 2013. ISSN 0013-0613. Retrieved 15 October 2016.
- ↑ .Munch Haagensen, Klaus (2013). Nordic Statistical Yearbook. Nordic Council of Ministers. p. 8. doi:10.6027/Nord2013-001. ISBN 978-92-893-2350-5.Götz, Norbert (2003). "Norden: Structures That Do Not Make a Region". European Review of History: Revue Europeenne d'Histoire. 10 (2): 323–341. doi:10.1080/1350748032000140822.
- ↑ .Munch Haagensen, Klaus (2013). Nordic Statistical Yearbook. Nordic Council of Ministers. p. 8. doi:10.6027/Nord2013-001. ISBN 978-92-893-2350-5.Fact about the Nordic region
- ↑ .Munch Haagensen, Klaus (2013). Nordic Statistical Yearbook. Nordic Council of Ministers. p. 8. doi:10.6027/Nord2013-001. ISBN 978-92-893-2350-5."Protestantism in the Scandinavian countries". Musée protestant. Retrieved 30 December 2018.
- ↑ Munch Haagensen, Klaus (2013). Nordic Statistical Yearbook. Nordic Council of Ministers. p. 8. doi:10.6027/Nord2013-001. ISBN 978-92-893-2350-5. https://www.degruyter.com/downloadpdf/j/perc.2015.13.issue-2/perc-2015-0007/perc-2015-0007.pdf Αρχειοθετήθηκε 2019-08-29 στο Wayback Machine.
- ↑ «Η αστυνομική λογοτεχνία των Βορείων Χωρών: Συζήτηση στο Ινστιτούτο Γκαίτε». culturenow.gr. 23/10/2018. https://www.culturenow.gr/h-astynomiki-logotexnia-ton-voreion-xoron-syzitisi-sto-institoyto-gkaite/. Ανακτήθηκε στις 07/03/2019.
- ↑ Munch Haagensen, Klaus (2013). Nordic Statistical Yearbook. Nordic Council of Ministers. p. 8. doi:10.6027/Nord2013-001. ISBN 978-92-893-2350-5.Sources: "Scandinavia". In Merriam-Webster's Online Dictionary. Retrieved 10 January 2008: "Scandinavia: Denmark, Norway, Sweden – sometimes also considered to include Iceland, the Faeroe Islands, & Finland." (Merriam-Webster Online Dictionary defines "Nordic" as an adjective dated to 1898 with the meaning "of or relating to the Germanic peoples of northern Europe and especially of Scandinavia."); "Scandinavia" (2005). The New Oxford American Dictionary, Second Edition. Ed. Erin McKean. Oxford University Press, ISBN 0-19-517077-6: "a cultural region consisting of the countries of Norway, Sweden, and Denmark and sometimes also of Iceland, Finland, and the Faroe Islands"; Scandinavia (2001). The Columbia Encyclopedia, Sixth Edition. Retrieved 31 January 2007: "Scandinavia, region of N Europe. It consists of the kingdoms of Sweden, Norway, and Denmark; Finland and Iceland are usually, but incorrectly, considered part of Scandinavia"; Scandinavia (2007). Encyclopædia Britannica. Retrieved 31 January 2007, from Encyclopædia Britannica Online: "Scandinavia, historically, part of northern Europe, generally held to consist of the two countries of the Scandinavian Peninsula, Norway and Sweden, with the addition of Denmark"; Scandinavia Archived 1 November 2009 at WebCite (2006). Microsoft Encarta Online Encyclopedia. Retrieved 30 January 2007: "Scandinavia (ancient Scandia), name applied collectively to three countries of northern Europe – Norway and Sweden (which together form the Scandinavian Peninsula), and Denmark". Archived 1 November 2009.
- ↑ .Munch Haagensen, Klaus (2013). Nordic Statistical Yearbook. Nordic Council of Ministers. p. 8. doi:10.6027/Nord2013-001. ISBN 978-92-893-2350-5.
- ↑ Caplex. Leksikon, atlas, tabellverk. Oslo: Cappelen, 1997.
- ↑ "Pohjola maantieteellisenä alueena" [North as a geographical region]. Pohjola-Norden.fi (in Finnish). Pohjola-Norden. Archived from the original on 24 March 2014. Retrieved 24 March 2014.
- ↑ 11,00 11,01 11,02 11,03 11,04 11,05 11,06 11,07 11,08 11,09 11,10 «Europe :: Denmark». The World Factbook. CIA. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Σεπτεμβρίου 2015.
- ↑ 12,0 12,1 12,2 12,3 12,4 12,5 12,6 «Europe :: Finland». The World Factbook. CIA. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Σεπτεμβρίου 2015.
- ↑ 13,0 13,1 13,2 13,3 13,4 13,5 13,6 «Europe :: Iceland». The World Factbook. CIA. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Μαΐου 2020.
- ↑ 14,00 14,01 14,02 14,03 14,04 14,05 14,06 14,07 14,08 14,09 14,10 «Europe :: Norway». The World Factbook. CIA. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Μαΐου 2020.
- ↑ 15,00 15,01 15,02 15,03 15,04 15,05 15,06 15,07 15,08 15,09 15,10 «Europe :: Sweden». The World Factbook. CIA. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Μαΐου 2020.
- ↑ «Hvert er formlegt heiti landsins okkar?». Vísindavefurinn (στα Icelandic). Ανακτήθηκε στις 15 Οκτωβρίου 2016.
- ↑ Norway, Ethnologue
- ↑ «Population». Statistics Denmark. Ανακτήθηκε στις 14 Αυγούστου 2024.
- ↑ 19,0 19,1 «Preliminary population statistics». Statistics Finland. Ανακτήθηκε στις 21 Αυγούστου 2024.
- ↑ «The population increased by 2,230 in the second quarter of 2024». Statistics Iceland. 4 Οκτωβρίου 2024. Ανακτήθηκε στις 5 Οκτωβρίου 2024.
- ↑ «Population». Statistics Norway. 21 Αυγούστου 2024. Ανακτήθηκε στις 21 Αυγούστου 2024.
- ↑ «Befolkningsstatistik». Statistikmyndigheten (SCB). Ανακτήθηκε στις 21 Αυγούστου 2024.
- ↑ http://www.scb.se/en/finding-statistics/statistics-by-subject-area/population/population-composition/population-statistics/
- ↑ «Regeringen». Valtioneuvosto (στα Σουηδικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2019.
- ↑ 25,0 25,1 25,2 25,3 Population structure Statistics Finland
- ↑ 26,0 26,1 26,2 26,3 «Populations by religious and life stance organisations 1998–2018». Reykjavík, Iceland: Statistics Iceland. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Ιουνίου 2018. Ανακτήθηκε στις 30 Αυγούστου 2019.
- ↑ Church of Norway 4.5.2018 Statistics Norway
- ↑ Religious communities and life stance communities 7.12.2108 Statistics Norway
- ↑ 29,0 29,1 29,2 29,3 29,4 29,5 29,6 «World Economic Outlook Database». International Monetary Fund. Απριλίου 2016.
- ↑ 30,0 30,1 30,2 30,3 30,4 30,5 30,6 «GDP (current US$)» (PDF). World Development Indicators. World Bank. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουλίου 2015.
- ↑ 31,0 31,1 31,2 31,3 31,4 31,5 31,6 «GDP and its breakdown at current prices in US Dollars». United Nations Statistics Division. Δεκεμβρίου 2015.
- ↑ 32,0 32,1 32,2 32,3 32,4 32,5 32,6 «GDP (Official Exchange Rate)». The World Factbook. Central Intelligence Agency. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 4 Ιουνίου 2015.
- ↑ 33,0 33,1 33,2 33,3 33,4 33,5 33,6 33,7 Some data refers to IMF staff estimates but some are actual figures for the year 2015, made in April 2016. World Economic Outlook Database April 2016, International Monetary Fund. Accessed on 12 April 2016.
- ↑ 34,0 34,1 34,2 34,3 34,4 34,5 34,6 34,7 Data refer mostly to the year 2014. [1] (selecting all countries, GDP per capita (current US$), World Bank. Accessed on 9 July 2015.
- ↑ 35,0 35,1 35,2 35,3 35,4 35,5 35,6 35,7 National Accounts Main Aggregates Database, December 2014, (Select all countries, "GDP, Per Capita GDP - US Dollars", and 2014 to generate table), United Nations Statistics Division. Accessed on 4 January 2016.
- ↑ 36,0 36,1 36,2 36,3 36,4 36,5 36,6 36,7 «Report for Selected Country Groups and Subjects (PPP valuation of country GDP)». IMF. Ανακτήθηκε στις 13 Ιουνίου 2016.
- ↑ 37,0 37,1 37,2 37,3 37,4 37,5 37,6 37,7 «Gross domestic product 2014, PPP» (PDF). The World Bank: Data. World Bank. 2 Ιουλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουλίου 2015. European Union calculated by sum of individual countries.
- ↑ 38,0 38,1 38,2 38,3 38,4 38,5 38,6 38,7 «The World Factbook». Central Intelligence Agency. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Ιουνίου 2011. Ανακτήθηκε στις 30 Αυγούστου 2019.
- ↑ 39,0 39,1 39,2 39,3 39,4 39,5 39,6 World Economic Outlook Database, April 2016, International Monetary Fund. Database updated on 12 April 2016. Accessed on 14 April 2016.
- ↑ 40,0 40,1 40,2 40,3 40,4 40,5 40,6 "GDP per capita, PPP (current international $)", World Development Indicators database, World Bank. Database updated on 11 April 2016. Accessed on 14 April 2016.
- ↑ 41,0 41,1 41,2 41,3 41,4 41,5 41,6 GDP – per capita (PPP) Αρχειοθετήθηκε 2013-04-24 στο Wayback Machine., The World Factbook, Central Intelligence Agency. Accessed on 7 March 2014.
- ↑ 42,0 42,1 42,2 42,3 42,4 42,5 42,6 «The World Factbook». Central Intelligence Agency. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Σεπτεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 30 Αυγούστου 2019.
- ↑ «2014». The Military Balance 114: 88–90. ISSN 0459-7222.
- ↑ «2014». The Military Balance 114: 91–93. ISSN 0459-7222.
- ↑ «2014». The Military Balance 114: 108. ISSN 0459-7222.
- ↑ «2014». The Military Balance 114: 123–26. ISSN 0459-7222.
- ↑ «2014». The Military Balance 114: 141–44. ISSN 0459-7222.
- ↑ «Labor force, total». World Bank. World Bank. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2016.
- ↑ 49,0 49,1 49,2 49,3 49,4 49,5 49,6 49,7 49,8 «Europe :: Greenland». CIA The World Factbook. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Μαΐου 2020. Ανακτήθηκε στις 30 Αυγούστου 2019.
- ↑ 50,0 50,1 50,2 50,3 50,4 50,5 50,6 50,7 50,8 «Europe :: Faroe Islands». CIA The World Factbook. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Μαΐου 2019. Ανακτήθηκε στις 30 Αυγούστου 2019.
- ↑ «The population is increasing, but 290 fewer Danish citizens». Statistics Greenland. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2024.
- ↑ «Population». Statistics Faroe Islands. Ανακτήθηκε στις 21 Αυγούστου 2024.
- ↑ «Population of Svalbard». Statistics Norway. Ανακτήθηκε στις 21 Αυγούστου 2024.
- ↑ Key figures on population by region in 1990 to 2017 Αρχειοθετήθηκε 2019-03-13 στο Wayback Machine. Statistics Finland
- ↑ 55,0 55,1 «World Economic Outlook – April 2016» (PDF). International Monetary Fund. 2016. Ανακτήθηκε στις 15 Οκτωβρίου 2016.
- ↑ V.-P. Suhonen and Janne Heinonen (2011). «Helsingin keskiaikaiset ja uuden ajan alun kylänpaikat 2011, Inventointiraportti 2011. Museovirasto» (PDF).
- ↑ Tarkiainen, Kari (2010). Ruotsin itämaa. Porvoo: Svenska litteratussällskapet i Finland. σελίδες 122–125. ISBN 9789515832122.
- ↑ Οι κάτοικοι και οι εκτάσεις προέρχονται από τα άρθρα μας Δανία, Φινλανδία, Ισλανδία, Νορβηγία και Σουηδία, όπου αυτοί οι αριθμοί έχουν πηγές. Η πυκνότητα του πληθυσμού υπολογίζεται με βάση τα στοιχεία αυτά. Τα νησιά Φερόες και η Γροιλανδία δεν περιλαμβάνονται στη Δανία. Το Σβάλμπαρντ δεν περιλαμβάνεται επίσης. Η πυκνότητα του πληθυσμού στρογγυλοποιείται στο πλησιέστερο ακέραιο, με εξαίρεση την Ισλανδία, όπου ο αριθμός στρογγυλοποιείται στο μισό (καθώς είναι πολύ χαμηλός)
- ↑ Danish foreign ministry Αρχειοθετήθηκε 2008-11-23 στο Wayback Machine.
- ↑ 60,0 60,1 60,2 60,3 Rudberg, Sten (1960). «Geology and Morphology». Στο: Somme, Axel, επιμ. Geography of Norden
. σελίδες 27–40.
- ↑ Haagensen, Klaus Munch (2013). Nordic Statistical Yearbook. Nordic Council. σελίδες 23–26. ISBN 978-92-893-2481-6.
- ↑ Haagensen, Klaus Munch (2013). Nordic Statistical Yearbook. Nordic Council. σελ. 25. ISBN 978-92-893-2481-6.
- ↑ «Nordic Countries strengthen their cooperation in foreign and security policy». valtioneuvosto.fi. Finnish Government. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Απριλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 27 Μαρτίου 2014.
- ↑ «Joint statement by the Ministers of Foreign Affairs of Denmark, Finland, Iceland, Norway and Sweden on Nordic foreign and security policy cooperation – building security in a comprehensive manner». Nordic council. Ανακτήθηκε στις 27 Μαρτίου 2014.
- ↑ «About the Nordic Council of Ministers – Nordic cooperation». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Σεπτεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 5 Σεπτεμβρίου 2019.
- ↑ Save the Children: State of the World's Mothers 2015. (ISBN 1-888393-30-0)
- ↑ Haagensen, Klaus Munch (2013). Nordic Statistical Yearbook. Nordic Council. σελ. 91. ISBN 978-92-893-2481-6.
- ↑ Haagensen, Klaus Munch (2013). Nordic Statistical Yearbook. Nordic Council. σελ. 92. ISBN 978-92-893-2481-6.
- ↑ «"Οι Βόρειες Χώρες αφηγούνται": Νέα σειρά δράσεων κι εκδηλώσεων». news24|7. 14 Φεβρουαρίου 2019 14:38. https://www.news247.gr/politismos/oi-voreies-chores-afigoyntai-nea-seira-draseon-ekdiloseon.6694154.html.
- ↑ Thompson, Wayne C. (2008). The World Today Series: Nordic, Central and Southeastern Europe 2008. Harpers Ferry, West Virginia: Stryker-Post Publications. ISBN 978-1-887985-95-6.
- ↑ Haagensen, Klaus Munch (2013). Nordic Statistical Yearbook. Nordic Council. σελ. 99. ISBN 978-92-893-2481-6.
- ↑ Haagensen, Klaus Munch (2013). Nordic Statistical Yearbook. Nordic Council. σελ. 100. ISBN 978-92-893-2481-6.
- ↑ Haagensen, Klaus Munch (2013). Nordic Statistical Yearbook. Nordic Council. σελ. 101. ISBN 978-92-893-2481-6.
- ↑ Haagensen, Klaus Munch (2013). Nordic Statistical Yearbook. Nordic Council. σελίδες 103–04. ISBN 978-92-893-2481-6.
- ↑ Haagensen, Klaus Munch (2013). Nordic Statistical Yearbook. Nordic Council. σελ. 106. ISBN 978-92-893-2481-6.
- ↑ Haagensen, Klaus Munch (2013). Nordic Statistical Yearbook. Nordic Council. σελ. 107. ISBN 978-92-893-2481-6.
- ↑ Haagensen, Klaus Munch (2013). Nordic Statistical Yearbook. Nordic Council. σελ. 105. ISBN 978-92-893-2481-6.
- ↑ Haagensen, Klaus Munch (2013). Nordic Statistical Yearbook. Nordic Council. σελ. 108. ISBN 978-92-893-2481-6.
- ↑ Haagensen, Klaus Munch (2013). Nordic Statistical Yearbook. Nordic Council. σελ. 111. ISBN 978-92-893-2481-6.
- ↑ Haagensen, Klaus Munch (2013). Nordic Statistical Yearbook. Nordic Council. σελίδες 114–15. ISBN 978-92-893-2481-6.
- ↑ Haagensen, Klaus Munch (2013). Nordic Statistical Yearbook. Nordic Council. σελ. 35. ISBN 978-92-893-2481-6.
- ↑ Haagensen, Klaus Munch (2013). Nordic Statistical Yearbook. Nordic Council. σελ. 36. ISBN 978-92-893-2481-6.
- ↑ «Population at the first day of the quarter by municipality, sex, age, marital status, ancestry, country of origin and citizenship». Statistics Denmark. Ανακτήθηκε στις 13 Φεβρουαρίου 2017.
January 2017
- ↑ "Grønlands Statistik". stat.gl.
- ↑ «Faroe Islands Statistical Office». Hagstova Føroya. Statistics Faroe Islands. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Νοεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουνίου 2018.
- ↑ «Finland's preliminary population figure 5,509,717 at the end of August». Tilastokeskus.fi. Statistics Finland. Ανακτήθηκε στις 24 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ "Ålands officiella statistikmyndighet". asub.ax.
- ↑ [2]. Statistics Iceland. Retrieved 5 June 2018.
- ↑ «Population, 2018». Statistics Norway. Ανακτήθηκε στις 23 Φεβρουαρίου 2018.
- ↑ Key figures for Sweden. Statistics Sweden. Retrieved 10 May 2018.
- ↑ Haagensen, Klaus Munch (2013). Nordic Statistical Yearbook. Nordic Council. σελίδες 37–38. ISBN 978-92-893-2481-6.
- ↑ Haagensen, Klaus Munch (2013). Nordic Statistical Yearbook. Nordic Council. σελίδες 39–43. ISBN 978-92-893-2481-6.
- ↑ Statistics Sweden. «Folkmängd i riket, län och kommuner 31 december 2016 och befolkningsförändringar 1 oktober–31 december 2016». Statistics Sweden. Statistics Sweden. Ανακτήθηκε στις 18 Μαρτίου 2017.
- ↑ Tilastokeskus. «Population». www.stat.fi.
- ↑ The role that the regional councils serve on Mainland Finland are, in Åland, handled by the autonomous Government of Åland.
- ↑ Population
- ↑ ISO 3166-2:GL (ISO 3166-2 codes for the subdivision of Greenland)
- ↑ «Kommuni pillugu». Avannaata Kommunia. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 11 Σεπτεμβρίου 2019.
- ↑ «Kommuni pillugu». Kommune Qeqertalik. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Φεβρουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 11 Σεπτεμβρίου 2019.
- ↑ «Nordic Welfare language co-operation». Nordic Council. Ανακτήθηκε στις 27 Μαρτίου 2014.
- ↑ Tilastokeskus. «Population». www.tilastokeskus.fi (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 1 Φεβρουαρίου 2018.
- ↑ «Finska språket i Sverige» [Finnish language in Sweden]. minoritet.se (στα Swedish). Sametinget. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Απριλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 27 Μαρτίου 2014.
- ↑ «Languages across Europe - Finland». bbb.co.uk/languages. BBC. Ανακτήθηκε στις 27 Μαρτίου 2014.
- ↑ «Nordic council - Language». norden.org. Nordic council. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Ιουλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 27 Μαρτίου 2014.
- ↑ Haagensen, Klaus Munch (2013). Nordic Statistical Yearbook. Nordic Council. σελίδες 48–52. ISBN 978-92-893-2481-6.
- ↑ Haagensen, Klaus Munch (2013). Nordic Statistical Yearbook. Nordic Council. σελ. 94. ISBN 978-92-893-2481-6.
- ↑ Haagensen, Klaus Munch (2013). Nordic Statistical Yearbook. Nordic Council. σελ. 95. ISBN 978-92-893-2481-6.
- ↑ Haagensen, Klaus Munch (2013). Nordic Statistical Yearbook. Nordic Council. σελ. 96. ISBN 978-92-893-2481-6.
- ↑ «Nordic Culture Fund - About the fund». nordiskkulturfond.org. Nordic Culture Fund. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Μαρτίου 2014. Ανακτήθηκε στις 28 Μαρτίου 2014.
- ↑ «Top 10 Best selling Scandinavian artists of all time». allscandinavian.com. Peter Krogholm and Thomas Brundstom. Ανακτήθηκε στις 28 Μαρτίου 2014.
- ↑ «The Swedish Music Export Phenomenon». sacc-sandiego.org. The Swedish-American Chamber of Commerce. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Μαρτίου 2014. Ανακτήθηκε στις 28 Μαρτίου 2014.
- ↑ Haagensen, Klaus Munch (2013). Nordic Statistical Yearbook. Nordic Council. σελ. 97. ISBN 978-92-893-2481-6.
- ↑ «Nordic Council Literature Prize». Norden.org. Nordic Council. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Σεπτεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 28 Μαρτίου 2014.
- ↑ Haagensen, Klaus Munch (2013). Nordic Statistical Yearbook. Nordic Council. σελ. 98. ISBN 978-92-893-2481-6.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Nordic region στο Wikimedia Commons