Γουσταύος Α΄ της Σουηδίας

Γουσταύος Α'
Βασιλιάς της Σουηδίας
Περίοδος	6 Ιουνίου 1523 - 29 Σεπτεμβρίου 1560
Στέψη	Καθεδρικός της Ουψάλα
Προκάτοχος	Χριστιανός Β΄ της Δανίας
Διάδοχος	Ερρίκος ΙΔ΄ της Σουηδίας
Γέννηση	12 Μαΐου 1496; Βαλεντούνα, Σουηδία
Θάνατος	29 Σεπτεμβρίου 1560; Τρε Κόνορ, Στοκχόλμη, Σουηδία
Τόπος ταφής	Καθεδρικός της Ουψάλα
Σύζυγος	Αικατερίνη της Σαξονίας-Λάουενμπουργκ; Μαργαρίτα Λέιγιονχουβουντ; Αικατερίνη Στένμποκ
Επίγονοι	Ερρίκος ΙΔ΄ της Σουηδίας; Ιωάννης Γ΄ της Σουηδίας; Αικατερίνη; Σεσίλια; Μάγκνους του Έστεργκετλαντ; Άννα Μαρία ; Σοφία; Ελισάβετ; Κάρολος Θ΄ της Σουηδίας
Οίκος	Οίκος των Βάσα
Πατέρας	Έρικ Γιόχανσον Βάσα
Μητέρα	Σεσίλια Μόνσντοτερ
Υπογραφή
	Σχετικά πολυμέσα
	δεδομένα (π • σ • ε )

Ο Γουσταύος Βάσα, επίσης ονομαζόμενος Γουσταύος ο Α΄ (Gustav Vasa, 12 Μαΐου 1496^[1] – 29 Σεπτεμβρίου 1560), ήταν βασιλιάς της Σουηδίας από το 1523 έως το θάνατό του.

Πραγματοποίησε εξέγερση εναντίον της Ένωσης του Κάλμαρ, κατάργησε την αιρετή μοναρχία και επέβαλε κληρονομική μοναρχία στη Σουηδία. Ανήκε στον οίκο των Βάσα, την πρώτη μοναρχική δυναστεία που βασίλευσε ενός ενωμένου σουηδικού βασιλείου. Ο Γουσταύος Α΄ εισήγαγε ένα έντονα συγκεντρωτικό σύστημα διακυβέρνησης με αποτελεσματική γραφειοκρατία. Ο ρόλος του στην εισαγωγή της σουηδικής κληρονομικής μοναρχίας θεωρείται σήμερα ως η βάση του σύγχρονου έθνους-κράτους της Σουηδίας. Η 6η Ιουνίου, η ημερομηνία που εκλέχτηκε βασιλιάς το 1523 από το σουηδικό Κοινοβούλιο, είναι η εθνική επέτειος της Σουηδίας^[2].

Ο Γουσταύος Α΄ τιμήθηκε αργότερα, και ειδικά από τα τέλη του 19ου αιώνα, ως πατέρας της χώρας, και ως εκ τούτου έχει γίνει σημαντικό εθνικό σύμβολο. Στη σύγχρονη ιστορική θεώρηση, έχει εκτεθεί σε περισσότερο κριτική ανάλυση, όπου τονίζονται ιδιαίτερα οι βίαιες μέθοδοι και η εντατική προπαγάνδα που άσκησε για να εδραιώσει την εξουσία του και να εξολοθρεύσει τους αντιπάλους τους. Ως άτομο ο Γουσταύος ήταν γνωστός τόσο για τον ανελέητο χαρακτήρα του, όσο επίσης και για την αγάπη του στη μουσική^[3]. Ο ιστορικός Λαρς Όλαφ Λάρσον (Lars-Olof Larsson) έχει υπογραμμίσει πως ο βασιλιάς με την αδίστακτη στάση του και τη δίψα για δύναμη, άλλα και την πολιτική του ικανότητα, σε μεγάλο βαθμό συμπεριφέρθηκε σύμφωνα με τις αρχές περί διατήρησης ενός ηγεμόνα στην εξουσία, όπως αυτές αναλύονται από τον Νικολό Μακιαβέλλι.

Ο Γουσταύος Α' της Σουηδίας έμεινε επίσης γνωστός ως ιδρυτής της αρχαιότερης ορχήστρας στον κόσμο, της Kungliga Hovkapellet (ορχήστρα της βασιλικής αυλής). Σε λογιστικά έγγραφα του οίκου του από το 1526 αναφέρονται δώδεκα μουσικοί, πνευστοί και τυμπανιστές, αλλά όχι παίκτες εγχόρδων^[4]. Σήμερα η Kungliga Hovkapellet είναι η ορχήστρα της Βασιλικής Όπερας της Σουηδίας.

Οικογένεια

Νυμφεύτηκε πρώτα το 1531 με την Αικατερίνη των Ασκάνια, κόρη του Μάγκνους Α΄ δούκα της Σαξονίας-Λάουενμπουργκ και είχε τέκνο:

Έρικ ΙΔ΄ 1533-1577, βασιλιάς τη Σουηδίας.

Το 1535 απεβίωσε η Αικατερίνη και ο Γουσταύος Α΄ έκανε το 1536 δεύτερο γάμο, με τη Μαργαρίτα Λέιγιονχουβουντ, κόρη του Έρικ Άμπραχαμσον Λέιγιονχουβουντ και είχε τέκνα:

Ιωάννης Γ΄ 1537-1592, βασιλιάς της Σουηδίας.
Αικατερίνη 1539-1610, παντρεύτηκε τον Έντσαρντ Β΄ κόμη της Ανατολικής Φρισίας.
Καικιλία 1540-1627, παντρεύτηκε τον Χριστόφορο Β΄ μάργραβο του Μπάντεν-Ρόντεμαχερν.
Μάγκνους 1542-1595, δούκας του Έστεργκετλαντ.
Άννα-Μαρία 1545-1610, παντρεύτηκε τον Γεώργιο-Ιωάννη Α΄ των Βίττελσμπαχ δούκα του Παλατινάτου-Φέλντεντς.
Σοφία 1547-1611, παντρεύτηκε τον Μάγκνους Β΄ δούκα της Σαξονίας-Λάουενμπουργκ (ανιψιό της Αικατερίνης των Ασκάνια).
Ελισάβετ 1549-1597, παντρεύτηκε τον Χριστόφορο δούκα του Μεκλεμβούργου.
Κάρολος Θ΄ 1550-1611, βασιλιάς της Σουηδίας.
Καρλ 1544, Στεν 1546-1547, απεβίωσαν νήπια.

Το 1551 απεβίωσε η Μαργαρίτα και το 1552 ο Γουσταύος Α΄ νυμφεύτηκε για τρίτη φορά, με την ανιψιά της 2ης συζύγου του, την Αικατερίνη Στένμποκ, κόρη του Γκούσταφ Όλοφσον Στένμποκ, μέλος του Ιδιαιτέρου Συμβουλίου του βασιλιά (Riksråd).

Πρόγονοι

Σημειώσεις - παραπομπές

↑ Η επιτάφια πλάκα αναφέρει ως έτος γέννησης το 1485, ενώ σύμφωνα με τον γιο του Κάρολο Θ' της Σουηδίας γεννήθηκε το 1488. Ο ανιψιός του Περ Μπράχε παραδίδει το 1495 ως έτος γέννησης του Γουσταύου, ενώ ο ιστορικός Έρικ Γκόρανσον Τέγκελ (Erik Göransson Tegel) το έτος 1490. Τόσο ο Μπράχε όσο και ο Τέγκελ συμφωνούν ότι ο Γουσταύος γεννήθηκε της Αναλήψεως, δηλαδή τη 12η Μαΐου, ημερομηνίες που συνέπιπταν το 1491 και το 1496.
↑ Larsson 2005, p. 74ff.
↑ Brev av Gustav Vasa (Επιστολές του Γκούσταβ Βάσα), εκδ. Nils Edé], Norstedts, Stockholm, 1917
↑ Gunilla Petersén, "From the History of the Royal Court Orchestra 1526-2007 Αρχειοθετήθηκε 2008-09-30 στο Wayback Machine."

Βιβλιογραφία

Larsson, Lars-Olof 2005, Gustav Vasa - landsfader eller tyrann? (Γούσταβ Βάσα -πατέρας της χώρας ή τύραννος;), ISBN 978-91-518-4434-3

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Commons logo

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα
Γουσταύος Α΄ της Σουηδίας

The Rapier of Gustav Vasa, King of Sweden (Άρθρο στο myArmoury.com)

Βασιλικοί τίτλοι
Γουσταύος Α΄ της Σουηδίας Οίκος των Βάσα Γέννηση: 12 Μαΐου 1496 Θάνατος: 29 Σεπτεμβρίου 1560
Προκάτοχος Χριστιανός Β΄ της Δανίας Θρόνος κενός (1521 - 1523)	Βασιλιάς της Σουηδίας 1523-1560	Διάδοχος Έρικ ΙΔ'

[1] Η επιτάφια πλάκα αναφέρει ως έτος γέννησης το 1485, ενώ σύμφωνα με τον γιο του Κάρολο Θ' της Σουηδίας γεννήθηκε το 1488. Ο ανιψιός του Περ Μπράχε παραδίδει το 1495 ως έτος γέννησης του Γουσταύου, ενώ ο ιστορικός Έρικ Γκόρανσον Τέγκελ (Erik Göransson Tegel) το έτος 1490. Τόσο ο Μπράχε όσο και ο Τέγκελ συμφωνούν ότι ο Γουσταύος γεννήθηκε της Αναλήψεως, δηλαδή τη 12η Μαΐου, ημερομηνίες που συνέπιπταν το 1491 και το 1496.

[2] Larsson 2005, p. 74ff.

[3] Brev av Gustav Vasa (Επιστολές του Γκούσταβ Βάσα), εκδ. Nils Edé], Norstedts, Stockholm, 1917

[4] Gunilla Petersén, "From the History of the Royal Court Orchestra 1526-2007 Αρχειοθετήθηκε 2008-09-30 στο Wayback Machine."

[1]

[2]

[3]

[4]