Ιππόδρομος του Νέρωνα
| Ιππόδρομος του Νέρωνα | |
|---|---|
 | |
 | |
| Είδος | ιππόδρομος και αρχαιολογική θέση |
| Γεωγραφικές συντεταγμένες | 41°54′6″N 12°27′19″E |
| Διοικητική υπαγωγή | Ρώμη |
| Χώρα | Ιταλία |
 Πολυμέσα | |
| δεδομένα (π) | |
Ο Ιππόδρομος του Νέρωνα ή του Καλιγούλα ήταν ένας ιππόδρομος στην αρχαία Ρώμη, που βρισκόταν κυρίως στη σημερινή πόλη του Βατικανού.
Τοποθεσία και διαστάσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το συνοδευτικό σχέδιο δείχνει μία πρώιμη ερμηνεία των σχετικών τοποθεσιών του Ιπποδρόμου και της μεσαιωνικής και σημερινής Βασιλικής του Αγίου Πέτρου. Το σχέδιο προτείνει επίσης τις διαστάσεις του Ιπποδρόμου σε σχέση με τις Βασιλικές. Μία πιο σύγχρονη ερμηνεία διαφέρει από διάφορες απόψεις: διατηρεί τον κεντρικό οβελίσκο στην ίδια θέση σε σχέση με τις Βασιλικές, όπως στο συνοδευτικό σχέδιο, αλλά περιστρέφει ολόκληρο τον Ιππόδρομο γύρω από τον οβελίσκο, κατά τη φορά των δεικτών του ρολογιού, περίπου 170 μοίρες, έτσι ώστε οι πύλες εκκίνησης (carceres) του Ιπποδρόμου να είναι τώρα προς τα ανατολικά, προς στο κέντρο της Ρώμης. Η πιο σύγχρονη ερμηνεία δείχνει επίσης, ότι ο Ιππόδρομος ήταν πολύ πιο επιμήκης, σε σχέση με το πλάτος του σε σύγκριση με την πρώιμη ερμηνεία. Δείτε σχέδιο: " Περίγραμμα του Αγίου Πέτρου, του Παλαιού Αγίου Πέτρου και του Ιπποδρόμου του Νέρωνα ".
Και στις δύο ερμηνείες το κτίριο του Ιπποδρόμου επικεντρώνεται στον οβελίσκο· ευθυγραμμίζεται σε παρόμοια γραμμή ανατολής-δύσης με αυτή των Βασιλικών· και βρίσκεται στα νότια του άξονα της σημερινής Βασιλικής (στα αριστερά κοιτάζοντας τη δυτική πρόσοψη από την πλατεία). Οι κύριες διαφορές είναι στη μετατόπιση των πυλών εκκίνησης στο ανατολικό άκρο και στην αλλαγή των αναλογιών του ίδιου του Ιπποδρόμου.
Κατασκευή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ξεκίνησε από τον Καλιγούλα στην ιδιοκτησία της μητέρας του Αγριππίνας στο Ager Vaticanus (σημερινό rione του Borgo) και ολοκληρώθηκε από τον Κλαύδιο.
Κοντινό ρωμαϊκό νεκροταφείο
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Βία Κορνηλία είναι παράλληλη με τη βόρεια πλευρά του Ιπποδρόμου, και η πορεία της μπορεί να εντοπιστεί με ακρίβεια, γιατί έχουν ανακαλυφθεί παγανιστικοί τάφοι σε διάφορες περιόδους κατά μήκος της πλευράς του Ιπποδρόμου. Τα απομνημονεύματα του Σάντε Μπάρτολι αναφέρουν, ότι όταν ο πάπας Αλέξανδρος Ζ΄ κατασκεύαζε την αριστερή πτέρυγα της κιονοστοιχίας του Μπερνίνι και το αριστερό αναβρυτήριο, ανακαλύφθηκε ένας τάφος με ανάγλυφο επάνω από την πόρτα, που παριστά μία σκηνή γάμου ("vi era un bellissimo bassorilievo di un matrimonio antico"). Και άλλοι τάφοι βρέθηκαν σύντομα. Η καλύτερη ανακάλυψη, αυτή των παγανιστικών τάφων ακριβώς στη γραμμή του τάφου του Αγίου Πέτρου, έγινε παρουσία του Γκριμάλντι, στις 9 Νοεμβρίου 1616:
- Εκείνη την ημέρα, μπήκα σε ένα τετράγωνο επιτύμβιο δωμάτιο, η οροφή του οποίου ήταν διακοσμημένη με σχέδια σε ζωγραφισμένο γύψο. Υπήρχε ένα μετάλλιο στο κέντρο, με μία μορφή σε υψηλό ανάγλυφο. Η πόρτα άνοιξε στη Via Cornelia, που ήταν στο ίδιο επίπεδο. Ο τάφος αυτός βρίσκεται κάτω από το έβδομο σκαλί, μπροστά από τη μεσαία θύρα της εκκλησίας. Μου λένε ότι η σαρκοφάγος, που χρησιμοποιείται τώρα ως αναβρυτήριο στην αυλή των Ελβετών Φρουρών, ανακαλύφθηκε την εποχή του Γρηγορίου ΙΓ΄ στο ίδιο μέρος, και ότι περιείχε το σώμα ενός ειδωλολάτρη.
Τόπος μαρτυρίου
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Ιππόδρομος ήταν ο τόπος των πρώτων οργανωμένων, υπό την αιγίδα του κράτους μαρτυρίων Χριστιανών το 65 μ.Χ. Η παράδοση λέει ότι δύο χρόνια αργότερα ο Άγιος Πέτρος και πολλοί άλλοι Χριστιανοί μοιράστηκαν τη μοίρα τους. Τις συνθήκες τις περιέγραψε λεπτομερώς ο Τάκιτος σε ένα γνωστό απόσπασμα των Χρονικών του (xv.44).
Η τοποθεσία για σταυρώσεις στον Ιππόδρομο θα ήταν κατά μήκος της ράχης (spina), όπως αναφέρεται από το 2ο αι. στις Πράξεις του Πέτρου, που περιγράφουν το σημείο τού μαρτυρίου του: "inter duas metas" (μεταξύ των δύο στροφών (metae), που θα είχαν ίση απόσταση μεταξύ των δύο άκρων του τσίρκου). Ωστόσο, το υπάρχον λατινικό χειρόγραφο των Πράξεων του Πέτρου ανήκει στον 6ο-7ο αι. και πιστεύεται ότι είναι μετάφραση του 4ου-5ου αι. από ένα πρωτότυπο στα Ελληνικά. Το ελληνικό κείμενο έχει διασωθεί μόνο σε χειρόγραφα του 9ου αι. και μεταγενέστερα, γεγονός που δεν επιτρέπει να προσδιοριστεί με ακρίβεια η ημερομηνία αυτής της περιγραφής. [2] Ο οβελίσκος στο κέντρο της ράχης αυτού του Ιπποδρόμου παρέμεινε πάντα να στέκεται, μέχρι την εκ νέου ανέγερσή του στην πλατεία του Αγίου Πέτρου του 16ου αι. από τον αρχιτέκτονα Ντομένικο Φοντάνα. Ο οβελίσκος είχε μεταφερθεί αρχικά στη Ρώμη από τον Καλιγούλα.
Η παραδοσιακή τοποθεσία του τάφου του Αγίου Πέτρου βρίσκεται σε αυτήν την περιοχή, στο νεκροταφείο που αναφέραμε παραπάνω και σε τοποθεσία που προτείνει η Βασιλική (βλ. παρακάτω).
Βασιλική του Κωνσταντίνου Α΄
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Μία βασιλική (η Παλαιά του Αγίου Πέτρου) ανεγέρθηκε από τον Κωνσταντίνο Α΄ επάνω από την τοποθεσία, χρησιμοποιώντας μέρος της υπάρχουσας δομής του Ιπποδρόμου του Νέρωνα. Η βασιλική τοποθετήθηκε έτσι, ώστε η αψίδα της να επικεντρωθεί στον τάφο του Αποστόλου Πέτρου (τώρα κάτω από τον υψηλό βωμό της σημερινής Βασιλικής του Αγίου Πέτρου). Ο ίδιος ο Ιππόδρομος είχε ήδη εγκαταλειφθεί από τα μέσα του 2ου αι. μ.Χ., όταν ο χώρος κατατμήθηκε και παραχωρήθηκε σε ιδιώτες, για την κατασκευή τάφων που ανήκαν στη νεκρόπολη. Ωστόσο, φαίνεται ότι τα περισσότερα από τα ερείπια του Ιπποδρόμου επέζησαν μέχρι το 1450, όταν τελικά καταστράφηκαν από την κατασκευή της νέας Βασιλικής του Αγίου Πέτρου.
Δείτε επίσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Circus Maximus
- Ευρετήριο άρθρων που σχετίζονται με την Πόλη του Βατικανού
- Κατάλογος αρχαίων μνημείων στη Ρώμη
Βιβλιογραφικές αναφορές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Based on "Outline of St. Peter's, Old St. Peter's, and Circus of Nero".
- ↑ J. K. Elliott, The Apocryphal New Testament, Oxford, Clarendon Press, 1993, 390-392.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- stpetersbasilica.info - Η μεγαλύτερη διαδικτυακή πηγή πληροφοριών για τη Βασιλική και την Πλατεία του Αγίου Πέτρου στην πόλη του Βατικανού.
- Ιστότοπος Lacus Curtius: Ιππόδρομος του Νέρωνα, σχέδιο επάλληλο με τις Βασιλικές, που δείχνει τον τάφο του Αγ. Πέτρου, και κείμενο του Rodolfo Lanciani που περιγράφει την εν πολλοίς ακούσια αρχαιολογία.