Κεντροδεξιά

Η κεντροδεξιά είναι το σύνολο των δεξιών πολιτικών ιδεολογιών που κλίνουν πιο κοντά στο πολιτικό κέντρο. Συνδέεται συνήθως με τον συντηρητισμό, τη χριστιανοδημοκρατία, και τον φιλελεύθερο συντηρητισμό. Τα συντηρητικά και φιλελεύθερα κεντροδεξιά κόμματα ήταν ιστορικά πιο επιτυχημένα στην αγγλόσφαιρα, ενώ η χριστιανοδημοκρατία υπήρξε η κύρια κεντροδεξιά ιδεολογία στην Ευρώπη.

Η κεντροδεξιά υποστηρίζει συνήθως ιδέες όπως η περιορισμένη κυβέρνηση, ο νόμος και η τάξη, η θρησκευτική ελευθερία και η ισχυρή εθνική ασφάλεια. Ιστορικά βρίσκεται σε αντίθεση με τη ριζοσπαστική πολιτική, τις αναδιανεμητικές πολιτικές, την πολυπολιτισμικότητα, τη μετανάστευση και την αποδοχή των ΛΟΑΤ. Από οικονομική άποψη, η κεντροδεξιά υποστηρίζει την ελεύθερη αγορά και την κοινωνική οικονομία της αγοράς, με τον φιλελευθερισμό της αγοράς και τον νεοφιλελευθερισμό να αποτελούν κοινές κεντροδεξιές οικονομικές θέσεις. Συνήθως επιδιώκει να διατηρήσει το πολιτιστικό και κοινωνικοοικονομικό status quo και πιστεύει ότι οι αλλαγές πρέπει να εφαρμοστούν σταδιακά.

Η κεντροδεξιά προέρχεται από το πολιτικό φάσμα αριστεράς-δεξιάς της Γαλλικής Επανάστασης. Αναπτύχθηκε για πρώτη φορά ως πολιτική δύναμη με τη δημιουργία κομματικών συστημάτων τον 19ο αιώνα, όταν οι μοναρχικοί και θρησκευτικοί συντηρητικοί ανταγωνίστηκαν τους ατομικιστές και τους αντικληρικούς φιλελεύθερους. Η χριστιανοδημοκρατία αναπτύχθηκε στη δεκαετία του 1870 ως μια άλλη απάντηση στον αντικληρικαλισμό. Η κεντροδεξιά παρείχε μια μετριοπαθή θέση για να ανταγωνιστεί τον σοσιαλισμό τον 19ο αιώνα και έγινε κινητήρια δύναμη για τη φιλελεύθερη δημοκρατία στις αρχές του 20ού αιώνα.

Η κεντροδεξιά αναδιαμορφώθηκε μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο για να μετριάσει την υποστήριξη στον υπερεθνικισμό. Έγινε η κυρίαρχη πολιτική θέση σε όλο τον Δυτικό κόσμο, ιδιαίτερα με την εξάπλωση της χριστιανοδημοκρατίας σε όλη την Ευρώπη. Ευθυγραμμίστηκε με το δυτικό μπλοκ κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου και στην Ευρώπη επηρέασε σε μεγάλο βαθμό την εδραίωση της δημοκρατίας και την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Η παγκόσμια οικονομική ύφεση στη δεκαετία του 1970 προκάλεσε αύξηση της υποστήριξης προς τον νεοφιλελευθερισμό και τον νεοσυντηρητισμό. Η διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης επέτρεψε σε ένα νέο κεντροδεξιό κίνημα να αναπτυχθεί και να πάρει την εξουσία στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1990. Η οικονομική κρίση του 2008-2009 οδήγησε σε μείωση της υποστήριξης προς την κεντροδεξιά και την επόμενη δεκαετία την αντικατέστησε με μεγαλύτερη υποστήριξη για ακροδεξιές πολιτικές.

Δείτε επίσης

• Συντηρητισμός
• Πατριωτισμός
• Χριστιανοδημοκρατία
• Φιλελεύθερος συντηρητισμός
• Κλασικός φιλελευθερισμός