Κυβέρνηση Κωνσταντίνου Γ. Καραμανλή 1974

Κυβέρνηση Κωνσταντίνου Καραμανλή 1974
	Γ΄ Ελληνική Δημοκρατία
Ημερομηνία σχηματισμού	21 Νοεμβρίου 1974
Ημερομηνία διάλυσης	28 Νοεμβρίου 1977
Πρόσωπα και δομές
Αρχηγός Κράτους	Πρόεδρος της Δημοκρατίας: Φαίδων Γκιζίκης (έως 18 Δεκεμβρίου 1974) ; Μιχαήλ Στασινόπουλος (από 18 Δεκεμβρίου 1974 έως 20 Ιουνίου 1975 - προσωρινός Πρόεδρος) ; Κωνσταντίνος Τσάτσος (από 20 Ιουνίου 1975)
Πρόεδρος Κυβέρνησης	Κωνσταντίνος Καραμανλής
Συνολικός αριθμός Μελών	60
Συμμετέχοντα κόμματα	Νέα Δημοκρατία
Κατάσταση στο νομοθετικό σώμα	Κυβέρνηση πλειοψηφίας 220 / 300 (73%)
Αξιωματική Αντιπολίτευση	Ένωσις Κέντρου - Νέες Δυνάμεις
Αρχηγός Αξιωματικής Αντιπολίτευσης	Γεώργιος Μαύρος
Ιστορία
Εκλογές	Ελληνικές βουλευτικές εκλογές 1974
Θητεία νομοθετικού σώματος	9 Δεκεμβρίου 1974 - 22 Οκτωβρίου 1977 (Α΄ κοινοβουλευτική περίοδος)
Προηγούμενη	Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας 1974
Διάδοχη	Κυβέρνηση Κωνσταντίνου Γ. Καραμανλή 1977

Η κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Γ. Καραμανλή 1974 (Νοέμβριος 1974 - Νοέμβριος 1977) σχηματίστηκε μετά την νίκη του κόμματος της Νέας Δημοκρατίας στις εκλογές της Μεταπολίτευσης.

Η κυβέρνηση σχεδόν αμέσως μετά τον διορισμό της, πραγματοποίησε το δημοψήφισμα για την αλλαγή του Πολιτεύματος. Με πλειοψηφία 69,8% ο ελληνικός λαός αποφάσισε την κατάργηση της Μοναρχίας και την εγκαθίδρυση προεδρευομένης κοινοβουλευτικής δημοκρατίας.

Αμέσως μετά το δημοψήφισμα, και έπειτα από ψηφοφορία της Βουλής, εκλέχτηκε στις 18 Δεκεμβρίου 1974 προσωρινός Πρόεδρος της Δημοκρατίας ο Μιχαήλ Στασινόπουλος, ο οποίος μετά την ψήφιση του νέου Συντάγματος, αντικαταστάθηκε από τον κανονικό Πρόεδρο, Κωνσταντίνο Τσάτσο.

Η κυβέρνηση προχώρησε σε πρόωρες εκλογές τον Νοέμβριο του 1977, κίνηση που ο Κ. Καραμανλής μελετούσε ήδη από το καλοκαίρι του ίδιου έτους. Στις εκλογές ήρθε πρώτο και πάλι το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας και ο Κωνσταντίνος Καραμανλής σχημάτισε την τελευταία (όπως αποδείχτηκε) κυβέρνησή του.

Εξωτερική πολιτική

Ακρογωνιαίος λίθος της εξωτερικής πολιτικής του Κωνσταντίνου Καραμανλή, υπήρξε ο σταθερός φιλοδυτικός προσανατολισμός της χώρας. Στην πρώτη συνεδρίαση της Ε΄ Αναθεωρητικής Βουλής στις 19 Δεκεμβρίου 1974 ο Κ. Καραμανλής θα κάνει σαφές ότι «...γεωγραφικώς, πολιτικώς και ιδεολογικώς η Ελλάς ανήκει εις την Δύσιν». ^[2]

Ο Κ. Καραμανλής θα περάσει μεγάλο χρόνο της πρώτης Πρωθυπουργίας του ταξιδεύοντας στο εξωτερικό όπου προσπαθεί να αποκαταστήσει τις σχέσεις της Ελλάδας ύστερα από την πολυετή απομόνωση της χώρας εξαιτίας της Δικτατορίας. Ιδιαίτερο βάρος θα δοθεί στις σχέσεις της Ελλάδας, με τους βαλκάνιους γείτονες, και μια σειρά ταξιδιών του Πρωθυπουργού στην Γιουγκοσλαβία, Βουλγαρία και Ρουμανία θα αποδώσουν καρπούς με την σύγκληση της πρώτης σε επίπεδο Υφυπουργών «Διαβαλκανικής Διάσκεψης», στις αρχές του 1976. Το κυριώτερο όφελος της Ελλάδας από την Διάσκεψη ήταν ότι «(...)οι Βαλκάνιοι κατανόησαν το αίτημα της Ελλάδας για δίκαιη λύση στο Κυπριακό με την συμβολή του ΟΗΕ και, παράλληλα, αφυπνίστηκε η καχυποψία για την επιθετική εξωτερική πολιτική της Τουρκίας, ενισχύοντας με αυτό τον τρόπο την ελληνική θέση.» ^[3]

Στο ίδιο πλαίσιο θα αναπτυχθούν και οι σχέσεις της Ελλάδας με την Σοβιετική Ένωση. Η νομιμοποίηση του ΚΚΕ, διευκόλυνε την προσέγγιση των δυο μερών, οι τακτικές ενημερώσεις του Σοβιετικού πρεσβευτή για το Κυπριακό, εμπλούτισαν το πεδίο των συνομιλιών, και προλείαναν το έδαφος για την πρώτη επίσημη επίσκεψη Έλληνα Πρωθυπουργού στη Μόσχα, που θα πραγματοποιούσε ο Κ. Καραμανλής το 1979.

ΕΟΚ

Η ένταξη της Ελλάδας στην ΕΟΚ ήταν πρωτεύουσα επιδίωξη του Κωνσταντίνου Καραμανλή. Ο ίδιος είχε ξεκινήσει από την δεκαετία του 1950 τις συνομιλίες για την ένταξη της χώρας στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα, συνομιλίες που είχαν καταλήξει στη Συμφωνία Σύνδεσης του 1961. Το διάστημα της δικτατορίας πισωγύρισε την διαδικασία και σταμάτησε τις συνομιλίες, αλλά όταν ο Κ. Καραμανλής ανέλαβε και πάλι σαν εκλεγμένος Πρωθυπουργός τα ηνία της χώρας, επιδίωξε και τελικά κατάφερε να ολοκληρώσει την ένταξη. Τον Νοέμβριο του 1974 η Ελλάδα επανέρχεται στο Συμβούλιο της Ευρώπης εξέλιξη που επέτρεψε την επαναλειτουργία του Συμβούλιου συνδέσεως Ελλάδας - ΕΟΚ τον Δεκέμβριο του ίδιου χρόνου, και τον Ιούνιο του 1975 η χώρα υπέβαλε την επίσημη αίτηση για την ένταξή της. Ο Κ. Καραμανλής επισκεπτόμενος συχνά τις χώρες - μέλη της ΕΟΚ δεν έπαυε να προωθεί το θέμα με όλους τους τρόπους, προσπαθώντας κυρίως να πείσει για την άμεση ένταξη της χώρας (έναντι των μακρών προ-ενταξιακών διαπραγματεύσεων που προωθούσαν οι Βρυξέλλες). ^[4] Τον Ιούνιο του 1975 η Ελλάδα προχώρησε στην επίσημη αίτηση της ένταξής της στην ΕΟΚ, και η περίοδος των ενταξιακών συνομιλιών θα τελειώσει τον Μάιο του 1979 με την ένταξη της χώρας στην ΕΟΚ.^[5]

Σύνθεση υπουργικού συμβουλίου

^[6]

«Πρωθυπουργός» - («Πρόεδρος του υπουργικού συμβουλίου»): Κωνσταντίνος Καραμανλής

- «Υπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ» : Γεώργιος Ράλλης

- η θέση καταργήθηκε την 1η Ιανουαρίου 1975

- «Υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ» : Παναγιώτης Λαμπρίας

- η θέση καταργήθηκε την 1η Ιανουαρίου 1975

- «Υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ» : Αχιλλέας Καραμανλής

- η θέση καταργήθηκε την 1η Ιανουαρίου 1975

«Υπουργείο Προεδρίας της Κυβερνήσεως» ^[7] (από 1η Ιανουαρίου 1975)
- «Υπουργός Προεδρίας της Κυβερνήσεως» : Γεώργιος Ράλλης
- «Υφυπουργός Προεδρίας της Κυβερνήσεως» : Παναγιώτης Λαμπρίας
- «Υφυπουργός Προεδρίας της Κυβερνήσεως» : Αχιλλέας Καραμανλής
«Υπουργείον Συντονισμού και Προγραμματισμού»
- «Υπουργός Συντονισμού και Προγραμματισμού» : Παναγιώτης Παπαληγούρας
- «Υπουργός - Αναπληρωτής Υπουργού Συντονισμού και Προγραμματισμού» : Ιωάννης Μπούτος (από 22 Φεβρουαρίου 1975)
- «Υφυπουργός Συντονισμού και Προγραμματισμού» : Γεώργιος Κοντογιώργης
«Υπουργείον Εξωτερικών»
- «Υπουργός Εξωτερικών» : Δημήτριος Μπίτσιος
- «Υπουργός - Αναπληρωτής Υπουργού Εξωτερικών : -
- «Υφυπουργός Εξωτερικών» Ιωάννης Βαρβιτσιώτης

- παραιτήθηκε (για να αναλάβει το Υπουργείο Εμπορίου) στις 22 Φεβρουαρίου 1975

- στις 12 Μαρτίου 1975 την θέση ανέλαβε ο Κωνσταντίνος Σταυρόπουλος

«Υπουργείον Εθνικής Αμύνης»
- «Υπουργός Εθνικής Αμύνης» : Ευάγγελος Αβέρωφ - Τοσίτσας
- «Υφυπουργός Εθνικής Αμύνης» : Ιωάννης Κατσαδήμας
«Υπουργείον Εσωτερικών»
- «Υπουργός Εσωτερικών» : Κωνσταντίνος Στεφανόπουλος
- «Υφυπουργός Εσωτερικών» : Δημήτριος Μοάτσος
Υπουργείον Δικαιοσύνης
- «Υπουργός Δικαιοσύνης» : Κωνσταντίνος Στεφανάκης
«Υπουργείον Δημοσίας Τάξεως»
«Υπουργός Δημοσίας Τάξεως» : Σόλων Γκίκας

- αντικαταστάθηκε στις 5 Ιανουαρίου 1976 από τον Γεώργιο Σταμάτη

«Υπουργείο Πολιτισμού και Επιστημών»
- «Υπουργός Πολιτισμού και Επιστημών» : Κωνσταντίνος Τρυπάνης
«Υπουργείον Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων»
- «Υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων» : Παναγιώτης Ζέπος

- αντικαταστάθηκε στις 5 Ιανουαρίου 1976 από τον Γεώργιο Ράλλη

- «Υφυπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων» : Δημήτριος Ευρυγένης

- αντικαταστάθηκε στις 22 Φεβρουαρίου 1975 από τον Αθανάσιο Ταλιαδούρο

- «Υφυπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων» : Χρυσόστομος Καραπιπέρης
«Υπουργείον Οικονομικών»
- «Υπουργός Οικονομικών» : Ευάγγελος Δεβλέτογλου
- «Υφυπουργός Οικονομικών» : Γεώργιος Λιανόπουλος
- «Υφυπουργός Οικονομικών» : Ανδρέας Φ. Ζαΐμης
«Υπουργείον Γεωργίας»
- «Υπουργός Γεωργίας» : Ιπποκράτης Ιορδάνογλου
- «Υφυπουργός Γεωργίας» : Κλεόβουλος Γιαννούσης
«Υπουργείον Βιομηχανίας (και Ενέργειας)»
- «Υπουργός Βιομηχανίας (και Ενέργειας)» : Κωνσταντίνος Κονοφάγος
- «Υφυπουργός Βιομηχανίας (και Ενέργειας)» : Δημήτριος Καραϊσκάκης
«Υπουργείον Εμπορίου»
- «Υπουργός Εμπορίου» : Ιωάννης Μπούτος

- αντικαταστάθηκε στις 22 Φεβρουαρίου 1975 από τον Ιωάννη Βαρβιτσιώτη

- «Υφυπουργός Εμπορίου» : Γεώργιος Παναγιωτόπουλος
«Υπουργείον Απασχολήσεως»
- «Υπουργός Απασχολήσεως» : Κωνσταντίνος Λάσκαρης
«Υπουργείο Κοινωνικών Υπηρεσιών»
- «Υπουργός Κοινωνικών Υπηρεσιών» : Βασίλειος Δερδεμέζης

- αντικαταστάθηκε στις 22 Φεβρουαρίου 1975 από τον Κωνσταντίνο Χρυσανθόπουλο

- «Υφυπουργός Κοινωνικών Υπηρεσιών» : Νικόλαος Μπρισήμης
«Υπουργείο Δημοσίων Έργων»
- «Υπουργός Δημοσίων Έργων»: Χριστόφορος Στράτος
- «Υφυπουργός Δημοσίων Έργων» : Κυπριανός Μπίρης
«Υπουργείο Μεταφορών και Επικοινωνιών»
- «Υπουργός Μεταφορών και Επικοινωνιών» : Γεώργιος Βογιατζής
- «Υφυπουργός Μεταφορών και Επικοινωνιών» : Πανουργιάς Πανουργιάς
«Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας»
- «Υπουργός Εμπορικής Ναυτιλίας» : Αλέξανδρος Παπαδόγκωνας
«Υπουργείο Βορείου Ελλάδος»^[8]
- «Υπουργός Βορείου Ελλάδος» : Νικόλαος Μάρτης

Μεταβολές της 10ης Σεπτεμβρίου 1976 - ανασχηματισμός υφυπουργών

Στις 3 Αυγούστου 1976 δημοσιεύτηκε ο νέος νόμος «Περί Υπουργικού Συμβουλίου και Υπουργών», ο οποίος ψηφίστηκε από την Βουλή στις 31 Ιουλίου αντικαθιστώντας τους αντίστοιχους νόμους της Χούντας. Το «Υπουργείον Συντονισμού και Προγραμματισμού» μετονομάστηκε σε «Υπουργείο Συντονισμού», τα Υπουργεία «Βιομηχανίας και Ενέργειας» συγχωνεύτηκαν και τυπικά, και το «Υπουργείο Μεταφορών και Επικοινωνιών» μετονομάστηκε σε «Υπουργείο Συγκοινωνιών» ενώ το «Υπουργείο Απασχόλησης» πήρε και πάλι τον αρχικό του τίτλο, «Υπουργείο Εργασίας». Στις 10 Σεπτεμβρίου ακολούθησε πλήρης ανασχηματισμός των Υφυπουργών. Η σειρά προβαδίσματος των Υπουργείων διαμορφώθηκε όπως αναγράφεται παρακάτω.^[9]

«Υπουργείο Συντονισμού»
- «Υπουργός Συντονισμού» : Παναγιώτης Παπαληγούρας
- «Υπουργός - Αναπληρωτής Υπουργού Συντονισμού» : -
- «Υφυπουργός Συντονισμού» : Γεώργιος Κοντογιώργης
- «Υφυπουργός Συντονισμού» : Αριστείδης Καλατζάκος