Πάμφυλος (πλοίο)

Ο λεγόμενος Πάμφυλος ήταν τύπος βυζαντινού πολεμικού πλοίου, τύπου Δρόμωνας, μεγαλύτερο από το Χελάνδιον.

Για το είδος και την ονομασία αυτού του τύπου πλοίου υπάρχουν πληροφορίες που όμως αντιφάσκουν μεταξύ τους. Στην εποχή του Κωνσταντίνου του Πορφυρογέννητου ο Πάμφυλος είχε 120 έως 140 κωπηλάτες και συνεπώς θα πρέπει να ήταν σε μήκος μικρότερος του Δρόμωνα που είχει 300 κωπηλάτες. Αντίθετα ο Λέων Γ΄ ο Ίσαυρος θεωρεί τον Πάμφυλο ανώτερο του Δρόμωνα και ως καταλληλότερο για ναυαρχίδα του "Δρουγγαρίου των Πλοΐμων", (του μετέπειτα λεγόμενου Αμιράλιου), πιθανώς επιχειρησιακά. Κατά το 10ο αι. η ναυαρχίδα του βυζαντινού στόλου ήταν, πράγματι, πάμφυλος. Το πλήρωμά τους αποτελούσαν επιλεγμένοι πολεμιστές.

Διαφωνία, όμως, υπάρχει και ως προς τη καρταγωγή του όνόματος του πλοίου αυτού. Άλλοι το αποδίδουν στη Παμφυλία όπου εκεί και από τη ξυλεία της περιοχής ναυπηγούνταν, και άλλοι από το γεγονός ότι το πλήρωμα αυτού του τύπου συγκροτούνταν από ανθρώπους διαφόρων φυλών.

Βιβλιογραφία

• Pryor, John H. (2003), «Byzantium and the Sea: Byzantine Fleets and the History of the Empire in the Age of the Macedonian Emperors, c. 900–1025 CE», στο: Hattendorf, John B.; Unger, Richard W., επιμ., War at Sea in the Middle Ages and the Renaissance, Boydell Press, σελ. 83–104, ISBN 0851159036 
• Καρατόλιος, Κ. (2013), Το Υγρόν Πυρ και η συμβολή του στη βυζαντινή ισχύ, εκδόσεις Historical Quest, ISBN 978-618-80309-5-4