Οι προκριματικοί αγώνες για το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου 2016 (αγγλικά: UEFA EURO 2016 qualifying, επισήμως: European Qualifiers) ήταν μία ποδοσφαιρική διοργάνωση που διεξήχθει μεταξύ Σεπτεμβρίου 2014 - Νοεμβρίου 2015 για τον καθορισμό των 23 ομάδων που θα λάβουν μέρος μαζί με τη Γαλλία, η οποία προκρίθηκε αυτόματα ως οικοδέσποινα του UEFA Euro 2016.[1][2] Πενήντα τρεις ομοσπονδίες μέλη έλαβαν μέρος στην προκριματική φάση για τις θέσεις στα τελικά της διοργάνωσης, με το Γιβραλτάρ να συμμετέχει για πρώτη φορά.
Η κλήρωση πραγματοποιήθηκε στο Palais des Congrès Acropolis στη Νίκαια στις 23 Φεβρουαρίου του 2014.[3][4] Η διασπορά των ομάδων έγινε σύμφωνα με τους συντελεστές βαθμολογίας της UEFA για τις εθνικές ομάδες, η οποία ανακοινώθηκε μαζί με τη διαδικασία της κλήρωσης και το τελικό αγωνιστικό πρόγραμμα της διοργάνωσης, μετά τη συνεδρίαση της Εκτελεστικής Επιτροπής στις 23-24 Ιανουαρίου στη Νιόν.[5]
Αυτή είναι η πρώτη διοργάνωση προκριματικής φάσης, κατά την οποία η ΟΥΕΦΑ ανακοίνωσε κεντρικά δικαιώματα διαπραγματεύσεων για τα προκριματικά του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος της ΟΥΕΦΑ και του Παγκoσμίου Κυπέλλου της ΦΙΦΑ για το 2018. Η ΟΥΕΦΑ έχει προτείνει την έννοια «Εβδομάδα Ποδοσφαίρου» για τον προγραμματισμό των προκριματικών αγώνων:[6]
Αγώνες που διεξάγoνται από την Πέμπτη έως την Τρίτη.
Οι ώρες έναρξης είναι κυρίως στις 18:00 και 20:45 CET τα Σάββατα και τις Κυριακές, και 20:45 CET την Πέμπτη, Παρασκευή, Δευτέρα και Τρίτη.
Στις διπλές αγωνιστικές, οι ομάδες παίζουν την Πέμπτη και την Κυριακή, ή την Παρασκευή και τη Δευτέρα, ή το Σάββατο και την Τρίτη.
Οι αγώνες του κάθε ομίλου διεξάγoνται την ίδια ημέρα.[7]
Υπάρχουν δέκα αγωνιστικές της φάσης των ομίλων, και δύο ημέρες των αγώνων για τα μπαράζ:[8]
Αγωνιστική
Ημερομηνία
1η αγωνιστική
7–9 Σεπτεμβρίου 2014
2η αγωνιστική
9–11 Οκτωβρίου 2014
3η αγωνιστική
12–14 Οκτωβρίου 2014
4η αγωνιστική
14–16 Νοεμβρίου 2014
5η αγωνιστική
27–29 Μαρτίου 2015
6η αγωνιστική
12–14 Ιουνίου 2015
7η αγωνιστική
3–5 Σεπτεμβρίου 2015
8η αγωνιστική
6–8 Σεπτεμβρίου 2015
9η αγωνιστική
8–10 Οκτωβρίου 2015
10η αγωνιστική
11–13 Οκτωβρίου 2015
Μπαράζ 1ο σκέλος
12–14 Νοεμβρίου 2015
Μπαράζ 2ο σκέλος
15–17 Νοεμβρίου 2015
Σε αντίθεση με τις προηγούμενες προκριματικές φάσεις, όπου οι αγωνιστικές των ομίλων προσδιορίζονταν έπειτα από διαπραγματεύσεις μεταξύ των εθνικών ομοσπονδιών, η ΟΥΕΦΑ αποφάσισε η ίδια για τη λίστα των αγώνων της κάθε ομάδας, που παρουσιάστηκε την ημέρα της κλήρωσης.[7][9]
Θεωρητικά, η Ελλάδα αποτελούσε το απόλυτο φαβορί του ομίλου, με την Ουγγαρία και τη Ρουμανία να ακολουθούν σε δυναμικότητα. Η Ελλάδα, μετά την επιτυχή πορεία της στο Μουντιάλ 2014, στα γήπεδα της Βραζιλίας και όντας το φαβορί του ομίλου, απογοήτευσε καθώς όχι μόνο δεν προκρίθηκε στο Ευρωπαϊκό, αλλά πήρε και την τελευταία θέση του ομίλου, πίσω από τις Νήσους Φερόες, έχοντας πετύχει μόνο μία νίκη (4-3 επί της Ουγγαρίας). Τα παιχνίδια μεταξύ της Ρουμανίας και της Ουγγαρίας, στιγματίστηκαν από αδιανόητα επεισόδια μεταξύ των οπαδών, λόγω της κόντρας μεταξύ των δυο χωρών για την Τρανσυλβανία, με αποδοκιμασίες κατά τη διάρκεια ανάκρουσης των Εθνικών Ύμνων των δύο χωρών. Ευχάριστη έκπληξη του ομίλου, η Βόρεια Ιρλανδία, η οποία πήρε την πρόκριση ως πρώτη του ομίλου, για πρώτη φορά σε τελικά Ευρωπαϊκού πρωταθλήματος. Ακολούθησε η Ρουμανία και τρίτη η Ουγγαρία.
↑Ο εντός έδρας αγώνας του Μαυροβουνίου με τη Ρωσία θεωρήθηκε νίκη με 3–0 για τη Ρωσία[12] έπειτα από την ακύρωση του αγώνα στο 67ο λεπτό κι ενώ το σκορ ήταν 0–0, εξαιτίας της βίας που άσκησε το πλήθος και της συμπλοκής μεταξύ των παικτών. Ο Ρώσος τερματοφύλακας Ίγκορ Ακινφέεφ τραυματίστηκε από μια φωτοβολίδα που έριξε Μαυροβούνιος οπαδός.[13]
↑Από την Κροατία αφαιρέθηκε ένας βαθμός λόγω ρατσιστικής συμπεριφοράς εναντίον της Ιταλίας στο στάδιο Πόλιουντ. Επίσης, η κροατική ποδοσφαιρική ομοσπονδία αναγκάστηκε να διεξαγάγει να δύο επόμενα εντός έδρας παιχνίδια κεκλεισμένων των θυρών και κανένα από τα εναπομείναντα παιχνίδια προκριματικών στο Πόλιουντ. Επίσης τους επιβλήθηκε ένα πρόστιμο 100.000 ευρώ. Η κροατική ποδοσφαιρική ομοσπονδία κατέθεσε έφεση κατά της απόφασης και προγραμματίστηκε μια ακρόαση για τις 17 Σεπτεμβρίου 2015. Η έφεση ωστόσο απορρίφθηκε.[14]
↑Ο αγώνας ανάμεσα σε Σερβία και Αλβανία ήταν 0–0 όταν ξέσπασαν επεισόδια και ο αγώνας κατοχυρώθηκε από το Αθλητικό Διαιτητικό Δικαστήριο (CAS) με σκορ 3–0 υπέρ της Αλβανίας, ενώ από τη Σερβία αφαιρέθηκαν τρεις πόντοι, όταν διαπιστώθηκε ότι Σέρβοι φίλαθλοι εισέβαλαν στο γήπεδο και επιτέθηκαν στους Αλβανούς παίκτες, τη στιγμή που ένα μη επανδρωμένο αεροσκάφος κατέπεσε στο γήπεδο με μια προπαγανδιστική σημαία με τη μεγάλη Αλβανία.[15] Ο αγώνας αρχικά είχε κατοχυρωθεί με σκορ 3–0 υπέρ της Σερβίας, η οποία ωστόσο υπέστη αφαίρεση τριών βαθμών, έπειτα από την απόφαση της UEFA.[16] Σερβία και Αλβανία άσκησαν έφεση κατά της απόφασης,[17][18] όμως αυτές απορρίφθηκαν από την UEFA.[19] Εν συνεχεία, οι δύο ομοσπονδίες προσέφυγαν στο CAS,[20] ενώ στις 10 Ιουλίου του 2015 απέρριψε της προσφυγή της σερβικής ομοσπονδίας και εν μέρει της αλβανικής, με αποτέλεσμα η Σερβία να χάσει το παιχνίδι στα χαρτιά με 3–0 και να της αφαιρεθούν τρεις βαθμοί.[15]
Οι ομάδες κάθε ομίλου που τερμάτισαν τρίτες εκτός από την καλύτερη αυτών, την Τουρκία, που προκρίθηκε απευθείας στα τελικά,[21] συμμετέχουν σε αγώνες μπαράζ διεκδικώντας την πρόκριση στα τελικά της διοργάνωσης.
Η κλήρωση για τα μπαράζ (play-offs) πραγματοποιήθηκε στις 18 Οκτωβρίου του 2015, 11:20 CEST, στην έδρα της UEFA, τη Νιόν.[22] Οι ομάδες χωρίστηκαν σε δύο γκρουπ δυναμικότητας με βάση τη βαθμολογία της UEFA.