Χαμάμ

Εσωτερικό ενός χαμάμ

Το χαμάμ (ή Τουρκικό μπάνιο) είναι η Ανατολική έκδοση του ατμόλουτρου και θεωρείται η υγρή έκδοση της σάουνας. Τα χαμάμ έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην κουλτούρα των Ανατολικών χωρών καθώς ήταν μέρη συναντήσεων, εξαγνισμού και αρχιτεκτονικής ομορφιάς. Οι Ευρωπαίοι γνώρισαν τα χαμάμ μέσω επαφών με την Τουρκία, ώς εκ τούτου, μετονόμασαν τα χαμάμ σε Τουρκικά χαμάμ.

Στη Δυτική Ευρώπη και ιδιαίτερα κατά τη Βικτωριανή εποχή, τα χαμάμ ήταν μέθοδος σωματικού εξαγνισμού και χαλάρωσης.

Στις μέρες μας, χαμμάμ και κέντρα χαλάρωσης με χαμάμ υπάρχουν παγκοσμίως, προσφέροντας στιγμές ξεκούρασης σε όσους τα προτιμούν. Ανέκαθεν τα χαμάμ χρησιμοποιούνταν από άνδρες και γυναίκες (διαφορετικοί χώροι ή ίδιος χώρος αλλά διαφορετικές ώρες). Στην Ελλάδα, το αρχαιότερο σε λειτουργία χαμάμ βρίσκεται στην Πάτρα και χρονολογείται από το 1400. Στην Αθήνα, λειτουργούν τέσσερα ανδρικά χαμάμ ενηλίκων. Χαμάμ λειτουργούσαν και στη Θεσσαλονίκη στο μεγαλύτερο μέρος του εικοστού αιώνα. Το τελευταίο, τα "Λουτρά Φοίνιξ" έκλεισε με τους σεισμούς του 1981.

Βιβλιογραφία για λουτρά στην Ελλάδα

• Συλλογικό έργο (2001-05-13). «Τα λουτρά στην Αρχαιότητα και στο Βυζάντιο». Εφημερίδα Καθημερινή - Ένθετο 7ημέρες. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2012-09-03. https://web.archive.org/web/20120903213117/http://wwk.kathimerini.gr/kath/7days/2001/05/13052001.pdf. Ανακτήθηκε στις 2012-10-16. 
• Ελένη Κανετάκη (2004). Οθωμανικά Λουτρά στον Ελλαδικό Χώρο. Αθήνα: Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος. ISBN 960-8369-04-5. 
• Συλλογικό έργο (2001-05-20). «Τα Οθωμανικά Λουτρά στην Ελλάδα». Εφημερίδα Καθημερινή - Ένθετο Εφτά Ημέρες. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2012-01-31. https://web.archive.org/web/20120131123411/http://wwk.kathimerini.gr/kath/7days/2001/05/20052001.pdf. Ανακτήθηκε στις 2012-06-05. 
• Eleni Kanetaki (2005). «The still existing ottoman hamams in the Greek territory» (PDF). Middle East Technical University / Faculty of Architecture. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 24 Ιανουαρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 6 Ιουνίου 2012.