Location via proxy:   [ UP ]  
[Report a bug]   [Manage cookies]                
Μετάβαση στο περιεχόμενο

Ψυχαγωγική χρήση ναρκωτικών

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Η ψυχαγωγική (ή ευφορική) χρήση ναρκωτικών είναι η χρήση ψυχοδραστικών ουσίων με σκοπό να προκαλέσει μια αλλοιωμένη συνειδησιακή κατάσταση για ευχαρίστηση, με το να αλλάζει την αντίληψη, τις αισθήσεις και τα συναισθήματα του χρήστη. Όταν ένα ψυχοδραστικό φάρμακο εισέρχεται στο σώμα του χρήστη, προκαλεί μια διεγερτική επίδραση. Γενικά τα ψυχαγωγικά ναρκωτικά χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες: τα κατασταλτικά (φάρμακα που προκαλούν μια αίσθηση χαλάρωσης και ηρεμίας), τα διεγερτικά (φάρμακα που δίνουν την αίσθηση ενέργειας και γοργότητας) και τα παραισθησιογόνα (φάρμακα που προκαλούν αντιληπτικές παραμορφώσεις όπως οι παραισθήσεις. Πολλοί επίσης χρησιμοποιούν συνταγογραφούμενα ή και παράνομα οπιοειδή μαζί με οπιούχα και βενζοδιαζεπίνες. Πολύ συχνά, η ψυχαγωγική χρήση ναρκωτικών είναι μια ανεκτή κοινωνική συμπεριφορά, σε αντίθεση με τη χρήση τους στα πλαίσια μιας αυτοφαρμακευτικής αγωγής. Ωστόσο, η βαριά χρήση συγκεκριμένων ναρκωτικών επιφέρει κοινωνικό στιγματισμό.

Τα ψυχαγωγικής χρήσης ναρκωτικά περιλαμβάνουν το αλκοόλ (σε μπύρες, κρασιά και αποσταγμένα ποτά), την κάνναβη (ομοσπονδιακά νόμιμη σε συγκεκριμένες χώρες και πολιτειακά/επαρχιακά σε άλλες) και το χασίς, την νικοτίνη (τσιγάρα), την καφεΐνη (καφές, τσάι και άλλα ποτά), συνταγογραφούμενα φάρμακα και ελεγχόμενες ουσίες που αναφέρονται ως παράνομα ναρκωτικά στο «Single Convention on Narcotic Drugs» του 1961 και στο «Convention on Psychotropic Substances» του ΟΗΕ το 1971. Το ποιες ελεγχόμενες ουσίες θεωρούνται ναρκωτικά, ποικίλει ανά χώρα αλλά συνήθως περιλαμβάνει την μεθαμφεταμίνη, την ηρωίνη, την κοκαΐνη, το LSD, τα μανιτάρια psilocybin, το MDMA και τα «club drugs». Το 2015 εκτιμήθηκε ότι περίπου το 5% των ανθρώπων με ηλικίες από 15 έως 65 είχαν κάνει χρήση παράνομων ναρκωτικών τουλάχιστον μια φορά (158 εκατομμύρια με 351 εκατομμύρια).[1]

Αιτίες χρήσης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πολλοί ερευνητές έχουν προσπαθήσει να αιτιολογήσουν την χρήση ναρκωτικών για ψυχαγωγία. Κάποιες από τις πιο συχνές θεωρίες είναι: γενετική, τύπος προσωπικότητας, ψυχολογικά προβλήματα, αυτο-φαρμακευτικές αγωγές, φύλο, ηλικία, άμεση ικανοποίηση, βασικές ανθρώπινες ανάγκες, περιέργεια, επαναστατικότητα, η αίσθηση της ένταξης σε μια ομάδα, ιστορικό ψυχολογικών τραυμάτων, αποτυχίες στο σχολείο ή στον χώρο εργασίας, κοινωνικό-οικονομικοί στρεσογόνοι παράγοντες, αντιγραφή συμπεριφορών, νεανική παραβατικότητα, διαθεσιμότητα, ιστορικοί παράγοντες, ή κοινικό-κουλτουρικές επιρροές.[2] Δεν έχει υπάρξει ομοφωνία για κάποιου συγκεκριμένου είδους αιτίου για την χρήση ναρκωτικών για ψυχαγωγία. Για αυτό, οι ειδικοί τείνουν να εφαρμόζουν το βιοψυχοκοινωνικό μοντέλο. Κάθε ένας από αυτούς τους παράγοντες, έχει πιθανότητα να επηρεάσει την χρήση ναρκωτικών ενός ατόμου, καθώς δεν μπορεί κανένας από αυτούς να είναι καθαρά αποκλειστικό αίτιο.[2][3] Ανεξάρτητα από την γενετική, την ψυχική υγεία ή τις τραυματικές εμπειρίες ενός ατόμου, οι κοινωνικοί παράγοντες παίζουν σημαντικό ρόλο στην έκθεση και πρόσβαση σε συγκεκριμένα είδη ναρκώτικων και σε μοτίβα πάνω στην χρήση τους.[2]

Σύμφωνα με τον ερευνητή εθισμών Martin A. Plant, πολλά άτομα περνούν κάποια περίοδο αυτό-προσδιορισμού πριν αρχίσουν την χρήση ναρκωτικών για ψυχαγωγία. Τείνουν να θεωρούν τα ναρκωτικά κομμάτι ενός γενικού τρόπου ζωής, που περιλαμβάνει το να ανήκουν σε κάποια υποκουλτούρα που έχουν συνδέσει με υψηλό κοινωνικό στάτους και της ρήξης του κατεστημένου. Ο Plant λέει, «Από την οπτική γωνία του χρήστη, υπάρχουν πολλοί θετικοί λόγοι για να αρχίσουν την χρήση ναρκωτικών. Οι αιτίες της χρήσης των ναρκωτικών φαίνεται να έχουν να κάνουν τόσο με την ανάγκη για φιλία, ηδονή και κοινωνικό στάτους όσο και με την δυστυχία και την φτώχεια. Το να γίνεις χρήστης ναρκωτικών, για πολλούς ανθρώπους, είναι περισσότερο μια μορφή θετικής επιβεβαίωσης παρά μια αρνητική εμπειρία.».[2]

Εξέλιξη

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ανθρωπολογικές έρευνες, έχουν υποδείξει ότι οι άνθρωποι, «ίσως έχουν εξελιχθεί ώστε να μπορούν να αντισταθμίσουν τις φυτικές νευροτοξίνες». Η ικανότητα του να μπορεί κανείς να χρησιμοποιήσει βοτανικές χημικές ουσίες, για να ενισχύσει τους ενδογενείς νευροδιαβιβαστές πιθανών να αύξησε την πιθανότητα επιβίωσης, παρέχοντας έτσι, ένα εξελικτικό πλεονέκτημα. Μια τυπική, περιοριστική, προϊστορική διατροφή, πιθανών να έδινε έμφαση στα ψυχοδραστικά ναρκωτικά, τα οποία είχαν εξελιχθεί έτσι ώστε να μιμούνται τους νευροδιαβιβαστές.[4] Οι χημικές και περιβαλλοντικές προσαρμογές, και η γενετική των ηπατικών ενζύμων (κυρίως του κυτοχρώματος P450) οδήγησαν τους ερευνητές να προτείνουν ότι οι «άνθρωποι έχουν μια συνεργατική εξελικτική πορεία με τα ψυχοτρόπα φυτά, η οποία υπάρχει εδώ και εκατομμύρια χρόνια».[5]

Κίνδυνοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα είδη των κινδύνων, όπως και η βαρύτητά τους, που επέρχονται με την χρήση ναρκωτικών για ψυχαγωγία, ποικίλει ανάλογα με το κάθε ναρκωτικό άλλα και με την ποσότητα του. Υπάρχουν πολλοί περιβαλλοντικοί και προσωπικοί παράγοντες, που αλληλεπιδρούν με κάθε ναρκωτικό διαφορετικά. Πολλές έρευνες έχουν κρίνει το αλκοόλ ως ένα από τα πιο επικίνδυνα ναρκωτικά που χρησιμοποιούνται για ψυχαγωγική χρήση. Μόνο η ηρωίνη, κοκαΐνη κρακ και μεθαμφεταμίνη θεωρούνται πιο επικίνδυνα. Από την άλλη, έρευνες που έχουν δώσει έμφαση πάνω στην ελεγχόμενη χρήση του αλκοόλ, έχουν καταλήξει ότι υπάρχουν ουσιώδη οφέλη για την υγεία που προκύπτουν από την χρήση του, όπως μικρότερες πιθανότητες για καρδιακές νόσους, εγκεφαλικά και νοητική εξασθένηση.[6][7][8][9] Ωστόσο, αυτοί οι ισχυρισμοί αμφισβητήθηκαν. Ο ερευνητής David Nutt δήλωσε ότι οι μελέτες αυτές, που δείχνουν τις ευεργετικές επιδράσεις στην «μέτρια» κατανάλωση αλκοόλ, είχαν έλλειψη ελέγχου της μεταβλητής του τι και πόσο έπιναν αυτά τα άτομα πριν την έρευνα.[10] Οι ειδικοί στο Ηνωμένο Βασίλειο πρότειναν ότι κάποια ναρκωτικά ίσως να αποτελούν μικρότερο κίνδυνο, για έναν μικρό αριθμό ατόμων, και αυτά αποτελούνται από την κάνναβη, το LSD, τα μανιτάρια που περιέχουν ψιλοκυβίνη και το έκσταση (ωστόσο τα ναρκωτικά αυτά έχουν και μικρότερη χρήση γενικότερα). Τα ναρκωτικά αυτά όμως έχουν τους δικούς τους κινδύνους.[11]

Υπεύθυνη χρήση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η γενική ιδέα πίσω από την «υπεύθυνη χρήση» είναι ότι ένα άτομο μπορεί να κάνει χρήση ναρκωτικών για ψυχαγωγία ή κ.α., με μειωμένο ή και καθόλου κίνδυνο να επηρεάσουν αυτά τις υπόλοιπες πτυχές της ζωής αυτού του ατόμου. Υποστηρικτές αυτής της ιδεολογίας είναι πολλοί γνωστοί καλλιτέχνες και διανοούμενοι που χρησιμοποίησαν πειραματικά κάποια ναρκωτικά, με ελάχιστη επιρροή στις ζωές τους. Η υπεύθυνη χρήση παύει να υφίστανται, όταν η ουσία αρχίσει να επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό την καθημερινή ζωή του χρήστη

Η υπεύθυνη χρήση υποστηρίζει ότι οι χρήστες δεν πρέπει να κάνουν χρήση ουσιών παράλληλα με δραστηριότητες όπως η οδήγηση, το κολύμπι, η χρήση βαρέων μηχανημάτων ή οποιαδήποτε άλλη δραστηριότητα που απαιτεί από κάποιον να είναι νηφάλιος, ώστε να είναι ασφαλής. Οι πολιτικές σχετικά με την μείωση του κινδύνου από την χρήση ναρκωτικών, δίνουν έμφαση στην υπεύθυνη χρήση ως κύριο προληπτικό μέσο. Αυτές οι πολιτικές ήταν διάσημες κυρίως στα τέλη της δεκαετίας του 1980, ωστόσο ξεκίνησαν από την δεκαετία του 1970, όταν άρχισαν να διανέμονται στους χρήστες κινούμενα σχέδια που πραγματεύονταν την υπεύθυνη χρήση των ναρκωτικών αλλά έδειχναν και τους κινδύνους της κατάχρησης.[12] Ένα άλλο πρόβλημα, είναι ότι η παράνομη φύση των ναρκωτικών επιφέρει κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις στους χρήστες, από την άλλη, οι ουσίες αυτές μπορεί να έχουν υποστεί νόθευση, με τον χρήστη να μην ξέρει την αγνότητα της ουσίας, κάτι που οδηγεί σε συχνές υπερβολικές δόσεις. Η νομιμοποίηση παραγωγής και διανομής των ουσιών αυτών θα μείωνε αυτούς αλλά και πολλούς άλλους κινδύνους της παράνομης χρήσης ουσιών.[13] Οι πολιτικές σχετικά με την μείωση του κινδύνου αποσκοπούν να ελαχιστοποιήσουν τον κίνδυνο που μπορεί να προκύψει από την χρήση διάφορων ναρκωτικών, είτε αυτά είναι νόμιμα (όπως το αλκοόλ και η νικοτίνη), είτε αυτά είναι παράνομα (όπως η ηρωίνη και η κοκαΐνη). Για παράδειγμα, τα άτομα που κάνουν ενδοφλέβια χρήση ναρκωτικών ουσιών μπορούν να ελαχιστοποιήσουν τον κίνδυνο προς τον εαυτό τους, αλλά και προς την κοινωνία, μέσω της κατάλληλης τεχνικής έγχυσης, χρησιμοποιόντας νέες βελόνες και σύριγγες κάθε φορά καθώς και μέσω της κατάλληλης διάθεσης του εξοπλισμού αυτού.

Πρόληψη

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στην προσπάθεια τους να μειώσουν την χρήση ναρκωτικών για ψυχαγωγικούς σκοπούς, πολλές κυβερνήσεις παγκοσμίως πέρασαν διάφορους νόμους οι οποίοι απαγόρευαν την κατοχή σχεδόν κάθε είδους ναρκωτικού, κατά την διάρκεια του 20ου αιώνα. Αυτός ο «Πόλεμος ενάντια στα ναρκωτικά» της Δύσης, όμως, βρίσκεται πλέον αντιμέτωπος με μια διαρκώς αυξανόμενη κριτική. Τα αποτελέσματα ερευνών δεν είναι επαρκή ώστε να αποφασιστεί το εαν οι συμπεριφορικές παρεμβάσεις μπορούν να ωθήσουν στην αποτροπή των παιδιών από την χρήση ναρκωτικών για ψυχαγωγικούς σκοπούς.[14]

Δημογραφικές Αναλύσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αυστραλία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το αλκοόλ είναι το ναρκωτικό του οποίου η χρήση γίνεται το πιο συχνά στην Αυστραλία.[15] Το 86.2% των Αυστραλιανών, ηλικίας 12 ετών και άνω, έχουν κάνει χρήση αλκοόλ τουλάχιστον μια φορά στην ζωή τους, σε σύγκριση με το 34.8% των Αυστραλιανών, ηλικίας 12 ετών και άνω, που έχουν κάνει χρήση κάνναβης τουλάχιστον μια φορά στην ζωή τους.[15]

Η.Π.Α.

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Την δεκαετία του 1960, ο αριθμός των Αμερικάνων που είχαν ποτέ δοκιμάσει κάνναβη αυξήθηκε κατά 20 φορές περισσότερο. Το 1961, το FBI ανέφερε ότι μεταξύ των ετών του 1966 και 1968, ο αριθμός συλλήψεων που αφορούσαν την κατοχή μαριχουάνας, η οποία είχε ποινικοποιηθεί σε όλες τις Ηνωμένες Πολιτείες το 1937, είχε αυξηθεί κατά 98%.[16] Παρά την αναγνώριση του φαινομένου αυτού, ότι δηλαδή, η χρήση ναρκωτικών ολο ένα και αυξανόταν στους Αμερικάνους νέους, έρευνες έδειξαν ότι μόνο το 4% του Αμερικάνικου πληθυσμού είχε ποτέ καπνίσει μαριχουάνα μέχρι το 1969.[17] Όμως, μέχρι το 1972, ο αριθμός αυτός αυξήθηκε στο 12%.[17] Ύστερα ο τελευταίος διπλασιάστηκε μέχρι το 1977.[17]

Ο νόμος περί ελεγχόμενων ουσιών του 1970 κατέταξε την μαριχουάνα μαζί με την ηρωίνη και το LSD, ως ναρκωτικό Τάξης Ι, η οποία περιλαμβάνει ναρκωτικά τα οποία έχουν υψηλή πιθανότητα κατάχρησης και καμία αποδεκτή ιατρική χρήση.[18] Εκείνη την εποχή, η περισσότερη ποσότητα μαριχουάνας ερχόταν από το Μεξικό, αλλά το 1975, η κυβέρνηση του Μεξικού συμφώνησε στην εξάλειψη των καλλιεργειών μέσω της ψέκασης τους με το ζιζανιοκτόνο «paraquat», κάτι που δημιούργησε ανησυχίες για τοξικές παρενέργειες.[18] Μετά από αυτό, κύριος προμηθευτής έγινε η Κολομβία.[18] Το κλίμα της «μηδενικής ανοχής» των Reagan και Bush (1981-1993) οδήγησαν στην εφαρμογή αυστηρών νόμων, η κατοχή μαριχουάνας επέφερε αναγκαστική καταδίκη και σε αυξημένη επαγρύπνηση κατά του λαθρεμπορίου στα νότια σύνορα. Έτσι ο «πόλεμος κατά των ναρκωτικών» επέφερε μια μεταβολή από την εξάρτηση από τις εισαγωγές, στην εγχώρια καλλιέργεια (κυρίως στην Χαβάη και στην Καλιφόρνια).[18] Από το 1982 και μετά, η διοίκηση για την επιβολή του νόμου κατά των ναρκωτικών (DEA) έστρεψε την προσοχή της κατά των καλλιεργειών μαριχουάνας εντός των Ηνωμένων πολιτειών,[18] και έτσι οι καλλιεργητές μεταφέρθηκαν στην καλλιέργεια σε εσωτερικούς χώρους, με ποικιλίες φυτών που σχεδιάστηκαν για να είναι μικρά σε μέγεθος, με μεγάλη απόδοση καρπών.[18] Μετά από περίπου μια δεκαετία μειωμένης χρήσης, η χρήση μαριχουάνας άρχισε μια ανοδική πορεία χρήσης στην αρχή της δεκαετίας του 1990,[18] ειδικά στους εφήβους,[18] αλλά μετά την λήξη της δεκαετίας, η χρήση σταθεροποιήθηκε και έφτασε σε ποσοστά πολύ χαμηλότερα από αυτά της αιχμής.[18]

Το 2024, η κάνναβη για ψυχαγωγικούς σκοπούς είναι νόμιμη σε 24 Πολιτείες των ΗΠΑ, αποποινικοποιημένη σε άλλες επτά, ενώ θα μπορούσε σύντομα να επεκταθεί και σε άλλα μέρη της χώρας.[19]

Κοινωνία και κουλτούρα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πολλά κινήματα αγωνίζονται υπέρ ή κατά της νομιμοποίησης των ναρκωτικών, με τα περισσότερα κινήματα να απασχολούνται με την νομιμοποίηση της κάνναβης. Επίσης έχει παρατηρηθεί ότι σχηματίζονται υποκουλτούρες ανάμεσα σε χρήστες, αλλά και σε μη χρήστες ναρκωτικών για ψυχαγωγικούς σκοπούς.

Η επικράτηση των ναρκωτικών στις ανθρώπινες κοινωνίες απεικονίζεται στα βιβλία, στην ψυχαγωγία αλλά και στις τέχνες, πάντα σύμφωνα με τους ισχύοντες νόμους και τις κοινωνικές συμβάσεις. Στα βιντεοπαιχνίδια, για παράδειγμα, οι «εχθροί» είναι πολλές φορές έμποροι ναρκωτικών, κάτι που «δικαιολογεί» τον φόνο τους από τον παίκτη. Από την άλλη, άλλα παιχνίδια παρουσιάζουν τα ναρκωτικά ως ένα είδος ενίσχυσης, με την επίδραση τους να μην είναι, συνήθως, ρεαλιστική.[20]

Συνηθισμένα ναρκωτικά

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι ακόλουθες ουσίες χρησιμοποιούνται για ψυχαγωγικές χρήσεις:[21]

  • Αλκοόλ: Το περισσότερο αλκοόλ που καταναλώνεται είναι αιθανόλη. Η κατανάλωση αλκοόλ προκαλεί μέθη, ανάπαυση και μειώνει τις αναστολές. Παράγεται με ζύμωση της ζάχαρης, και δίνει κρασί, μπύρα και αποσταγμένα ποτά (βότκα, ρούμι, τζιν κ.α.). Στις περισσότερες περιοχές του κόσμου, εκτός από αυτές που εφαρμόζεται ο Ισλαμικός νόμος τις Σαρία, η κατανάλωση του είναι νόμιμη μετά από κάποια συγκεκριμένη ηλικία (συνήθως στα 18 έτη). Σύμφωνα με τον IARC είναι καρκινογόνα ουσία κατηγορίας 1 αλλά και τερατογόνος.[22]. Η αποχή από το αλκοόλ μπορεί να αποβεί μοιραία για τους ήδη χρήστες.[23]
  • Αμφεταμίνες: Η ψυχαγωγικής τους χρήση αποδίδει μια αίσθηση επαγρύπνησης και αυξημένης ενέργειας. Συνταγογραφείται για ΔΕΠΥ, ναρκοληψία, κατάθλιψη και για μείωση βάρους. Ως ισχυρό διεγερτικό του κεντρικού νευρικού συστήματος, τις δεκαετίες του 1940 και του 1950, η μεθαμφεταμίνη χρησιμοποιήθηκε από τον Άξονα αλλά και από τις Συμμαχικές δυνάμεις στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, και αργότερα και από άλλα στρατεύματα, και από εργοστασιακούς εργάτες στην Ιαπωνία. Αυξάνει την μυϊκή δύναμη και την αντοχή ενώ βελτιώνει και τον χρόνο αντίδρασης.[24] Η χρήση της μεθαμφεταμίνης μπορεί να αποβεί νευροτοξική, κάτι που σημαίνει ότι καταστρέφονται οι νευρώνες ντοπαμίνης.[25] Έτσι, η χρόνια χρήση μπορεί να οδηγήσει σε σύνδρομο μετά την έντονη απόσυρση (Post-acute-withdrawal syndrome).[26]
  • Καφεΐνη: Απαντάται συχνά στον καφέ, στο μαύρο τσάι, στα ενεργειακά ποτά, σε κάποια αναψυκτικά (π.χ. Coca-Cola, Pepsi, Mountain Dew, κ.α.) και στην σοκολάτα. Είναι το ψυχοδραστικό ναρκωτικό με την μεγαλύτερη κατανάλωση παγκοσμίως.
  • Κάνναβη: Οι πιο συχνές μορφές της είναι η μαριχουάνα και το χασίσι, τα οποία είτε καπνίζονται, είτε τρώγονται. Περιέχει τουλάχιστον 85 κανναβινοειδή. Το κύριο ψυχοδραστικό συστατικό της είναι το THC (τετραϋδροκανναβινόλη), η οποία μιμείται τον νευροδιαβιβαστή «Ανανταμίδη» (Στα Ινδικά, ananda σημαίνει «χαρά, ευτυχία»). Το άρθρο Campbell & Gowran (2007) αναφέρει ότι «ο χειρισμός του συστήματος των κανναβινοειδών προσφέρει την δυνατότητα να ρυθμίζει εκ των προτέρων τους νευροπροστατευτικούς μηχανισμούς, ενώ ταυτόχρονα επιβραδύνει την νευροφλεγμονή. Το αν αυτές οι ιδιότητες θα βοηθήσουν στην καταπολέμηση της νόσου Alzheimer's στο μέλλον, είναι ένα συναρπαστικό θέμα που αναμφίβολα απαιτεί περαιτέρω διερεύνηση.»
  • Κοκαΐνη: Είναι διαθέσιμη στην μορφή άσπρης σκόνης η οποία εισπνέεται μέσω της μύτης ή μετατρέπεται σε ένα μείγμα με νερό και γίνεται ενδοφλέβια χρήση μέσω ένεσης. Ένα γνωστό παράγωγο της, η κοκαΐνη κρακ, κατά κύριο λόγο, καπνίζεται. Όταν μετατρέπεται στην ελεύθερη μορφή της, το κρακ, μπορεί κανείς να εισπνεύσει απευθείας τον καπνό της κοκαΐνης. Αυτό πιστεύεται ότι αυξάνει την βιοδιαθεσιμότητα, όμως έχει αποδειχθεί ότι είναι τοξικό, λόγω της παραγόμενης μεθυελγονιδίνης κατά την διάρκεια της πυρόλυσης.[27][28]
  • MDMA: Κοινώς γνωστή ως έκσταση, είναι ένα συνηθισμένο «κλαμπ» ναρκωτικό, κυρίως στην Ρέιβ σκηνή.
  • Ηλεκτρονικό τσιγάρο: Ένα μεγάλο ποσοστό της χρήσης ηλεκτρονικών τσιγάρων, είναι ψυχαγωγικό.[29] Τα περισσότερα υγρά των ηλεκτρονικών τσιγάρων περιέχουν νικοτίνη, αλλά τα επίπεδα της διαφέρουν ανάλογα με τις προτιμήσεις του χρήστη αλλά και με τον κατασκευαστή.[30] Η νικοτίνη είναι εξαιρετικά εθιστική[31][32][33], σε σχέση με την ηρωίνη και την κοκαΐνη.[34] Κάποιοι χρησιμοποιούν το ηλεκτρονικό τσιγάρο για να καπνίσουν κάνναβη ή κάποιο άλλο ναρκωτικό, και υπάρχουν συγκεκριμένα ηλεκτρονικά τσιγάρα τα οποία έχουν κατασκευαστεί ειδικά για να καταναλώνουν λάδι κάνναβης.
  • Κεταμίνη: Είναι αναισθητική ουσία, η οποία χρησιμοποιείται νόμιμα από νοσοκόμους και ιατρούς, σε έκτακτες περιστάσεις, για τις διαλυτικές και αναλγητικές ιδιότητές της. Παράλληλα, χρησιμοποιείται και παράνομα, στα κλαμπ.
  • «Lean»: Ένα ναρκωτικό σε υγρή μορφή το οποίο παράγεται με την μίξη σιροπιού για το βήχα, ζαχαρωτά, αναψυκτικά και κωδεΐνη. Εμφανίστηκε για πρώτη φορά στην δεκαετία του 1990, στο Χιούστον. Από τότε, η χρήση του ολοένα και αυξάνεται και πολλοί το χρησιμοποιούν σε πάρτυ, κάτι που το έκανε διάσημο στην σκηνή του Ρέιβ. Κάτα κύριο λόγο, με το που καταναλώσει κανείς την συγκεκριμένη ουσία, κυριεύεται από μια αίσθηση νύστας.
  • LSD: Είναι ένα διάσημο παράγωγο της εργολίνης, το οποίο πρωτο-συνθέθηκε από τον Hofmann το 1938. Ωστόσο, δεν αναγνώρισε τον ψυχεδελικό του χαρακτήρα μέχρι και το 1943.[35] Κατά την διάρκεια της δεκαετίας του 1950, χρησιμοποιήθηκε για ψυχολογικές θεραπείες, και, κρυφά, από την CIA για την επιχείρηση MKULTRA, κατά την διάρκεια της οποίας το ναρκωτικό δινόταν σε διάφορους πολίτες ΗΠΑ και Καναδά, χωρίς όμως την επίγνωση, ή συγκατάθεση τους. Έπαιξε κύριο ρόλο στην «άντι-κουλτούρα» της δεκαετίας του 1960, και η χρήση του έγινε παράνομη τον Οκτώβριο του 1968, από τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Lyndon B Johnson.[36][37]
  • Νιτρώδες Οξείδιο: Χρησιμοποιείται νόμιμα από οδοντιάτρους ως αγχολυτικό και αναισθητικό, χρησιμοποιείται όμως και ψυχαγωγικά από χρήστες που το προμηθεύονται από κάνιστρα με σαντιγί, καθώς επιδρά στην ικανότητα αντίληψης, «ευφορία» και σε υψηλότερες δόσεις, παραισθήσεις.
  • Οπιούχα και οπιοειδή: Είναι διαθέσιμα μέσω συνταγής από γιατρό, για την ανακούφιση από τον πόνο. Τα συχνά οπιοειδή που οδηγούν σε κατάχρηση περιλαμβάνουν τις: οξυκωδόνη, υδροκωδόνη, κωδεΐνη, φεντανύλη, ηρωίνη και μορφίνη. Τα οπιοειδή έχουν υψηλή δυνατότητα εθισμού και έχουν την ικανότητα να προκαλούν σοβαρά συμπτώματα σωματικής στέρησης μετά την παύση της τακτικής χρήσης. Η ηρωίνη μπορεί να καπνιστεί, να εισπνευτεί ή να μετατραπεί σε διάλυμα με νερό και να καταναλωθεί σε μορφή ένεσης.
  • Μανιτάρια «ψιλοκυβίνης»: Αυτό το παραισθησιογόνο φάρμακο, ήταν ένα σημαντικό φάρμακο για την ψυχεδελική σκηνή. Μέχρι το 1963, όταν και αναλύθηκε χημικά από τον Albert Hofmann, ήταν εντελώς άγνωστο στη σύγχρονη επιστήμη ότι τα «Psilocybe semilanceata» (ή αλλιώς, «μανιτάρι της ελευθερίας» κατά την Ευρώπη) περιέχει psilocybin, ένα παραισθησιογόνο το οποίο μέχρι τότε πίστευαν ότι ήταν υπαρκτό μόνο σε είδη στο Μεξικό, στην Ασία και την βόρεια Αμερική.[38]
  • Καπνός (φυτό): Η νικοτίνη είναι το κύριο ναρκωτικό που εμπεριέχεται στα φύλλα καπνού τα οποία είτε καπνίζονται, είτε τρώγονται, είτε εισπνέονται. Περιέχει νικοτίνη, η οποία διασχίζει τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό σε 10-20 δευτερόλεπτα. Μιμείται τη δράση του νευροδιαβιβαστή ακετυλοχολίνης σε νικοτινικούς υποδοχείς ακετυλοχολίνης, στον εγκέφαλο και στη νευρομυϊκή σύνδεση. Οι νευρωνικές μορφές του υποδοχέα είναι παρούσες τόσο μετασυναπτικά (κλασσική νευροδιαβίβαση) όσο και προσυναπτικά, όπου μπορούν να επηρεάσουν την ελευθέρωση πολλαπλών νευροδιαβιβαστών.[39]
  • Ηρεμιστικά: Βαρβιτουρικά, βενζοδιαζεπίνες (συνήθως συνταγογραφούνται για διαταραχές άγχους και είναι γνωστό ότι προκαλούν άνοια και σύνδρομο οξείας στέρησης)
  • «Άλατα μπάνιου»: αυτό είναι το ανεπίσημο όνομα για την Μεφαδόνη (ή Μεθυλενοδιοξυπυραβαλερόνη, ή MDVP).
  • DMT: Κύριο συστατικό στο «Ayahuasca», μπορεί επίσης να καπνιστεί σε μπόνγκ. Για μικρό χρονικό διάστημα (περίπου 30 λεπτά) προκαλεί μια «πλήρη απώλεια σύνδεσης με την εξωτερική πραγματικότητα»[40]
  • Πεγιότ: Αυτό το παραισθησιογόνο ναρκωτικό περιέχει μεσκαλίνη, και προέρχεται από το νοτιοδυτικό Τέξας και το Μεξικό.
  • Salvia divinorum: Αυτό το Μεξικάνικο, παραισθησιογόνο, βότανο ανήκει στην οικογένεια της μέντας. Δεν θεωρείται ψυχαγωγικό ναρκωτικό, πιθανότατα λόγω της φύσης των ψευδαισθήσεων (οι οποίες είναι νόμιμες σε ορισμένες χώρες)
  • Συνθετική κάνναβη:«Spice»,«K2», JWH-018, AM-2201
  • Χημικά για λόγους έρευνας: Παραλλαγές του 2C, κλπ.

Μέσα χρήσης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα ναρκωτικά χαρακτηρίζονται κυρίως από τον τρόπο που μπορεί κανείς να τα χρησιμοποιήσει. Πολλά ναρκωτικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν με παραπάνω από έναν τρόπους. Για παράδειγμα, η μαριχουάνα μπορεί να καταποθεί σαν φαγητό ή να καπνιστεί και την κοκαΐνη μπορεί κανείς να την εισπνεύσει στα ρουθούνια, να καταναλωθεί σε μορφή ένεσης ή με διάφορες τροποποιήσεις, να καπνιστεί.

  • Εισπνοή: Όλα τα εισπνεόμενα ναρκωτικά, που είναι αέρια ή ατμοί διαλύτη που εισπνέονται μέσω της τραχείας, όπως υποδηλώνει και το όνομα.
  • Εμφύσηση: γνωστή και ως «sniffing» ή «snorting», αυτή η μέθοδος περιλαμβάνει το γεγονός ότι ο χρήστης τοποθετεί σκόνη στα ρουθούνια του και εισπνέει μέσα από τη μύτη, έτσι ώστε το ναρκωτικό να απορροφάται από τις βλεννογόνες μεμβράνες. Τα ναρκωτικά που καταναλώνονται κατά αυτόν τον τρόπο, περιλαμβάνουν τις σκονοποιημένες αμφεταμίνες, την κοκαΐνη, την ηρωίνη, την κεταμίνη και το MDMA. Επιπλέον, και το «snuff».
  • Ενδοφλέβια ένεση: Ο χρήστης εγχέει ένα διάλυμα νερού μαζί με το φάρμακο σε μια φλέβα, ή λιγότερο συχνά, στον ιστό. Τα ναρκωτικά που χορηγούνται με ένεση περιλαμβάνουν τη μορφίνη και την ηρωίνη, λιγότερο συχνά όμως, και άλλα οπιοειδή. Τα διεγερτικά όπως η κοκαΐνη ή η μεθαμφεταμίνη μπορούν επίσης να καταναλωθούν σε μορφή ένεσης. Σε σπάνιες περιπτώσεις, οι χρήστες εγχέουν και άλλα ναρκωτικά.
  • Κατάπωση: Καφεΐνη, αιθανόλη(αλκοόλ), βότανα κάνναβης, μανιτάρια psilocybin, τσάι κόκας, τσάι παπαρούνας, laudanum, GHB, χάπια έκστασης με MDMA ή διάφορες άλλες ουσίες (κυρίως διεγερτικά και ψυχεδελικά), συνταγογραφούμενα και μη συνταγογραφούμενα ναρκωτικά (για ADHD και ναρκοληπτικά φάρμακα, βενζοδιαζεπίνες, αγχολυτικά, καταπραϋντικά, κατασταλτικά βήχα, μορφίνη, κωδεΐνη, οπιοειδή και άλλα).
  • Υπογλώσσια: Ουσίες που διαχέονται στο αίμα μέσω ιστών κάτω από τη γλώσσα. Πολλά ψυχοδραστικά φάρμακα μπορούν ή έχουν σχεδιαστεί ειδικά για υπογλώσσια χορήγηση, συμπεριλαμβανομένων βαρβιτουρικών, βενζοδιαζεπινών,[41] οπιοειδών αναλγητικών με κακή βιοδιαθεσιμότητα στο γαστρεντερικό σύστημα, φύλλων κόκας, μερικών παραισθησιογόνων. Αυτή η οδός χορήγησης ενεργοποιείται κατά το μάσημα ορισμένων μορφών καπνού χωρίς καπνό (π.χ. «dipping» καπνού, snus)
  • Δια μέσω του πρωκτού: Η χορήγηση γίνεται από τον πρωκτό, τα περισσότερα υδατοδιαλυτά φάτμακα μπορούν να χρησιμοποιηθούν με αυτόν τον τρόπο.
  • Κάπνισμα: Καπνός, κάνναβη, όπιο, crystal meth, φαινκυκλιδίνη, κοκαΐνη «κρακ» και ηρωίνη (διαμορφίνη ως ελεύθερη βάση).
  • Έμπλαστρα με συνταγογραφούμενα φάρμακα: π.χ. μεθυλοφαινιδάτης (Daytrana) και φεντανύλιο.

Πολλά φάρμακα λαμβάνονται με πολλούς διαφορετικούς τρόπους. Η ενδοφλέβια μέθοδος είναι η πιο αποτελεσματική, αλλά και μία από τις πιο επικίνδυνες. Η ρινική, πρωκτική, εισπνοή και το κάπνισμα είναι ασφαλέστερα. Η στοματική οδός είναι μία από τις ασφαλέστερες αλλά και πιο άνετες, αλλά με μικρή βιοδιαθεσιμότητα.

Είδη ναρκωτικών

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κατασταλτικά

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα κατασταλτικά είναι ψυχοδραστικά φάρμακα που μειώνουν προσωρινά τη λειτουργία ή τη δραστηριότητα ενός συγκεκριμένου μέρους του σώματος ή του μυαλού.[42] Συμπληρωματικά, τα κατασταλτικά είναι γνωστά ως «downers», και οι χρήστες τα παίρνουν, γενικά, για να αισθάνονται πιο χαλαροί και λιγότερο σφιγμένοι. Παραδείγματα τέτοιων επιδράσεων μπορεί να περιλαμβάνουν την αγχολυσία, την καταστολή και την υπόταση. Τα κατασταλτικά χρησιμοποιούνται ευρέως σε ολόκληρο τον κόσμο ως συνταγογραφούμενα φάρμακα και ως παράνομες ουσίες. Όταν αυτές χρησιμοποιούνται, τα αποτελέσματα μπορεί να περιλαμβάνουν αγχολία (μείωση του άγχους), αναλγησία (ανακούφιση από τον πόνο), καταστολή, υπνηλία, διαταραχές της γνωστικής λειτουργίας/μνήμης, διάσπαση, μυϊκή χαλάρωση, μειωμένη πίεση αίματο, μειωμένο καρδιακό ρυθμό, αναπνευστική καταστολή, αναισθησία και αντισπασμωδικά αποτελέσματα. Τα κατασταλτικά ασκούν τις επιδράσεις τους μέσω ενός αριθμού διαφορετικών φαρμακολογικών μηχανισμών, οι σημαντικότεροι εκ των οποίων περιλαμβάνουν την διευκόλυνση της GABA ή της δράσης των οπιοειδών και την αναστολή της δράσης της αδρενεργικής, της ισταμίνης ή της ακετυλοχολίνης. Μερικά κατασταλτικά είναι επίσης ικανοί να προκαλέσουν συναισθήματα ευφορίας (ευχάριστη αίσθηση). Το πιο συχνά χρησιμοποιούμενο κατασταλτικό είναι το αλκοόλ.

Τα διεγερτικά, όπως οι αμφεταμίνες ή η κοκαΐνη, που αυξάνουν την ψυχική ή τη σωματική λειτουργία, έχουν αντίθετη επίδραση πάνω στα κατασταλτικά.

Αντιισταμινικά

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα αντιισταμινικά (ή «οι ανταγωνιστές της ισταμίνης») αναστέλλουν την απελευθέρωση ή τη δράση της ισταμίνης. Ο όρος «αντιισταμινικός» μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να περιγράψει οποιονδήποτε ανταγωνιστή ισταμίνης, αλλά ο όρος συνήθως προορίζεται για τα κλασικά αντιισταμινικά που δρουν στον υποδοχέα Η1 ισταμίνης. Τα αντιισταμινικά χρησιμοποιούνται ως θεραπεία για αλλεργίες. Οι αλλεργίες προκαλούνται από την υπερβολική ανταπόκριση του σώματος στα αλλεργιογόνα, όπως η γύρη που απελευθερώνεται από χόρτα και δέντρα. Μια αλλεργική αντίδραση προκαλεί την απελευθέρωση της ισταμίνης από το σώμα. Άλλες χρήσεις των αντιισταμινών είναι να βοηθήσουν με τα συμπτώματα από τσιμπήματα εντόμων, ακόμη και αν δεν υπάρχει αλλεργική αντίδραση. Η ψυχαγωγική τους προτίμηση υπάρχει κυρίως λόγω των αντιχολινεργικών ιδιοτήτων τους, που προκαλούν την αγχολυσία και, σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως η διφαινυδραμίνη, η χλωρoφαινιραμίνη και η ορφεναδρίνη, μια χαρακτηριστική ευφορία με μέτριες δόσεις. Οι υψηλές δόσεις που λαμβάνονται για την πρόκληση ψυχολογικών επιδράσεων μπορεί να οδηγήσουν σε υπερδοσολογία. Τα αντιισταμινικά καταναλώνονται επίσης σε συνδυασμό με το αλκοόλ, ιδιαίτερα από τους νέους που δυσκολεύονται να αποκτήσουν αλκοόλ. Ο συνδυασμός των δύο φαρμάκων μπορεί να προκαλέσει μέθη με χαμηλότερες δόσεις αλκοόλης.

Μπορεί να προκύψουν ψευδαισθήσεις, και ενδεχομένως παραλήρημα, που μοιάζουν με τις επιδράσεις του «Datura stramonium» εάν το φάρμακο ληφθεί σε πολύ υψηλότερες από τις θεραπευτικές δόσεις. Τα αντιισταμινικά είναι ευρέως διαθέσιμα για το ευρύ κοινό στα καταστήματα φαρμάκων (χωρίς απαραίtητα ιατρική συνταγή), με τη μορφή φαρμάκων για αλλεργίες και ορισμένων φαρμάκων για το βήχα. Μερικές φορές χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό με άλλες ουσίες όπως το αλκοόλ. Η πιο συνηθισμένη μη επιτηρούμενη χρήση αντιισταμινικών ως προς τον όγκο και το ποσοστό του συνόλου είναι ίσως παράλληλα με τη φαρμακευτική χρήση ορισμένων αντιισταμινών για να επεκτείνει και να εντείνει τις επιδράσεις των οπιοειδών και των κατασταλτικών. Οι συνηθέστερα χρησιμοποιούμενες είναι η υδροξυζίνη, κυρίως για να επεκτείνει την προσφορά άλλων φαρμάκων, όπως στην ιατρική χρήση, και τα προαναφερθέντα αντιισταμινικά πρώτης γενιάς αιθανολαμίνης και αλκυλαμίνης, τα οποία - και πάλι, όπως στη δεκαετία του 1950 - αποτελούν το αντικείμενο ιατρικής έρευνας για τις αντικαταθλιπτικές τους ιδιότητες.

Για όλους αυτούς τους λόγους, παρατηρείται επίσης και η χρήση ιατρικής σκοπολαμίνης για ψυχαγωγικές χρήσεις.

Αναλγητικά

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα αναλγητικά (γνωστά και ως παυσίπονα) χρησιμοποιούνται για την ανακούφιση του πόνου (επίτευξη αναλγησίας). Η λέξη αναλγησία προέρχεται από τα ελληνικά «αν-» (=«χωρίς») και «άλγος»(=«πόνος»). Τα αναλγητικά φάρμακα δρουν με διάφορους τρόπους στο περιφερικό και στο κεντρικό νευρικό σύστημα. Αυτά περιλαμβάνουν την παρακεταμόλη, (παρα-ακετυλαμινοφαινόλη, επίσης γνωστή στις ΗΠΑ ως ακεταμινοφαίνη), τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ) όπως τα σαλικυλικά και φάρμακα οπιοειδών όπως την υδροκωδόνη, την κωδεΐνη, την ηρωίνη και την οξυκωδόνη. Ορισμένα παραδείγματα των συνταγογραφούμενων οπιούχων και των οπιοειδών αναλγητικών, που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για ψυχαγωγικούς σκοπούς, περιλαμβάνουν τα Vicodin, Lortab, Norco (υδροκωδόνιο), Avinza, Καπανόλη (μορφίνη), Opana, Paramorphan (οξυμορφόνη), Dilaudid, Palladone και OxyContin (οξυκωδόνη).

Ηρεμιστικά

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Άλλα:

Διεγερτικά

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα διεγερτικά, γνωστά και ως «ψυχοδιεγερτικά»,[43] προκαλούν ευφορία, με βελτιώσεις πάνω στην ψυχική και στην σωματική λειτουργία, όπως είναι η αυξημένη εγρήγορση και η υπερκινητικότητα. Λόγω των επιπτώσεών τους που συνήθως έχουν «ανυψωτική» ποιότητα, τα διεγερτικά αναφέρονται επίσης μερικές φορές ως «άνω». Τα καταθλιπτικά ή τα «μειωτικά», τα οποία μειώνουν την ψυχική και σωματική λειτουργία, βρίσκονται σε έντονη αντίθεση με τα διεγερτικά και θεωρούνται ότι είναι τα λειτουργικά τους αντίθετα.

Τα διεγερτικά ενισχύουν τη δραστηριότητα του κεντρικού και του περιφερικού νευρικού συστήματος. Τα κοινά αποτελέσματα μπορεί να περιλαμβάνουν αυξημένη εγρήγορση, ευαισθητοποίηση, αντοχή, παραγωγικότητα και κίνητρο, διέγερση, μετακίνηση, αυξημένο καρδιακό ρυθμό και αρτηριακή πίεση και μειωμένη επιθυμία για φαγητό και ύπνο.

Η χρήση διεγερτικών μπορεί να προκαλέσει στο σώμα να μειώσει σημαντικά την παραγωγή φυσικών χημικών ουσιών του, οι οποίες πληρούν κάποιες παρόμοιες λειτουργίες. Μόλις το αποτέλεσμα του λαμβανόμενου διεγερτικού έχει εξασθενήσει, ο χρήστης μπορεί να αισθανθεί κατάθλιψη, λήθαργο, σύγχυση αλλά και δυστυχία. Αυτό αναφέρεται ως «συντριβή» και μπορεί να προκαλέσει την επαναχρησιμοποίηση του διεγερτικού.

Παραδείγματα:

Άλλα:

  • Arecoline (που βρίσκεται στην Areca catechu)
  • Καφεΐνη (που βρίσκεται στο Coffea spp.)
  • Νικοτίνη (που βρίσκεται στο Nicotiana spp.)
  • Rauwolscine (βρέθηκε σε Serpentina Rauvolfia)
  • Yohimbine (Procomil, ένα αλκαλοειδές τρυπταμίνης που βρέθηκε στο Pausinystalia johimbe)

Ευφορικά

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Αλκοόλ: «Η ευφορία, το αίσθημα ευημερίας, έχει αναφερθεί κατά τη διάρκεια της πρώιμης (10-15 λεπτών) φάσης της κατανάλωσης οινοπνεύματος» (π.χ. μπύρα, κρασί ή οινοπνευματώδη ποτά)[44]
  • Νεπέτα (Μαγιοβότανο) ή Catnip: Η Νεπέτα (Μαγιοβότανο) περιέχει ένα ηρεμιστικό γνωστό ως νεπεταλακτόνη που ενεργοποιεί τους υποδοχείς οπιοειδών. Στις γάτες προκαλεί ολίσθημα, γλείψιμο, μάσημα, τίναγμα του κεφαλιού, κύλιση και τρίψιμο που αποτελούν ένδειξη ευχαρίστησης, εξού και η ονομασία Catnip . Στους ανθρώπους, όμως, το catnip δεν δρα ως ευφορικό.[45]
  • Κάνναβη: Η τετραϋδροκανναβινόλη, το κύριο ψυχοδραστικό συστατικό σε αυτό το φυτό, μπορεί να έχει ηρεμιστικές και ευφορικές ιδιότητες.
  • Τα διεγερτικά: «Τα ψυχοκινητικά διεγερτικά προκαλούν κινητική δραστηριότητα (το άτομο γίνεται υπερκινητικό), η ευφορία (συχνά εκφράζεται από υπερβολική ομιλία και κακή συμπεριφορά) και ανορεξία. Η αμφεταμίνη είναι το πιο γνωστό ναρκωτικό αυτής της κατηγορίας.» [46]
  • MDMA: Τα «ευφορικά φάρμακα, όπως το MDMA (ή «έκσταση») και το MDEA (ή «eve»), είναι δημοφιλείς μεταξύ των νέων ενηλίκων».[47] Με το MDMA, «οι χρήστες βιώνουν βραχυπρόθεσμα συναισθήματα ευφορίας και βρογχίματα ενέργειας».[48]
  • Όπιο: Αυτό το «φάρμακο που προέρχεται από τους άγουρους σπόρους, προς σπορά, της παπαρούνας του οπίου...παράγει υπνηλία και ευφορία αλλά και μειώνει τον πόνο. Η μορφίνη και η κωδεΐνη, είναι παράγωγα του οπίου.» [49]

Παραισθησιογόνα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα παραισθησιογόνα μπορούν να χωριστούν σε τρεις ευρείες κατηγορίες: τα ψυχεδελικά, τα διαχωριστικά και τα παραληρηματικά. Μπορούν να προκαλέσουν υποκειμενικές αλλαγές στην αντίληψη, στην σκέψη, στο συναισθήματα και στη συνείδηση. Σε αντίθεση με άλλα ψυχοδραστικά φάρμακα όπως τα διεγερτικά και τα οπιοειδή, τα παραισθησιογόνα δεν ενισχύουν απλώς τις γνωστές καταστάσεις του νου αλλά προκαλούν και εμπειρίες που διαφέρουν από εκείνες της «καθημερινής» συνείδησης, συχνά σε σύγκριση με τις «μη συνήθεις» μορφές συνείδησης όπως η έκσταση, ο διαλογισμός, οι εμπειρίες μετατροπής και τα όνειρα.

Τα ψυχεδελικά, τα διασκορπιστικά και οι απολίνουσες έχουν ένα μακρύ παγκόσμιο ιστορικό χρήσης μέσα στις ιατρικές και στις θρησκευτικές παραδόσεις. Χρησιμοποιούνται και σε σαμανικές μορφές τελετουργικής θεραπείας και μαντείας, σε τελετές έναρξης και σε θρησκευτικά τελετουργικά συνδημιουργικά κινήματα όπως το «União do Vegetal»«, το »Santo Daime«, τον »ναό του αληθινού εσωτερικού φωτός« και την »ιθαγενή αμερικανική εκκλησία". Όταν χρησιμοποιούνται στη θρησκευτική πρακτική, τα ψυχεδελικά φάρμακα, καθώς και άλλες ουσίες όπως ο καπνός, αναφέρονται ως ενδητογόνα.

Από τα μέσα του 20ού αιώνα, τα ψυχεδελικά φάρμακα αποτέλεσαν αντικείμενο εκτεταμένης προσοχής στον δυτικό κόσμο. Έχουν εξερευνηθεί και εξερευνούνται ακόμα ως πιθανές θεραπείες για την κατάθλιψη, την μετατραυματική διαταραχή στρες, την ψυχαναγκαστική διαταραχή, τον αλκοολισμο και τον εθισμό στα οπιοειδή. Ωστόσο, η πιο δημοφιλής, και ταυτόχρονα πιο στιγματισμένη, χρήση ψυχεδελικών στη δυτική κουλτούρα έχει συνδεθεί με την αναζήτηση άμεσης θρησκευτικής εμπειρίας, ενισχυμένης δημιουργικότητας, προσωπικής ανάπτυξης και «επέκτασης του νου». Η χρήση ψυχεδελικών φαρμάκων ήταν ένα σημαντικό στοιχείο της «αντι-κουλτούρας» της δεκαετίας του 1960, όπου συσχετίστηκε με διάφορα κοινωνικά κινήματα και μια γενική ατμόσφαιρα εξέγερσης και διαμάχης μεταξύ των γενεών.

Παραληρηματικά:

  • Ατροπίνη: (αλκαλοειδές που απαντάται στα φυτά της οικογένειας Solanaceae, συμπεριλαμβανομένων των datura, θανατηφόρα άγρια ψάρια, χαντάνι και mandrake)
  • Διμενιδρυνάτη: (Δραμαμίνη, ένα αντιισταμινικό)
  • Διφαινυδραμίνη: (Benadryl, Unisom, Nytol)
  • Υζοκυιμίνη: (αλκαλοειδές που βρίσκεται επίσης στην οικογένεια Solanaceae)
  • Υδροβρωμική υοσκίνη: (άλλο αλκαλοειδές της οικογένειας Solanaceae)
  • Μυριστική: (που βρίσκεται στο Myristica fragrans («Nutmeg»))
  • Ιβωτινοϊκό: οξύ (που βρίσκεται στο Amanita muscaria («Fly Agaric»), προφάρμακο σε μουσμιτόλη)
  • Μουσκιμόλη: (επίσης βρίσκεται στο Amanita muscaria, ένα «GABAergic»)

Διαχωριστικά:

  • Δεξτρομεθορφάνη: (DXM, Robitussin, Delsym, κλπ. «Dex», «Robo», «Syrup Βήχα», «DXM»)
  • Τα «Triple C's, Coricidin, Skittles»: αναφέρονται σε ένα δυνητικά θανατηφόρο σκεύασμα που περιέχει τόσο δεξτρομεθορφάνη όσο και χλωροφαινιραμίνη.
  • Κεταμίνη: (Κ · Ketalar, Ketaset, Ketanest · «Ket», «Kit Kat», «Special-Κ», «Βιταμίνη Κ», «Jet Fuel», «Tranquilizer Horse»)
  • Μεθοξεταμίνη: (Mex, Mket, Mexi)
  • Φαινκυκλιδίνη: (PCP, Sernyl, «Dust Angel», «Rocket Fuel», «Sherm», «Killer Weed», «Super Grass»)
  • Νιτρώδες οξείδιο: (N2O, «NOS», «Αέριο Γέλιου», «Whippets», «Μπαλόνια»)

Ψυχεδελικά:

  • Φαιθυλαμίνες:
    • 2C-B («Nexus», «Venus», «Eros», «Bees»)
    • 2C-E («Eternity», «Hummingbird»)
    • 2C-I («Infinity»)
    • 2C-T-2 («Rosy»)
    • 2C-T-7 («Blue Mystic», «Lucky 7»)
    • DOB
    • DOC
    • DOI
    • DOM («Serenity, Tranquility, and Peace» («STP»))
    • MDMA («Ecstasy», «E», «Molly», «Mandy», «MD», «Crystal Love»)
    • Μεσκαλίνη: (βρίσκεται στο πεγιότ, στον κάκτο του Περουβιανού πυρσού και στον κάκτο του San Pedro)
  • Οι Tρυπταμίνες: (συμπεριλαμβανομένων των εργολονών και των λυσιδραμίδων)
    • 5-MeO-DiPT: («Foxy», «Foxy Methoxy»)
    • 5-MeO-DMT: (που βρίσκεται σε διάφορα φυτά όπως τα «chacruna», «jurema», «vilca» και «yopo»)
    • Aλφα-μεθυλοτρυπταμίνη: (αΜΤ, Indopan, «Spirals»)
    • Bufotenin: (εκκρίνεται από το «Bufo alvarius», που βρίσκεται επίσης σε διάφορα μανιτάρια «Amanita»)
    • Ν, Ν-διμεθυλοτρυπταμίνη: (Ν, Ν-DMT, DMT, Dimitri, Disneyland, Spice,
    • Aμίδιο λυσεργικού οξέος: (LSA, ergine, βρίσκεται στο φυτό «Morning Glory» και σε σπόρους «Hawaiian baby woodrose»)
    • Διαιθυλαμίδιο του λυσεργικού οξέος: (LSD, L, Delysid, Acid, Sid, Cid, Lucy, Sidney, Blotters, Droppers, Sugar Cubes).
    • Ψιλοκίνη (που βρίσκεται στα μαγικά μανιτάρια)
    • Ψιλοκυβίνη (επίσης βρίσκεται στα μαγικά μανιτάρια, προφάρμακο της ψιλοκίνης)
    • Ιμπογκαΐνη (βρίσκεται στο φυτό «Tabernanthe iboga» («Iboga»))
  • Aτυπικά:
    • Η σαλβινορίνη Α: (βρίσκεται στο Salvia divinorum, ένα διατερνεοειδές trans-neoclerodane («Diviner's Sage», «Lady Salvia», «Salvinorin»))

Εισπνεόμενα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα εισπνεόμενα είναι αέρια, αερολύματα ή διαλύτες που εισπνέονται και απορροφούνται μέσω των πνευμόνων. Ενώ ορισμένα «εισπνεόμενα» ναρκωτικά χρησιμοποιούνται για ιατρικούς καθαρά σκοπούς, όπως στην περίπτωση του οξειδίου του αζώτου, ενός οδοντικού αναισθητικού (γνωστό και ως «αέριο γέλιου»), οι εισπνεόμενες ουσίες χρησιμοποιούνται ως ψυχαγωγικής χρήσης ναρκωτικά για την ισχυρά μεθυστική επίδρασή τους. Τα περισσότερα εισπνεόμενα ναρκωτικά που χρησιμοποιούνται για μη ιατρικές χρήσεις είναι συστατικά σε οικιακά ή βιομηχανικά χημικά προϊόντα που δεν προορίζονται για συμπύκνωση και εισπνοή, συμπεριλαμβανομένων των οργανικών διαλυτών (που περιέχονται σε προϊόντα καθαρισμού, κολλητικές ουσίες ταχείας ξήρανσης και αφαίρεσης βερνικιών), καύσιμα (βενζίνη και κηροζίνη) και προωθητικά αέρια όπως το «Freon» και οι πεπιεσμένοι υδροφθοράνθρακες που χρησιμοποιούνται σε δοχεία αεροζόλ, όπως στα σπρέι μαλλιών, στην κτυπημένη κρέμα και μη-κολλητικό σπρέι μαγειρέματος. Ένας μικρός αριθμός εισπνεόμενων ψυχαγωγικών ναρκωτικών είναι φαρμακευτικά προϊόντα που χρησιμοποιούνται νόμιμα, όπως τα αναισθητικά (αιθέρα και οξείδιο του αζώτου) και τα πτητικά αντι-στηθάγχη (αλκυλο νιτρώδη).

Η πιο σοβαρή κατάχρηση εισπνοής παρατηρείται σε παιδιά και εφήβους που «...ζουν στους δρόμους εντελώς χωρίς οικογενειακούς δεσμούς».[50] Οι χρήστες εισπνεόμενων ναρκωτικών, εισπνέουν αέρια ατμών ή αεροζόλ χρησιμοποιώντας πλαστικές σακούλες που κρατούνται πάνω από το στόμα ή αναπνέοντας από μανδύα εμποτισμένο με διαλύτη ή ανοικτό δοχείο. Οι επιδράσεις των εισπνεόμενων ουσιών κυμαίνονται από αλκοολική τοξίνωση και έντονη ευφορία σε έντονες ψευδαισθήσεις, ανάλογα με την ουσία και τη δοσολογία. Ορισμένοι χρήστες εισπνοών τραυματίζονται λόγω των βλαβερών επιδράσεων των διαλυτών ή αερίων ή λόγω άλλων χημικών ουσιών που χρησιμοποιούνται στα προϊόντα που εισπνέουν. Όπως και με οποιοδήποτε ψυχαγωγικό φάρμακο, οι χρήστες μπορούν να τραυματιστούν λόγω επικίνδυνης συμπεριφοράς ενώ είναι μεθυσμένοι, όπως η οδήγηση υπό την επήρεια τέτοιων ουσιών. Τα καθαριστικά υπολογιστών είναι επικίνδυνα για την εισπνοή, επειδή τα αέρια διογκώνονται και ψύχονται γρήγορα όταν ψεκάζονται. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι χρήστες έχουν πεθάνει από υποξία (έλλειψη οξυγόνου), πνευμονία, καρδιακή ανεπάρκεια ή ανακοπή[51] ή από αναρρόφηση εμετού.

Παραδείγματα εισπνεόμενων είναι:

Λίστα ουσιών που μπορούν να καπνιστούν

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Φυτά:

  • Καπνός
  • Κάνναβη
  • «Salvia divinorum»
  • Όπιο
  • «Datura» και άλλα Solanaceae (παλαιότερα καπνίζονταν για τη θεραπεία του άσθματος)

Ουσίες (όχι απαραίτητα εμποτισμένα ψυχοδραστικά φυτά):

  • Μεθαμφεταμίνη
  • Κρακ κοκαΐνη
  • Ηρωίνη «Black Tar»
  • Φαινκυκλιδίνη (PCP)
  • Συνθετικά κανναβινοειδή
  • Διμεθυλοτρυπταμίνη (DMT)
  • 5-MeO-DMT
  • Πολλοί άλλοι, συμπεριλαμβανομένων και ορισμένων συνταγογραφούμενων φαρμάκων

Λίστα ψυχοδραστικών φυτών, μυκήτων και ζωών

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ελάχιστα ψυχοδραστικά φυτά που περιέχουν κυρίως καφεΐνη και θεοβρωμίνη:

  • Καφές
  • Τσάι (η καφεΐνη στο τσάι είναι μερικές φορές αποκαλείται «theine») - περιέχει επίσης την theanine.
  • «Guarana» (η καφεΐνη στο «guarana» ονομάζεται μερικές φορές «guaranine»)
  • «Yerba mate» (η καφεΐνη στο «yerba mate» ονομάζεται μερικές φορές «mateine»)
  • Κακάο
  • «Kola»

Τα πιο γνωστά ψυχοδραστικά φυτά:

Φυτά της οικογένειας Στρυχνοειδή -περιέχουν ατροπίνη, υσοκυαμίνη και σκοπολαμίνη:

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ "Global Overview of Drug Demand and Supply" (PDF). World Drug Report 2017. United Nations. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουνίου του 2018
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Plant, Martin A. (1980), «Drugtaking and Prevention: The Implications of Research for Social Policy», British Journal of Addiction 75 (3): 245–254, doi:10.1111/j.1360-0443.1980.tb01378.x 
  3. ↑ White, Tony (2012), Working with Drug and Alcohol Users, London: Jessica Kingsley Publishers, σελ. 77, ISBN 9780857006189, https://books.google.com/books?id=clQST0yOQOwC&lpg=PP1&pg=PA77#v=onepage&q=%22recreational%20drug%20use%22&f=false 
  4. ↑ Roger J Sullivan; Edward H Hagen; Peter Hammerstein (2008). «Revealing the paradox of drug reward in human evolution». Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences 275 (1640): 1231–1241. doi:10.1098/rspb.2007.1673. PMID 18353749. PMC 2367444. http://rspb.royalsocietypublishing.org/content/275/1640/1231.full. Ανακτήθηκε στις 24 January 2019. 
  5. ↑ R. J. Sullivan, E. H. Hagen (2000)."Psychotropic substance-seeking: evolutionary pathology or adaptation?" (PDF). Ανακτήθηκε στις 25 Ιανουαρίου του 2019.
  6. ↑ Stampfer MJ, Kang JH, Chen J, Cherry R, Grodstein F (Jan 2005)."Effects of moderate alcohol consumption on cognitive function in women" N Engl J Med.
  7. ↑ Hines LM, Stampfer MJ, Ma J (Feb 2001)."Genetic Variation in Alcohol Dehydrogenase and the Beneficial Effect of Moderate Alcohol Consumption on Myocardial Infarction" N Engl J Med.
  8. ↑ Berger K, Ajani UA, Kase CS (Nov 1999)."Light-to-Moderate Alcohol Consumption and the Risk of Stroke among U.S. Male Physicians" N Engl J Med.
  9. ↑ Mukamal KJ, Conigrave KM, Mittleman MA (Jan 2003)."Roles of Drinking Pattern and Type of Alcohol Consumed in Coronary Heart Disease in Men" N Engl J Med.
  10. ↑ Nutt, David (7 March 2011). "There is no such thing as a safe level of alcohol consumption - Professor David Nutt" The Guardian.
  11. ↑ ""Drug harms in the UK: a multi-criteria decision analysis", by David Nutt, Leslie King and Lawrence Phillips, on behalf of the Independent Scientific Committee on Drugs" The Lancet. 2010-11-02.
  12. ↑ Charles E. Faupel, Alan M. Horowitz, Greg S. Weaver. The Sociology of American Drug Use. McGraw Hill. σ. 366.
  13. ↑ "Failed states and failed policies:How to stop the drug wars" The Economist. 5 Μαρτίου 2009. Ανακτήθηκε στις 10 Μαρτίου 2009.
  14. ↑ Moyer, VA, U.S. Preventive Services Task, Force (6 Μαΐου, 2014)."Primary care behavioral interventions to reduce illicit drug and nonmedical pharmaceutical use in children and adolescents: U.S. Preventive Services Task Force recommendation statement" Αρχειοθετήθηκε 2019-01-15 στο Wayback Machine. Annals of Internal Medicine.
  15. ↑ 15,0 15,1 "National Drug Strategy Household Survey 2016: detailed findings" Australian Institute of Health and Welfare. The Australian Institute of Health and Welfare. 28 Σεπτεμβρίου 2017.
  16. ↑ David Farber (2004). The Sixties Chronicle. Legacy Publishing. σ. 432.
  17. ↑ 17,0 17,1 17,2 "Decades of Drug Use: Data From the '60s and '70s" Jennifer Robison, Gallup.com, 2 Ιουλίου 2002.
  18. ↑ 18,0 18,1 18,2 18,3 18,4 18,5 18,6 18,7 18,8 "marijuana: History of Marijuana Use" infoplease.com
  19. ↑ «Μπορεί η κάνναβη να προκαλέσει καρδιαγγειακά προβλήματα – Νέα αποκαλυπτική έρευνα». in.gr. 1 Μαρτίου 2024. 
  20. ↑ MacDonald, Keza (5 Νοεμβρίου 2014)."Why Are Drugs Always So Lame in Video Games?"
  21. ↑ "Global Drug Survey 2014" Global drug survey. 2014.
  22. ↑ «Agents Classified by the IARC Monographs» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 25 Οκτωβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 23 Μαρτίου 2019. 
  23. ↑ Trevisan, Louis A., Boutros, Nashaat, Petrakis, Ismene L., Krystal, John H."Complications of Alcohol Withdrawal" Αρχειοθετήθηκε 2021-06-23 στο Wayback Machine. Alcohol Health and Research World.
  24. ↑ John Philip Jenkins "Methamphetamine" Britannica.com.
  25. ↑ Cruickshank, CC; Dyer, KR (July 2009). "A review of the clinical pharmacology of methamphetamine" Addiction.
  26. ↑ Malenka RC, Nestler EJ, Hyman SE (2009). "15". In Sydor A, Brown RY. Molecular Neuropharmacology: A Foundation for Clinical Neuroscience (2η έκδοση). New York: McGraw-Hill Medical. σ. 370.
  27. ↑ "Pharmacokinetics and Pharmacodynamics of Methylecgonidine, a Crack Cocaine Pyrolyzate" aspetjournals.org
  28. ↑ Fandiño, Anabel S.; Toennes, Stefan W.; Kauert, Gerold F. (1 Δεκεμβρίου 2002)."Studies on Hydrolytic and Oxidative Metabolic Pathways of Anhydroecgonine Methyl Ester (Methylecgonidine) Using Microsomal Preparations from Rat Organs" Chemical Research in Toxicology.
  29. ↑ Rahman, Muhammad; Hann, Nicholas; Wilson, Andrew; Worrall-Carter, Linda (2014) "Electronic cigarettes: patterns of use, health effects, use in smoking cessation and regulatory issues" Tobacco Induced Diseases.
  30. ↑ Burstyn, I (9 January 2014) "Peering through the mist: systematic review of what the chemistry of contaminants in electronic cigarettes tells us about health risks" BMC Public Health.
  31. ↑ Grana, R; Benowitz, N; Glantz, SA (13 May 2014)."E-Cigarettes-A Scientific Review" Circulation
  32. ↑ Holbrook, Bradley D. (2016)."The effects of nicotine on human fetal development" Birth Defects Research Part C: Embryo Today: Reviews.
  33. ↑ Siqueira, Lorena M. (2016)."Nicotine and Tobacco as Substances of Abuse in Children and Adolescents" Pediatrics.
  34. ↑ de Andrade, Marisa; Hastings, Gerald.[www.cancerresearchuk.org/sites/default/files/tobacco-harm-reduction.pdf "Tobacco Harm Reduction and Nicotine Containing Products" ] (PDF). Cancer Research UK. Cancer Research UK. p. 8.
  35. ↑ Albert Hofmann "LSD-My problem child" Αρχειοθετήθηκε 2010-01-11 στο Wayback Machine.
  36. ↑ "Brecher, Edward M; et al. (1972). "How LSD was popularized". Consumer Reports/Drug Library"" Druglibrary.org.
  37. ↑ United States Congress (24 October 1968) "Staggers-Dodd Bill, Public Law 90-639" (PDF).
  38. ↑ Hofmann A, Heim R, Tscherter H (1963). "Phytochimie – présence de la psilocybine dans une espèce européenne d'agaric, le Psilocybe semilanceata Fr." [Phytochemistry – presence of psilocybin in a European agaric species, Psilocybe semilanceata Fr.]. Comptes rendus hebdomadaires des séances de l'Académie des sciences (στα Γελλικά) 257 (1). pp. 10–12.
  39. ↑ Wonnacott S (February 1997). "Presynaptic nicotinic ACh receptors" Trends in Neurosciences.
  40. ↑ "Erowid DMT (Dimethyltryptamine) Vault" Erowid.org.
  41. ↑ "ATIVAN® 1 mg SUBLINGUAL TABLETS; ATIVAN® 2 mg SUBLINGUAL TABLETS". Αρχειοθετήθηκε 2019-04-10 στο Wayback Machine. home.intekom.com
  42. ↑ "MSDS Glossary" The University of Texas at Austin.
  43. ↑ "Dorlands Medical Dictionary:psychostimulant".[νεκρός σύνδεσμος]
  44. ↑ Morgan Christopher J.; Abdulla A.-B. Badawy (2001). "Alcohol-induced euphoria: exclusion of serotonin" Alcohol and Alcoholism.
  45. ↑ Foster, Steven (2002). "A field guide to Western Medicinal Plants and Herbs." New York: Houghton Mifflin Company. σ. 58.
  46. ↑ Alan W. Cuthbert "stimulants" The Oxford Companion to the Body. Ed. Colin Blakemore and Sheila Jennett. Oxford University Press, 2001. Oxford Reference Online. Oxford University Press.
  47. ↑ Rhodri Hayward "euphoria" The Oxford Companion to the Body. Ed. Colin Blakemore and Sheila Jennett. Oxford University Press, 2001. Oxford Reference Online. Oxford University Press.
  48. ↑ "ecstasy" World Encyclopedia. Philip's, 2008. Oxford Reference Online. Oxford University Press.
  49. ↑ "opium". World Encyclopedia. Philip's, 2008. Oxford Reference Online. Oxford University Press. 28 July 2011
  50. ↑ "NIDA - Research Monographs - Monograph Index" Αρχειοθετήθηκε 2019-04-13 στο Wayback Machine. (PDF). drugabuse.gov.
  51. ↑ "Inhalants"
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Ψυχαγωγική_χρήση_ναρκωτικών&oldid=10625693"