Lex Claudia
Lex Claudia (προφέρεται Λεξ Κλάουντια, λατινική προφορά ΔΦΑ: [lɛks 'klawdɪa]) ήταν το όνομα ενός σημαντικού νόμου που ψηφίστηκε στην Αρχαία Ρώμη το 218 π.Χ. Συντάκτης του ήταν ο Κουίντος Κλαύδιος, ο οποίος τότε κατείχε το αξίωμα του Τριβούνου των Πληβείων. Το κείμενό του απαγορεύει στους συγκλητικούς και στους γιους τους να έχουν στην κατοχή τους εμπορικά πλοία χωρητικότητας μεγαλύτερης των 300 αμφορέων (ένας αμφορέας ισοδυναμεί περίπου με έξι γαλόνια, οπότε ένα τέτοιο πλοίο θα είχε συνολική χωρητικότητα επτά τόνους [1]).[2]
Παρόλο που ο Κλαύδιος ήταν ο μοναδικός υποστηρικτής του νόμου, τελικά ο νόμος πέρασε από τη Σύγκλητο χάρη στην υποστήριξη που του παρείχε ο Γάιος Φλαμίνιος Νέπος, ύπατος τη χρονιά εκείνη.
Ο νόμος αυτός ουσιαστικά εμπόδιζε τις οικογένειες των πατρικίων να έχουν πρόσθετα εισοδήματα από το θαλάσσιο εμπόριο. Γενικότερα στη Ρώμη οι εμπορικές δραστηριότητες θεωρούταν ασχολίες των χαμηλότερων τάξεων, ενώ τα μέλη της υψηλής κοινωνίας βάσιζαν τον πλούτο τους στην εκμετάλλευση των γαιών, τις διοικητικές θέσεις και τα λάφυρα των πολέμων. Εντούτοις, οι συγκλητικοί κατάφερναν να βρίσκουν τρόπο να παρακάμπτουν τις σχετικές διατάξεις του νόμου.[3]
Ο Lex Claudia είχε σαν στόχο να περιορίσει τα κέρδη από το εμπόριο για τους πατρικίους. Καθώς ψηφίστηκε λίγο πριν από την έναρξη του Β' Καρχηδονιακού Πολέμου, ίσως να αποτελούσε και μια προσπάθεια παρεμπόδισης των συγκλητικών να επωφεληθούν οικονομικά από τους υπερπόντιους πολέμους.[4] Ο νόμος μπορεί να θεωρηθεί προσπάθεια να διασφαλιστεί ότι οι συγκλητικοί έπαιρναν αποφάσεις για πολέμους έχοντας στο μυαλό τους το καλό του κράτους και όχι το προσωπικό συμφέρον. Αυτό το σκεπτικό μας επιτρέπει να καταλάβουμε το γιατί ο Φλαμίνιος, παρόλο που είχε εναντίον του όλη τη Σύγκλητο, προώθησε το νόμο: προκειμένου να εξασφαλίσει την υπακοή στη Ρωμαϊκή Δημοκρατία και να ενδυναμώσει τη λήψη στρατιωτικών αποφάσεων.[5] Από την πλευρά τους οι συγκλητικοί φαίνεται να αντιστάθηκαν στο νόμο γιατί περιόριζε τις ελευθερίες τους.[5]
Ο νόμος αποτελεί μια από τις πρώτες προσπάθειες διαχωρισμού της άρχουσας τάξης από την τάξη των εμπόρων στη Ρωμαϊκή Δημοκρατία.[4] Ως αποτέλεσμα, οι οικογένειες των πατρικίων αύξησαν τις επενδύσεις τους στην ιδιοκτησία γαιών στην ιταλική χερσόννησο. Από τη μια οι Συγκλητικοί επένδυσαν στη γεωργία σε μεγάλη κλίμακα, από την άλλη οι Ιππείς ασχολήθηκαν εντατικά με το διεθνές εμπόριο. Οι τεράστιες γεωργικές εκτάσεις που άνηκαν στους πλουσίους δημιούργησαν τις προϋποθέσεις για την άνοδο των Γράκχων το 133 π.Χ. Ο Lex Claudia φαίνεται πως είχε πέσει πλέον σε αχρηστία την εποχή του ρήτορα Κικέρωνα.[6]
Δείτε επίσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Livy. Foster, B.O. trans. Livy, with an English Translation by B.O. Foster. Harvard University Press. Λονδίνο: 1967. Σελίδα 188.
- ↑ Τίτος Λίβιος, Βιβλίο XXI, Κεφάλαιο 63.3
- ↑ Boatwright, Mary T., Gargola, Daniel J., Talbert, Richard J.A. A Brief History of the Romans. Oxford University Press. Νέα Υόρκη: 2006.
- ↑ 4,0 4,1 Botsford, George Willis. The Roman Assemblies: From Their Origin to the End of the Republic. The Macmillan Company. Νέα Υόρκη: 1909. Σελίδα 336.
- ↑ 5,0 5,1 The Cambridge Ancient History. New Ed. Cambridge University Press. Λονδίνο: 1970. Σελίδα 452.
- ↑ in Verr. V.18