Underground (ταινία 1995)
| Αντεργκράουντ Underground | |
|---|---|
 Η κινηματογραφική αφίσα | |
| Σκηνοθεσία | Εμίρ Κουστουρίτσα |
| Παραγωγή | Πιερ Σπένγκλερ και Maksa Ćatović |
| Σενάριο | Εμίρ Κουστουρίτσα και Ντούσαν Κοβάσεβιτς |
| Πρωταγωνιστές | Μίκι Μανόιλοβιτς, Σλάβκο Στίματς, Λάζαρ Ριστόφσκι, Μιριάνα Γιόκοβιτς, Srđan Todorović, Μιριάνα Καράνοβιτς, Μιλένα Παβλόβιτς, Danilo Stojković, Μπόρα Τοντόροβιτς, Davor Dujmović, Εμίρ Κουστουρίτσα, Nele Karajlić, Željko Mitrović, Ernst Stötzner, Ντράγκαν Νίκολιτς, Χαρκ Μπομ, Albena Stavreva, Josif Tatić, Branislav Lečić, Predrag Milinković, Ljiljana Jovanović, Πιερ Σπένγκλερ, Stojan Sotirov, Rick Dano, Erol Kadić, Elizabeta Đorevska, Branko Petković, Λεονίντ Μπρέζνιεφ[1], Φίλιππος, Δούκας του Εδιμβούργου[1], Κουρτ Βάλντχαϊμ[1], Νικολάε Τσαουσέσκου[1] και Χέλμουτ Σμιτ[1] |
| Μουσική | Γκόραν Μπρέγκοβιτς |
| Φωτογραφία | Βίλκο Φλακ |
| Μοντάζ | Branka Čeperac |
| Εταιρεία παραγωγής | Ciby 2000 και Eurimages |
| Διανομή | Cecchi Gori Group και Netflix |
| Πρώτη προβολή | 1995 |
| Διάρκεια | 167 λεπτά |
| Προέλευση | Γαλλία |
| Γλώσσα | σερβικά,γερμανικά |
| δεδομένα () | |
Underground - Αντεργκράουντ (σερβικά: Подземље / Podzemlje), είναι κωμικοτραγική δραματική ταινία του 1995 σε σκηνοθεσία Εμίρ Κουστουρίτσα και σενάριο του σκηνοθέτη και του Ντούσαν Κοβάσεβιτς.[2]
Μέσα από την ιστορία και τις περιπέτειες δύο φίλων, απεικονίζεται η γιουγκοσλαβική ιστορία από την αρχή του Β' Παγκοσμίου Πολέμου έως την αρχή των Γιουγκοσλαβικών Πολέμων.[3] Η ταινία είναι μια διεθνής συμπαραγωγή με εταιρείες από τη Γιουγκοσλαβία (Σερβία), τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Τσεχία και την Ουγγαρία και έχει διάρκεια 163 λεπτά. Σε συνεντεύξεις, ο Κουστουρίτσα δήλωσε ότι η αρχική έκδοση της ταινίας ήταν πάνω από 320 λεπτά και ότι αναγκάστηκε να μειώσει τη διάρκεια.
Το Αντεργκράουντ απέσπασε τον Χρυσό Φοίνικα στο Φεστιβάλ των Καννών το 1995. Ήταν το δεύτερο βραβείο του Κουστουρίτσα στις Κάννες μετά το Ο μπαμπάς λείπει σε ταξίδι για δουλειές (1985).[4]
Η ταινία είναι επίσης γνωστή με τον υπότιτλο Once Upon a Time There Was One Country (ελλ: Μια φορά κι έναν καιρό υπήρχε μια χώρα), φράση με την οποία αρχίζει και τελειώνει, που ήταν ο τίτλος της μίνι-σειράς 5 ωριαίων επεισοδίων στη σερβική τηλεόραση RTS.
Υπόθεση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Μέρος πρώτο: Πόλεμος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Τα χαράματα της 6ης Απριλίου 1941 στο Βελιγράδι, την πρωτεύουσα του Βασιλείου της Γιουγκοσλαβίας, δύο φίλοι ο Πετάρ Ποπάρα (Λαζάρ Ριστόφσκι), με το παρατσούκλι Μπλάκι και ο Μάρκο Ντρεν (Μίκι Μανόλοβιτς) επιστρέφουν στα σπίτια τους μετά από οργιαστική διασκέδαση με χορούς, λαϊκές μουσικές, πυροβολισμούς στον αέρα, τρελούς καλπασμούς με την άμαξα, σκόρπισμα χρημάτων, γυναίκες και σεξ.[5]
Λίγο αργότερα, ακούγεται ο βρυχηθμός των αεροπλάνων και γερμανικές βόμβες αρχίζουν να πέφτουν στο Βελιγράδι. Αφού τελειώσει η αεροπορική επιδρομή, ο Μπλάκι βγαίνει και επιθεωρεί την κατεστραμμένη πόλη. Αντιμετωπίζει ερείπια κτηρίων και άγρια ζώα που δραπέτευσαν από τον ζωολογικό κήπο, συναντά επίσης τον απογοητευμένο Ιβάν, αδελφό του Μάρκο και φύλακα του ζωολογικού κήπου του Βελιγραδίου που μεταφέρει ένα μωρό χιμπατζή. Η αντίσταση του Γιουγκοσλαβικού Στρατού σπάει γρήγορα και τα γερμανικά στρατεύματα καταλαμβάνουν ολόκληρο το βασίλειο. Οι δύο φίλοι αρχίζουν να δρουν παράνομα και γίνονται μέλη του Κομμουνιστικού Κόμματος. Ο Μπλάκι επισκέπτεται περιστασιακά την ερωμένη του Νατάλια, μια ηθοποιό που η ομορφιά της έχει τραβήξει επίσης την προσοχή ενός Γερμανού αξιωματικού, του Φραντς.
Ο Μάρκο έχει δημιουργήσει χώρο παράνομης κατασκευής όπλων και κρησφύγετο στο κελάρι (εξού και Underground) του σπιτιού του παππού του. Μετά την κατάληψη ενός μεγάλου σιδηροδρομικού φορτίου όπλων, ο Μάρκο και ο Μπλάκι καταζητούνται ως υπαίτιοι, όπως μεταδίδουν τα γερμανικά ραδιοφωνικά δελτία. Ενώ ο Μπλάκι κρύβεται στο δάσος, καθώς οι Γερμανοί εντείνουν τις από σπίτι σε σπίτι επιδρομές στην πόλη, ο Μάρκο παίρνει τη σύζυγο του Μπλάκι, Βέρα, τον αδελφό του Ιβάν και πολλούς άλλους και τους κρύβει στο κελάρι. Η Βέρα γεννά ένα αγοράκι, τον Γιοβάν και πεθαίνει.
Το 1944, ο Μπλάκι απάγει τη Νατάλια, την ηθοποιό που αγαπούσε, από τη σκηνή. Συλλαμβάνεται από τον Φραντς, τον Γερμανό αξιωματικό που έχει επίσης δεσμό με τη Νατάλια, βασανίζεται στο νοσοκομείο της πόλης με ηλεκτροσόκ πριν απελευθερωθεί από τον Μάρκο που τον μεταφέρει κι αυτόν στο κελάρι.
Όταν η ειρήνη επιστρέφει το 1944, ο Μάρκο, ζευγάρι πλέον με τη Νατάλια, προτιμά να κάνει τον Ιβάν, τον Μπλάκι και τους άλλους πρόσφυγες να πιστεύουν ότι ο πόλεμος εξακολουθεί να μαίνεται στη χώρα. Αυτοί κατασκευάζουν όπλα που ο Μάρκο πουλάει σε υψηλή τιμή. Με τα χρόνια ο Μάρκο αποκτά εξουσία μέσα στο Γιουγκοσλαβικό Κομμουνιστικό Κόμμα, μέχρι που στέκεται δίπλα στον Τίτο κατά τη διάρκεια στρατιωτικών παρελάσεων στο κέντρο του Βελιγραδίου.[6]
Μέρος δεύτερο: Ψυχρός πόλεμος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το 1961, ο Μάρκο είναι ένας από τους στενότερους συνεργάτες και συμβούλους του Τίτο. Ο Μπλάκι και οι υπόλοιποι εξακολουθούν να βρίσκονται στο κελάρι πιστεύοντας ότι ο πόλεμος συνεχίζεται ακόμα επάνω. Συνεχίζουν να κατασκευάζουν όπλα από τα οποία ο Μάρκο κερδίζει τεράστια ποσά.[7]
Το 1961, κατά τη διάρκεια του γάμου του γιου του Γιοβάν, ο οποίος είναι 20 ετών αλλά δεν έχει φύγει ποτέ από το κελάρι, ο Μπλάκι αποφασίζει να μην ακούσει πια τον Μάρκο και αποφασίζει να πάει να πολεμήσει για τη χώρα του, παίρνοντας τον γιο του μαζί του. Όταν βγαίνουν έξω, βρίσκονται στη μέση των γυρισμάτων μιας ταινίας βασισμένης στα πολεμικά απομνημονεύματα του Μάρκο. Βλέποντας τους ηθοποιούς ντυμένους στρατιώτες της Βέρμαχτ και καθώς πιστεύουν ότι ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος δεν έχει τελειώσει, σκοτώνουν δύο κομπάρσους και τον ηθοποιό που υποδύεται τον Φραντς. Καθώς τους καταδιώκουν, ο Γιοβάν πνίγεται στον Δούναβη, αλλά ο Μπλάκι δραπετεύει. Εν τω μεταξύ, ο Μάρκο και η Νατάλια εγκαταλείπουν τη χώρα αφού ανατινάζουν το κελάρι και τους διαμένοντες.
Μέρος τρίτο: Πόλεμος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το 1992, εν μέσω των Γιουγκοσλαβικών Πολέμων, ο Μπλάκι έχει γίνει στρατιωτικός διοικητής. Ο Ιβάν βγαίνει από ένα ψυχιατρικό κέντρο όπου νοσηλευόταν, είχε διαφύγει από το κελάρι πριν την ανατίναξη, και συναντά τον Μάρκο, που ως έμπορος όπλων προσπαθεί να μεσολαβήσει σε μια συμφωνία όπλων στη μέση μιας ζώνης σύγκρουσης. Ο Ιβάν πλησιάζει τον Μάρκο, τον χτυπάει δυνατά και μετά αυτοκτονεί. Η Νατάλια φτάνει και ορμά προς τον Μάρκο, διακηρύσσοντας την αγάπη της για αυτόν. Συλλαμβάνονται από στρατιώτες και εκτελούνται και οι δύο ως έμποροι όπλων από τον διοικητή των μαχητών, τον Μπλάκι.
Σε μια ονειρική τελική σκηνή, ο Μπλάκι, ο Μάρκο και όλοι οι άλλοι ξαναβρίσκονται σε ένα γαμήλιο γλέντι, στο τέλος του οποίου το έδαφος αποκόπτεται και πλέει μόνο του. Η ταινία τελειώνει με τη φράση Μια φορά κι έναν καιρό υπήρχε μια χώρα, με την οποία είχε επίσης αρχίσει.[8]
Μουσική
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η μουσική επένδυση είναι του Γκόραν Μπρέγκοβιτς και αποτελεί ουσιαστικό συστατικό του Underground. Μια μπάντα μουσικών είναι παρούσα σχεδόν σε όλη τη διάρκεια της ταινίας: παίζουν από την εναρκτήρια έως την τελευταία σκηνή. Τα περισσότερα μουσικά θέματα της ταινίας είναι παραδοσιακά από τη Σερβία και τα υπόλοιπα Βαλκάνια σε διασκευή του Σέρβου συνθέτη Γκόραν Μπρέγκοβιτς, ο οποίος συνέθεσε επίσης και τα πρωτότυπα θέματα που υπάρχουν στην ταινία.
Ήταν η τρίτη συνεργασία του Εμίρ Κουστουρίτσα και του Γκόραν Μπρέγκοβιτς, μετά τον Καιρό των τσιγγάνων (1989) και το Arizona Dream (1993).
Ακούγονται επίσης τα ακόλουθα τραγούδια:
- Λιλί Μαρλέν, ερμηνευμένο από την Λάλε Άντερσεν
- Allegro con fuoco από τη Συμφωνία Νο. 9 του Ντβόρζακ
- Απόσπασμα από τη Συμφωνία αριθ. 3 με όργανο του Σαιν-Σανς
- Ya ya (ringe ringe raja), των Lee Dorsey, Clarence Lewis και Morris Levy
- Ausencia, ερμηνευμένο από τη Σεζάρια Εβόρα
- Stani stani Ibar vodo, ερμηνευμένο από τον Μίλαν Μπάμπιτς
- Καθώς και το έργο Csárdás του Βιτόριο Μόντι
Βραβεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Χρυσό Φοίνικα στο Φεστιβάλ των Καννών το 1995.
- Καλύτερη ξένη ταινία στα βραβεία Lumière, 1996
- Καλύτερη ξενόγλωσση ταινία του Συνδέσμου Κριτικών της Βοστώνης, 1997
- Καλύτερη ξενόγλωσση ταινία στα βραβεία Kinema Junpo Awards, Τόκιο, 1997[9]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 (Τσεχικά) Česko-Slovenská filmová databáze. 2001.
- ↑ . «imdb.com/title/Underground (1995)».
- ↑ . «newsbeast.gr/entertainment/arthro/5136321/Πέντε ταινίες του Κουστουρίτσα που πρέπει να έχεις δει».
- ↑ . «cine.gr/film.Underground (1995 ταινία)». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Αυγούστου 2017. Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2021.
- ↑ . «antipera-oxthi-culture.blogspot.com/2009/05/underground-1995».
- ↑ . «slantmagazine.com/film/underground/».
- ↑ . «archive.nytimes.com/www.nytimes.com/library/film/underground-film-review».
- ↑ . «cinephilia.gr/index.php/tainies/europa/2201-underground-emir-kusturica».
- ↑ . «filmaffinity.com/us/Underground (1995 film)».