քայլ
Armenian
editEtymology
editFrom Old Armenian քայլ (kʻayl); see it for more.
Pronunciation
edit- (Eastern Armenian) IPA(key): /kʰɑjl/, [kʰɑjl]
- (Western Armenian) IPA(key): /kɑjl/, [kʰɑjl]
Noun
editքայլ • (kʻayl)
- step, pace, stride; footstep
- առաջին քայլեր ― aṙaǰin kʻayler ― first steps
- մի քայլ առաջ ― mi kʻayl aṙaǰ ― one step ahead
- (chess) move
- move, step, action
- խելացի քայլ ― xelacʻi kʻayl ― clever move
Declension
edit| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | քայլ (kʻayl) | քայլեր (kʻayler) | ||
| dative | քայլի (kʻayli) | քայլերի (kʻayleri) | ||
| ablative | քայլից (kʻaylicʻ) | քայլերից (kʻaylericʻ) | ||
| instrumental | քայլով (kʻaylov) | քայլերով (kʻaylerov) | ||
| locative | քայլում (kʻaylum) | քայլերում (kʻaylerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | քայլը/քայլն (kʻaylə/kʻayln) | քայլերը/քայլերն (kʻaylerə/kʻaylern) | ||
| dative | քայլին (kʻaylin) | քայլերին (kʻaylerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | քայլս (kʻayls) | քայլերս (kʻaylers) | ||
| dative | քայլիս (kʻaylis) | քայլերիս (kʻayleris) | ||
| ablative | քայլիցս (kʻaylicʻs) | քայլերիցս (kʻaylericʻs) | ||
| instrumental | քայլովս (kʻaylovs) | քայլերովս (kʻaylerovs) | ||
| locative | քայլումս (kʻaylums) | քայլերումս (kʻaylerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | քայլդ (kʻayld) | քայլերդ (kʻaylerd) | ||
| dative | քայլիդ (kʻaylid) | քայլերիդ (kʻaylerid) | ||
| ablative | քայլիցդ (kʻaylicʻd) | քայլերիցդ (kʻaylericʻd) | ||
| instrumental | քայլովդ (kʻaylovd) | քայլերովդ (kʻaylerovd) | ||
| locative | քայլումդ (kʻaylumd) | քայլերումդ (kʻaylerumd) | ||
Old Armenian
editAlternative forms
edit- քալ (kʻal) (dialectal)
Etymology
editThe origin is uncertain.
Noun
editքայլ • (kʻayl)
- pace, step, stride
- քայլ մի ոտին ― kʻayl mi otin ― a foot of earth
- քայլ առ քայլ, քայլ քայլ ― kʻayl aṙ kʻayl, kʻayl kʻayl ― step by step
- ընդ քայլ քայլ ― ənd kʻayl kʻayl ― at each step
- հազար քայլ ― hazar kʻayl ― mile
- առնուլ զառաջին քայլ ― aṙnul zaṙaǰin kʻayl ― to take the first step, to break the ice
- քայլս փոխել ― kʻayls pʻoxel ― to step, to walk
- եւ քայլ առ քայլ յուշիկ ընթաց՝ վարեալ տանի քաջ անդր ի բաց ― ew kʻayl aṙ kʻayl yušik əntʻacʻ, vareal tani kʻaǰ andr i bacʻ ― fair and softly goes far in a day
- a kind of measure of length
Declension
editi-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | քայլ (kʻayl) | քայլք (kʻaylkʻ) | |
| genitive | քայլի (kʻayli) | քայլից (kʻaylicʻ) | |
| dative | քայլի (kʻayli) | քայլից (kʻaylicʻ) | |
| accusative | քայլ (kʻayl) | քայլս (kʻayls) | |
| ablative | քայլէ (kʻaylē) | քայլից (kʻaylicʻ) | |
| instrumental | քայլիւ (kʻayliw) | քայլիւք (kʻayliwkʻ) | |
| locative | քայլի (kʻayli) | քայլս (kʻayls) |
Derived terms
edit- անդրաքայլեմ (andrakʻaylem)
- անքայլ (ankʻayl)
- արագաքայլ (aragakʻayl)
- բացաքայլութիւն (bacʻakʻaylutʻiwn)
- դիւրաքայլ (diwrakʻayl)
- երագաքայլ (eragakʻayl)
- կրկնաքայլ (krknakʻayl)
- հանդարտաքայլ (handartakʻayl)
- հեշտաքայլ (heštakʻayl)
- հիւանդաքայլ (hiwandakʻayl)
- մանրաքայլ (manrakʻayl)
- մարդաքայլ (mardakʻayl)
- մեծաքայլս (mecakʻayls)
- ոտնքայլեմ (otnkʻaylem)
- սիգաքայլ (sigakʻayl)
- տաժանաքայլ (tažanakʻayl)
- քալեմ (kʻalem)
- քայլադրական (kʻayladrakan)
- քայլափոխ (kʻaylapʻox)
- քայլափոխեմ (kʻaylapʻoxem)
- քայլափոխիմ (kʻaylapʻoxim)
- քայլափոխութիւն (kʻaylapʻoxutʻiwn)
- քայլեմ (kʻaylem)
- քառաքայլ (kʻaṙakʻayl)
Descendants
edit- Armenian: քայլ (kʻayl)
References
edit- Petrosean, Matatʻeay (1879) “քայլ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “քայլ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “քայլ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy