Florenz
Wapen/Flagg | Koort | |
---|---|---|
| ||
Basisdaten | ||
Inheemsch Naam: | Firenze | |
| ||
Flach: | 102 km² | |
Inwahners: | 382,258 ( | 2016)|
Inwahnerdicht: | 3,7 Inwahners pro km² | |
Postleettall: | 50100 | |
Vörwahl: | 055 | |
Geograafsche Laag: | Koordinaten:43° 28′ N, 11° 9′ O43° 28′ N, 11° 9′ O | |
Grenzen bi OSM: | 42602 | |
Börgermeester: | Leonardo Domenici | |
Websteed: | www.commune.firenze.it | |
Florenz (up italieensch Firenze) is en Stadt in de Midden vun Italien an den Arnostroom. Hüdigendags leevt dor üm un bi 382.000 Inwahners. Florenz is de Hööftstadt vun de Region Toskana un vun de Provinz Florenz. Vunwegen een unbannige Tall vun beröhmt Kunstwarken warrt de Stadt jedet Johr vun Millionen vun Lüde ut de ganze Welt besöcht.
Laag
[ännern | Bornkood ännern]Florenz liggt direktemang an de Arnostroom, de midden dör de Ooltstadt dörfleten deit. In fröher Tieden weer he wichtig för den Hannel un Wannel vun de Stadt. Tolest in dat Johr 1966 in'n November hett he mit een grode Floot veel Lied öber de Stadt bröcht. Kostbare Kunstwarken sünd dor bi kaputt gahn.
Historie
[ännern | Bornkood ännern]Anfang
[ännern | Bornkood ännern]Al in dat 8. Johrhunnert vör Christus siedel dat antik Volk vun de Etruskers up de Bargen bi den Arnostroom. De Römers grünnen eenen lüttjen Oort in dat Daal un geven em den Naam Florentia (Blomenoort). Dat duur nich lang un ut Florentia is een richtige Stadt wurrn, mit Forum, Thermalbad un Amphitheater.
12. un 13. Johrhunnert
[ännern | Bornkood ännern]As dat röömsche Riek in de Tiet vun den groden Völkertog unnergüng, is vun de Stadt meist nix öber bleben. Eerst in dat 12. Johrhunnert güng dat wedder bargup mit Florenz. Dor is de Stadt denn ok al sülvstännig wurrn. De Börgers kregen Macht un nehmen dat Leit vun de Stadt in jem ehre Hannen. Dat geev duchtig Striet mank de twee Parteien vun de Ghibellinen un de Guelfen. De Ghibellinen stünnen up den röömschen Kaiser sien Siet, man de Guelfen helen dat mit den Paapst. De Partei vun de Guelfen hett later de Macht an sik reten.
14. un 15. Johrhunnert
[ännern | Bornkood ännern]In dat late Middelöller güng dat mit de Stadt fix bargup. In ganz Europa geev dat nich so een Kunst un Kultur. Veel grode Künstlers un Gelehrten keemen nah de Stadt un leven dor ( as Donatello, Botticelli; later Michelangelo, Machiavelli, Leonardo da Vinci, Galileo Galilei). Dat weer to de grode Tiet vun de Renaissance. Florenz weer dormals een Zentrum vun den Hannel un ok vun de Banken in Europa. De Familie vun de Medici kreeg bilüttjen de Macht in de Stadt in ehr Hannen. In allerhand Kriegen gegen Lucca, Pisa, Siena un anner Staaten breed Florenz sien Macht jümmers mehr ut. 1409 harr Florenz endlich Pisa ünnerkregen un nehm dat nu as Haben. Dor is Florenz denn miteens een Seemacht mit wurrn. 1554 nehm de Stadt Siena in.
Groothartogdom Toskana
[ännern | Bornkood ännern]Hertog Cosimo I. ut de Medici-Familie weer de eerst Groothertog vun dat nee Hertogdom Toskana, wat bi düsse Kriegen un Siegen bi rutkamen weer. De Hertöög bleben bit 1734 an't Regeeren, man mit de Kraft un Macht vun de Kultur vun de Stadt güng dat al nah Cosimo I. sienen Dood bilüttjen bargdal. As de Medici- Familie 1734 mit den Dood vun Hertog Gian-Gastone utsturben weer, keem dat Land as Arvdeel an Franz I. Stephan, den Ehmann vun Maria Theresia vun Öösterriek. Vun dor af an weer de Toskana bit 1859 een Deel vun de Habsborger ehr Riek.
Italien
[ännern | Bornkood ännern]1861 is Florenz Deel wurrn vun dat Königriek Italien. Vun 1865 bit 1871 is Florenz Hööftstadt vun dat Königriek Italien ween. In't 19. Johrhunnert verduppel sik de Tall vun de Inwahners un in't 20. Johrhunnert sünd dat denn noch mal dree mol so veel wurrn, as vördem. Mit den Tourismus un de Industrie güng dat bargup, un ok de Feernhannel un de Bankweertschup blöhen nee up. Vun 1943 bit 1944 weern düütsche Suldaten as Besetters in de Stadt.
De Ooltstadt vun Florenz
[ännern | Bornkood ännern]In de Ooltstadt vun Florenz kann een hüdigendags noch sehn, wo riek un mächtig de Stadt in de Tieden vun dat Middelöller un vun de Renaissance weer. Besünners kann een Hüser ankieken, de ünner den Infloot vun Brunelleschi, Donatello un Masaccio nah de Prinzipien vun de Architektuur vun de Renaissance boot wurrn sünd. De Oolstadt vun Florenz is al 1982 vun de UNESCO mank dat Weltkulturarv upnahmen wurrn.
Karken
[ännern | Bornkood ännern]In de Midden vun de Karken vun Florenz steiht de romaansch-gootsche Kathedraal vun de Dom Santa Maria del Fiore, mit sien indruckweckend Kuppel vun Brunelleschi. Dor höört noch Giotto sien Toorn (de Campanile) to un ok dat Baptisterium San Giovanni mit de Bronzedören vun Ghiberti un Pisano. Ganz wunnerbare Karken mit unbannig veel Kunstwarken sünd de Karken Santa Maria Novella, een vörmalig Dominikanerkark, Santa Croce, de gröttste Kark vun de Franziskaners up de Eer un San Marco mit Fresken vun Fra Angelico un mit de Zell vun Girolamo Savonarola. Bi de Basilica di San Lorenzo gifft dat de Medici-Kapell vun Michelangelo mit de Graffstäen vun de Medici-Familie.
- Romaansch: Baptisterium San Giovanni (11./12. Johrhunnert), San Miniato al Monte (11. Johrhunnert), Santi Apostoli (11. Johrhunnert)
- Romaansch-gootsch: Orsanmichele (1337)
- Gootsch: Santa Maria Novella, Santa Croce (mit Graffdenkmalen vun Dante, Michelangelo, Galileo Galilei, Machiavelli u. a.).
- Renaissance: Santo Spirito
Paläst
[ännern | Bornkood ännern]Middelöller
- Bargello (Palazzo del Podestà)
- Palazzo Davanzati
- Palazzo Vecchio
Renaissance
Galerie
[ännern | Bornkood ännern]-
Den Doom sien Kuppelfresko
-
Dat Langhuus vun San Lorenzo
-
Den Dom sien Kuppel vun binnen
-
De Paradiesdöör vun dat Battisterio San Giovanni
-
De Sabinerschen ehren Roof in de Loggia dei Lanzi
-
Piazza della Repubblica
-
Palazzo Pitti
-
Ponte Vecchio
-
Dom
-
Loggia dei Lanzi
Fründschup mit anner Städer
[ännern | Bornkood ännern]Florenz unnerhöölt Fründschup mit düsse Städer:
- Reims, Frankriek
- Dresden, Düütschland
- Isfahan, Iran
- Kassel, Düütschland
- Kyoto, Japan
- Philadelphia, USA
- Krakau, Polen
Bekannt Lüüd ut de Stadt
[ännern | Bornkood ännern]- Giovanni Animuccia (1514-1571), Komponist van Karkenmusik
- Francesco Casagrande (*1970), Radrennfohrer
- Pietro Linari (1896-1972), Radrennfohrer
- Matteo Renzi (*1975), Politiker un Ministerpäsident
- Cosimo Rosselli (1439-1507), Maler
Wo dat mit de Inwahners vör sik gahn is
[ännern | Bornkood ännern]Weblinks
[ännern | Bornkood ännern]- Internetpräsenz van de Stadt Florenz (italieensch, engelsch)]