Location via proxy:   [ UP ]  
[Report a bug]   [Manage cookies]                
Jump to content

zapowiadać

From Wiktionary, the free dictionary

Old Polish

[edit]

Alternative forms

[edit]

Etymology

[edit]

From za- +‎ powiadać. First attested in 1387.

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): (10th–15th CE) /zapɔvjadat͡ɕ/
  • IPA(key): (15th CE) /zapɔvjadat͡ɕ/

Verb

[edit]

zapowiadać impf (perfective zapowiedzieć)

  1. (attested in Greater Poland) to prohibit, to ban, to not allow certain actions
    • 1981 [1399], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, t. V, A. Roty gnieźnieńskie, s. 76-274, number 30, Gniezno:
      Jacom ne szapowadal tim dzeczem wykupicz wolu
      [Jakom nie zapowiadał tym dzieciem wykupić wołu]
    • 1972 [15th century], Józef Reczek, Wacław Twardzik, editors, Najstarsze staropolskie tłumaczenie ortyli magdeburskich wg rkpsu nr 50, pages 27, 3:
      Mayąly gosczom... gorączy sąnd osza[n]dzyczy, yle bandz[e] w zapowyedany czasch (sit diebus feriatis) […]
      [Mająli gościom... gorący sąd osa[n]dzici, ile bądź[e] w zapowiedany czas (sit diebus feriatis) […] ]
  2. (attested in Greater Poland) to ban or prohibit the use of something
    • 1967 [1416], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty kościańskie, volume III, number 602, Kościan:
      Jako Przibislaw... ne zapowedal Syemanowy wkupu w zapuscze pane Agnetis
      [Jako Przybysław... nie zapowiedał Siemianowi wkupu w zapuście panie Agnetis]
  3. to hire or employ someone or something officially in order to secure one's claims; to demand official seizure in order to secure one's claims
    • 1959 [1387], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty poznańskie, volume I, number 28, Poznań:
      Jaco *Trzebeslaow lud otbil chanse Andrzegeui kone i on ge zapouadal
      [Jako *Trzebieslaow lud otbił chąsie Andrzejewy konie i on je zapowiadał]
  4. to deny, to reject; to not give
    • 1880-1894 [Fifteenth century], Sprawozdania Komisji Językowej Akademii Umiejętności‎[1], volume V, page 282:
      Audi nos, virgo dignissima, nam te filius nichil negans honorat nyczsz nye zapowyadayącz, czczy
      [Audi nos, virgo dignissima, nam te filius nichil negans honorat niczs nie zapowiadając, czci]
  5. (attested in Sieradz-Łęczyca) to oppose; to negate; to invalidate
    • 1897 [1419], Teki Adolfa Pawińskiego‎[2], volume IV, number 3470, Łęczyca Land:
      Nos prohybemus vlg. zapowyadami aquisicionem istius inmediate supra, quia pro Hanka... soluimus triginta marcas caucionis fideiussorie ad istas hereditates, fideiussimus et soluimus triginta marcas, ideo interdicimus istam aquisicionem
      [Nos prohybemus vlg. zapowiadamy aquisicionem istius inmediate supra, quia pro Hanka... soluimus triginta marcas caucionis fideiussorie ad istas hereditates, fideiussimus et soluimus triginta marcas, ideo interdicimus istam aquisicionem]
  6. (attested in Greater Poland) to announce, to present
    • 1981 [1412], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, t. V., B. Roty konińskie, s. 275-533, number 320, Konin:
      Iaco Jan ne poyąl ani vkradl kona, ani go wodl do swego domu, ale szam beszal, a on go yutrze zapowedal v osadi y v kaplana
      [Jako Jan nie pojął ani ukradł konia, ani go wiodł do swego domu, ale sam bieżał, a on go jutrze zapowiedał u osady i u kapłana]

Derived terms

[edit]
noun
[edit]
adjective
nouns
verbs

Descendants

[edit]
  • Polish: zapowiadać

References

[edit]
  • B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “zapowiadać, zapowiedać”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Old Polish zapowiadać. By surface analysis, za- +‎ powiadać.

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): /za.pɔˈvja.dat͡ɕ/
  • Audio 1; “zapowiadać”:(file)
  • Audio 2; “zapowiadać się”:(file)
  • Rhymes: -adat͡ɕ
  • Syllabification: za‧po‧wia‧dać

Verb

[edit]

zapowiadać impf (perfective zapowiedzieć)

  1. (transitive) to announce; to herald, to portend (to inform of what's to come)
    Kobieta zapowiadająca pociągi na tym dworcu ma piękny głos. ― The lady announcing the trains at this station has a lovely voice.
  2. (transitive) to promise, to spell, to augur, to presage, to herald, to portend (to be a sign of what's to come)
    Jeżeli mnie pytasz, te chmury zapowiadają śnieg. ― If you ask me, these clouds spell snow.
  3. (reflexive with się) to announce oneself (to inform someone of one's arrival) [with z (+ instrumental) ‘where’]
    Synonyms: anonsować się, zamawiać się

Verb

[edit]

zapowiadać impf

  1. (reflexive with się) to look like, to promise, to seem, to spell (to be expected) [with na (+ accusative) ‘like what’]
    Synonyms: kroić się, rysować się, szykować się, zarysowywać się
    Zapowiada się kolejny skwarny dzień. ― It's looking like another scorching day.
  2. (reflexive with się) to look like, to promise, to shape up (to have traits indicative of someone in the future) [with na (+ accusative) ‘like who’]
    Synonym: rokować
    Zapowiadasz się na dobrego leksografa. ― You're shaping up to be a good lexicographer some day.

Conjugation

[edit]
Conjugation of zapowiadać impf
person singular plural
masculine feminine neuter virile nonvirile
infinitive zapowiadać
present tense 1st zapowiadam zapowiadamy
2nd zapowiadasz zapowiadacie
3rd zapowiada zapowiadają
impersonal zapowiada się
past tense 1st zapowiadałem,
-(e)m zapowiadał 		zapowiadałam,
-(e)m zapowiadała 		zapowiadałom,
-(e)m zapowiadało 		zapowiadaliśmy,
-(e)śmy zapowiadali 		zapowiadałyśmy,
-(e)śmy zapowiadały
2nd zapowiadałeś,
-(e)ś zapowiadał 		zapowiadałaś,
-(e)ś zapowiadała 		zapowiadałoś,
-(e)ś zapowiadało 		zapowiadaliście,
-(e)ście zapowiadali 		zapowiadałyście,
-(e)ście zapowiadały
3rd zapowiadał zapowiadała zapowiadało zapowiadali zapowiadały
impersonal zapowiadano
future tense 1st będę zapowiadał,
będę zapowiadać 		będę zapowiadała,
będę zapowiadać 		będę zapowiadało,
będę zapowiadać 		będziemy zapowiadali,
będziemy zapowiadać 		będziemy zapowiadały,
będziemy zapowiadać
2nd będziesz zapowiadał,
będziesz zapowiadać 		będziesz zapowiadała,
będziesz zapowiadać 		będziesz zapowiadało,
będziesz zapowiadać 		będziecie zapowiadali,
będziecie zapowiadać 		będziecie zapowiadały,
będziecie zapowiadać
3rd będzie zapowiadał,
będzie zapowiadać 		będzie zapowiadała,
będzie zapowiadać 		będzie zapowiadało,
będzie zapowiadać 		będą zapowiadali,
będą zapowiadać 		będą zapowiadały,
będą zapowiadać
impersonal będzie zapowiadać się
conditional 1st zapowiadałbym,
bym zapowiadał 		zapowiadałabym,
bym zapowiadała 		zapowiadałobym,
bym zapowiadało 		zapowiadalibyśmy,
byśmy zapowiadali 		zapowiadałybyśmy,
byśmy zapowiadały
2nd zapowiadałbyś,
byś zapowiadał 		zapowiadałabyś,
byś zapowiadała 		zapowiadałobyś,
byś zapowiadało 		zapowiadalibyście,
byście zapowiadali 		zapowiadałybyście,
byście zapowiadały
3rd zapowiadałby,
by zapowiadał 		zapowiadałaby,
by zapowiadała 		zapowiadałoby,
by zapowiadało 		zapowiadaliby,
by zapowiadali 		zapowiadałyby,
by zapowiadały
impersonal zapowiadano by
imperative 1st niech zapowiadam zapowiadajmy
2nd zapowiadaj zapowiadajcie
3rd niech zapowiada niech zapowiadają
active adjectival participle zapowiadający zapowiadająca zapowiadające zapowiadający zapowiadające
passive adjectival participle zapowiadany zapowiadana zapowiadane zapowiadani zapowiadane
contemporary adverbial participle zapowiadając
verbal noun zapowiadanie

Derived terms

[edit]
nouns
[edit]
adjective
nouns
verbs

Further reading

[edit]
Retrieved from "https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=zapowiadać&oldid=82617737"