Bignoniacoj
La bignoniacoj[2] (latine Bignoniaceae) estas planta familio el la dukotiledonaj angiospermoj. Tiu familio apartenas al la ordo lamialoj (Lamiales). Ĝi enhavas ĉirkaŭ 80 genrojn kaj pli ol 850 speciojn[1],[3]. Ĝia tipa genro estas bignonio[2].
Bignoniacoj | ||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Biologia klasado | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
bignonio Bignonia L. | ||||||||||||||||
Aliaj Vikimediaj projektoj
| ||||||||||||||||
Preskaŭ ĉiu el la bignoniacoj estas lignoplantoj, sed kelkaj estas preskaŭlignaj, ĉu reboj aŭ arbustoj. Kelkaj pliaj estas herboj de habitatoj de alta montano, en tri nuraj herbaj genroj: Tourrettia, Argylia, kaj Incarvillea.[4] Tiu familio inkludas multajn lianojn. La plej granda tribo en la familio, nome Bignonieae, konsistas ĉefe el lianoj kaj elstaras pro sia unika anatomio.[5]
Tiu familio havas preskaŭ kosmopolitan distribuon, sed estas ĉefe tropika, kun kelkaj specioj indiĝenaj de moderklimataj areoj. Ties plej granda diverseco estas en norda Sudameriko.[5]
Medicina uzo
redaktiLa enhavaĵo bajkaleino estas fitokemiaĵo kun sennombraj aktivecoj, ekzemple antiinflamaj, antivirusaj, antitumoraj, kaj krome estas potenca antioksidigaĵo.
Taksonomio
redaktiLaŭ World Flora Online kaj The Plant List (24 jun. 2020)[1],[3], jen ĉi-sube la listo de la akceptitaj taksonoj, kaj ties Esperantaj nomoj[6]:
- Angiospermae - angiospermoj
- Lamiales Bromhead - lamialoj
- Bignoniaceae Juss. - bignoniacoj
- Adenocalymma Mart. ex Meisn. - adenokalimo
- Amphilophium Kunth - amfilofio
- Amphitecna Miers - amfitekno
- Anemopaegma Mart. ex Meisn. - anemopegmo
- Argylia D. Don - argilio
- Arrabidaea DC. - arabideo*
- Astianthus D. Don - astianto
- Bignonia L. - bignonio[2]
- Callichlamys Miq. - kaliklamido
- Campsidium Seem. - kampsidio
- Campsis Lour. - kampso
- Catalpa Scop. - katalpo[7]
- Catophractes D. Don - katofrakto
- Chilopsis D. Don - kilopso
- Colea Bojer ex Meisn. - koleao
- Crescentia L. - krescentio[8]
- Cuspidaria DC. - kuspidario
- Cybistax Mart. ex Meisn. - cibistako
- Delostoma D. Don - delostomo
- Deplanchea Vieill. - deplanĉeo
- Digomphia Benth. - digomfio
- Dinklageodoxa Heine & Sandwith - dinklageodokso
- Distictella Kuntze - distiktelo*
- Dolichandra Cham. - dolikandro
- Dolichandrone (Fenzl) Seem. - dolikandrono
- Eccremocarpus Ruiz & Pav. - ekremokarpo
- Ekmanianthe Urb. - ekmanianto
- Ferdinanda - ferdinando
- Fernandoa Welw. ex Seem. - fernandoo
- Fridericia Mart. - fridericio
- Godmania Hemsl. - godmanio
- Handroanthus Mattos - handroanto
- Heterophragma DC. - heterofragmo
- Hieris Steenis - hierido
- Incarvillea Juss. - inkarvileo
- Jacaranda Juss. - jakarando[9]
- Kigelia DC. - kigelio
- Lamiodendron Steenis - lamiodendro
- Lundia DC. - lundio
- Manaosella J.C. Gomes - manaozelo
- Mansoa DC. - mansoo
- Markhamia Seem. ex Baill. - markamio
- Martinella Baill. - martinelo
- Mayodendron Kurz - majodendro
- Millingtonia L. f. - milingtonio
- Neojobertia Baill. - neoĵobertio
- Neosepicaea Diels - neosepiceo
- Newbouldia Seem. ex Bureau - neŭbuldio
- Niedzwedzkia B. Fedtsch. - niedzvedzkio
- Nyctocalos Teijsm. & Binn. - niktokalo
- Ophiocolea H. Perrier - ofiokoleao*
- Oroxylum Vent. - oroksilo
- Pachyptera DC. ex Meisn. - pakiptero
- Pajanelia DC. - pajanelio
- Pandorea (Endl.) Spach - pandoreo
- Paratecoma Kuhlm. - paratekomo
- Parmentiera DC. - parmentiero
- Pauldopia Steenis - paŭldopio
- Perianthomega Bureau ex Baill. - periantomego
- Perichlaena Baill. - perikleno
- Phyllarthron DC. - filartro
- Phylloctenium Baill. - filoktenio
- Pleonotoma Miers - pleonotomo
- Podranea Sprague - podraneo
- Pyrostegia C. Presl - pirostegio
- Radermachera Zoll. & Moritzi - radermaĥero
- Rhigozum Burch. - rigozo
- Rhodocolea Baill. - rodokoleao
- Romeroa Dugand - romeroo
- Roseodendron Miranda - rozeodendro*
- Santisukia Brummitt - santisukio
- Sparattosperma Mart. ex Meisn. - sparatospermo
- Spathodea P. Beauv. - spatodeo
- Sphingiphila A.H. Gentry - sfingifilo
- Spirotecoma Baill. ex Dalla Torre & Harms - spirotekomo
- Stereospermum Cham. - stereospermo
- Stizophyllum Miers - stizofilo
- Tabebuia Gomes ex DC. - tabebuio
- Tanaecium Sw. - tanecio
- Tecoma Juss. - tekomo
- Tecomanthe Baill. - tekomanto
- Tecomella Seem. - tekomelo
- Tourrettia Foug. - turetio
- Tynanthus Miers - tinanto
- Xylophragma Sprague - ksilofragmo
- Zeyheria Mart. - zejerio
- Bignoniaceae Juss. - bignoniacoj
- Lamiales Bromhead - lamialoj
- *genro akceptita en TPL sed ne en WFO, kiu tamen akceptas ĝiajn speciojn.
Referencoj
redakti- ↑ 1,0 1,1 1,2 Bignoniaceae ĉe World Flora Online
- ↑ 2,0 2,1 2,2 bignonio en PIV ĉe vortaro.net
- ↑ 3,0 3,1 Bignoniaceae ĉe The Plant List
- ↑ Richard G. Olmstead, Michelle L. Zjhra, Lúcia G. Lohmann, Susan O. Grose, kaj Andrew J. Eckert. 2009. "A molecular phylogeny and classification of Bignoniaceae". American Journal of Botany 96(9):1731-1743. COI:10.3732/ajb.0900004
- ↑ 5,0 5,1 Eberhard Fischer, Inge Theisen, kaj Lúcia G. Lohmann. 2004. "Bignoniaceae". paĝoj 9-38. ĉe: Klaus Kubitzki (eldonisto) kaj Joachim W. Kadereit (volume editor). The Families and Genera of Vascular Plants volume VII. Springer-Verlag: Berlin; Heidelberg, Germanio. ISBN 978-3-540-40593-1
- ↑ Listo de plantoj baza ĉe Google Sheets
- ↑ katalpo en PIV ĉe vortaro.net
- ↑ krescentio en PIV ĉe vortaro.net
- ↑ jakarando en PIV ĉe vortaro.net