Location via proxy:   [ UP ]  
[Report a bug]   [Manage cookies]                
Saltu al enhavo

Pumo: Malsamoj inter versioj

El Vikipedio, la libera enciklopedio
[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Neniu resumo de redakto
 
(16 mezaj versioj de 8 uzantoj ne montriĝas)
Linio 4: Linio 4:
| statuso = NT
| statuso = NT
| dosiero = CMM MountainLion.jpg
| dosiero = CMM MountainLion.jpg
|dosiero2=Cougar at Cougar Mountain Zoological Park 1.jpg
| dosiero larĝo = 250px
| dosiero larĝo = 300px
| dosiero2 larĝo = 300px
| priskribo de dosiero =
| priskribo de dosiero =
| regno = [[Animalo]]j ''Animalia''
| regno = [[Animalo]]j ''Animalia''
Linio 18: Linio 20:
| binomo = ''Puma concolor''
| binomo = ''Puma concolor''
| binomo aŭtoritato = ([[Karolo Lineo]], [[1771]])
| binomo aŭtoritato = ([[Karolo Lineo]], [[1771]])
| mapo de vivoteritorioj = Puma area.png
| mapo de vivoteritorioj larĝo = 300px
| priskribo de mapo de vivoteritorioj = Natura [[arealo]]
| mapo de vivoteritorioj2 = Cougar range map 2010.png
| mapo de vivoteritorioj2 larĝo = 300px
| priskribo de mapo de vivoteritorioj2 =
}}
}}
'''Pumo''' (laŭ nova PIV), ''Puma concolor'' estas [[Neotropiso|neotropisa]] kaj [[Nearktiso|nearktisa]] [[specio]] el la [[Familio (biologio)|familio]] de la [[Felisedoj]]. Ĝi vivas en tuta [[Sudameriko]]. Kaŭze de la homo, ĝi estas [[Formortintaj bestoj|ekstermita]] en la orienta kaj centra partoj de [[Nordameriko]].
La '''pumo''' <ref> Plena Ilustrita Vortaro 2002 p. 937 </ref> (''Puma concolor'') estas [[specio]] el la [[Familio (biologio)|familio]] de la [[Felisedoj]]. Ĝi vivas en tuta [[Sudameriko]]. Kaŭze de la homo, ĝi estas [[Formortintaj bestoj|ekstermita]] en la orienta kaj centra partoj de [[Nordameriko]].


== Disvastiĝo ==
[[Dosiero:Puma area.png|thumb|left|300px|[[Arealo]] de la pumo]]
Tiu [[Nearktiso|nearktisa]] kaj [[Neotropiso|neotropisa]]] specio troviĝas i.a. en jenaj [[ekoregiono]]j : la [[arbaroj de norda-centra Rokmontaro]], la [[Arida Ĉako]], [[Cerado]], la [[Humida Ĉako]], la [[kaskad-montaraj leaj arbaroj]], la [[koloradiaj rokmontaraj arbaroj]], la [[Monte-Arbedaro]], la [[napaj humidaj arbaroj]], la [[paranaj-paraibaaj landinternaj arbaroj]], la [[Patagona Stepo]], la [[sud-andaj jungaoj]] kaj la [[talamankaj montaraj arbaroj]].

== Subspecioj ==
Ĝis la malfruaj 1990-aj jaroj, 32 subspecioj de la pumo estis konataj. Sekvante ampleksan sciencan kaj genetikan esploradon, pumoj estis rekategoriitaj en nur 6 subspeciojn :

* '''Argentina pumo''' ( Puma concolor cabrerae)
* '''Kostarika pumo''' ( Puma concolor costaricensis)
* '''Orienta sudamerika pumo''' ( Puma concolor anthonyi)
* '''Nordamerika pumo''' ( Puma concolor couguar)
* '''Norda sudamerika pumo''' ( Puma concolor concolor)
* '''Sudamerika pumo''' ( Puma concolor puma)
* '''Florida pumo''' (Puma concolor coryi) - laŭ kelkaj klasifikoj apartenas al la nordamerika subspecio .


== Vidu ankaŭ ==
== Vidu ankaŭ ==
* [[Orienta pumo]]
*[[Arbaroj de norda-centra Rokmontaro]]
*[[Cerado]]
* [[Florida pumo]]
* [[Pumo (rilato)]]
*[[Kaskad-montaraj leaj arbaroj]]
*[[Koloradiaj rokmontaraj arbaroj]]
*[[Monte-Arbedaro]]
*[[Napaj humidaj arbaroj]]
*[[Patagona Stepo]]
*[[Sud-andaj jungaoj]]
*[[Talamankaj montaraj arbaroj]]


== Referencoj ==
{{Commons|Puma concolor}}
{{referencoj}}


== Eksteraj ligiloj ==
== Eksteraj ligiloj ==
{{Portalo Animaloj}}
{{Portalo|Zoologio}}
[http://www.iucnredlist.org/search/details.php/18868/all IUCN]
[http://www.iucnredlist.org/search/details.php/18868/all IUCN] {{Webarchiv|url=https://web.archive.org/web/20070517043644/http://www.iucnredlist.org/search/details.php/18868/all |date=2007-05-17 }}
{{Karnomanĝuloj|Fe.}}
{{Karnomanĝuloj|Fe.}}
<!--{{Commons|Puma concolor}}-->


[[Kategorio:Felisedoj]]
[[Kategorio:Felisedoj]]
Linio 61: Linio 77:
[[Kategorio:Faŭno de Alberto]]
[[Kategorio:Faŭno de Alberto]]
[[Kategorio:Pruntaĵoj el la keĉua lingvaro]]
[[Kategorio:Pruntaĵoj el la keĉua lingvaro]]

{{LigoElstara|af}}
{{LigoElstara|ar}}
{{LigoElstara|az}}
{{LigoElstara|de}}
{{LigoElstara|en}}
{{LigoElstara|it}}
{{LigoElstara|mk}}
{{LigoLeginda|es}}
{{LigoLeginda|fr}}
{{LigoLeginda|tr}}

Nuna versio ekde 09:16, 13 feb. 2023

Kiel legi la taksonomionVikipedio:Kiel legi la taksonomion
Kiel legi la taksonomion
Pumo


Biologia klasado
Regno: Animaloj Animalia
Klaso: Mamuloj Mammalia
Ordo: Karnomanĝuloj Carnivora
Familio: Felisedoj Felidae
Subfamilio: Felinenoj Felinae
Genro: Puma
Jardine, 1834
Specio: P. concolor
Konserva statuso

Konserva statuso: Preskaŭ minacata
Natura arealo
Natura arealo
Natura arealo
Aliaj Vikimediaj projektoj
vdr

La pumo [1] (Puma concolor) estas specio el la familio de la Felisedoj. Ĝi vivas en tuta Sudameriko. Kaŭze de la homo, ĝi estas ekstermita en la orienta kaj centra partoj de Nordameriko.

Disvastiĝo

[redakti | redakti fonton]

Tiu nearktisa kaj neotropisa] specio troviĝas i.a. en jenaj ekoregionoj : la arbaroj de norda-centra Rokmontaro, la Arida Ĉako, Cerado, la Humida Ĉako, la kaskad-montaraj leaj arbaroj, la koloradiaj rokmontaraj arbaroj, la Monte-Arbedaro, la napaj humidaj arbaroj, la paranaj-paraibaaj landinternaj arbaroj, la Patagona Stepo, la sud-andaj jungaoj kaj la talamankaj montaraj arbaroj.

Subspecioj

[redakti | redakti fonton]

Ĝis la malfruaj 1990-aj jaroj, 32 subspecioj de la pumo estis konataj. Sekvante ampleksan sciencan kaj genetikan esploradon, pumoj estis rekategoriitaj en nur 6 subspeciojn :

  • Argentina pumo ( Puma concolor cabrerae)
  • Kostarika pumo ( Puma concolor costaricensis)
  • Orienta sudamerika pumo ( Puma concolor anthonyi)
  • Nordamerika pumo ( Puma concolor couguar)
  • Norda sudamerika pumo ( Puma concolor concolor)
  • Sudamerika pumo ( Puma concolor puma)
  • Florida pumo (Puma concolor coryi) - laŭ kelkaj klasifikoj apartenas al la nordamerika subspecio .

Vidu ankaŭ

[redakti | redakti fonton]

Referencoj

[redakti | redakti fonton]
  1. Plena Ilustrita Vortaro 2002 p. 937

Eksteraj ligiloj

[redakti | redakti fonton]

IUCN Arkivigite je 2007-05-17 per la retarkivo Wayback Machine