Adiĝo
| Adiĝo | |
|---|---|
|
| |
| itale Adige
| |
| germane Etsch
| |
 Rivero Adiĝo en Verono
| |
| rivero | |
| Bazaj informoj | |
| Situo | Italio |
| Longeco | 415 km |
| Fluo | |
| Fonto | Reschenpasejo |
| - Alteco super marnivelo | 1 550 m |
- Koordinatoj 
|
46° 50′ 7″ N, 10° 30′ 53″ O (mapo)46.83527777777810.514722222222 |
| Enfluejo | Adriatiko |
| - Alteco | 0 m |
- Koordinatoj 
|
45° 9′ 35″ N, 12° 19′ 52″ O (mapo)45.15972222222212.331111111111 |
| Altecodiferenco | 1 550 m |
| Geografio | |
 Mapo de rivero Adiĝo
| |
 Adiĝo | |
La Adiĝo (itale Adige; germane Etsch; ladine Adesc; latine Athesis) estas rivero kun ĝia fonto en la Alpa regiono de Sudtirolo proksime de la itala limo kun Aŭstrio kaj Svislando. Je 410 kilometroj en longo, ĝi estas la dua plej longa rivero en Italio, post rivero Pado kiu longas 652 kilometrojn.
Fizika geografio
[redakti | redakti fonton]La akvokolekta areo de Adiĝo ampleksas 12.000 km². De tiuj 7.200 km² troviĝas en la provinco Bolzano-Bozen ene de kiu la rivero longas 140 km (1/3 de la tuta longo).
Fonto
[redakti | redakti fonton]La riverfontoj troviĝas je altitudo de 1504 m proksime al la Reschenpasejo kiu kunligas Italion kaj Aŭstrion. Tuj post la fonto la rivero fluas tra la artefarita alpa lago Reschen. La lago estas konata pro la preĝeja turo kiu markas la lokon de la antaŭa vilaĝo de Alt Graun (Malnova Graun); ĝi estis evakuita kaj inundita en 1953 post la digo enfermante la fontojn estis finita.
La Valo inter la Reschenpasejo kaj Merano nomiĝas Venosta Valo (Vinschgau). Tuj post la fonta lago la Adiĝo rapide malsupren fluas en suda direkto ĝis ĉ. 900 metroj de altitudo. Proksime de Glurns, enfluas la rivero Rom devenante de la svisa Val Müstair. De tie la Adiĝo fluas orienten, ĝis Merano, kie enfluas la rivero Passer (294 m). Inter la fonto kaj Merano pluraj hidroelektraj centraloj utiligas la energion de la akvo por produktado de elektra energio.
Ek de Merano la Adiĝo malsuprenfluas pli malrapide kaj la valo estas plejparte pli larĝa. Ĝi direktiĝas pli malpli en suda direkto. Apud Bolzano enfluas la rivero Eisack.
Tuj post Salorno, kie la valo malvastiĝas, la rivero forlasas Sudtirolon, kaj enfluas Trentinon. Proksime de Trento, la Avisio, Noce, kaj Fersina riveroj enfluas. Sude de Rovereto la Adiĝo estas ligita per artefaritaj subtera kanalo al Garda-Lago por inundopreventado. Ĉe la limo inter Trentin kaj Veneto la Adiĝo trafluas la kluzon de Verono (59 m) kaj eniras la Padan Ebenaĵon.
Ebena parto
[redakti | redakti fonton]La Adiĝo trafluas la urbon Verono kaj poste ĝi fluas malrapide en unue sudorienta, kaj fine orienta direkto tra la Pada Ebenaĵo. Post Legnago ĝi disiras en pliaj branĉoj (la plej grava branĉo atingas larĝon egala al 260 m) kiuj fluas en la Adriatikon en proksimeco de la urbo Chioggia.
