Aerarmeo
Aerarmeo estas milita grupo de armitaj homoj organizitaj por batali aere. Aerarmeoj kutime formas parton de la militfortoj de ŝtato. Multaj nacioj havas aerarmeon por defendi sian landon kaj elstarigi sian povon. Ano de aerarmeo normale nomiĝas aviadisto. Ne estas eble doni esperante egalaĵojn por ĉiuj mondaj aerarmeaj rangoj, sed la plej alta rango ĉe la aerarmeo ofte estas generalo.
Historio
[redakti | redakti fonton]Post la invento de aviadilo, multaj miltistoj intencis aviadilon kiel "Armilo". La unua organizaĵo kiel aerarmeo estis naskiĝita en Francio sub la nomo de Milita Aviado (france Aviation Militaire) en 1909. Dum la Itala-turka milito, Italia armeo uzis aviadilon por skolti kaj bombi malamikan vilaĝon.
La oficiala debuto de militaviadilo estis okazita dum la unua mondmilito. Dum la skolta flugo, aviadiloj kiel skoltaviadilo kunvenis malamikajn aviadilojn dum la flugo, kampis kun malamikan aviadilon kun armiloj. Dum la konflikto en ĉielo, "Milita aviado" naskiĝis por interkapti malamikajn aviadilojn, poste rezultis naskiĝo de armeo de aviadiloj, kiu nomita kiel aerarmeo (Laŭ franca nomo) aŭ aerforto (Laŭ angla nomo).
Post la unua mondmilito, la vido pri aviadiloj rapide disvolviĝis. La unua aerarmeo kiel sendependenca organizaĵo naskiĝis en Britio kiel Reĝa Aerarmeo. En 1919, Pariza Konvencio estis subskribita, kiu unue regulis pri aviado. Dum la 1920-jaroj, militistoj kiel Billy Mitchell en Usono kaj Giulio Douhet en Italio por strategia bombado en milito por detrui militindustrion de malamika ŝtato.
Dum la dua mondmilito, la strategioj kaj taktikoj de aerarmeo pli rapide disvolviĝis: Strategia bombado, Terarmea-Aeramrea kunlaborado (Proksima aera helpo, CAS), Radaro, Radia navigado, Jetmotoraj aviadiloj estis aperita. Speciale, invento de jetmotoro kaj misilo, radaro rapide ŝanĝis koncepton de "Hundbatalo" (Batalo inter ĉasaviadiloj).
La Malvarma milito estis tempo por disvolviĝo de moderna aerarmeo kun elektronika teknologio. Dum la Korea milito, la unua batalo inter jetmotoraj ĉasaviadiloj estis okazita inter F-86 kaj MiG-15. En Vjetnama milito, unue gvidata misilo estis uzita kontraŭ ĉasaviadiloj. Ankaŭ la sistemo AEW&C (angle Airborne Early Warning & Control) estis aperita. La apero de helikoptero naskiĝis armean aviadon por administri aeran operadon de helikopteroj. En Araba-israela konflikto, kontraŭaera forto kun ter-aeraj misiloj kaj radaroj estis aperita. En fino de 1980-jaroj, unua kaŝaviadilo flugita por aeroperado.
Nuntempe teknika disvolviĝo de aerarmeo estas daŭrita: La Telestiraviadiloj (UAV) faras bombadon en Irako kaj Afganio, anstataŭe ĉasaviadiloj kaj bombaviadiloj.
Aerarmeoj
[redakti | redakti fonton]Nuntempaj Aerarmeoj
- Azerbajĝana Aerarmeo
- Franca Aerarmeo
- Germana Aerarmeo
- Hispana Aerarmeo
- Pakistana Aerarmeo
- Pola Aerarmeo
- Reĝa Aerarmeo
- Usona Aerarmeo
Dissolviĝitaj Aerarmeoj
- Ĉeĥoslovaka aerarmeo (1918-1992)
- Luftwaffe (1939-1945)
- Soveta Aerarmeo (1917-1991)