Andrea Chiti-Batelli

D-ro Andrea Chiti-Batelli
Eŭropa Federalisto
Persona informo
Naskiĝo	1920 en Florenco
Morto	15-an de februaro 2023 (2023-02-15)
Ŝtataneco	Reĝlando Italio
Okupo
Okupo	politikisto

D-ro Andrea Chiti-Batelli (naskiĝis en Florenco, en 1920 mortis la 15-an de februaro 2023) estis itala federalisto, mem dirita eŭropisto. Liaj verkoj traktas precipe pri Eŭropo, kun granda fokuso pri la politikaj rilatoj en la eŭropa komunumo kaj en la Eŭropa Parlamento, ĉefe kadre de la eŭropa federalismo, tamen kun vere ampleksa temaro, kiu tuŝas ekde politikaj, leĝaj kaj juraj rilatoj ĝis lingvaj, infanaj kaj bestaj rajtoj en la kontinento.

En 1944 li ekaktivis en la eŭropa federaciisma movado. Dum multaj jaroj li estis funkciulo de la itala senato. Li fariĝis Direktoro de la Eŭropa Oficejo de tiu senato kaj rolis kiel parlamenta konsilisto kaj sekretario de italaj delegitaroj en la Eŭropa Parlamento. Ekde 1977 li plene sin dediĉis al la studoj de la eŭropa afero.

Konsiderata kiel lingvopolitikisto, la lingva problemo estas ja ofta temo en liaj verkoj. Plekonscia oponanto de la hegemonio de la angla, li estas granda subtenanto de Esperanto, kun verkoj dediĉitaj al specifaj politikoj por Esperanto en Eŭropo kaj analizo de la ideoj de L. L. Zamenhof, inkluzive pri hilelismo kaj homaranismo, reviziitaj kaj aplikotaj al la nuntempo. Laŭ li la Esperanto-movado devus transformiĝi en politikan movadon, por povi sukcesi sur politikaj forumoj kiel la Eŭropa Parlamento - kaj la lingva homaranismo de Zamenhof devus esti reformulita konforme al la postulo politikigi la agadon por Esperanto kiel lingvo de eŭropa unuiĝo. Chiti-Batelli vidas tion kiel la "unuan paŝon por poste lanĉi ĝin kiel universalan lingvon".

Li ankaŭ estas aŭtoro de unu el la plej kompletaj libroj pri uzo de bestoj en sciencaj eksperimentoj en Eŭropo, por kio li proponas la kreon de etikaj komitatoj malfermitaj al eksteraj fakuloj kaj ĉefe la centralizon de la testoj al malpli da laboratorioj: “Estas vere, ke multaj eksperimentoj [uzantaj bestojn] ankoraŭ utilas kaj devas esti farataj (sed multaj senutilaj ankaŭ estas farataj). Kaj multaj, pro diversaj kialoj, bezonas esti ripetataj. Tamen kial ili okazas samtempe en pluraj esplorcentroj? Estas ĉirkaŭ kvindek, aŭ iomete malpli, nur en Milano, kaj malmultaj havas taŭgan kaj modernan ekipaĵon”.

Multe kontribuis por la diskonigo de liaj ideoj la manduria eldonisto Piero Lacaita, kiu fine de la 1970-aj jaroj, “kongrue kun la hegelismaj bezonoj de la tempo” kaj “koincide kun la unuaj elektoj al la Eŭropa Parlamento” konfidis la reĝisoradon de eŭropisma eldonserio, L’Italia e l’Europa (“Italio kaj Eŭropo”) “al la kompetenteco kaj pasio de Andrea Chiti-Batelli” (laŭ la vortoj de Gaetano Arfé). En tiu serio la “nelacigebla federalisto” kunlaboris kun sennombro da erudiciuloj kaj politikistoj, inkluzive de Altiero Spinelli, kiu en ĝi publikigis La mia battaglia por un’Europa diversa (“Mia batalo por diverseca Eŭropo”).

Andrea Chiti-Batelli estis honora membro de la Accademia delle Arti del Disegno de Florenco.

Verkoj

La vasta verkaro de Andrea Chiti-Batelli ampleksas eseojn, kritikojn, opiniojn kaj redaktoradon. Li kunlaboris kun multaj eldonejoj, ĉefe italaj, kaj ankaŭ kun Universala Esperanto-Asocio. Li verkis ĉefe en la itala kaj la franca, foje en la angla.

Titolo	Eldoninto	Eldonloko	Jaro	Tradukinto	Lingvo	Paĝoj	Dimensio (cm)	Klarigoj
Can anything be done about the "glottophagy" of English? - A bibliographical survey with a political conclusion	Andrea Chiti-Batelli		2005?	K. Christenfeld	En la anglan	19	21	Represo de eseo aperinta en "Language Problems & Language Planning". Kovrilo ĉe la Libroservo de UEA.
Communication internationale et avenir des langues et des parlers en Europe	Presses d'Europe	Nice	1987		En la franca	198	24	Funda analizo de la lingva evoluo en Eŭropo, kun atentigo kaj favora konkludo pri Esperanto. Kovrilo ĉe la Libroservo de UEA.
La comunicazione internazionale tra politica e glottodidattica - L'esperanto, cento anni dopo	Marzorati	Milano	1987		En la itala	189	94	Eseoj pri la politika kaj lingvoinstrua signifo de Esperanto. Diversaj aŭtoroj; red. Andrea Chiti-Batelli; kun antaŭparolo de Arrigo Castellani. ISBN/ISSN 8828000619. Kovrilo ĉe la Libroservo de UEA
English as "Tyrannosaurus Rex": how can we preserve other languages from annihilation?	Marzorati		2002	K. Christenfeld	En la anglan	16	24	Diskuto pri kiel eblas defendi aliajn lingvojn kontraŭ la "lingvovora" angla. Kovrilo ĉe la Libroservo de UEA
L'Esperanto, la cultura, l'Europa	Andrea Chiti-Batelli	Roma	2001		En la itala	42	24	Kun resumo kaj bibliografio en Esperanto. Pledo por krei politikan forton por subteni Esperanton. Kovrilo ĉe la Libroservo de UEA
Europa della cultura e Europa delle lingue	Lacaita	Manduria	2000		En la itala	109	24	Pri la problemo pluvivigi la eŭropajn kulturojn kaj lingvojn, minacatajn de la angla. Kovrilo ĉe la Libroservo de UEA
L'Europa intera parlerà solo inglese? - Per un'interlinguistica "scientifica"	Francoangeli	Milano	2007		En la itala	84	23	Eseo pri tio, ĉu eblas konservi la eŭropan multlingvecon per la uzo de unu komuna neŭtrala lingvo. ISBN/ISSN 9788846489579. Kovrilo ĉe la Libroservo de UEA
Globalization and International Language: A Unique Opportunity - or a Missed Chance?	Francoangeli	Rome	1999		En la angla	11	21	Kovrilo ĉe la Libroservo de UEA
Glottofagia ed etnolisi: Per la salvaguardia dell'"identità" linguistica e culturale dell'Europa	CEDAM	Padova	2008		En la itala	130	24	Pledo por pli aktiva politika agado por savi la kulturan kaj lingvan identecon de Eŭropo, kun enkonduko de Pierre Janton. Ilustrita. ISBN/ISSN 9788813280932. Kovrilo ĉe la Libroservo de UEA
Identità europea e democrazia linguistica: Comunicazione al Colloquio organizzato dal Consiglio Italiano del Movimento Europeo, Marina di Massa, 4 novembre 2001	Andrea Chiti-Batelli	Roma	2001		En la ítala	9	30	Kovrilo ĉe la Libroservo de UEA
Lingua e Unione Europea	Lacaita	Manduria	1998		En la itala	24	21	Pri la rilato inter lingvo kaj politiko. Kovrilo ĉe la Libroservo de UEA
Il Luccio e il pescecane: C'è un rimedio alla glottofagia dell'inglese?	Federalismo e Libertà	Bologna	1998		En la itala	25	25	Pri la rilato inter lingvo kaj politiko. Kovrilo ĉe la Libroservo de UEA
Moneta Europea - Lingua Europea - Federazione Europea	Piero Lacaita	Roma	1998		En la itala	64	19	Pri la bezono je eŭropaj mono, lingvo kaj federacio. Kovrilo ĉe la Libroservo de UEA
A Policy for Esperanto	UEA	Rotterdam	1997	D. Masterman	En la anglan, el la franca	19	22	Pledo por tuja ekago kontraŭ lingva hegemonio. ISBN/ISSN 01652575. Serio Esperanto-Dokumento 44A. Kovrilo ĉe la Libroservo de UEA
La politica comunitaria dell'educazione, della cultura e della gioventù e la politica delle lingue dell'U.N.E.S.C.O viste da un federalista	Andrea Chiti-Batelli	Roma	1995	D. Masterman	En la italan, el la franca	29	21	Tri kritikaj artikoloj. Kovrilo ĉe la Libroservo de UEA
La politica d'insegnamento delle lingue nella Comunità Europea	Andrea Chiti-Batelli	Roma	1998		En la itala	215	24	Diskutoj pri la politiko pri lingvo-instruado en la Eŭropa Komunumo. Kovrilo ĉe la Libroservo de UEA
Political aspects of language rights: Is there a remedy to the "glottophagy" of English?	Andrea Chiti-Batelli	Roma	2000		En la angla	20	24	Anglalingva varianto de la eseo "Pour une politique de l'espéranto". Kovrilo ĉe la Libroservo de UEA
Politika hegemonio kaj lingva hegemonio en Eŭropo	UEA	Rotterdam	1995	U. Broccatelli	En Esperanton, el la itala	19	21	Serio Esperanto-Dokumento 33E. Kovrilo ĉe la Libroservo de UEA
Por politiko de Esperanto	UEA	Rotterdam	1997	U. Broccatelli	En Esperanton, el la franca	23	21	Pledo por tuja ekago kontraŭ lingva hegemonio. ISBN/ISSN 01652524. Serio Esperanto-Dokumento 34E . Kovrilo ĉe la Libroservo de UEA
Pour une politique de l'espéranto	UEA	Rotterdam	1997		En la franca	24	21	Pledo por tuja ekago kontraŭ lingva hegemonio. Serio Esperanto-Dokumento 28F. Kovrilo ĉe la Libroservo de UEA
Il serpente e la colomba: È attuale, e come, l'hillelismo linguistico di Zamenhof?	Lacaita	Manduria	1999		En la itala	86	24	Kovrilo ĉe la Libroservo de UEA
Tutmondiĝo kaj internacia lingvo: Ĉu oportunaĵo unika - aŭ favora ŝanco maltrafita?		Romo	1999	U. Broccatelli	En Esperanton, el la itala	10	21	Kovrilo ĉe la Libroservo de UEA
Zamenhof oggi: È possibile, e come, aggiornare e far rivivere la sua idea di una lingua franca universale?	Lacaita	Manduria	1999		En la itala	27	21
Zamenhof today	FEI	Milano	2000		En la angla	45	21	Provo aktualigi la homaranismon sur lingvoproblema kampo, kun antaŭparoloj de R. Corsetti kaj U. Broccatelli. Kovrilo ĉe la Libroservo de UEA
Zamenhof, hodiaŭ	UEA	Rotterdam	1999	U. Broccatelli	En Esperanton, el la itala	20	21	Provo aktualigi la homaranismon sur lingvoproblema kampo. ISBN/ISSN 13882252. En la serio Diskutkajeroj, n-ro 3 Kovrilo ĉe la Libroservo de UEA
I poteri del Parlamento europeo	Giuffrè		1981		En la itala
Storia del Federalismo europeo	ERI	Torino	1973		En la itala	431		Mario Albertini, Andrea Chiti-Batelli, Giuseppe Petrilli; red. Edmondo Paolini; kun antaŭparolo de Altiero Spinelli.
I poteri del Parlamento europeo	Giuffrè		1981		En la itala
Sperimentazione animale, problema europeo	CEDAM				En la itala
Prevenzione dei maltrattamenti all'infanzia - Problema europeo: per un servizio di controllo obbligatorio delle famiglie con minori	Francoangeli	Milano	2005		En la itala

Eksteraj ligiloj

• Libroj de Andrea Chiti-Batelli ĉe la Libroservo de UEA