Nok-kulturo

Disvastiĝo de la Nok-kulturo

Terakota figuro el la hodiaŭa Niĝerio (Parizo, Louvre)

Nok-rajdanto kaj ĉevalo
53 cm alta
Aĝo: 1.400 ĝis 2.000 jaroj

virina statuo
48 cm alta
Aĝo: 900 to 1,500 jaroj

La Nok-kulturo en meza Niĝerio estas konata ĉefe pro siaj impresaj terakotaj figuroj, kapoj, pretigitaj en 500 a.K. ĝis 200 p.K., laŭ la karbonanaliza metodo. La Nok-figuroj tiel apartenas al la plej malnovaj figuraj artoj de Nigra Afriko.

Oni trovis la unuajn figurojn en 1928, dum stano-minado, proksime al loko nomata Nok. La terakotoj mondfamiĝis, post kiam britoj trovis en 1944 figuron, kiu servis kiel birdotimigilo kaj publikigis pri ĝi. La troviĝejoj etendiĝas sur ĉ. 500 x 170 km en la sudokcidento de la Jos-altebenaĵo en centra Niĝerio. La komunumo de Katsina kaj Sokoto situas je la nordokcidenta limo de la ĝis nun konataj trovejoj.

Karakterizaj estas la stilizitaj figurigoj de bestoj kaj homoj, ties elipsaj ĝis triangulaj okuloj, kies pupilo estas enpremita. La figuroj ofte havas barbon, ornamaĵojn, interesan hararon. La kruda kaj grajna surfaco estas kaŭze de erodo.

Oni trovis ankaŭ pruvaĵojn pri fer-prilaboro el tiu periodo.

Vidu ankaŭ

• Jos-Altebenaĵo
• Taruga

Literaturo

• P. Breunig, N. Rupp: Nichts als Kunst. Archäologische Forschungen zur früheisenzeitlichen Nok-Kultur in Zentral-Nigeria. en: Forschung Frankfurt. Frankfurt 2006,2-3,73-76. ISSN 0175-0992
• P. Breunig, N. Rupp: Das Rätsel der Nok-Kultur. en: Spektrum der Wissenschaft. Heidelberg 7.2008, 64-72. ISSN 0170-2971
• C. Boullier, A. Person, J.-F. Saliège, J. Polet: Bilan chronologique de la culture Nok et nouvelle datations sur des sculptures. en: Afrique - Archéologie & Arts. Paris 2.2001,9-28. ISSN 1634-3123
• Angela Fagg: A preliminary report on an occupation site in the Nok valley, Nigeria: Samun Dukiya, AF/70/1. en: West African Journal of Archaeology. Ibadan 2,1972,75-79. ISSN 0331-3158
• Bernhard Fagg: The Nok Culture in prehistory. in: Journal of the Historical Society of Nigeria. Ibadan 1.1959,4, 288-293. ISSN 0018-2540
• B. Fagg: The Nok Culture. Excavations at Taruga. en: The West African Archaeological Newsletter. Ibadana 10.1968, 27-30. ISSN 0083-8160
• B. Fagg: Recent work in West Africa, new light on the Nok Culture. en: World Archaeology. Abingdon 1.1969,1, 41-50. ISSN 0043-8243
• B. Fagg: Nok terracottas. National Commission for Museums and Monuments, Lagos. London 1977. ISBN 0-905788-00-1
• J. Jemkur: Aspects of the Nok Culture. Zaria 1992. ISBN 978-125-081-X
• N. Rupp, J. Ameje, P. Breunig: New studies on the Nok Culture of Central Nigeria. en: Journal of African Archaeology. Frankfurt 3.2005,2, 283-290. ISSN 1612-1651
• N. Rupp, P. Breunig, S. Kahlheber. Exploring the Nok enigma. Antiquity, Project gallery. Alirita 21. Aug. 2009 .
• R. Tylecote: The origin of iron smelting in Africa. en: Westafrican Journal of Archaeology. Ibadan 5.1975, 1-9. ISSN 0331-3158
• R. Tylecote: Iron smelting at Taruga, Nigeria. en: Journal of Historical Metallurgy. London 9.1975,2, 49-56. ISSN 0142-3304