Interkonsento Sykes-Picot
La interkonsento Sykes-Picot (sa’jks-piko..) – subskribita la 16-an de majo de 1916 - estis sekreta interkonsento inter la registaroj de Britio kaj Francio, kiu difinis la influajn sferojn en la Mezoriento post la unua mondmilito.
La interkonsenton faris inter novembro 1915 kaj marto 1916 la franca diplomato François Georges-Picot kaj la angla Mark Sykes.
Al Britio estis aljuĝita la regpotenco super la ĉirkaŭ hodiaŭa Jordanio, Irako kaj areo ĉirkaŭ Ĥajfo. Francio ricevis regpovon super sudorienta Turkio, norda Irako, Sirio kaj Libano. Oni rajtis libere difini la landajn limojn ene de la influzono. La pli posta areo, nomata Palestino venis sub internacian administradon.
Al la interkonsento aliĝis ankaŭ Italio kaj Rusio. Rusio volis ricevi Armenion kaj partojn de Kurdistano, Italio kelkajn egeajn insulojn (la Dodekanojn) kaj influareon ĉirkaŭ İzmir en sudokcidenta Anatolio. La itala reprezento en Anatolio same kiel la disdivido de la arabaj landoj estis sigelita per la Traktato de Sèvres 1920.
La Rusa Revolucio de 1917 kondukis al tio, ke Rusio forĵetis siajn bezonojn je Osmana Imperio. Lenin publikigis tiutempe la interkonsenton Sykes-Picot kaj tiel estiĝis granda koleriĝo inter la Entento-potencoj kaj kreskanta malkonfido de la araboj.
Vidu ankaŭ
[redakti | redakti fonton]- Brita Mandato Palestino
- Franca Mandato de Sirio
- Balfour-deklaro, 1917
- Konferenco de San Remo 19.-26. aprilo, 1920
- Blanka libro de Churchill de 1922
- Mandato de Ligo de Nacioj pri Palestino, 24-a de julio 1922
