Taĝika somonio

Taĝika somonio
valuto
Ŝtato:	Taĝikio
Subdivido:	100 diramoj
Kodo laŭ ISO 4217:	TJS
Mallongigo:
Ŝanĝokurzo	1 usona dolaro = 7,8769 TJS 1 eŭro = 8,47253 TJS (la 7-an de decembro 2016)

La taĝika somonio - taĝike cомонӣ - estas la nacia valuto de Taĝikio. Unu somonio estas dividita je cent diramoj (taĝike дирам, komparu la vorton dirhamo). La internacia valuta kodo laŭ la normo ISO 4217 estas TJS.

La 30-an de oktobro 2000, la somonio anstataŭigis la taĝikan rublon, sekvaĵo de la sovetia rublo, je la ŝanĝkurso 1 somonio = 1000 taĝikaj rubloj. La somonio estas la plej valora monunuo en Centra Azio.

monbileto de 500 somonioj el la serio de 2010

Etimologio

La valuto baptiĝis laŭ la legenda fondinto de la taĝika nacio, Isma'il Samani aŭ Ismo'il Somoni (ابو ابراهیم اسماعیل بن احمد, Abu Ibrahim Ismail ibn Ahmad, el la dinastio de Samanidoj, mortis en novembro 907). Tamen ankaŭ notindas ke la valutaj nomoj de la najbaraj centraziaj ŝtatoj Kirgizio, somo, kaj Uzbekio, somo, havas iom similan formon. Etimologia kaŭzo estas, ke en Sovetunio, parolantoj de la kazaĥa, kirgiza,uzbeka kaj ankaŭ taĝika lingvoj nomis la rublon "som" (taĝike "сўм"), kaj tiu nomo aperis sur la dorsa flanko de la monbiletoj, kune kun la valutaj nomoj en ĉiuj 15 oficialaj lingvoj de la unio. La vorto "som" (foje ankaŭ transliterigita "sum") signifas "pura" en la kirgiza, ujgura, uzbeka lingvoj kaj en multaj aliaj tjurkaj lingvoj. La nomo aludas al la bildo de "pura oro".

Moneroj

Nuntempaj moneraj serioj [1]
Bildo	Valoro	Diametro	Dikeco	Pezo	Materialo	Edĝo	Antaŭflanko	Postflanko	Aperis en
	5 diramoj	16.5 mm	1.35 mm	2 g	Vidu kom. 1	Simpla	Taĝikia 7-stela krono	Valoro	2001
	10 diramoj	17.5 mm	1.4 mm	2.4 g
	20 diramoj	18.5 mm	1.4 mm	2.7 g
	25 diramoj	19 mm	1.4 mm	2.76 g	Latuno
	50 diramoj	21 mm	1.45 mm	3.6 g
	1 somonio	24 mm	1.6 mm	5.2 g	Vidu rim. 2	Skripa kaj simpla sekcioj	Ismail Samani	Valoro kaj taĝika 7-stela krono	2001
	3 somonioj	25.5 mm	1.8 mm	6.3 g		Literoj	Blazono de Taĝikio
	5 somonioj	26.5 mm	1.85 mm	7 g		Skripa kaj simpla sekcioj kun stelo	?

Rimarkoj

1. Universala katagolo de tutmondaj moneroj: 1901-ĝis nun, 31a eld. asertas, ke la materialo por 5, 10 kaj 20 diramoj estas latunumita stalo, kvankam la Centra Banko asertas tiujn monerojn esti "du-metalaj" (kupro-zinko-stalo-kupro-zinko).
2. Universala katagolo de tutmondaj moneroj: 1901-ĝis nun, 31a eld. asertas, ke la materialo por 1, 3 kaj 5 somonioj estas kupronikelo-zinko, kvankam la centra banko asertas, ke estas nur kupronikelo.

Monbiletoj

monbileta serio de 2000 [2]
Bildo		Valoro	Dimensioj	Koloro	Antaŭa flanko	Posta flanko	Dato de printo	Dato de emitado	Akvomarko
		1 diramo	100 x 60 mm	Bruna	Sadriddin Ajuni Teatro kaj operejo	Pamiraj montoj	1999	2000	Du montoj antaŭ rektangulo
		5 diramoj		Blua	Kultura palaco de Arbob	Sepultejo de Mirzo Tursunzoda
		20 diramoj		Verda	?	Intermontejo
		50 diramoj		Purpura	Ismail Samani	Montara valo
		1 somonio	141 x 65 mm	Verda	Mirzo Tursunzoda	Nacia banko de Taĝikio			Portreto
		5 somonioj	144 x 65 mm	Blua	Sadriddin Ajuni	Sepultejo de Abuabdullo Rudaki
		10 somonioj	147 x 65 mm	Ruĝa	Mir Said Alii Hamadoni	Tombo de Mir Said Alii Hamadoni
		20 somonioj	150 x 65 mm	Flava-Bruna	Abuali ibn Sino	Hissara kastelo
		50 somonioj	153 x 65 mm	Blua	Bobojon Gafurov	Chaiĥana (tedomo) Sina
		100 somonioj	156 x 65 mm	Bruna	Ismail Samani	Palaco de la prezidento

Eksteraj ligiloj

• retejo de la centra banko de Taĝikio