Parodia: berrikuspenen arteko aldeak

Nabigazio historia interaktiboa

← Aurreko ezberdintasuna

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia

IkusizkoaWikitestua

03:57, 10 martxoa 2013ko berrikusketa aldatu Addbot (eztabaida \| ekarpenak) 123.542 edits t Robota: hizkuntza arteko 47 lotura lekualdatzen; aurrerantzean Wikidata webgunean izango dira, d:q170539 orrian ← Aurreko ezberdintasuna		Hauxe da oraingo bertsioa, 17:50, 6 apirila 2023 data duena aldatu desegin Ernestobanpiroa (eztabaida \| ekarpenak) 86.154 edits →Parodia literaturan
(11 erabiltzailek tartean egindako 31 berrikusketa ez dira erakusten)
1. lerroa: {{HezkuntzaPrograma\|Musika, antzerkia eta dantza}} '''Parodia''' beste sormen-lan batez [[iseka]] egiten duen beste lan [[satira\|satiriko]] bat da, jatorrizko lanaren umorezko errepikapena edo [[karikatura]] eginez. [[Grekera]]zko ''παρώδïα'' hitzetik dator (''παρα'' = "para" edo antzeko eta ''ώδή'' = "ode" edo kantu, [[oda]]) eta horrela antzinatean kantatu edo errezitatzeko eraz egindako imitapenak ziren. [[Literatura]], [[musika]] zein [[zinema]]ko lanen parodiak ohizkoak dira gaur egun. Gizarte eta politika gerterak ere izaten dira parodiagai.▼ [[Fitxategi:Dictator_charlie3.jpg\|thumb\|250px\|eskuinera\|[[Charles Chaplin]] ''[[The great dictator]]'' filmean [[Adolf Hitler]]ren parodia bat eginez]] [[Fitxategi:Reggie Brown by Gage Skidmore 2.jpg\|thumb\|250px\|[[Reggie Brown]], sabeliztuna, [[Barack Obama]]ren panpinarekin.]] ▲'''Parodia''' beste sormen-lan batez [[iseka]] egiten duen beste lan [[satira\|satiriko]] bat da, jatorrizko lanaren umorezko errepikapena edo [[karikatura]] ~~eginez~~eginda.<ref>https://kritikak.armiarma.eus/?p=4628</ref> Zerbaiten imitazio isekariari deritzo. [[~~Grekera~~Greziera]]zko ''{{lang\|el\|παρώδïα''}} hitzetik dator (''παρα, '' ~~= "~~para~~" edo~~'', «antzeko»; eta ώδή, ''~~ώδή~~ode'', ~~= "ode" edo~~ «kantu, [[oda]]») eta horrela antzinatean kantatu edo errezitatzeko eraz egindako ~~imitapenak~~imitazioak ziren. [[Literatura]], [[musika]] zein [[zinema]]ko lanen parodiak ohizkoak dira gaur egun; badira ere aldizkari parodikoak. Gizarte eta politika ~~gerterak~~gertaerak ere izaten dira parodiagai. == Parodia literaturan == Literaturari dagokionez, idazle baten estiloa nahiz idazlanak iseka eginez imitatzean datza. Hala ere, musikaren arloan, doinu ezagun bati egokituz eginiko testuari nahiz kanta ezagun baten testuaren ordez beste bat egiteari ere deitzen zitzaion parodia, eta batez ere XV. eta XVIII. mendeen artean baliatu zuten. Euskaltzaindiaren [[Literatura Terminoen Hiztegia]]n [[Juan Kruz Igerabide]]k parodiaren garapena literaturan laburbuldu zuen: "Literaturan, parodiaren sustraiak Grezian aurkitu dira; adibidez, [[Aristofanes]]ek maiz erabiltzen zuen bide hori, [[Eskilo]]ren nahiz [[Euripides]]en tragedien, edo ''[[Iliada]]'', edota beste testu literario ezagunen parodiak eginez. Erdi Aroan, [[Juan Ruiz\|Hitako Artzipresteak]] genero epikoa parodiatu zuen, eta goliardoek liturgiako testuak. ''[[On Kixote]]'' da, alabaina, literatura parodikoaren gailurra, non zalduneriari buruzko eleberriak parodiatzen baititu [[Miguel de Cervantes]]ek. Euskal literaturan [[Gabriel Aresti]]k sarri erabili zuen parodiarik, “Kristau prestu bat bailitzan, asto bat dago elizan”, eta [[Bernardo Atxaga]]ren [[Etiopia (liburua)\|Etiopia]]n poesiaren eta poetaren parodia egiten da. Parodia gizarte satiran usu erabiltzen den prozedura da, zenbait jokabide, sineskeria eta ikuspegi kolokan jartzeko, edo zenbait pertsonaia publikoren portaera nabarmen uzteko. Euskal Herrian inauterien tradizioa eta herri jatorria duen zenbait antzezpen erabili izan dira horretarako, batik bat [[Zuberoa]]n; parodiak ikus daitezke asto-laste rretan, parodiak pastoralen zenbait zatitan, eta antzeko beste agerpenetan; “ihakina” deritze imintzio hutsez eginiko parodiei."<ref>''Literatura Terminoen Hiztegia'', 632-633 or.[https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_xslt&view=frontpage&layout=lth_detail&Itemid=474&search=parodia]</ref> == Parodia zineman == Era paraleloan ere film parodiko ugari egin dira sarritan. Hona hemen batzuk: * ''[[The Great Dictator]]'' (1940), [[diktadura]] guztien parodia. * ''[[The Fearless Vampire Killers]]'' (1967), [[Drakula]]ren parodia. * ''[[Spaceballs]]'' (1987), ''[[Star Wars]]''en parodia * ''[[Austin Powers: International Man of Mystery]]'' (1997), [[James Bond]]en parodia. == Parodia telesailetan == Politika, industria zinematografikoa eta historia gehien parodiatzen dituzten telesailak honako hauek dira: [[The Simpsons]], [[Family Guy]], [[American Dad]], [[Robot Chicken]], [[Alejo y Valentina]], [[South Park]], [[Animaniacs]], [[Gintama]], [[Sket Dance]], [[Haiyore! Nyaruko-san]], [[Hayate no Gotoku!]], [[Dragon Ball]], [[The Justice Friends]], [[Teen Titans Go!]]. == Parodia hedabideetan == Ohikoak dira, bestetik, parodian oinarritutako kritika egin duten hedabideak. Umorearen bidez kritika sakonak eta gogorrak egiten dituzte, sarritan aurkariak irrigarri utziz. Hona hemen aldizkarien adibide batzuk: * ''[[Le Canard enchaîné]]'' Frantzian * ''[[La Codorniz]]'' (1941-1978) Espainian * ''[[El Jueves]]'' Espainian * ''Bopress'' Marokon * ''[[Euskadi Sioux]]'', (1979) Euskal Herrian * ''[[TMEO]]'', Euskal Herrian == Erreferentziak == {{erreferentzia_zerrenda}} == Ikus, gainera == * [[Satira]] * [[Testuartekotasun]] * [[Meme (Internet)]] * [[Izkirimiri]] edo txiste == Kanpo estekak == {{autoritate kontrola}} [[Kategoria:Literatura generoak]] [[Kategoria:Teknika literarioak]] [[Kategoria:Parodiak]] [[Kategoria:Umorea]]