Location via proxy:   [ UP ]  
[Report a bug]   [Manage cookies]                
Edukira joan

Himyar: berrikuspenen arteko aldeak

Wikipedia, Entziklopedia askea
Nabigazio historia interaktiboa
← Aurreko ezberdintasuna
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
IkusizkoaWikitestua
t Marklar2007 wikilariak «Himyaritar Erresuma» orria «Himyar» izenera aldatu du
t {{ISBN}} txantiloia sartu, lotura magikoak desagertzen direnean, prest egoteko
 
(2 erabiltzailek tartean egindako 2 berrikusketa ez dira erakusten)
28. lerroa: 28. lerroa:


== Ekonomia ==
== Ekonomia ==
Bere ekonomia [[nekazaritza]]n oinarritua zegoen. Kanpo merkataritza [[olibondo]] eta [[mirra]] esportazioan oinarritzen zen. Urte askoan, Afrikako ekialdea Mediterraneoko munduarekin lotzen zuen bitartekaririk handiena ere izan zen. Gehienbat, merkataritza hau, Afrikako [[marfil]]a esportatzean zetzan, Erromatar Inperioan saldua izateko. Himyarreko itsasontziak erregularki zihoazen [[ekialdeko Afrika]]ko kostaldera, eta estatuak ere kontrol politiko handia izan zuen ekialdeko Afrikako merkataritza hirietan.
Bere ekonomia [[nekazaritza]]n oinarritua zegoen. Kanpo merkataritza [[olibano]] eta [[mirra]]ren esportazioan oinarritzen zen. Urte askoan, Afrikako ekialdea Mediterraneoko munduarekin lotzen zuen bitartekaririk handiena ere izan zen. Gehienbat, merkataritza hau, Afrikako [[marfil]]a esportatzean zetzan, Erromatar Inperioan saldua izateko. Himyarreko itsasontziak erregularki zihoazen [[ekialdeko Afrika]]ko kostaldera, eta estatuak ere kontrol politiko handia izan zuen ekialdeko Afrikako merkataritza hirietan.


Egile ezezaguneko ''Eritrear Itsasoaren aldeko Periploa''k, Himyarren inperio komertziala eta bere gobernari Karibael (Karab Il Watar Yuhanem II.a) deskribatu zituen, bere ustez, [[Antzianako Erroma|Erromarekin]] harreman adiskidetsuak izan zituelarik.<ref>{{erreferentzia|url=http://www.fordham.edu/halsall/ancient/periplus.html Fordham.edu|alea=23|hizkuntza=en|izenburua=Eritrear Itsasoaren aldeko Periploa}}</ref>
Egile ezezaguneko ''Eritrear Itsasoaren aldeko Periploa''k, Himyarren inperio komertziala eta bere gobernari Karibael (Karab Il Watar Yuhanem II.a) deskribatu zituen, bere ustez, [[Antzianako Erroma|Erromarekin]] harreman adiskidetsuak izan zituelarik.<ref>{{erreferentzia|url=http://www.fordham.edu/halsall/ancient/periplus.html Fordham.edu|alea=23|hizkuntza=en|izenburua=Eritrear Itsasoaren aldeko Periploa}}</ref>
37. lerroa: 37. lerroa:
== Bibliografia ==
== Bibliografia ==
* [[Joseph Adler|Adler, Joseph]]: ''The jewish kingdom of Himyar (Yemen): its rise and fall», ''Midstream'', 46. lib, n.º&nbsp;4, 2000.
* [[Joseph Adler|Adler, Joseph]]: ''The jewish kingdom of Himyar (Yemen): its rise and fall», ''Midstream'', 46. lib, n.º&nbsp;4, 2000.
* [[Andrey Korotayev|Korotayev, Andrey]]: ''Ancient Yemen''. Oxford (RU): [[Oxford University Press]], 1995; ISBN 0-19-922237-1.
* [[Andrey Korotayev|Korotayev, Andrey]]: ''Ancient Yemen''. Oxford (RU): [[Oxford University Press]], 1995; {{ISBN|0-19-922237-1}}.
* Korotayev, Andrey: ''Pre-islamic Yemen''. Wiesbaden (Alemania): Harrassowitz Verlag, 1996; ISBN 3-447-03679-6.
* Korotayev, Andrey: ''Pre-islamic Yemen''. Wiesbaden (Alemania): Harrassowitz Verlag, 1996; {{ISBN|3-447-03679-6}}.
* [[Alessandro de Maigret|Maigret, Alessandro de]]: ''Arabia felix''. Londres: Stacey International, 2002; ISBN 1-900988-07-0.
* [[Alessandro de Maigret|Maigret, Alessandro de]]: ''Arabia felix''. Londres: Stacey International, 2002; {{ISBN|1-900988-07-0}}.
* [[P. Yule|Yule, P.]]: ''Himyar late antique Yemen/Die Spätantike im Jemen''. Aichwald (Alemania), 2007; ISBN 978-3-929290-35-6.
* [[P. Yule|Yule, P.]]: ''Himyar late antique Yemen/Die Spätantike im Jemen''. Aichwald (Alemania), 2007; {{ISBN|978-3-929290-35-6}}.
* [[Zafar Yule|Yule, Zafar]]: «The capital of the ancient Himyarite empire rediscovered», ''Jemen Report'', 36 (22-29. orr.), 2005.
* [[Zafar Yule|Yule, Zafar]]: «The capital of the ancient Himyarite empire rediscovered», ''Jemen Report'', 36 (22-29. orr.), 2005.


49. lerroa: 49. lerroa:
[[Kategoria:Erdi Aroko Asiako estatuak]]
[[Kategoria:Erdi Aroko Asiako estatuak]]
[[Kategoria:VI. mendean desagertutako herrialdeak]]
[[Kategoria:VI. mendean desagertutako herrialdeak]]
[[Kategoria:Desagertutako erresumak]]

Hauxe da oraingo bertsioa, 10:33, 16 apirila 2023 data duena

Himyaritar Erresuma
𐩢𐩣𐩺𐩧𐩣
k.a. 110 – k.o. 525
Monarkia
Himyar gorriz
Geografia
HiriburuaZafar
Sana (IV. mendearen hasieratik aurrera)[1]
Kultura
Hizkuntza(k)Himyaritiera
ErlijioaPaganismo
Judaismo (390 eta gero)
Historia
← Aurrekoa
Sabako Erresuma
Ondorengoa →
Aksumgo Erresuma

Himyar edo Himyaritar Erresuma (arabieraz: مملكة حِمْيَر‎, Mamlakat Ḥimyar, himyaritieraz: 𐩢𐩣𐩺𐩧𐩣, hebreeraz: ממלכת חִמְיָר‎) hegoaldeko Arabiar penintsulako antzinako estatu bat izan zen, k.a. 110. urte inguruan sortua. Historikoki, greziar eta erromatarrek Homeritar Erresuma zioten.

K. a. 25ean, lehendabizikoz, Sabako Erresuma konkistatu zuen. K.o. 200an Qataban eta 300ean Hadhramaut bereganatu zituen. Sabarekiko zuen zorte politikoa sarri aldatu zen, azkenean, 280. urte inguruan, Sabako erresuma konkistatu zuen arte.[2]

Historia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Himyar Arabiako estatu nagusia izan zen 525era arte. Himyaritarrak, jatorrian, gaur egun Yemen den mendiko tribu bat ziren. Intsentsu-merkatari aberatsak ziren eta beduinoen erasoetatik babesteko gotorlekuak altxatzea beharrezkotzat jo zuten. 380. urte inguruan, himyaritar erregeek politeismoa utzi eta judaismora bihurtu ziren. Honek ez zuen inolako eraginik hizkuntzan, egutegian edo idazkeran.[3] Etiopiako Aksumgo Erresumak 340 eta 378 artean Saba gobernatu zuen, baina, 525ean indar himyaritarrek eremua birkonkistatu zuten. Erresumaren gainbehera, Aksumgo eta Bizantziar Inperioko estatu kristauek, Persiako Sasandar Inperioak eta Arabiako hegoaldeako zenbait fakziok egindako prozesu motel bat izan zen. Erresuma, azkenean, aksumdarren eskuetara pasa zen 525ean. 575 eta 628 artean, sasandarren eskuetan izan zen, "Al-Yaman" bosgarren sasandar satrapa Islamera bihurtu zen arte. Harrezkero, Arabiako hegoaldea hedatzen ari zen inperio musulman berrian sartu zen.

Himyaritiera bere hizkuntzak X. mendera arte iraun zuen.

Ekonomia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Bere ekonomia nekazaritzan oinarritua zegoen. Kanpo merkataritza olibano eta mirraren esportazioan oinarritzen zen. Urte askoan, Afrikako ekialdea Mediterraneoko munduarekin lotzen zuen bitartekaririk handiena ere izan zen. Gehienbat, merkataritza hau, Afrikako marfila esportatzean zetzan, Erromatar Inperioan saldua izateko. Himyarreko itsasontziak erregularki zihoazen ekialdeko Afrikako kostaldera, eta estatuak ere kontrol politiko handia izan zuen ekialdeko Afrikako merkataritza hirietan.

Egile ezezaguneko Eritrear Itsasoaren aldeko Periploak, Himyarren inperio komertziala eta bere gobernari Karibael (Karab Il Watar Yuhanem II.a) deskribatu zituen, bere ustez, Erromarekin harreman adiskidetsuak izan zituelarik.[4]

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. ↑ (Ingelesez) Encyclopædia Britannica. Himyar. .
  2. ↑ Bafaqīh, M. ‛A.. (1990). L’unification du Yémen antique. La lutte entre Saba, Himyar et le Hadramawt de Ier au IIIème siècle de l’ère chrétienne. Paris: Bibliothèque de Raydan.
  3. ↑ Robin, Christian Julien. (2012). Johnson, Scott ed. Arabia and Ethiopia. in: The Oxford Handbook of Late Antiquity. Oxford University Press, 279 or..
  4. ↑ (Ingelesez) Fordham.edu Eritrear Itsasoaren aldeko Periploa. .

Bibliografia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Himyar&oldid=9259858"(e)tik eskuratuta