Alma Karlin

Alma Karlin
	; Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Alma Ida Wilibalda Maximiliana Karlin
Jaiotza	Celje, 1889ko urriaren 12a
Herrialdea	Jugoslaviako Errepublika Federal Sozialista ; Serbiar, Kroaziar eta Esloveniarren Erresuma ; Jugoslaviako Erresuma ; Cisleithania
Heriotza	Pečovnik (en) eta Celje, 1950eko urtarrilaren 14a (60 urte)
Heriotza modua	berezko heriotza: minbizia
Hezkuntza
Heziketa	Parisko Unibertsitatea
Hizkuntzak	alemana
Jarduerak
Jarduerak	idazlea, bidaia idazlea, poeta, kazetaria, bildumagilea, bidaiaria eta theosophist (en)

Alma Karlin (izen osoa, Alma Vilibalda Maximiliana Karlin), (Celje, 1889ko urriaren 12a - Pečovnik, 1950eko urtarrilaren 15a) Esloveniako idazlea, poeta, bidaiaria, etnologoa eta poliglota izan zen.

Biografia

Alma Karlin Celjen jaio zen, Austria-Hungariako Inperioaren barnean. Familia austriazalea zuen eta hala hazi zen bera ere. Ikasketak Grazen (Austria) eta Londresen egin zituen. Han hizkuntza ugari ikasi zituen, hala nola, ingelesa, frantsesa, latina, italiera, norvegiera, daniera, finlandiera, errusiera eta espainiera. Beranduago pertsiera, txinera eta japoniera ere ikasi zituen.

Parisen sei hilabetez ere bizi izan zen eta Sorbonan hainbat hizkuntzen klaseak eman zituen. Garai hartan hamar hizkuntzetako hiztegiak egin zituen, tartean esloveniera ere bai.

Lehen Mundu Gerrarekin batera Ingalaterratik alde egin behar izan zuen, austriarra izanik persona non grata izendatu baitzuten, eta Suedia eta Norvegiara egin zuen alde. Han Selma Lagerlöf idazle suediarra ezagutu zuen eta honek Nobel Sarirako proposatu zuen.

1919an gerra bukatu zenean etxera itzuli zen eta dirua biltzen hasi zen Celjen hizkuntza eskola bat sortzeko. Urte hartako azaroaren 24an bederatzi urtetako bidaiari ekin zion Ipar eta Hego Amerika, Ozeania eta Asiako hainbat herrialdetan egon zen. Azken herrialdea India izan zen. 1928ko urtarrilean amaitu zuen bidaia, hiltzear zeukan amarengana etorri baitzen.

Ordutik aurrera ez zuen gehiago bidaiatu eta idazteari ekin zion. 1934 aldean teosofia ikasten hasi zen eta katolizismoan murgildu zen. Alemanez idatzi zuen, harik eta naziek boterea eskuratu zuten arte. Ordutik aurrera ez zuen alemanez idatziko, protesta gisa, eta Alemanian bere liburuak erre egin zituzten.

Alemaniarrek Eslovenia okupatzerakoan Alma Karlin atxilotu eta Mariborrera eraman zuten. Thea Gamelin lagunak askatu egin zuen eta Almak Eslovenia hegoaldera egin zuen ihes, esloveniar partisanoek kontrolpean zuten eremura. Dalmazian egon zen Gerra amaitu arte. 1950an tuberkulosiaren erruz hil zen Celje ondoko Pečovnik herrian.

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Alma Karlin

Datuak: Q79131
Multimedia: Alma Karlin / Q79131