Bill Russell

Bill Russell
	; Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	William Felton Russell
Jaiotza	Monroe, 1934ko otsailaren 12a
Herrialdea	Ameriketako Estatu Batuak
Talde etnikoa	afro-amerikarra
Lehen hizkuntza	ingelesa
Heriotza	Mercer Island (en) , 2022ko uztailaren 31 (88 urte)
Familia
Ezkontidea(k)	Dorothy Anstett (en) (1977ko ekainaren 8a - 1980)
Haurrideak	ikusi Charlie L. Russell (en) ;
Hezkuntza
Heziketa	San Frantziskoko Unibertsitatea ; McClymonds High School (en)
Hizkuntzak	ingelesa
Jarduerak
Jarduerak	saskibaloi jokalaria, saskibaloi entrenatzailea, entrenatzailea, aktorea eta gorako jauzilaria
	Parte-hartzailea 1956ko Udako Olinpiar Jokoak ;
Posizio edo espezialitatea	pibota
Kirol zenbakia	6
Pisua	98 kilogramo
Altuera	208 zentimetro
Jasotako sariak	ikusi NBAko Jokalari Baliotsuenaren Saria (1958) ; NBAko Jokalari Baliotsuenaren Saria (1961) ; NBAko Jokalari Baliotsuenaren Saria (1962) ; NBAko Jokalari Baliotsuenaren Saria (1963) ; NBA All-Star Game Most Valuable Player Award (1963) ; NBAko Jokalari Baliotsuenaren Saria (1965) ; Sports Illustrated Sportsperson of the Year (1968) ; Askatasunaren Domina Presidentziala (2011) ; honorary doctor of Harvard University (2007) ;
Kidetza	Kappa Alpha Psi (en)

William Felton "Bill" Russell (Monroe, Luisiana, 1934ko otsailaren 12a - Mercer Island, Washington, 2022ko uztailaren 31) estatubatuar saskibaloi-jokalaria izan zen, NBAko Boston Celtics taldearekin jokatu zuen 1956 eta 1969 urteen artean, eta bere defentsa-trebetasun paregabeak eta lidergoa ezaguna egin zuten. Saskibaloiko historia osoan eragin handiena izan duten jokalarietako bat da. Gainera, NBAko 11 txapelketa irabazi zituen bere 13 urteko ibilbidean, horrek marka bakarra bihurtzen du NBA historian. Saskibaloitik kanpo, eskubide zibilen aldeko borrokalaria eta aktibista izan zen, bere komunitatearekiko konpromisoa eta gizarte-aldaketaren aldeko lana ere nabarmenduz.

Hasierako bizitza eta gaztaroa

Bill Russell West Monroe-n jaio zen, eta haurtzaro zaila izan zuen, bere familia pobreziaren aurka borrokatu baitzen. Bere ama, Katie Russell, eta aita, Charlie Russell, familia aurrera ateratzeko ahalegin handiak egin zituzten. 1946an, familia Oakland, Kaliforniara joan zen bizitzera, han aukera hobeak aurkitu nahian. Aitaren ereduak, garbiketa-langilea izatetik paper fabrikan lan egitera igaro zenak, lan gogorraren eta determinazioaren balioa erakutsi zion Bill-i.

Oakland High Schoolen hasi zen saskibaloian jokatzen, eta nahiz eta hasieran ez zen taldeko izarra izan, pixkanaka bere trebetasunak hobetzen joan zen. Bere defentsa-joko sendoa eta erreboteak hartzeko gaitasuna garatzen hasi zen. High Schoolen garaiak amaitu ondoren, San Francisco Unibertsitatean (USF) saskibaloi beka bat lortu zuen.

Unibertsitateko ibilbidea

Russell San Francisco Unibertsitatera joan zen 1952an, eta bertan bi NCAA txapelketa irabazi zituen (1955 eta 1956). Unibertsitate mailan, bere eragina izugarria izan zen, batez ere defentsa-jokoan eta erreboteetan. Bi metro eta hamar zentimetroko garaierarekin, erreboteak eta blokeoak egiten maisua zen. Gainera, bere joko azkarrak eta abileziak kontrako taldeak kikiltzea lortzen zuten. USF-n izandako arrakastak NBAko taldeek arreta handiz begiratzea eragin zuen.

1956ko Olinpiar Jokoetan Melbourne-n ere parte hartu zuen, non Estatu Batuetako saskibaloi taldea urrezko domina irabazi zuen. Olinpiar Jokoetan bere erakustaldiek eta lidergoak nabarmendu zuten Russell kirolari bikain eta konprometitua zela, eta NBAk ateak ireki zizkion.

NBAko ibilbidea

Bill Russellen NBAko ibilbidea Boston Celtics-ekin hasi zen, 1956an NBAko Draft-ean bigarren aukeraketa izan ondoren. Celtics-ek St. Louis Hawks-ekin trukaketa egin zuen Russell lortzeko, eta horrek taldearen historian mugarri bat ezarri zuen. Boston Celtics taldean jokatu zuen 1956tik 1969ra bitartean, eta bere ibilbidea ezinbestekoa izan zen NBAko historiaren bilakaeran.

Lehen Urteak Boston Celtics-en

Russell NBAra iritsi zenean, berehalako eragina izan zuen. Bere lehen urtean, Celtics-ek NBAko txapelketa irabazi zuen, eta Russell-ek batez beste 19,6 errebote partidako lortu zituen. Bere defentsa-joko bikaina eta erreboteak hartzeko trebetasuna Celtics-en defentsaren funtsezko zutabe bihurtu ziren. Hurrengo urteetan, Russell-ek bere maila mantendu eta hobetzen jarraitu zuen, eta Celtics-ek 1957 eta 1969 bitartean 11 NBA txapelketa irabazi zituen, horietatik bi entrenatzaile-jokalari gisa.

Lidergoa eta Defentsa

Russell-ek defentsa-jokoan zuen trebetasuna bikaina zen. Bere blokeoak eta erreboteak hartzeko gaitasuna erronka handia ziren aurkari guztientzat. Gainera, bere lidergoa eta talde-lana ezinbestekoak izan ziren Celtics-en arrakastan. Russell-ek taldeko jokoan sinesten zuen, eta bere jokalarien arteko koordinazioa eta elkarlana sustatzen zituen. Horregatik, bere garaiko talderik arrakastatsuena bihurtu zuen Celtics.

Nazionalitate mailako lorpenak

Estatu Batuetako selekzioarekin izandako esperientziak ere nabarmenak izan ziren. 1956ko Olinpiar Jokoetan, Melbourne-n, urrezko domina irabazi zuen, eta horrek bere ospea handitu zuen nazioarteko mailan ere. Olinpiar Jokoetan erakutsi zuen jokoaren kalitateak eta lidergoak NBAko bere ibilbidea hasi aurretik ere izar bihurtu zuten.

Erretiratzea eta ondorengo bizitza

Bill Russell 1969an erretiratu zen saskibaloitik, eta bere ibilbide oparoa amaitu zuen. Erretiratu ondoren, hainbat esparrutan aritu zen lanean, kazetari, saskibaloi entrenatzaile eta ekintzaile gisa. Kazetaritzan, kirol analista eta komentatzaile lanak egin zituen, eta saskibaloiko ezagutzak ikusleei helarazten jarraitu zuen. Gainera, Seattle SuperSonics eta Sacramento Kings taldeetako entrenatzaile izan zen, eta bertan ere bere lidergoa eta jakintza erakutsi zituen.

Aktibismoa eta eragin soziala

Bill Russell beti izan zen eskubide zibilen aldeko borrokalaria. Bere garaian, arrazakeriaren aurkako borrokan nabarmendu zen, eta bere posizioa eta ospea erabiliz, gizarte-aldaketa bultzatu zuen. 1960ko hamarkadan, Martin Luther King Jr. eta Muhammad Ali bezalako liderrak babestu zituen, eta eskubide zibilen aldeko hainbat ekintzetan parte hartu zuen. Russell-en konpromisoa gizarte justiziarekiko eta berdintasunarekiko izan zen bere bizitzako beste alderdi garrantzitsu bat.

Aintzatespenak eta omenaldiak

Russell-ek hainbat sari eta aintzatespen jaso ditu bere ibilbide oparoan zehar. NBAko MVP saria bost aldiz irabazi zuen, eta 12 aldiz NBA All-Star izendatua izan zen. 1975ean, Naismith Memorial Basketball Hall of Fame-n sartu zuten, eta 2011n, Barack Obama presidenteak Askatasunaren Domina eman zion. Gainera, NBAk 2020an bere Finaleko MVP saria Bill Russell-en izena eman zion, haren ondarea eta eragina aitortuz.

Herentzia eta ondarea

Bill Russell-en ondarea saskibaloian eta kulturalki izugarria da. Bere defentsa-jokoak eta erreboteak hartzeko trebetasunak saskibaloian iraultza ekarri zuten, eta bere lidergoak eta taldekidetasunak taldeko jokoaren eredu bihurtu zuten. Gaur egungo saskibaloian, Russell-ek ezarritako estandarrak jarraitzen dira, eta jokalari eta entrenatzaile askok bere eragina aitortzen dute.

Ibilbidea

Jokalaria:
- Boston Celtics (1956–1969)
Entrenatzailea:
- Boston Celtics (1966–1969)
- Seattle SuperSonics (1973–1977)
- Sacramento Kings (1987–1988)

Palmaresa

NBA ligako txapelduna: 11 aldiz (1957, 1959–1966, 1968, 1969)
NBAko Jokalari Baliotsuenaren Saria: 5 aldiz (1958, 1961–1963, 1965)
NBA All-Star Game taldean 12 aldiz aritua (1958-1969)

Kanpo estekak

Datuak: Q242185
Multimedia: Bill Russell / Q242185