Carmen París

Carmen París
	; Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Tarragona, 1966 (57/58 urte)
Herrialdea	Katalunia
Hezkuntza
Hizkuntzak	gaztelania; katalana
Jarduerak
Jarduerak	musikagilea eta abeslaria
Jasotako sariak	ikusi Premio Nacional de las Músicas Actuales (2014) ;
Musika instrumentua	ahotsa

Carmen Paris, jaiotzez María del Carmen Paris Mondaray (Tarragona, 1966ko irailaren 18a) abeslari eta konpositorea da. Bere estiloa erritmoen nahasketa da, Aragoiko jota, jazza zein flamenkoa batzen baititu.^[1]^[2]

Biografia

Tarragonan jaio zen, eta haurtzaroa Utebon igaro zuen, Zaragozako herri batean.

90eko hamarkadaren erdialdean, Carmen Lanuit kabaret-ikuskizuna jarri zuen martxan, Alfonso Plouk idatzia, eta Madrilgo Moroco areto mitikoan kontratatu zuten. Kantua, pianoa, gitarra, biolontxeloa, harmonia eta solfeoa ikasi zituen Zaragozako kontserbatorioan. Ikasketa horiekin batera, Filologia Ingeleseko karrera eta Jamaika orkestrako abeslari-lana egin zituen. Talde horrekin bluesa ere kantatzen zuen.

Horretarako, jazzeko eta flamenkoko musikariz inguratu zen, hala nola Chano Domínguez, Guillermo McGill edo Javier Colina, eta horiekin batera ‘Pa’ mi jenio’-ren jatorrizko bertsioa grabatu zuen, bere lehen kontratu diskografikoaren ateak ireki zizkion maketa.^[1]

Lehen proiektuak

Meza kantaria

Carmen Paris haurtzaroan hasi zen musikan, Uteboko elizako abeslari eta koruko zuzendari gisa. Solfeoa, kantua, gitarra, biolontxeloa eta bere instrumentu nagusia bihurtu zen pianoa kontserbatorioan ikasi zuen .

Jamaika Orkestra

Hain zuzen ere, meza batean kantatzen ari zela topatu zuten Jamaika Orkestrako musikariek, eta proba bat egitea erabaki zuten, eta berehala onartu zuten. Orkestra horrekin eta hamazazpi urte izanik ere, Espainiako eta herriko jai askotan zehar ibili zen, saio bikoitzak eginez eta ezkontza, bataio, jaunartze eta abarretan parte hartuz.

Carmen Lanuit, musikal desberdina

1991n, Alfonso Plou dramaturgoak Carmen Lanuit musikala konposatu zuen Carmenentzat: kabaret modernoa, artista protagonista bakarra zena eta bere aktore dohainak ere kantatu, dantzatu eta erakusten zituena. Argumentuak XX. mendeko artista baten bizitza eta bilakaera kontatzen zuen, umorea, alderdi emozional eta hunkigarriagoarekin bateratuz. Lan horrekin nazio osoko hirietan ibili zen eta kritikak oso onak izan zituen.

2013ko irailean, berriro ekin zion obra horri, eta hiru funtzio bakar eskaini zituen Zaragozako Las Esquinas antzokian, Coco Fernándezek lagundu zion pianoan eta Joaquín Murillok saxoan

Diskografia

Besteak beste, disko hauexek argitaratu ditu:^[3]

Pa' mi genio (Warner, 2002)

Bakarkako debut nazionala izan zen, taulen gainetik bi hamarkada baino gehiago igaro ondoren. 40.000 kopia baino gehiago saldu zituen eta Musika Tradizionaleko Album Onenaren saria jaso zuen (2003ko Musika Sariak). Pa' mi genio, azken batean, jenio-leherketa bat da, bizitzak bere aukeretan (askotan) sinesten irakatsi dion emakume baten autorretratua, baina hark beste hitz batzuekin azaltzen du: "Bemolen diskoa da".

Jotera zeu izango zara (Warner, 2005)

Estudioko bigarren diskoa izan zen. Disko horretan, jota hainbat soinu-patroitara hurbildu zuen: Hego Amerikako hainbat aire, Mediterraneoko aromak, kadentzia arabiarrak eta Andaluziako erritmoak.

Javier Ruibal, Eliseo Parra, Mercedes Ferrer, Juan Manuel Cañizares, Jorge Pardo eta Diego del Moraok kolaboratu zuten Joteran. Zu zeu izango zara, Tino di Geraldo perkusionistak ekoitzitako albuma izan zen.

InCubando (Warner, 2008)

Hirugarren lana InCubando izan zen. Carmenek Habanan (Kuba) idatzi zuen diskoa. Lau hilabetez egon zen han, baina Madrilgo Lavapiés auzoan grabatu zen.

InCubanok Aragoiko jotan arnasa hartzen jarraitzen du, baina autoreak izan ohi dituen ñabardura eta arau hausteekin. Kubako erritmo eragingarrien presentzia da, zalantzarik gabe, disko berri horren berritasun nagusia.

InCubanok, besteak beste, Ludmila Mercerón, Santiago Auserón eta Haydée Milanésen (Pablo Milanésen alaba) laguntza izan zuen, eta harekin "joteatu" egiten du José Martiren poema bat.

InCubanok fusio-album onenaren saria jaso zuen (2009ko Musika Sariak).

Ejazz Jotarekin (Parisko ekoizpenak, 2013)

Aragoiko artistaren laugarren diskoak estilo bakoitzeko onena uztartu zuen: jotaren melodien adierazkortasuna eta distira eta jazzaren aberastasun harmonikoa eta erritmikoa.

Bostonen grabatutako diskoa, Greg Hopkins-en Kontzertua Jazz Orchestrarekin -nazioarteko 16 musikari ezagunek osatutako big banda-. George Garzone eta Joel Rosenblatt gonbidatu bereziak izan ziren Blue Jay estudio mitikoan.

Obertura erraldoi batek eta 11 abestik osatzen dute Ejazz Jotarekin. Ingelesez eta gaztelaniaz abestutako letrak, jota mundu osoan entzun eta uler dadin. Jota nazioarteratzea da Carmen Parisen helburu berria.

2014. urtean disko horren nazioarteko edizio bat argitaratu zen, diskoaren arte guztia berrituta eta ingelesera itzulita, hobeto zabaltzeko. Edizio horretan, gainera, argitaratu gabeko gai bat ere izan zen, Por favor, por amor.

Lankidetzak

Bilduma askotan parte hartu du, besteak beste, Joaquín Sabina (Entre todas las mujeres) eta Pablo Neruda (Neruda en el corazón) omentzeko diskoetan. Armando Manzaneroren duetoen diskoan, Aurora Beltránen Clase de baile diskoan, Olga Román Olga Román 2 lanean eta Sergio Dalmaren diskoan ere parte hartu du. Bere azken lankidetza Maria Dolores Praderaren omenezko duetoen diskoan izan zen, Gracias a vosotros Vol. II.

Proiektuak

Beti hartu du parte giza eskubideen aldeko borrokan, Emakume Artisten Plataformarekin lankidetzan aritu da, 2004 eta 2006ko Gabonetan Palestina bisitatu zuelarik. Gainera, Moskun, Bulgarian eta Marokon egon zen Cervantes Institutuarekin.

Dos Medinas Blancas

2015. urtean, Hegoaldeko Pirinio Jaialdiak Marokoko L’Boulevard jaialdiarekin lankidetza-proiektu bat ezarri zuen. Carmen Parisek ikuskizun oso bat sortu zuen Nabyla Maan kantari marokoarrarekin. Bi artistek beren eskualdeetako musika tradizionaletan oinarrituta lan egiten zuten, baina elementu garaikideagoekin bat eginez.

Ikuskizuna abuztuan estreinatu zen Hego Pirinioetan, kritikaren harrera onarekin. Ondoren, L'Boulevard-en jo zuten, eta Espainiako eta Marokoko beste hiri batzuetan jarraitu zuten.

En Síntesis

2016. urtean, Carmen Parisek En Síntesis ikuskizun-formatu berria estreinatu zuen, abeslariaren karrera profesionaleko hogeita hamar urteak ospatzen zituena. Kantariaren lau diskoetako abestiak eta zinemarako konposatu zituen bertsio eta kantak biltzen zituen kontzertu-modalitate horrek; besteak beste, Paula Ortizen Nana del Caballo Grande para La Novia.

Kasu horretan hirukotea izan zen: Diego Ebbeler musikari uruguaiarraren pianoarekin eta Jorge Tejerina madrildar-paristar musikariaren perkusioarekin batera.

Sariak

Urtea	Saria	Kategoria
2002	Sabina sariak	Sabina saria, ibilbide profesionalagatik
2003	Musika Sariak	Musika tradizionaleko album onena, Pa' mi jenio diskoarekin
2003	Aragoiko Musikaren Sariak	Disko onena Pa' mi jenio
2003	Zaragoza hiriko sariak	2003ko Aragoiarra
2006	Musika Sariak	Jotera lo serás tú musika tradizionaleko album onena
2009	Musika Sariak	Incubando fusio-album onena
2006	Aragoiko Musika Sariak	Jotera lo serás tú disko onena
2009	Aragoiko Musika Sariak	Bakarlari onena
2009	Aragoiko Musika Sariak	2009ko hedapen handiena Incubandorekin
2009	Zaragoza hiriaren aintzatespenak	Zaragozako Arartekoaren domina, 2009
2014	Hego Pirinioetako sariak	Kultur aniztasunaren saria
2014	Aragoiko Musika Sariak	Album onena, Ejazz Jotarekin
2014	Kultura Ministerioaren sariak	Egungo Musiken Sari Nazionala
2016	Labordeta sariak	Arteen Saria
2017	2017ko apirilaren 21ean, Zaragozako Unibertsitateko Paraninfoan, Filosofia eta Letretako Fakultateko Ikasle Gorenaren saria eman zioten, Sevillako San Isidoro unibertsitate-patroiaren handitasunaren esparruan.

Erreferentziak

↑ ^a ^b (Gaztelaniaz) Carmen París - Web Oficial. (Noiz kontsultatua: 2022-07-25).
↑ (Gaztelaniaz) «Carmen París - Edad, ciudad natal, biografía» Last.fm (Noiz kontsultatua: 2022-07-25).
↑ (Gaztelaniaz) «Carmen París» Discogs (Noiz kontsultatua: 2022-07-25).

Kanpo estekak

Datuak: Q4345178
Multimedia: Carmen París / Q4345178

[:0-1] (Gaztelaniaz) Carmen París - Web Oficial. (Noiz kontsultatua: 2022-07-25).

[2] (Gaztelaniaz) «Carmen París - Edad, ciudad natal, biografía» Last.fm (Noiz kontsultatua: 2022-07-25).

[3] (Gaztelaniaz) «Carmen París» Discogs (Noiz kontsultatua: 2022-07-25).

[1]

[2]

[3]