Caspar David Friedrich

Caspar David Friedrich
	; Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Greifswald, 1774ko irailaren 5a
Herrialdea	Suedia (1774 - 1815); Prusiako Erresuma (1815 -
Talde etnikoa	alemaniarra
Heriotza	Dresden, 1840ko maiatzaren 7a (65 urte)
Hobiratze lekua	Trinitatis Cemetery (en)
Familia
Aita	Adolph Gottlieb Friedrich
Ama	Sophia Dorothea Bechly
Ezkontidea(k)	Caroline Friedrich (en)
Seme-alabak	ikusi Adolf Friedrich (en) ;
Haurrideak	ikusi Joachim Christian Adolf Friedrich (en) ; Johann Heinrich Friedrich (en) ;
Hezkuntza
Heziketa	Danimarkako Arte Ederren Errege Akademia ; University of Greifswald (en) ; (1790 -
Hizkuntzak	alemana
Irakaslea(k)	Johann Gottfried Quistorp; Thomas Thorild (en) ; Christian August Lorentzen; Jens Juel (en)
Jarduerak
Jarduerak	margolaria, eskultorea, arkitektura proiektuen marrazkilaria, watercolorist (en) , grabatzailea, marrazkilaria eta landscape painter (en)
Lantokia(k)	Dresden; Greifswald; Kopenhage; Neubrandenburg; Loschwitz (en) eta Viena
Enplegatzailea(k)	Dresden Academy of Fine Arts (en)
Lan nabarmenak	ikusi Izotz itsasoa; Two men contemplating the Moon (en) ; The Monk by the Sea (en) ; The Abbey in the Oakwood (en) ; Ibiltaria laino-itsasoaren gainean; Chalk Cliffs at Ruegen (en) ; Tree of crows (en) ;
Mugimendua	German Romanticism (en)
Genero artistikoa	paisaia margolaritza; genero-margolana; erretratua
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	Luteranismoa

Caspar David Friedrich (1774ko irailaren 5a – 1840ko maiatzaren 7a) XIX. mendeko margolari erromantiko alemaniarra izan zen, mugimendu horretako garrantzitsuenetakoa. Ezaguna da batik bat bere paisaia alegorikoengatik, nora pertsonaiak, aurri, zuhaitz, egunsentiko laino edo gaueko zeruen artean kokatuta, so daude, jeneralean begiraleari bizkarra emanda. Maiz klasizismoaren aurka doan arte sinboliko honek mundu naturalaren gaineko ikuspegi subjetiboa eta emozionala biltzen du bere baitan. Modu bereizgarrian, Friedrichen artean gizakiak zabaltzeko joera duten paisaietan kokatzen dira.

Suediako Pomeraniako Greifswald hirian jaioa, Kopenhagenen ikasi zuen 1798 arte, Dresden finkatu aurretik. Garai horretan, Europan zehar, gizarte materialista gero eta nahigabe handiagoa sortzen ari zen, izpiritualtasuna hedatzen zein heinean. Ideien aldaketa hau mundu naturalaren birbalorizazioan gorpuztu zen, eta Friedrich, J. M. W. Turner (1775-1851) edo John Constable (1776-1837) gisako artistek natura gizakien zibilizazioaren ifrentzua bezala irudikatu zuten.

Friedrichek ospea irabazi zuen bizirik zegoela, eta David d'Angers eskultore frantziarrak (1788-1856) esan zuen Friedrichek "paisaiaren tragedia" aurkitu zuela. Nolanahi ere, azken urteotan bere arrakasta apaldu zen, eta iluntasunean hil zen. Alemaniak XIX. mendean modernizazioaren bidean aurrera egin ahala, bizkortasuna nagusitu zen bertako arte-mugimenduetan, eta Friedrichen geldotasuna pasatako garai batekotzat jo ziren. XX. mendearen hasieran, ordea, haren lana berriz hasi zen baloratzen. 1920ko hamarkadarako espresionismoak aurkituta zeukan bere lana, eta hurrengo hamarkadetan surrealistek eta existenzialistek haren margoetatik lortzen zituzten ideia franko. Nazismoaren gorakadan ere, Friedrichen ospea igo zen, baina, lotura hau zela eta, Bigarren Mundu Gerraren ostean gainbehera latza pairatu behar izan zuen Friedrichen lanak. Nolanahi ere, 1970eko hamarkadan Friedrichek dagokion postua Alemaniako erromantizismoan eta nazioarte mailan lortu zuen berriro.

Galeria

Irudi bat handitzeko, klika ezazu gainean.

Paisaia, tenplu bateko aurriekin, 1797
Abadia hariztian, 1809–1810
Alte Nationalgalerie, Berlin
Neguko paisaia, 181
National Gallery, Londres
Antzinako heroien hilobiak, 1812
Kunsthalle, Hamburg
Rügengo itsaslabar zuriak, 1818
Museum Oskar Reinhart am Stadtgarten, Winterthur

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Caspar David Friedrich

Datuak: Q104884
Multimedia: Caspar David Friedrich / Q104884