Charles Sanders Peirce

Charles Sanders Peirce
	; Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Cambridge, 1839ko irailaren 10a
Herrialdea	Ameriketako Estatu Batuak
Bizilekua	Arisbe (en)
Heriotza	Milford, 1914ko apirilaren 19a (74 urte)
Hobiratze lekua	Milford Cemetery (en)
Familia
Aita	Benjamin Peirce
Ama	Sarah Hunt Mills
Ezkontidea(k)	Juliette Peirce (en) ; Melusina Fay Peirce (en)
Haurrideak	ikusi Herbert H. D. Peirce (en) ; James Mills Peirce (en) ;
Hezkuntza
Heziketa	Harvard Unibertsitatea ; Harvard School of Engineering and Applied Sciences (en)
Doktorego ikaslea(k)	Joseph Jastrow
Hizkuntzak	ingelesa
Ikaslea(k)	ikusi Christine Ladd-Franklin;
Jarduerak
Jarduerak	matematikaria, filosofoa, logikaria, pragmatist (en) , estatistikaria, unibertsitateko irakaslea, hizkuntzalaria, lur-neurtzailea eta fisikaria
Enplegatzailea(k)	National Geodetic Survey (en) (1859 - 1891); Johns Hopkins Unibertsitatea (1879 - 1884)
Jasotako sariak	ikusi Fellow of the American Academy of Arts and Sciences ;
Influentziak	George Berkeley
Kidetza	Ameriketako Estatu Batuetako Zientzien Akademia Nazionala; Arteen eta Zientzien Ameriketako Estatu Batuetako Akademia
Mugimendua	pragmatismoa
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	Estatu Batuetako Eliza Episkopalianoa

Charles Sanders Peirce (Cambridge, Massachusetts, AEB, 1839ko irailaren 10a - Milford, Pennsylvania, AEB, 1914ko apirilaren 19a) Estatu Batuetako zientzialaria, filosofoa eta logikaria izan zen.

Biografia

Kimika-ikasketak egin zituen Harvardeko unibertsitatean. Astronomia-lanak egin zituen, fotometriazkoak batez ere (1878, Photometric Researches). Pendulua erabiliz Lurraren neurketak eta grabitatearen azterketak egin zituen. 1867an Ameriketako Arteen eta Zientzien Akademiako kide hautatu zuten, 1877an Zientzietako Akademia Nazionalekoa eta 1880an Londresko Matematika Elkartekoa.

Lan gehienak fisikaren alorrean egin zituen arren, logika izan zuen Peircek gairik gustukoena. Logika hartu zuen filosofia-ikerketa guztien oinarritzat. Semiotikarekin lotu zuen logika, eta biak batera aztertu zituen (A System of Logic, Considered as Semiotic). Ideia baten esanahia ideiak berak dituen ondorioak aztertu ondoren erabaki zitekeela proposatu zuen; ikerketa bide horri pragmatismo izena eman zion. Bizi izan zen bitartean bere lanak ez ziren ezagutzera eman. Saiakera nagusiak: Chance, Love, and Logic (1923, "Zoria, maitasuna eta logika") obran agertu ziren, egilea hil ondoren; eta 1931-1958 bitarteko urteetan argitaratu zen Peirceren obren bilduma.

Erreferentziak

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Charles Sanders Peirce

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

Datuak: Q187520
Multimedia: Charles Sanders Peirce / Q187520