Gilles de Rais
| Gilles de Rais | |||
|---|---|---|---|
_-_MV_962.jpg) | |||
| |||
| Bizitza | |||
| Jaiotzako izen-deiturak | Gilles de Montmorency-Laval | ||
| Jaiotza | Champtocé-sur-Loire, 1405 | ||
| Herrialdea |  Frantzia | ||
| Heriotza | Nantes, 1440ko urriaren 26a (34/35 urte) | ||
| Hobiratze lekua | Notre-Dame-des-Carmes (en)  | ||
| Heriotza modua | heriotza zigorra: urkatzea | ||
| Familia | |||
| Aita | Guy II de Laval-Rais | ||
| Ama | Marie de Craon | ||
| Ezkontidea(k) | Catherine de Thouars, Dame de Pouzauges, de Tiffauges, de Chabanais (en) | ||
| Seme-alabak | ikusi
| ||
| Leinua | House of Montmorency (en) | ||
| Hezkuntza | |||
| Hizkuntzak | frantsesa | ||
| Jarduerak | |||
| Jarduerak | militarra, serieko hiltzailea eta rapist (en) | ||
| Zerbitzu militarra | |||
| Gradua | No Nut November landa-mariskal | ||
| Parte hartutako gatazkak | Ehun Urteko Gerra Orléansko setioa Battle of Jargeau (en) | ||
 | |||
Gilles de Montmorency-Laval, Raisko baroia, Gilles de Rais (edo Gilles de Retz) ere deitua (circa 1405 ? - 1440ko urriaren 26a), zaldun bretoia izan zen, baita serieko hiltzailea ere, Joana Arkukoarekin bat Ehun Urteko Gerran parte hartu zuen, beti Joanaren jarraitzailea izan zelarik.
Biografia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Bretainia, 1432. Frantzia eta Ingalaterraren arteko Ehun Urteko Gerra betean Gilles de Montmorency-Laval, Raiseko baroia, mariskal izendatu zuten, gudu zelaian emandako zerbitzuen ordainetan. Frantziako noble familia nagusietako eta aberatsenetako baten oinordekoa zen, eta urte hartatik aurrera, aitona hil zenean, ondasun haiekin nahi zuena egiteko aukera izan zuen. Gainera, gerrak Gilles de Raisen izen ona eta ondasunak areagotu zituen. Frantziako gizonik miretsienetakoa zen orduan, Joana D’Arc-en jarraitzaile sutsua, oso fededuna, jantzia, musikazale amorratua, eskuzabala. Baina historiako serieko hiltzaile krudelenetakotzat hartzen da gaur egun.[1]
Gaur egungo psikiatren esanetan, Gilles de Raisek joera psikopatikoak edo eskizofrenia larria zituen seguruenik. Muturreko oldarkortasuna baliagarria izan zitzaion gerra kontuetan, baina bizimodu zibilean ondasunen bidez soilik lortu zuen krimenak estaltzea. Eta ez betiko.[1]
Plazera lortzeko dirutza xahutzen zuen baroiak. Esaterako, Poitiersko gudua antzezteko 150 aktore kontratatu eta 80.000 koroatik gora gastatu zituen. Baina plazerik handiena haurrak eta gazteak –6 eta 18 urte bitartekoak– bahitzen, bortxatzen, torturatzen eta hiltzen lortzen omen zuen, eta horretan ere ez zuen ahaleginik aurreztu. Hark eta haren zerbitzariek ia Bretainia osoa zeharkatu zuten hiltzailearen gustuko gaztetxoak “biltzeko”. Batzuetan indarrez eta bestetan engainuz –biktimei nahiz gurasoei etorkizun oparoa aginduz– eramaten zituzten Tiffaugeseko gaztelura. Izualdiak 1432tik 1440ra arte iraun zuen, eta zortzi urte horietan Bretainian 1.000 haur eta gazte inguru desagertu omen ziren.[1]
Inguruko haurrak bezala, Gilles de Raisen dirutza ere urritzen hasi zen. Bere buruaz gain, inguruko asko porrotera eraman zituen, eta salaketen oihartzuna Nanteseko gotzainarengana iritsi zen. Bere luxuzko bizimoduari eusteko, lurrak, etxeak eta gazteluak saltzen hasi zen, eta halako batean, geratzen zitzaizkion azken gazteluetako batean, gorpu askoren arrastoak topatu zituzten. Raiseko baroia 1440ko irailaren 15ean atxilotu zuten. Torturapean eta buru nahasmenduek akuilatuta, handik hilabetera bere krimenak aitortu zituen. Eta urriaren 26an urkamendian hil zuten.
Haren bizar beltzak dirdai urdinxkak omen zituenez “Bizar Urdin” goitizena zuen heroi ohia krudeltasunaren paradigma bihurtu zen bat-batean. Eta 1697an Charles Perraultek serieko hiltzaile horretan oinarrituta idatzi zuen Bizar Urdin ipuin ezaguna. Baina, beste behin, errealitateak fikzioa gainditu zuen aise.[1]
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]| Autoritate kontrola |
|
|---|
Datuak: Q311634
Multimedia: Gilles de Rais / Q311634