Location via proxy:   [ UP ]  
[Report a bug]   [Manage cookies]                
Edukira joan

Gloria Anzaldúa

Wikipedia, Entziklopedia askea
Gloria Anzaldúa

(1990)
Bizitza
JaiotzaRio Grande Valley (en) Itzuli, 1942ko irailaren 26a
Herrialdea Mexiko
HeriotzaSanta Cruz, 2004ko maiatzaren 15a (61 urte)
Heriotza moduaberezko heriotza: diabetes mellitusa
Hezkuntza
HeziketaEdinburg High School (en) Itzuli
University of Texas–Pan American (en) Itzuli
University of Texas Rio Grande Valley (en) Itzuli
Hizkuntzakgaztelania
ingelesa
Jarduerak
Jarduerakidazlea, poeta, literatura-kritikaria, haur literaturaren idazlea, kazetaria, eleberrigilea, filosofoa eta queer theorist (en) Itzuli
Enplegatzailea(k)University of California, Santa Cruz (en) Itzuli
San Francisco State University (en) Itzuli
Lan nabarmenak
Jasotako sariak

Gloria Evangelina Anzaldúa (Rio Grande Valley, Texas, 1942ko irailaren 26a - Santa Cruz, Kalifornia, 2004ko maiatzaren 15a ) estatubatuar akademikoa, aktibista politiko chicanoa, feminista, idazlea eta poeta izan zen.[1][2]

Biografia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Gloria Anzaldúa, Urbano eta Amalia Anzaldúaren alaba izan zen. Hamaika urte zituenean, bere familia Hargill-era (Texas) joan zen bizitzera. Hamalau urterekin aitaren heriotza jasan zuen. Anzaldúak unibertsitate-hezkuntza lortu zuen, nahiz eta zazpigarren belaunaldiko texatar bezala bizi behar izan zituen arrazakeria, sexismoa eta beste zenbait zapalkuntza mota. Texas-Panamerikako Unibertsitatean gradua eta Austin Texasko Unibertsitatean masterra jaso zituen.

Anzaldúak zenbait urtez eskola-irakasle lan egin zuen, masterra lortzeko Austinera joan aurretik, halaber, doktoregoko ikasketak burutu zituen literatura konparatuan, Texasko Unibertsitatean Austin-en. 1977an Kaliforniara joan zen eta bertan jarraitu zuen ikasten.[3]

San Francisco State Unibertsitatean katedratikoa izan zen, baita Kaliforniako Santa Cruz Unibertsitatean eta Floridako Unibertsitate Atlantikoan ere.

Idazle gisa, This Bridge Called My Back ( Redical Women of Color (1981) da idazlan famatuena, Cherríe Moragarekin batera, Anzaldudak fikzio eta poesia lan ugari ere idatzi zituen. Ingelesez eta gaztelaniaz idatzi zuen. Anzaldúak espazioak kulturak - erlijio sinkronismoa -, hizkuntzak - ingelesa eta gaztelania -, prosa eta poesia, eta sexualitatea eta generoa landu zituen.

Anzalduak feminismoaren definizioan lagundu zuen, baita Chicano / teoriaren arlo kulturalean ere. Oso ekarpen berezia izan zen mestizaje terminoa sartzea AEBko publikoarentzat, "Haratago" egotearen kontzepzioa esan nahi duena. Bere lan teorikoetan, Anzalduak mestiza berri bat aipatzen du ("New mestiza"), berak bere identitate gatazkez jabetzen den subjektu bezala deskribatzen duena, eta ikuspegi angelu berria ("New angles of vision") terminoa erabiltzen du mendebaldeko pentsamendu bitarrari erronka egiteko."New mestizaren" pentsamoldea feminismo post-kolonialean ilustratuta dago.[4][5]

Arrazak normalean jendea zatitzen duen bitartean, Anzaldúak arraza desberdinetako jendeari bere beldurrak konfrontatzeko eskatzen dio, gorroto gutxiago eta guztiontzat emankorragoa den mundu bat eraikitzeko.

Anzaldúa 2004ko maiatzaren 15ean hil zen Santa Cruz-eko bere etxean, konplikazio diabetikoen ondorioz, Kaliforniako Unibertsitatean doktoregoko tesia defendatu eta aste gutxira.[6]

Lanak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  • This Bridge Called My Back: Writings by Radical Women of Color (1981)
  • Borderlands/La Frontera: The New Mestiza (1987)[7][8]
  • Making Face, Making Soul/Haciendo Caras: Creative and Critical Perspectives by Feminists of Color (1990)
  • Interviews/Entrevistas (2000)
  • This Bridge We Call Home: Radical Visions for Transformation (2002)

Umeentzako liburuak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  • Prietita Has a Friend (1991)
  • Friends from the Other Side -Amigos del Otro Lado (1995)
  • Prietita y La Llorona (1996)
  • la fea (1958)

Sariak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  • Before Columbus Foundation American Book Award
  • Lambda Lesbian Small Book Press Award
  • Lesbian Rights Award
  • Sappho Award of Distinction / Ohorezko saria
  • National Endowment for the Arts /Fikzio saria
  • American Studies Association Lifetime Achievement Award

Bibliografia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  • Anzaldúa, Gloria, Borderlands/La frontera: the new mestiza. Introducción por Sonia Saldívar-Hull. Segunda ed. Aunt Lute Books, San Francisco, 1999.
  • Anzaldúa, Gloria E. "La Conciencia de la Mestiza: Towards a New Consciousness", pp. 179-187 en Feminist Thought Reader: Local and Global Perspectives. Comps. Carole R. McCann y Seung-Kyung Kim. Routledge, New York, 2003.
  • Fuentes, Yvonne & Parker, Margaret K, "Leading Ladies: Mujeres en la literatura hispana y en las artes: Gloria Anzaldúa,Giannina Braschi, and Sandra Cisneros", Louisiana State University, 2006.
  • Gonzalez, Christopher Thomas, “Hospitable Imaginations: Contemporary Latino/a Literature and the Pursuit of a Readership: Sandra Cisneros, Junot Diaz, Giannina Braschi”, Ohio State, 2012.
  • Keating, AnaLouise, ed. EntreMundos/AmongWorlds: New Perspectives on Gloria Anzaldúa. Palgrave MacMillan, New York, 2005.
  • Keating, AnaLouise. Women Reading, Women Writing: Self-Invention in Paula Gunn Allen, Gloria Anzaldúa and Audre Lorde. Temple UP, Philadelphia, 1996.
  • Mack-Canty, Colleen. “Third-Wave Feminism and the Need to Reweave the Nature/Culture Duality” pp. 154-179 in NWSA Journal; Fall 2004, Vol. 16, Issue 3.
  • Palacio Avendaño, Martha. Gloria Anzaldúa: poscolonialidad y feminismo Gedisa, Barcelona, 2020.
  • Palacio Avendaño, Martha. "Polítique et Langage: Langages de Frontière." in Vermeren, Patrice; Llevadot, Laura y Valls Boix, Juan Evaristo (eds). 'Penser avec les lèvres. La philosophie contemporaine à l’épreuve de la langue'. L'Harmattan, Paris, 2019.
  • Palacio Avendaño, Martha. "Frontera, vulnerabilidad y solidaridad. Algunas notas desde el trabajo de Gloria Anzaldúa." in ' Rocco, V. (coord). Éxodos y geopolíticas. Colección Pensar nuestro tiempo. Dykinson, Madrid, 2019, pp. 105-118.
  • Pérez, Emma. “Gloria Anzaldúa: La Gran Nueva Mestiza Theorist, Writer, Activist-Scholar” pp. 1-10in NWSA Journal; Verano 2005, Vol. 17, Issue 2.
  • Reuman, Ann E. “Coming Into Play: An Interview with Gloria Anzaldua” p. 3 in MELUS; Verano 2000, Vol. 25, Issue 2.
  • Stone, Martha E. “Gloria Anzaldúa” pp. 1, 9 in Gay & Lesbian Review Worldwide; Jan/Feb2005, Vol. 12, Issue 1.
  • Ward, Thomas. “Gloria Anzaldúa y la lucha fronteriza”, in Resistencia cultural: La nación en el ensayo de las Américas, Lima, 2004, págs. 336-342

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. ↑ (Gaztelaniaz) «ANZALDÚA, GLORIA» Traficantes de Sueños 2018-05-22 (Noiz kontsultatua: 2020-05-22).
  2. ↑ «Gloria Anzaldúa - Detalle del autor - Enciclopedia de la Literatura en México - FLM - CONACULTA» www.elem.mx (Noiz kontsultatua: 2020-05-22).
  3. ↑ (Gaztelaniaz) Swing, Capitán. Anzaldúa, Gloria. (Noiz kontsultatua: 2020-05-22).
  4. ↑ (Gaztelaniaz) «Maldita dualidad despótica -» pikara magazine 2013-02-18 (Noiz kontsultatua: 2020-05-22).
  5. ↑ ISBN https://www.youtube.com/watch?v=DySBLv9oxzA..
  6. ↑ (Gaztelaniaz) 20minutos. (2017-09-26). «Las mejores frases de Gloria E. Anzaldúa» www.20minutos.es - Últimas Noticias (Noiz kontsultatua: 2020-05-22).
  7. ↑ (Gaztelaniaz) Palacio, Martha. (2020-03-01). «'Gloria Anzaldúa: poscolonialidad y feminismo', de Martha Palacio» infoLibre.es (Noiz kontsultatua: 2020-05-22).
  8. ↑ «La nueva mestiza, por fin Gloria Anzaldúa en castellano | Periódico Diagonal» www.diagonalperiodico.net (Noiz kontsultatua: 2020-05-22).

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Gloria_Anzaldúa&oldid=9137607"(e)tik eskuratuta