Libreto
Libretoa opera, opereta, musikal eta beste antzezlan musikal batzuen testua da.
Libretoa (italieratik libretto, "liburuxka") opera edo beste antzezlan musikal batzuen testua da. Hitz hau, oratorio baten testuari ere ematen zaio. Baita ballet baten aurkezpena adierazten duen testuari ere. Musikal baten libretoan, hitz egindako testua gidoia edo liburua deitzen da, eta kantaturiko testua, liriko. Libreto on bat, antzezlanean eraginkorra izan behar da, eta, aldi berean, musikari ondo egokitu behar zaio. Musikalan batzuk, libretoarekin batera pentsatu dira, baina, ohikoena, libretoa jatorrizko ideia bat edo eleberri edo antzezlan baten egokiera librea izatea da. XVIII. mendean, Pietro Metastasioren libretoak, antzezlan musikaletara ehundaka aldiz eraman ziren, konposatzaile ezberdinen aldetik. Beste garai batzuetan, libretogileak, konposatzaileekin elkarlanean aritzen ziren. Honen adibide, honako hauek dira: Jean Baptiste Lully konposatzailea eta Philippe Quinault olerkaria, Christophe Willibald Gluck eta Ranieri di Calzabigi, Lorenzo da Ponte eta Wolfgang Amadeus Mozart, A. Eugène Scribe eta Giacomo Meyerbeer, Hugo von Hofmannsthal eta Richard Strauss. Opereta eta musikalaren arloan, elkarlan esanguratsuenen artean, beste honako hauek nabarmendu behar dira: W. S. Gilbert eta Arthur Sullivan eta, Lorenz Hart eta Oscar Hammerstein II.a Richard Rodgersekin. Konpositore batzuk euren libreto propioak ere idatzi dituzte. Hauxe da Richard Wagner, Hector Berlioz, Michael Tippett edo Gian-Carlo Menottiren kasua.
