Marilar Aleixandre

Marilar Aleixandre
	; Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	María Pilar Jiménez Aleixandre
Jaiotza	Madril, 1947ko maiatzaren 1a (77 urte)
Herrialdea	Espainia
Familia
Ezkontidea(k)	Ramón López Facal (en)
Hezkuntza
Hizkuntzak	galiziera; gaztelania
Jarduerak
Jarduerak	itzultzailea, idazlea eta haur literaturaren idazlea
	Parte-hartzailea manifesto «Renovar el pacte constitucional» (en) ;
Lan nabarmenak	ikusi Q50375516 ; Q12382273 ; Q50375640 ; Q130580591 ;
Jasotako sariak	ikusi [[]] (1994) : Q130580591 ; [[]] (1996) ; [[]] (1997) : Q12382273 ; [[]] (1997) ; Esquío poetry award (1998) : Q124736737 ; Premio Xerais (2001) : Q50375516 ; [[]] (2001) : Q50375640 ; [[]] (2003) : Q50375516 ; [[]] (2006) ; Premio Jules Verne de Literatura Xuvenil (2008) ; Raíña Lupa Award (2017) ; Premio Blanco Amor (2020) ; Espainiako Narratiba Sari Nazionala (2022) ;
Kidetza	Real Academia Galega
	marilar.gal

María Pilar Jiménez Aleixandre (Madril, 1947ko maiatzaren 1a) galizieraz helduentzat eta haur eta gazte literatua idazten duen pertsona da. Ikasketez biologoa da eta ofizioz itzultzailea ere bada. Galizieraren Akademiako kide osoa da.^[1]

Ibilbidea

Aitona-amonak andaluziarrak, valentziarrak eta madrildarrak izanik, Madrilen jaio zen 1947an.^[2] Gero hainbat tokitan bizi izan zen baina 1973tik aurrera Galizian bizi da eta bertoko hizkuntza idazteko-eta erabiltzea erabaki zuen. Santiago Conpostelako unibertsitatean irakasle dabil, 1988tik, ingurumen zientzien arloan.

Helduentzako literatura eta haur eta gazteentzako literatura idazten du. Eleberrigintza eta poesia jorratu ditu. Sari batzuk eraman ditu, Galiziako Kritika saria, Álvaro Cunqueiro saria, esaterako.

Ingelesetik galizierara era zenbait liburu itzuli ditu.

Real Academia Galegako kide osoa da. 2017tik erakundeko diruzaina.^[3]^[4]

2017. Nós Televisióneko agerraldian.

Idazlanak

Poesia

(Galizieraz) Catálogo de velenos, 1999, Sociedade de Cultura Valle-Inclán. Foi traducida ao portugués.
(Galizieraz) Desmentindo a primavera, 2003, Xerais, ISBN 978-84-9782-060-8.^[5]
(Galizieraz) Abecedario das árbores, 2006, El Correo Gallego.
(Galizieraz) Mudanzas, 2007, PEN Clube de Galicia.^[6]
(Galizieraz) Desescribindo, 2016, Apiario.

Narratiba

(Galizieraz) Tránsito dos gramáticos, 1993, Edicións Xerais, ISBN 978-84-7507-721-5^[7]. Gaztelaniara itzuli zen.
(Galizieraz) Lobos nas illas, 1996, Edicións Xerais, ISBN 9788475079820. Foi traducida ao castelán^[8]
(Galizieraz) A compañía clandestina de contrapublicidade, 1998, Galaxia.
(Galizieraz) Teoría do caos, 2001, Edicións Xerais, ISBN 978-84-8302-694-6^[9].
(Galizieraz) Unha presa de terra, 2001, Ir Indo, ISBN 978-8476803677^[10]. Irudigile honekin batera egindako lana: Miguelanxo Prado.
(Galizieraz) O coitelo en novembro, 2010, Edicións Xerais, ISBN 978-8499141503^[11].
(Galizieraz) As malas mulleres, 2021, Editorial Galaxia. ISBN 978-84-9151-597-5^[12].

Haur eta gazte literatura

Nogueira, Candedo, Aleixandre, Monteagudo eta Formoso, *Chamamento polo Galego* manifestua aurkezten. 2013.

(Galizieraz) A formiga coxa, 1989, Edicións Xerais (Ilustracións de Fran Jaraba).
(Galizieraz) O rescate do peneireiro, 1990, Edicións Xerais, (Ilustracións de Fran Jaraba).
(Galizieraz) A expedición do Pacífico, 1994, Edicións Xerais, ISBN 978-84-9782-501-6.^[13] Gaztelania eta portugesera itzulia.
(Galizieraz) Nogard, 1994, Ed. Alfaguara, Col. Obradoiro. Foi traducida ao catalán.
(Galizieraz) O trasno de Alqueidón, 1996, Edicións Xerais (Ilustracións de Miguelanxo Prado). Euskarara ekarria.
(Galizieraz) O monstro da chuvia, 1998, col. A Maxia das Palabras, Xunta de Galicia, il. F. Bueno. Gaztelaniara itzulia.
(Galizieraz) A banda sen futuro, 1999, Edicións Xerais, ISBN 978-8483024713^[14]. Zenbait hizkuntzatara itzulia, katalanez, portugesez eta euskaraz.
Lapadoiras, Sacaúntos e Cocón, 1999, Galaxia, col. Bambán. Euskarara, gaztelaniara eta katalanera itzulia.
(Galizieraz) Paxaros de papel, 2001, Edicións Xerais.
(Galizieraz) El-Rei Artur e a abominable dama, 2001, Ir Indo Edicións.
(Galizieraz) Basilisa, a princesa sapiño, 2002, Galaxia.
(Galizieraz) O chápiro verde, 2003, Edicións Xerais. Euskarara, gaztelaniara eta katalanera itzulia.
(Galizieraz) A vaca de Fisterra e a trabe de alcatrán, 2005 Badago gaztelaniazko itzulpenik.
(Galizieraz) Rúa Carbón, 2005, Edicións Xerais, Col. Fóra de Xogo. Badago gaztelaniazko eta katalanezko itzulpenik.
(Galizieraz) Herbalúa, 2006, Ed. Galaxia, Col. Os Duros.
(Galizieraz) A cabeza de Medusa, 2008, Edicións Xerais. Badago euskarazko eta gaztelaniazko itzulpenik.
(Galizieraz) Dez abellas na laranxeira, 2008, Edicións Xerais. Badago euskarazko eta gaztelaniazko itzulpenik.
(Galizieraz) Robinson contado polas alimarias, 2011, Oxford. Badago gaztelaniazko itzulpenik.
(Galizieraz) A vaca caníbal, 2012, Galaxia.
(Galizieraz) Ovella descarreirada, 2014, Xerais.
(Galizieraz) O anano máis alto conta a historia de Brancaneves, 2015, Ed. Rodeira, Col. Tucán azul.
(Galizieraz) Catro cascarolos, 2016, Xerais.
(Galizieraz) Alí Babá, Morxiana e os corenta usureiros, 2017, Galaxia, ISBN 978-84-9151-053-6^[15].
(Galizieraz) A filla do Minotauro, 2018, Galaxia, ISBN 978-84-9151-189-2^[16].

Entseguak

(Galizieraz) Traballando coas ciencias da Terra, 1995, Universidade de Santiago de Compostela, coeditora.
(Galizieraz) Dubidar para aprender, 1996, Edicións Xerais.
(Galizieraz) Terras de Compostela, 2009, AELG-Xunta de Galicia.
(Galizieraz) Santiago de Compostela desde dentro (2019). Ed. Alvarellos. 108 páxs. ISBN 978-84-16460-62-5^[17].
(Galizieraz) Movendo os marcos do patriarcado, María López Sández idazlearekin batera idatzia. 2021. Galaxia. Egileek eurek egin zuten gaztelaniazko itzulpena.

Beste idazle batzuekin batera

Non: Teatro Principal de Pontevedra, noiz: Día das Letras Galegas. 2018.

(Galizieraz) Neve na Amaía, 1992, Xunta de Galicia.
(Galizieraz) Construír a paz, 1996, Xerais.
(Galizieraz) Unha liña no ceo, 1996, Edicións Xerais.
(Galizieraz) E dixo o corvo..., 1997, Xunta de Galicia.
(Galizieraz) Rumbo ás illas. Escritores da Costa da Morte nas Sisargas, 1997, Asociación Cultural Monte Branco/Asociación Neria, O Couto, Ponteceso.
(Galizieraz) Airadas de palabras, 1998, Laiovento.
(Galizieraz) Alguén agarda que volva alí, 1998.
(Galizieraz) dEfecto 2000. Antoloxía de poetas dos 90, 1999, Letras de Cal.
(Galizieraz) Contos para levar no peto, 2001, Xerais.
(Galizieraz) Paisaxes con palabras, 2001, Galaxia.
(Galizieraz) Palabras con fondo, 2001, Fondo Galego de Cooperación e Solidariedade.
(Galizieraz) A poesía é o gran milagre do mundo, 2001, PEN Clube de Galicia.
(Galizieraz) Longa lingua, 2002, Edicións Xerais.
(Galizieraz) Materia prima, 2002, Edicións Xerais.
(Galizieraz) Alma de beiramar, 2003, Asociación de Escritores en Lingua Galega.
(Galizieraz) Carlos Casares: a semente aquecida da palabra, 2003, Consello da Cultura Galega.
(Galizieraz) Intifada. Ofrenda dos poetas galegos a Palestina, 2003, Fundación Araguaney.
(Galizieraz) Narradio. 56 historias no ar, 2003, Edicións Xerais.
(Galizieraz) Negra sombra. Intervención poética contra a marea negra, 2003, Espiral Maior.
(Galizieraz) Postais do Camiño, 2004, Galaxia.
(Galizieraz) Uxío Novoneyra. A emoción da Terra, 2004, Asociación de Escritores en Lingua Galega.
(Galizieraz) Xela Arias, quedas en nós, 2004, Edicións Xerais.
(Galizieraz) Contos de medo no museo, 2005, Museo Provincial de Lugo.
(Galizieraz) Homenaxe a Ánxel Casal, 2005, AELG.
(Galizieraz) X. Espazo para un signo, 2005, Edicións Xerais.
(Galizieraz) Do máis fondo do silencio saen voces, 2006, Asociación Cultural Panda de Relacións Laborais, A Coruña.
(Galizieraz) Homenaxe dos poetas galegos a Federico García Lorca contra a súa morte, 2006, Xerais.
(Galizieraz) Poetas e Narradores nas súas voces. II, 2006, Consello da Cultura Galega.
(Galizieraz) Polifonías: voces poéticas contra a violencia de xénero, 2006, Espiral Maior/Xunta de Galicia.
(Galizieraz) Volverlles a palabra. Homenaxe aos represaliados do franquismo, 2006, Difusora.
(Galizieraz) O son das buguinas, 2007, Edicións Xerais.
(Galizieraz) Vanakkam. Benvidas, 2007, Implicadas/os no Desenvolvemento.
(Galizieraz) From the beginning of the sea (De onde comeza o mar), 2008, Foreign Demand.
(Galizieraz) Na frente unha estrela, no bico un cantar, 2008, Fundación Rosalía de Castro.
(Galizieraz) De Pondal ao Batallón Literario. 120 anos de poesía na Costa da Morte, 2009, Sotelo Blanco.
(Galizieraz) Marcos Valcárcel. O valor da xenerosidade, 2009, Difusora.
(Galizieraz) Quen casa ten de seu: cinco contos na casa de Rosalía, 2009, Fundación Rosalía de Castro. Literatura infanto-xuvenil.
(Galizieraz) En defensa do poleiro, 2010, Toxosoutos.
(Galizieraz) II Encontro Cidade da Coruña. Mulleres na literatura, 2010.
(Galizieraz) To The Winds Our Sails, 2010, Salmon Poetry. Tradución do galego ao inglés.
(Galizieraz) A cidade na poesía galega do século XXI, 2012, Toxosoutos.
(Galizieraz) Manuel Lueiro Rey (1916-1990), 2013, Xerais.
(Galizieraz) Versos no Olimpo. O Monte Pindo na poesía galega, 2013, Toxosoutos.
(Galizieraz) De Cantares Hoxe. Os Cantares Gallegos de Rosalía de Castro no século XXI, 2015, Fundación Rosalía de Castro/Radio Galega.
(Galizieraz) María Victoria Moreno. A muller que durmía pouco e soñaba moito. A canda Fina Casalderrey (2018, Xerais)
(Galizieraz) O libro dos libros (2018, Galaxia), co relato "A criatura interpela a creadora".
(Galizieraz) Entre donas (2020). Baía Edicións. 208 páxs. ISBN 9788499953427. Dez relatos de escritoras galegas actuais colocando as mulleres no centro da historia.^[18]

Gaztelaniaz

Entseguak

(Gaztelaniaz) Enseñar Ciencias, 2003, Graó (como coordinadora).

Euskaraz

Emakume gaiztoak. Itzultzailea: Patxi Zubizarreta. (Alberdania, 2023)^[19]

Sariak

Sari asko jaso ditu, hona batzuk:

Premio Merlín de literatura infantil 1994, por A expedición do Pacífico.
Premio da Crítica á creación literaria en galego, 1995, por A expedición do Pacífico.
Premio Rañolas ó mellor libro infantil/xuvenil en galego 1996 por O Trasno de Alqueidón
Premio Manuel Murguía de Relato breve 1997 por Desaforados Muños.
Premio Álvaro Cunqueiro de Narrativa 1997 por A Compañía clandestina de contrapublicidade.
Premio Esquío de poesía en galego 1998 por Catálogo de velenos.
Lista de honra do IBBY 1997 por A caza do Carbairán (tradución de The Hunting of the Snark) de Lewis Carroll.
Premio Lazarillo en 1999 por A banda sen futuro.
Premio Xerais en 2001 por Teoría do caos.
Premio Novela por entregas de La Voz de Galicia, 2001, por Unha presa de terra.
Premio de poesía Caixanova en 2006 por Mudanzas.
Premio Fundación Caixa Galicia de Literatura xuvenil en 2008 por A cabeza da medusa.
XI Premio Raíña Lupa por A filla do Minotauro en 2017.
Premio "Distinguished Contribution to Research" de 2019, concedido pola National Association for Research in Science Teaching (NARST), na área de didáctica das ciencias.
Premio Blanco Amor por As malas mulleres en 2020.

Iruditegia

2015.

Erreferentziak

↑ (Galizieraz) «Marilar Aleixandre ingresará na Academia o 14 xaneiro» Praza Pública 2017-01-06 (Noiz kontsultatua: 2022-04-08).
↑ (Galizieraz) Lendo a Marilar Aleixandre | Botóns. (Noiz kontsultatua: 2022-04-08).
↑ (Galizieraz) «·» Real Academia Galega (Noiz kontsultatua: 2022-04-08).
↑ (Galizieraz) «Batzar Nagusia» Real Academia Galega (Noiz kontsultatua: 2022-04-08).
↑ Aleixandre, Marilar. (2003). Desmentindo a primavera. Xerais de Galicia, Ediciones ISBN 84-9782-060-6. PMC 53845761. (Noiz kontsultatua: 2022-04-08).
↑ (Gaztelaniaz) ««Para as mulleres ningún tempo pasado foi mellor»» La Voz de Galicia 2007-12-31 (Noiz kontsultatua: 2022-04-08).
↑ Aleixandre, Marilar. (1993). Tránsito dos gramáticos. Edicións Xerais de Galicia ISBN 84-7507-721-8. PMC 30741232. (Noiz kontsultatua: 2022-04-08).
↑ Aleixandre, Marilar. (1996). Lobos nas illas. Edicións Xerais de Galicia ISBN 84-7507-982-2. PMC 35008773. (Noiz kontsultatua: 2022-04-08).
↑ Aleixandre, Marilar. (2001). Teoría do caos. (1. ed. argitaraldia) Xerais ISBN 84-8302-694-5. PMC 48640159. (Noiz kontsultatua: 2022-04-08).
↑ Aleixandre, Marilar. (2002). Unha presa de terra. La Voz de Galicia ISBN 84-9757-071-5. PMC 433506273. (Noiz kontsultatua: 2022-04-08).
↑ Aleixandre, Marilar. (2010). O coitelo en novembro. (1a ed. argitaraldia) Xerais ISBN 978-84-9914-150-3. PMC 652362067. (Noiz kontsultatua: 2022-04-08).
↑ Aleixandre, Marilar. (2021). As malas mulleres. Galaxia ISBN 978-84-9151-597-5. PMC 1246546894. (Noiz kontsultatua: 2022-04-08).
↑ Aleixandre, Marilar. (2006). A expedición do Pacífico. (7a. ed. (act. á normativa 2003). argitaraldia) Edicións Xerais de Galicia ISBN 978-84-9782-501-6. PMC 433674832. (Noiz kontsultatua: 2022-04-08).
↑ Jiménez Aleixandre, María Pilar. (2005). A banda sen futuro. (8a ed. argitaraldia) Xerais ISBN 84-8302-471-3. PMC 63697628. (Noiz kontsultatua: 2022-04-08).
↑ Aleixandre, Marilar. (2017). Alí Babá, Morxiana e os corenta usureiros. (1ª ed. argitaraldia) Galaxia ISBN 978-84-9151-053-6. PMC 1050804931. (Noiz kontsultatua: 2022-04-08).
↑ Aleixandre, Marilar. (2018). A filla do Minotauro. (1a edición. argitaraldia) ISBN 978-84-9151-189-2. PMC 1196182953. (Noiz kontsultatua: 2022-04-08).
↑ Aleixandre, Marilar. (2019). Santiago de Compostela desde dentro. (1ª edición: septembro, 2019. argitaraldia) ISBN 978-84-16460-62-5. PMC 1309310553. (Noiz kontsultatua: 2022-04-08).
↑ Marilar Aleixandre, Marica Campo, Rosalía Fernández Rial, Inma López Silva, Teresa Moure, Emma Pedreira, María Reimóndez, Eli Ríos, Anxos Sumai, Antía Yáñez ; epílogo de Ana Luísa Bouza Santiago. (2020). Entre donas. (1a. edición. argitaraldia) ISBN 978-84-9995-342-7. PMC 1245423591. (Noiz kontsultatua: 2022-04-08).
↑ r01epd0122e4ed314423e0db04c97a47b5baa317f, r01etpd158aa64558419b9ec5ed77644af02263cda. (2023-05-08). «'Emakume gaiztoak'» www.kulturklik.euskadi.eus (Noiz kontsultatua: 2023-07-30).

Bibliografia

(Gaztelaniaz) Gallegos : quién es quién en la Galicia del siglo XXI. (1a. ed. argitaraldia) Compostela 2002 ISBN 84-8064-113-4. PMC 433336235. (Noiz kontsultatua: 2022-04-08).
Diccionario da literatura galega.. Editorial Galaxia ©1995-<[1997]> ISBN 84-8288-019-5. PMC 34669594. (Noiz kontsultatua: 2022-04-08).

Kanpo estekak

Txantiloi:Vl Páxina persoal de Marilar Aleixandre.
(Gaztelaniaz) Biografía da Biblioteca Virtual Galega.
(Gaztelaniaz) Biografía.
(Galizieraz) Entrevista de Literatura Galega do S.XX do alumnado do IES Manuel García Barros.

Datuak: Q3328074
Multimedia: Marilar Aleixandre / Q3328074

[1] (Galizieraz) «Marilar Aleixandre ingresará na Academia o 14 xaneiro» Praza Pública 2017-01-06 (Noiz kontsultatua: 2022-04-08).

[2] (Galizieraz) Lendo a Marilar Aleixandre | Botóns. (Noiz kontsultatua: 2022-04-08).

[3] (Galizieraz) «·» Real Academia Galega (Noiz kontsultatua: 2022-04-08).

[4] (Galizieraz) «Batzar Nagusia» Real Academia Galega (Noiz kontsultatua: 2022-04-08).

[5] Aleixandre, Marilar. (2003). Desmentindo a primavera. Xerais de Galicia, Ediciones ISBN 84-9782-060-6. PMC 53845761. (Noiz kontsultatua: 2022-04-08).

[6] (Gaztelaniaz) ««Para as mulleres ningún tempo pasado foi mellor»» La Voz de Galicia 2007-12-31 (Noiz kontsultatua: 2022-04-08).

[7] Aleixandre, Marilar. (1993). Tránsito dos gramáticos. Edicións Xerais de Galicia ISBN 84-7507-721-8. PMC 30741232. (Noiz kontsultatua: 2022-04-08).

[8] Aleixandre, Marilar. (1996). Lobos nas illas. Edicións Xerais de Galicia ISBN 84-7507-982-2. PMC 35008773. (Noiz kontsultatua: 2022-04-08).

[9] Aleixandre, Marilar. (2001). Teoría do caos. (1. ed. argitaraldia) Xerais ISBN 84-8302-694-5. PMC 48640159. (Noiz kontsultatua: 2022-04-08).

[10] Aleixandre, Marilar. (2002). Unha presa de terra. La Voz de Galicia ISBN 84-9757-071-5. PMC 433506273. (Noiz kontsultatua: 2022-04-08).

[11] Aleixandre, Marilar. (2010). O coitelo en novembro. (1a ed. argitaraldia) Xerais ISBN 978-84-9914-150-3. PMC 652362067. (Noiz kontsultatua: 2022-04-08).

[12] Aleixandre, Marilar. (2021). As malas mulleres. Galaxia ISBN 978-84-9151-597-5. PMC 1246546894. (Noiz kontsultatua: 2022-04-08).

[13] Aleixandre, Marilar. (2006). A expedición do Pacífico. (7a. ed. (act. á normativa 2003). argitaraldia) Edicións Xerais de Galicia ISBN 978-84-9782-501-6. PMC 433674832. (Noiz kontsultatua: 2022-04-08).

[14] Jiménez Aleixandre, María Pilar. (2005). A banda sen futuro. (8a ed. argitaraldia) Xerais ISBN 84-8302-471-3. PMC 63697628. (Noiz kontsultatua: 2022-04-08).

[15] Aleixandre, Marilar. (2017). Alí Babá, Morxiana e os corenta usureiros. (1ª ed. argitaraldia) Galaxia ISBN 978-84-9151-053-6. PMC 1050804931. (Noiz kontsultatua: 2022-04-08).

[16] Aleixandre, Marilar. (2018). A filla do Minotauro. (1a edición. argitaraldia) ISBN 978-84-9151-189-2. PMC 1196182953. (Noiz kontsultatua: 2022-04-08).

[17] Aleixandre, Marilar. (2019). Santiago de Compostela desde dentro. (1ª edición: septembro, 2019. argitaraldia) ISBN 978-84-16460-62-5. PMC 1309310553. (Noiz kontsultatua: 2022-04-08).

[18] Marilar Aleixandre, Marica Campo, Rosalía Fernández Rial, Inma López Silva, Teresa Moure, Emma Pedreira, María Reimóndez, Eli Ríos, Anxos Sumai, Antía Yáñez ; epílogo de Ana Luísa Bouza Santiago. (2020). Entre donas. (1a. edición. argitaraldia) ISBN 978-84-9995-342-7. PMC 1245423591. (Noiz kontsultatua: 2022-04-08).

[19] r01epd0122e4ed314423e0db04c97a47b5baa317f, r01etpd158aa64558419b9ec5ed77644af02263cda. (2023-05-08). «'Emakume gaiztoak'» www.kulturklik.euskadi.eus (Noiz kontsultatua: 2023-07-30).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]