Pneumatika

Pneumatika teknologia bat da, mekanismoak mugitu eta funtzionarazteko aire konprimitua energia transmisiotzat erabiltzen duena. Airea material elastikoa da, eta ondorioz indar bat aplikatzen zaionean konprimitu egiten da, konpresio hori mantendu egiten du, eta bildutako energia itzuli egiten du espansionatzerakoan, gas idealen legea dion bezalaxe.

Aginte pneumatikoak

Aginte pneumatikoak seinalizazio elementuz, aginte elementuz eta lan-ekarpen batez osaturik daude. Seinalizazio- eta aginte-elementuek, balbula izeneko lan elementuen lan-faseak modulatzen dituzte. Sistema pneumatiko eta hidraulikoak hurrengo osagaiez hornitzen dira:

Informazio elementuak
Lan elementuak
Elementu artistikoak

Aginteko informazioaren tratamendurako, beharrezkoa da aurrez finkaturiko era batean fluidoa kontrolatu eta zuzenduko duten aparatuak erabiltzea, aire konprimituaren fluxuaren kontrol eta norabide funtzioak egingo dituzten elementu batzuk izatera behartzen gaituena.

Automatizazioaren hasieran, birdiseinaturiko elementuak eskuz edo mekanikoki aktibatzen dira. Lanaren beharren arabera, agintea distantzian egin behar denean, sinbolo bidezko elementuak erabiltzen dira.

Gaur egun, elementu hauen aginterako eskuzko aginteez gain, badaude prozedura serbo-pneumatikoak, elektro-pneumatikoak eta automatikoak, informazioaren tratamendua eta seinaleen anplifikazio bere osotasunean exekutatzen dutenak.

Pneumatikan eta hidraulikan emandako aurrerapenek seinaleen tratamendu-prozedurak eta anplifikazioa eboluzionarazi dituzte, eta ondorioz balbula- eta hornitzaile- aukera zabala dago gaur egun, geure sistemara hobekien moldatzen dena aukeratu ahal izateko.

Batzuetan komandoa eskuz egiten da, eta beste batzuetan elektrizitatea erabiltzera behartuak gaude (automatizatzeko), arrazoi desberdinengatik, batez ere distantzia oso handiez ari garenean, eta kontrako inguruabarrik ez dagoenean.

Balbulen funtzio nagusiak honakoak dira:

Fluidoaren banaketa
Fluxuaren erregulazioa
Presioaren erregulazioa

Balbulak abioa, geldiketa eta norabidea kontrolatzen dituzten sistemak dira, hau da, konpresore edota depositu bateko fluidoaren fluxua kontrolatu eta erregulatzen dituzten elementuak . Definizioa hau, DIN/ISO 1219 arauaren araberakoa da, CETOPen (Comité Européen des Transmissions Oléohydrauliques et Pneumatiques) eskutik datorrena.

Bere funtzioaren arabera, balbulak 6 azpitaldetan sailkatzen dira:

Balbula-hornitzaileak
Blokeo-balbulak
Presio-balbulak
Fluxu-balbulak
Ixte-balbulak
“BMX street” balbulak

Konparaketak beste baliabideekin

Bai logika pneumatikoak eta pneumatika bidezko ekintzak, bere abantaila eta desabantailak dituzte beste metodo batzuen aurrean (hidraulika, elektrika, elektronika). Geure aukera egiteko kontuan hartu beharreko zenbait alderdi:

Ingurumena: ingurunea sukoia bada, sistema elektrikoen erabilpena ez da gomendagarria, eta ondorioz bai pneumatika eta bai hidraulika aukera egokiagoak dira.
Beharrezko zehaztasun maila: Logika pneumatikoa dena edo ezer da, hortaz kontrola mugatua da. Prezisio handiaren beharra badugu, elektronikaren aukerak baliagarriagoak dira.

Bestalde, pneumatikaren beste zenbait alderdi kontuan hartu behar dira:

Aire konprimituaren beharra du; beraz, konpresorean beharra dago.
Ingurumena kutsatzen ez duen aukera bat da (hidraulika kasu).
Fluido konprimagarria denez, energiaren parte bat absorbatzen du, hidraulikak baino askoz gehiago.
Energia pneumatikoa biltegiratu daiteke, akats elektriko baten aurrean erabiltzeko.

Zirkuitu pneumatikoak

Eraztun itxiko zirkuitua: Zirkuitu-amaiera bere sorrerara itzultzen da fluktuazioren ondorio diren jauziak ekidinez, eta ihesetatik errekuperatzeko azkartasuna eskaintzen du, fluxua bi aldetatik iristen baita.
Eraztun irekiko zirkuitua: Bere horniketa, sorrerara itzultzen ez diren adarkaduretatik egiten da, instalazio merkeagoa da, baina konpresoreak lan gehiago egitera behartzen ditu, sisteman eskari handia edota ihesak daudenean.

Era berean, zirkuitu hauek beste lau azpitalde pneumatikotan banatu daitezke:

Eskuzko sistemak
Sistema erdi-automatikoak
Sistema automatikoak
Sistema logikoak

Pausoz pausoko metodoa

Pausoz pausoko metodoa, zirkuitu pneumatikoak sortzeko teknika bat da, non talde bat aktibatzeko aurreko taldea desaktibatu behar den, ondorio bat sortuz. Metodorik erabiliena, jauzi-metodoa da, bi balbula baino gehiago jauzi daudenean, presio-galerak sortzen baitira. Aipatutako presio-galera horiek pausoz pausoko metodoarekin zuzentzen dira. 3 talde edo gehiago behar dira funtziona dezan, nahiz eta bi talderekin egin daitekeen, talde gehigarri bat jarri behar da sekuentzia jarraitu dezan.

Hurrengo pausoak jarraitu behar dira, pausoz pausoko zirkuitu pneumatiko bat diseinatzeko:

Sekuentzia- edo mugimendu- segida ezarri
Sekuentzia-taldeetan banatu
Talde bakoitzari letra erromatar bat ezarri
Zirkuituaren eskematizazioa egin, aginteak desiratutako hasierako baldintzan jarriz
Eragingailu bakoitza 4/2 edota 5/2 balbula pneumatiko biegonkor batez kontrolatuko da.
Balbula hornitzaileen azpian, sistemak dituen taldeak adina presio-lineak jartzen dira, zenbaki erromatarrekin zerrendatuz.
Presio-lineetatik memoriak jartzen dira (3/2 balbulak), sistemak dituen talde kopuruaren berdina. Memoria-balbula guztiak itxita hasiko dira normalean, eskuinean dagoen balbula izan ezik, normalean irekita hasiko dena.
Memoriak presio-irteeretara konektatzen dira, lehenengo memoria-irteera lehenengo presio-irteerara eta segidan. Azkeneko memoria, normalean irekia dagoena, azkeneko presio-lineara konektatuko da.
Memoria guztiak (eskuinekoa izan ezik), ezkerrekoaren presio-lineak edota bere irteerara konektaturiko aurreko taldeak kontrolatuko du.
Memoria guztiak (eskuinekoa izan ezik), eskuineko presio lineak edo desaktibatu behar duen taldeak kontrolatuko du.
Eskuineko balbula alderantziz kontrolatuko da.
Balbula hornitzaile bakoitza (4/2 edo 5/2) bere taldeko presio-lineak kontrolatu du.
Lehenengo taldea bere presio-lineara konektatu behar da, baina beste lineak bere presio-lineetara konektatzeaz gain, aurreko taldeko seinalera konektatu behar dira, aurreko taldeko mugimendua amaitu dela jakinarazteko.
Sekuentziako lehenengo mugimenduak, lehenengo presio-linea hornituko du eta abio-pultsagailua seriean izango du.
Sekuentzian mugimenduren bat errepikatzen bada, aldi bereko balbulak (AND) erabili beharko dira, hornitzailearen aurretik.

Pausoz pausoko metodoa bi talderekin egiteak interferentzia-arazo bat dakar, talde batek bere kabuz aktibatu eta desaktibatu beharko baitu, posible ez dena. Arazo hau konpontzeko bi aukera daude:

Jauzi-metodoa erabili.
Ezer egiten ez duen talde bat sortzea:
- I. taldea: 3 taldeak sortua eta karrera-amaierarik gabea, II. taldeak desaktibatuko du.
- II. taldea: I taldeak sortua, III. taldeak desaktibatuko du.
- III. taldea: II. taldeak sortua, I. taldeak desaktibatuko du.

Oharra: Aldaketa hau egitean, posible da pausoz pausoko metodoarekin lan egitea, 3 talde edo gehiago izango bagenitu bezala.

Erreferentziak eta bibliografia

P. Croser, F. Ebel: Neumática básica. Festo Didactic. Esslingen 2003. ISBN 3-540-00022-4.
Ezcorza, Manuel (n.f.). Método de Cascada. Recuperado el 14 de marzo de 2012 de https://web.archive.org/web/20160605073215/http://www.mescorza.com/neumatica/neumaejer/electroneumatica/intuitivos/indice.htm
Mejía, C., Álvarez, J., Rodríguez, L. (2010). Manual de preparación para olimpiadas nacionales de mecatrónica. Recuperado el 14 de marzo de 2012 de:
http://es.scribd.com/doc/62921348/8/Metodo-paso-a-paso-Simplificado
Serrano, A. (2008). Neumática. España: Thomson Editores.
W. Deppert / K. Stoll (1977). Aplicaciones de la Neumática. Marcombo - Boixareu Editores.

Kanpo estekak

Datuak: Q211500
Multimedia: Pneumatics / Q211500