Theotokos

Theotokos (antzinako grezieraz: Θεοτόκος, latinez: Deīpara edo Deī genetrix) Jainkoaren Ama^[1] (literalki, euskaraz: «Jainkoa zen bat erditu zuena») esan nahi duen grezierazko hitza da.^[2]^[3] Theotokos grezierazko bi hitzek osatzen dute: Θεός (Jaungoikoa) eta τόκος (erditze); Latinez duen baliokidea Deīpara da. Theotokos Eliza kristau goiztiarrak Mariari bere jainkozko amatasunagatik eman zion izenburua da, 431ko Efesoko kontzilioan dogmatikoki definitu zutena.

Dogma

Titulua 431ko Efesoko kontzilioan eman zioten Mariari, dogma kristologikoa aldarrikatu zutenean. Dogmaren esanahi teologikoa, une horretan Jesus, Mariaren semea, erabat Jainkoa zela azpimarratzea izan zen, eta baita erabat gizatiarra ere, 325eko Nizeako I. kontzilioan baieztatua izan zen bezala. Hau da, bere bi izaerak (gizatiarra eta jainkotiarra) pertsona bakar batean elkartuak eta banaezinak zirela.

«	Deiparam [...], non quod Verbi natura Ipsiusque divinitas ortus Sui principium ex sancta Virgine sumpserit, sed quod sacrum illud corpus anima intelligente perfectum ex ea traxerit, cui et Dei Verbum, secundum hypostasim unitum, secundum carnem natum dicitur. Jainkoaren Ama, ez Jainkozko Hitzak harengandik bere izaera jainkotiarra hartu duelako, baizik eta harena delako, gorputz sakratua arima arrazional batez hornitua daukana [...] Hitzaren pertsonarekin lotua, zeinarengandik Hitza haragiaren arabera jaio zela esaten baita.	»

Kontzilioko kontrako ikuspegia Mariari «Christotokos»,^[4] «Kristoren Ama» deitu behar zitzaiola izan zen. Jarrera honek, garai hartan Konstantinoplako patriarka zen Nestoriok aldarrikatzen zuen. Honek Mariaren papera «Kristoren gizatasunaren» ama izatera mugatu nahi zuen, eta ez haren izaera jainkotiarrarena.

Bestalde, Zirilo Alexandriakoaren bertsioa, Konstantinoplako Nestoriorena ez bezala, Maria ezin zitekeen «Christotokos» bakarrik izan, izan ere, horrela izanez gero, Jesus edozein gizaki normal bezala jaioko zen eta, denbora jakin bat iritsita, Jainko Semeak «hartu» egingo zuen, pertsona bat jainkotiarra eta bestea hilkorra izateko moduan.

Kontzilioan ezin zela horrela izan erabaki zuten: Jesusek, bere Sorkundetik, bi izaera zituen, jainkotiarra eta gizatiarra, eta, beraz, Bera jaio zenean, Maria «Ama Birjina» «Theotokos» izan zen. Maria «Jainkoaren Ama» deitzeak ez zuen iradokitzen Maria Jaungoikoarekin betierekoa zenik, edo Jesukristo edo Jainko Aita baino lehenago existitu zenik. Elizak misteriotzat hartzen du hau antzinako ereserki honen letran: «Unibertso osoak eutsi ezin ziona, zure matrizean jaso zen, oi Theotokos».

Ospakizuna

Ekialdeko Elizetan 500. urte inguruan Santa Mariaren, Jainkoaren Amaren (Theotokos) jaia ospatzeari ekin zioten. Erromatar errituan urriaren 11n ospatzen zuten; hala ere, Paulo VI.aren erreformarekin, Joan Paulo II.ak Gabonetako zortzigarren egunera aldatu zuen, hau da, urtarrilaren 1era.

Erreferentziak

↑ Euskalterm: [Hiztegi terminologikoa] [2003]
↑ (Gaztelaniaz) Carlier, Enrique. (2017). Hacia la unidad cristiana: Guía para entender el ecumenismo. Madril: Ediciones Palabra, 15 or. ISBN 84-9061-571-3..
↑ (Gaztelaniaz) Brandon, S. G. F.. (1975). Diccionario de religiones comparadas. 2 Madrid: Ediciones Cristiandad, 987 or. ISBN 84-7057-190-7..
↑ (Ingelesez) Artemi, Eirini. The rejection of the term Theotokos by Nestorius Constantinople. .

Kanpo estekak

Datuak: Q208542
Multimedia: Theotokos / Q208542

[1] Euskalterm: [Hiztegi terminologikoa] [2003]

[2] (Gaztelaniaz) Carlier, Enrique. (2017). Hacia la unidad cristiana: Guía para entender el ecumenismo. Madril: Ediciones Palabra, 15 or. ISBN 84-9061-571-3..

[3] (Gaztelaniaz) Brandon, S. G. F.. (1975). Diccionario de religiones comparadas. 2 Madrid: Ediciones Cristiandad, 987 or. ISBN 84-7057-190-7..

[4] (Ingelesez) Artemi, Eirini. The rejection of the term Theotokos by Nestorius Constantinople. .

[1]

[2]

[3]

[4]