خارش
| خارش | |
|---|---|
 | |
| مردی که می‌کوشد تن خود را بخاراند. | |
| تخصص | پوست‌شناسی  |
| طبقه‌بندی و منابع بیرونی | |
| آی‌سی‌دی-۱۰ | L29 |
| آی‌سی‌دی-۹-سی‌ام | 698 |
| دادگان بیماری‌ها | 25363 |
| مدلاین پلاس | 003217 |
| ئی‌مدیسین | derm/۹۴۶ |
| پیشنت پلاس | خارش |
| سمپ | D011537 |
خارِش یکی از شایع‌ترین مشکلات پوستی است که گاهی آن قدر شدید می‌شود که خواب و آرامش را از فرد می‌گیرد. شدت خارش گاهی به حدی است که بیمار با خاراندن‌های مکرر، بدن خود را زخمی می‌کند.[۱] مهم‌ترین علت خارش حساسیت است.
ویژگی‌ها
[ویرایش]احساس خارش بافت عصبی ویژه خود دارد. پیام‌های خارش بسیار کند منتقل می‌شوند. برای مقایسه، پیام‌های لمس با سرعت نزدیک به ۳۰۰ کیلومتر بر ثانیه، درد ناگهانی (مانند سوختگی) با سرعتی حدود ۱۳۰ کیلومتر در ساعت، و خارش با سرعتی حدود ۳ کیلومتر در ساعت منتقل می‌شود.
ما تقریبا روزی ۹۷ بار خودمان را می‌خارانیم. احساس خارش، مانند خمیازه کشیدن، مسری است. خارش مسری، بخش کوچکی از مغز به نام هسته سوپراکیاسماتیک (بخش قدامی هیپوتالاموس) را فعال می‌کند.[۲]
خاراندن، به دور کردن حشرات یا دفع اثر گیاهان سمی کمک می‌کند. همچنین باعث گشادی رگ‌های خونی و در نتیجه رسیدن بیشتر گلبول‌های سفید و پلاسمای خون برای از بین بردن اثرات سم می‌شود. به همین دلیل با خاراندن، پوست، سرخ و لکه‌لکه می‌شود. خاراندن باعث ترشح سروتونین در مغز و ایجاد حس سرخوشی می‌شود. هر چقدر فرد خود را بیشتر بخاراند احساس خارش بیشتر می‌شود. تا جاییکه باعث آسیب‌دیدگی پوست و ایجاد زخم و عفونت می‌شود. خارش مداوم و مزمن به اندازه درد مزمن ناتوان‌کننده است و می‌تواند به بیماری‌های گوناگونی مانند نارسایی‌های کبدی و لنفوم تبدیل شود.
علت
[ویرایش]تماس با سمومی که حشرات و گیاهان آزاد می‌کنند می‌تواند باعث خارش شود. این مواد باعث آزاد شدن هیستامین در بدن می‌شوند که نوعی واکنش ایمنی بدن است.[۲]
در برخی موارد خارش نشانگر حساسیت پوست به محیط یا مواد شوینده است. برای نمونه سدیم لوریل سولفات می‌تواند باعث خارش بعد از استحمام شود. برای فرونشاندن خارش باید محلی که خارش در آن حس می‌شود را خاراند یا با لمس‌های مکرر برطرف کرد یا در صورت خارش سمت چپ بدن، می‌توان در برابر آینه ایستاد و سمت راست و برعکس را خاراند.[۳] کریستف هلمشن برای این اکتشاف جایزه ایگ‌نوبل سال ۲۰۱۶ را دریافت نمود.[۴]
درمان
[ویرایش]در صورتی که خارش، ثانویه باشد توصیه می‌شود علت آن درمان شود. نمونه آن خارش ناشی از خشکی پوست مانند یا حساسیت یا بیماری‌هایی مانند اگزما، صدفک، جرب، شپش، و عفونت قارچی است. در سایر موارد می‌توان از آنتی‌هیستامین‌ها مانند هیدروکسی‌زین و ستیریزین استفاده کرد.[۵]
منابع
[ویرایش]
- ↑ خارش پوست و علل آن
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ «خارش چیست و چرا خود را می‌خارانیم؟». بی‌بی‌سی فارسی. ۸ اردیبهشت ۱۴۰۳.
- ↑ Helmchen, Christoph; Palzer, Carina; Münte, Thomas F.; Anders, Silke; Sprenger, Andres (November 2013). "Itch Relief by Mirror Scratching. A Psychophysical Study". PLoS ONE. 8 (12): e82756. doi:10.1371/journal.pone.0082756. PMC 3873464. PMID 24386113.
- ↑ "And the Ig Nobel Prize Goes to..." Inverse.com. Retrieved 4 November 2016.
- ↑ مجيد, شهرتي; سيدمسعود, داوودي; سعيد, كشاورزرهقي; سيدبرديا, صدر; مهدي, سيفي; محمدمهدي, نقي زاده (1385-01-01). "مقايسه ميزان اثر بخشي سه داروي هيدروكسي زين، ستريزين و داكسپين در درمان خارش مزمن ناشي از سولفور موستارد". 8 (228): 129–134.
{{cite journal}}: Cite journal requires|journal=(help); Check date values in:|date=(help)
ویژگیهای جانوران | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| کنشها |
|  | ||||||||
| واکنشها (گیرش و دهش) با محیط |
| |||||||||
| ادراک |
| |||||||||