خرداقلیم
خُرداقلیم (یا ریز اقلیم، میکرو اقلیم، انگلیسی: Microclimate) به مجموعه‌ای از شرایط جوی در محدوده‌ای مشخص گفته می‌شود که به‌طور قابل توجهی از شرایط جوی اطراف یا اقلیم معمول منطقه متفاوت است. شاخه‌های مختلفی از علوم مانند زیست‌شناسی یا جغرافیا این اصطلاح را در توصیف محدوده‌ای به کوچکی چند متر مربع یا حتی کوچک‌تر (مانند سطح زمین یک باغ، زیر صخره یا غار) یا به بزرگی چند کیلومتر مربع به کار می‌برند.[۱] از آنجایی که اقلیم مشخصه‌ای آماری است و بر تغییر مکانی و زمانی میانگین متغیرهای آب و هوایی دلالت دارد، در هر منطقه مجموعه‌ای از شرایط آماری متمایز، یا به عبارت دیگر مجموعه‌ای از خرداقلیم‌ها می‌تواند وجود داشته باشد.
مثال‌هایی از خرداقلیم
[ویرایش]خرداقلیم‌ها محدود به مناطق طبیعی نیستند و در مناطق متراکم شهری نیز وجود دارند؛ جایی که ساختمان‌ها و آسفالت خیابان با جذب انرژی خورشید گرم شده و همان گرما را دوباره به هوای محیط برمی‌گردانند. در لابه‌لای همین مناطق هم وجود یا کمبود پوشش گیاهی یا وجود آب به اشکال مختلف می‌تواند در ایجاد خرداقلیم‌های جدید مؤثر باشد.[۲]
خرداقلیم می‌تواند شرایط مساعد رشد را برای گیاهانی فراهم کند که در منطقه وسیع‌تر امکان رشد و نمو ندارند. از همین رو می‌توان خرداقلیم‌هایی را به صورت هدفمند ایجاد کرد. به عنوان مثال انواع گلخانه‌ها یا آب‌نماهای شهری از این دسته‌اند. از آن طرف، ممکن است نیاز به خرداقلیمی باشد که رشد هرگونه جانداری از جمله قارچ یا کپک را محدود می‌کند؛ مثلاً محیط داخلی موزه‌ها و انبارها که در آنها لازم است دما و رطوبت کنترل شود.
عوارض جغرافیایی زمین مانند بلندی‌ها، شیب‌ها، دره‌ها، شکاف‌ها و غارها و نیز نوع خاک در پیداش انواع متنوعی از خرداقلیم مؤثرند. به عنوان مثال، شیب‌های رو به جنوب در نیمکره شمالی و شیب‌های رو به شمال در نیمکره جنوبی که بیشتر در معرض نور مستقیم خورشید قرار دارند، از خرداقلیم گرم‌تر و خشک‌تری نسبت به نواحی اطراف برخوردارند.
منابع
[ویرایش]- ↑ «Microclimate - an overview | ScienceDirect Topics». www.sciencedirect.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۱-۱۵.
- ↑ Pincebourde, Sylvain; Murdock, Courtney C.; Vickers, Mathew; Sears, Michael W. (July 2016). "Fine-Scale Microclimatic Variation Can Shape the Responses of Organisms to Global Change in Both Natural and Urban Environments". Integrative and Comparative Biology. 56 (1): 45–61. doi:10.1093/icb/icw016. ISSN 1557-7023. PMID 27107292.
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Microclimate». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۱ مارس ۲۰۱۷.
| زیست‌شناسی و باغبانی | |
|---|---|
| تنوع محیطی | |
| موکاری | |
| مدیریت موکاری | |
| برداشت انگور | |
| آفات و بیماری‌ها | |
| مسائل و رویکردها | |
| جستارهای وابسته | |
 | این یک مقالهٔ خرد است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |