شیر سنگی همدان
| شیر سنگی | |
|---|---|
 | |
 | |
| نام | شیر سنگی |
| کشور | ایران |
| اطلاعات اثر | |
| نام‌های دیگر | سنگ شیر |
| اطلاعات ثبتی | |
| شمارهٔ ثبت | ۹۳ |
| تاریخ ثبت ملی | ۱۵ دی ۱۳۱۰ |
| اطلاعات بازدید | |
| امکان بازدید | آزاد برای عموم (رایگان) |
مجسمه شیر سنگی یا سنگ شیر از یادمان‌های تاریخ باستان در شهر همدان است که در انتهای خیابان ۱۲ متری سنگ شیر و در وسط میدان مربع شکلی به همین نام جای گرفته‌است. این اثر در تاریخ ۱۵ دی ۱۳۱۰ با شمارهٔ ثبت ۹۳ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.
پیشینه
[ویرایش]تپه‌ای که در هم‌اکنون تندیس شیر سنگی بر روی آن جای گرفته تپه‌ای باستانی است، چرا که تابوت متعلق به دوره اشکانی ازآن محل یافته شده و در موزه تپه هگمتانه نگهداری می‌شود.[۱] این تندیس به همراه قرینه‌اش نخست در دروازه شهر همدان قرار داشته‌است و اعراب به هنگام فتح همدان آن را باب‌الاسد به معنی دروازه شیر نامیده‌اند.[۱]
در سال ۳۱۹ ه.ق نیز که دیلمیان همدان را به تصرف خود درآوردند دروازه شهر را به کلی تخریب کردند. مردآویج دیلمی قصد داشت یکی از آن‌ها را به ری منتقل نماید ولی چون موفق نشد پنجه‌های یکی از شیرها را شکست و دیگری را به‌طور کامل تخریب نمود[۱] مجسمه آسیب دیده تا سال ۱۳۲۸ هجری شمسی بر روی زمین افتاده بود تا اینکه مهندس سیحون طراح و معمار آرامگاه بوعلی‌سینا آن را در جایگاه کنونی قرار داد.[۱] در دوره اسلامی، این شیر را محافظی برای شهر و طلسمی بر رد بیماری برمی‌شمردند. جویندگان گنج آن را شکسته‌اند و برجستگی بینی آن بر اثر بوسه‌های زنان جویای همسر صاف شده‌است.[۲]
تاریخ ساخت
[ویرایش]تاریخ ساخت مجسمه شیر سنگی مورد اختلاف است. بنابر روایات معتبر تاریخی، شیر سنگی در تاریخ 324 پ.م به فرمان اسکندر مقدونی، و به مناسبت گرامیداشت خاطره دوست و سردار محبوبش هفایستیون ساخته شده و برفراز شهر نصب شد. این اثر در مجاورت یکی از دروازه های شهر قرار داشته که به همین خاطر، دروازه مذکور را باب الأسد میخواندند.
برخی باستان‌شناسان و تاریخ‌نویسان این مجسمه را بازمانده تمدن مادها می‌دانند.[۳][۴] همچنین نحوه کنده‌کاری تندیس و نزدیکی آن به باروی اشکانیان و نیز کشف تابوت دوره اشکانی از شان محل چنین بر می‌آید که این تندیس به اشکانیان مربوط باشد، اما این اثر از یادگارهای هنری سلوکی/اشکانی می‌باشد. در کتاب تاریخ ایران و جهان جلد اول این اثر باستانی به دوره مادها منتسب شده است.[۵]
کلینتون اسکُلارد (۱۸۶۰–۱۹۳۲ م) خاطر نشان می‌سازد که از نشانه‌های عظمت اسکندر و دیگر مردان دوران باستان چیزی باقی نمانده‌است: «نگهدار شیر تنهای خوابیده، یادگاران خاموش را در سنگ از سه شاهنشاهی منقرض شده -مادها، پارسیان، پارتیان- بر گرداگرد باروهای همدان.»[۶]
نگارخانه
[ویرایش]-
تندیس شیر سنگی - دهه ۱۹۲۰ میلادی -
میدان سنگ شیر همدان -
-
تندیس شیر سنگی در سال‌های اخیر -
پانویس
[ویرایش]- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب
<ref> غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نامisnaوارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.). - ↑ Luschey، 22.
- ↑ تاریخ ایران از آغاز تا اسلام، ر. گیرشمن، ترجمه دکتر محمد معین، ص ۱۲۱.
- ↑ ایران قبل از اسلام، حسن پیرنیا و عباس اقبال آشتیانی ، فصل دوم: تمدن مادی.
- ↑ تاریخ ایران و جهان. آموزش و پرورش. ۱۳۹۲. ص. ۵۰. شابک ۹۶۴۰۵۱۶۳۷۶.
- ↑ Luschey، 117.
منابع
[ویرایش]شیر سنگی[پیوند مرده] در وب‌گاه «همدان دروازهٔ تاریخ». (برداشت آزاد با ذکر منبع)
- Luschey، H (۱۹۶۸). Der Lowe von Ecbatana. Berlin.
پیوند به بیرون
[ویرایش]
