Antoniinisk Pest
Tekst üüb Fering |
At Antoniinisk Pest (faan Latiins: Pestis Antonina: pestis, „schocht“ an de nööm Marcus Aurelius Antoninus) wiar en pandemii, wat uun a juaren faan 165 tu 190 bal uun det hial Röömsk Rik ütjbruch. Hat as efter de röömsk Keiser Mark Aurel († 180) neemd, san eegentelk nööm wiar Marcus Aurelius Antoninus.
Diar woort spikeliaret, efter a antiik fertelingen faan a sümptoomen, dat det eegentelk nian pest uun a medisiinisk san wiar, man en apartig wirulent stam faan pooken, wat uun a uast do al loong endeemisk wiar. A dochter Galen beskreew uun't juar 168 a sümptoomen uun sin traktaat Methodus medendi („Det Terapeutisk Metood“) üüs fiiber, trochfaal an rachenfjüüring an uk en makulöös tu pustulöös hidjütjsliik amanbi de njüügenst kraankelsdai.
Efter schetsingen kaam amanbi sööwen tu tjiin miljuunen lidj troch't pandemii am't leewent; det wiar muar üüs fiiw prusent faan a lidj.