Baile Chuinn Chétchathaig
| Cineál | liosta  |
|---|---|
| Teanga | an tSean-Ghaeilge |
| Cód músaem | |
| Láithreán gréasáin | hastings.edu… |
Is liosta Sean-Ghaeilge d'Ard-Ríthe na hÉireann is ea Buile Choinn Chéadchathaigh (aisling, fís) (Sean-Ghaeilge Baile[1] Chuind Chétchathaig), caomhnaithe in dhá lámhscríbhinn den 16ú haois, 23 N 10 agus Egerton 88. Is é an rí-liosta is luaite dá leithéid atá a bhfuil eolas air, a théann siar is amhlaidh go dtí AD 700. Tá an-ghaol ann idir é agus an téacs níos déanaí, Baile in Scáil.
Scoláireacht
[cuir in eagar | athraigh foinse]Eagraíodh Baile Chuind Chétchathaig don chéad uair ag Rudolf Thurneysen, a thug dáta timpeall AD 700 AD dó, agus a mhol gur chúis den lámhscríbhinn Cín Dromma Snechtai atá caillte. Ina dhiaidh sin, d' athraigh Thurneysen an tuairim seo, ar an mbunús go raibh an rí den 10ú haois, Niall Glúndub, léirithe sa dán "Glúnshalach". B'fhearr le heagarthóirí agus scríbhneoirí níos deireanaí a chéad mheastachán, ag glacadh gur scríobhadh an saothar i linn Fhíonsneachta Fhleadaigh (bás 695).[2]
Ina cuid staidéar le déanaí, mhol Edel Bhreathnach gur níos déanaí í foirm reatha an dán. Cé go gcreidtí gur ríthe samhluithe na todhchaí iad siúd a thagann i ndiaidh Fhíonsneachta, de réir na Breathnaím, is pearsana stairiúla den chéad cheathrú den 8ú haois iad siúd, faoi bréagriocht nathanna meafaracha (acmm kenning). Más fíor, scríobhadh an dán c. 720, nó athbhreithníodh é ag an am sin.[3]
Foinsí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- Bhreathnach, Edel (2005). "The Kingship and Landscape of Tara": 49–68. Baile Átha Cliath: Four Courts Press.
- Bhreathnach, Edel (2005). "The Kingship and Landscape of Tara": 73–94. Baile Átha Cliath: Four Courts Press.
- Byrne, Francis John (1973). "Irish Kings and High-Kings". Londain: Batsford.
- Charles-Edwards, T. M. (2000). "Early Christian Ireland". Cambridge: Cambridge University Press.
- Mac Shamhráin, Ailbhe (2005). "The Kingship and Landscape of Tara": 159–224. Baile Átha Cliath: Four Courts Press.
- Gerard Murphy, "On the Dates of Two Sources Used in Thurneysen's Heldensage: I. Baile Chuind and the date of Cín Dromma Snechtai", in Ériu 16 (1952): 145-51.
- Murray, Kevin (2005). "The Kingship and Landscape of Tara": 69–72. Baile Átha Cliath: Four Courts Press.
Naisc sheachtracha
[cuir in eagar | athraigh foinse]- Baile Chuinn Cétchathaigh, achoimre (béarla).
Tagairtí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- ↑ 2 baile
- ↑ Murray, "Manuscript Tradition", lch. 69; Bhreathnach & Murray, "Edition", lch. 73; Bhreathnach, "Political Context", ll. 49 & 61–62; Byrne, Irish Kings, lch. 54; Charles-Edwards, Early Christian Ireland, lch. 483.
- ↑ Bhreathnach, "Political Context", lch. 50; Murray, "Manuscript Tradition", lch ii. 70; Mac Shamhráin & Byrne, "Prosopography", ll. 159 & 204–212.