Ciúiriam

Ciúiriam

Substaint cheimiceach	dúil cheimiceach agus dúile sintéiseacha
Ciúiriam sa tábla peiriadach
Siombail cheimiceach	Cm
Uimhir adamhach	96
Mais adamhach	247.07
Peiriad, Grúpa	peiread 7 achtainíd
Airíonna fisiceacha
Dlús	kg/m⁻³
Leictridhiúltacht	1.28
Ga ianach	0.97, 0.85 agus 0.95
Stair
Aimsitheoir	Glenn Theodore Seaborg
Fionnachtain	1944
Eapainm	Marie Curie agus Pierre Curie

Is é an ciúiriam dúil cheimiceach uimhir a 96, agus is ceann de na dúile radaighníomhacha trasúránacha é. Is féidir ciúiriam a tháirgeadh tríd an bplútóiniam a bhombardú le halfa-cháithníní, is é sin, le núicléis héiliam. Fuair an ciúiriam a ainm ó Pierre agus Marie Curie, an bheirt cheannródaithe i gcúrsaí taighde na radaighníomhaíochta. Ba iad Glenn Seaborg, Albert Ghiorso agus Ralph A. James a bhí in ann ciúiriam a shintéisiú roimh aon duine eile agus a d'ainmnigh é. Rinne siad a bhfionnachtain sa bhliain 1944 in Ollscoil California, Berkeley.

Is é an t-iseatóp is cobhsaí atá aige ná ²⁴⁸Cm, agus é 1.56 x 10⁷ bliain ar leathré (is é sin, 15.600.000 bliain, cúig mhilliún déag agus sé chéad míle bliain). Is féidir eiseamail chiúiriam a tháirgeadh a cheadaíonn do na ceimiceoirí saintréithe an chiúiriam mar dhúil a aithint. Miotal airgeadgheal atá ann, agus é sách araiciseach chun imoibriú. Is é +3 an uimhir ocsaídiúcháin a bhíonn aige ina chuid comhdhúl. Is féidir leis an bhfluairín, áfach, ciúiriam a ocsaídiú go +4 - sin é an uimhir ocsaídiúcháin atá aige sa teatrafluairíd chiúiriam, CmF₄.