Cochinita pibil
| Cochinita pibil | |
 Prato de cochinita pibil. | |
| Outros nomes | Píibi’k’éek’en |
| Tipo | Guiso en forno de terra |
| Orixe | Península do Iucatán,  México
|
| Gastronomía | Gastronomía de México |
| Ingredientes | |
| Orixe animal | Carne de porco |
| Orixe vexetal | Achiote Laranxa aceda Folla de plátano Cebola vermella |
A cochinita pibil (en maia iucateco: píibi’k’éek’en) é un guiso correspondente á gastronomía do Iucatán,[1] que se basea en carne de porco adobada en achiote, envolta en folla de plátano e cocida dentro dun forno de terra usando unha técnica prehispánica coñecida como píib. Segundo receitas de comezos de 1900, o porco enteiro (eviscerado e co pelo queimado) era cocido no forno de terra.[2] A cochinita pibil acompáñase con cebola morada en laranxa aceda e chile habaneiro, moi común na rexión.
Adóitase preparala como ofrenda en importantes celebracións como o Día dos Mortos, coñecido en maia como Hanal Pixán.
Sábese polos códigos dos primeiros exploradores, que nun inicio utilizábase carne de faisán, xabaril ou veado e cocíase no forno de terra chamado pib. Coa conquista española substituíuse esa carne pola de porco.
O pibil
[editar | editar a fonte]
A palabra maia pibil refírese xenericamente a un alimento que foi preparado nun forno de terra coñecido como pib (lingua maia). Esta é unha técnica prehispánica na que orixinalmente se cociñaban pecarís, veados e diversos faisánidos abondosos na zona maia.[3]
Tradicionalmente, un pib faise escarbando un furado rectangular na terra, onde se fai arder leña seca (usualmente de madeira catzín ou chuk'um) até obter brasas. Sobre estas brasas colócanse pedras planas e no momento en que estas se quentan, colócase o guiso a cociñar, para despois cubrir todo con ramas, unha lámina metálica de zinc e por último unha capa de terra, procedemento que sela o forno, evitando que escapen os líquidos e vapores da cocción.
No caso específico da cochinita pibil, a carne de porco (unha vez condimentada) é depositada nun recipiente metálico rectangular (coñecido localmente como "lata") sobre unha cama de follas de plátano previamente asadas, as mesmas que serven para envolver o guiso a enterrar. O tempo de cocción varía coa cantidade de carne e o tamaño do pib, pero usualmente ao cabo de 3 ou 3 horas o prato xa está listo.[4]
Por tradición, este prato consómese na península do Iucatán os domingos nas mañás e os días festivos.
Notas
[editar | editar a fonte]- ↑ "Cochinita Pibil,Delicacy" (en castelán). Consultado o 12 de xullo de 2017.
- ↑ www.comida-mexicana.org -- Iniciativa para la preservación de las recetas tradicionales de México (en castelán)
- ↑ La historia de la cochinita pibil - noticieros televisa [1] (en castelán)
- ↑ El Pib y Lo Pibil - Yucatán Today [2]