Reloxo de auga

Clepsidra exipcia, da época de Tolomeo II.

Dous reloxos de auga do Museo da Ágora Antiga, en Atenas. A superior é un orixinal do século V a.C. A inferior é unha reconstrución moderna.

Un reloxo de auga ou clepsidra (grego κλέπτειν kleptein , 'roubar'; ὕδωρ hydor, 'auga') é calquera reloxo en que o tempo se mide mediante a regra que sinala o fluxo de líquido que entra no (clepsidra de entrada) contedor, ou a regra que mide a saída (clepsidra de saída) do líquido pola boca do contedor.

Historia

Son, xunto co reloxo de sol, os máis vellos instrumentos de medida do tempo, coas únicas excepcións dos gnomons verticais e a conta de días con varas regradas. Onde e cando foron inventados descoñécese, dada a súa grande antigüidade.

A clepsidra de saída con forma de cunca é a forma máis sinxela dun reloxo de auga, existía xa en Babilonia e Exipto arredor do século XVI a. C. Nestas clepsidras de saída a regra situábase no interior da cunca, existindo unha regra horaria para cada mes do ano exipcio. Outras rexións do mundo, incluíndo a India e a China, tamén teñen evidencias precoces de reloxos de auga, pero as datas son menos seguras. Algúns autores afirman que os reloxos da auga apareceron na China no 4000 a.C.

Os gregos e romanos fixeron avances no deseño do reloxo de auga para incluír na clepsidra de entrada un sistema de retroalimentación inicial, e un mecanismo de fuga, que estaban ligados a autómatas e amosan unha maior precisión. En Bizancio fixeron outros avances, e particularmente no mundo islámico, con complexos segmentos e engrenaxes epicicloides, facendo cada vez máis precisos os reloxos, incorporando rodas de auga, e programación, avances que eventualmente fixeron a viaxe de volta cara a Europa. Independentemente diso, os chineses desenvolveron os seus propios deseños e construcións de reloxos avanzados de auga, incorporando as engrenaxes, mecanismos de escape e rodas de auga, pasando as súas ideas a Corea e ao Xapón.

Estes primeiros reloxos de auga calibrábanse cun reloxo de sol. A pesar de non acadar un nivel de precisión comparable aos patróns de cronometraxe de hoxe en día, o reloxo de auga foi o dispositivo de cronometraxe máis preciso e máis comunmente utilizado por milenios (non dependía da visibilidade do sol), ata que foi substituído polos reloxos de péndulo máis precisos da Europa do século XVIII.