Roberto I de Normandía

Roberto I de Normandía

Nome orixinal	(fr) Robert I de Normandie
Biografía
Nacemento	(fr) Robert c. 22 de xuño de 1004 Normandía
Morte	3 de xullo de 1035 (31 anos) Nicea
Duque de Normandía
1027 – 3 de xullo de 1035 (finado no cargo) ← Ricardo III de Normandía – Guillerme I de Inglaterra →
Actividade
Ocupación	militar
Outro
Título	Duque de Normandía (1027–1035)
Familia	Casa de Normandía
Parella	Herleva de Falaise
Fillos	Adelaide da Normandia, Guillerme I de Inglaterra
Pais	Ricardo II de Normandía   e Judite da Bretanha
Irmáns	Leonor da Normandia Alice da Normandia Maugério William of Talou Ricardo III de Normandía
Parentes	Eduardo o Confesor, curmán entregue
Descrito pola fonte	Pequeno Dicionario Enciclopédico de Brockhaus e Efron Dicionario Enciclopédico Brockhaus e Efron Encyclopædia Britannica

Roberto I de Normandía, nado contra 1004, e finado en Nicea o 3 de xullo de 1035, chamado o Magnífico,​ ou o Liberal, ou o Diabo, foi un nobre normando, que foi duque de Normandía desde agosto de 1027 até a súa morte, o 3 de xullo de 1035.

Foi o pai de Guillerme o Conquistador.

O historiador L. Musset describe a Roberto o Magnífico como «un home de personalidade violenta e difícil»,​ até o punto de que se considera que el inspirou o personaxe lendario da ópera de Giacomo Meyerbeer Roberto o Diabo (Robert le diable).

A súa mala reputación provén, en parte, da súa posíbel implicación na morte de seu irmán, o que lle permitiu ascender ao trono de Normandía.

Traxectoria

Política interior

A toma do poder

Roberto era fillo de Ricardo II de Normandía e a súa esposa Xudite da Bretaña.

En 1026, á morte do seu pai, mentres o seu irmán máis vello Ricardo III herdaba o ducado, el foi nomeado conde de Hiémois. Ese ano, ou o seguinte, rebelouse contra o novo duque, o seu irmán, que se presentou co seu exército diante do castelo de Falaise, onde se atrincheiraba o rebelde, que se rendeu e someteu ao seu irmán. Porén, en agosto de 1027, Ricardo III morreu envelenado, e de inmediato Roberto tomou o poder, tras separar da sucesión a Nicolás, fillo ilexítimo do defunto. Guillerme de Jumièges non ofrece o nome do envelenador; Wace, en cambio, non dubida en acusar a Roberto, pero da súa culpabilidade non existe máis que ese indicio. En todo caso, Roberto foi o que máis se beneficiou da morte de seu irmán.

Entre 1027 e 1028, Roberto debeu facer fronte a unha serie de rebelións, posibelmente debido á forma en que tomara o poder, ou porque a súa intención era gobernar Normandía con man de ferro.

Debeu ir a asediar o castelo de Alençon, onde se rebelara Guillerme I de Bellême. O rebelde rendeuse, pero foi obrigado a presentarse ante o duque cunha sela de montar nas costas.

Na mesma época o bispo Hugo de Bayeux recrutou soldados de Francia para facer do seu castelo de Ivry un foco de resistencia. Roberto presentouse en Ivry antes de que o bispo regresara de Francia, polo que o prelado debeu exiliarse, a cambio dun salvoconduto para os fieli que deixara no castelo, sen poder regresar á súa patria antes de 1032.

Conflito coa Igrexa

Roberto o Danés, arcebispo de Ruán e conde de Évreux.

Abadía de Cerisy.

Henrique I

Aínda que seu pai, Ricardo o Bo, se mostrara moi xeneroso coa Igrexa católica, o feito de que Roberto o Magnífico tomara terras das abadías e catedrais para distribuír entre os nobres máis xoves, coa idea de recompensalos e mantelos na súa alianza, levouno a entrar en conflito co seu tío Roberto o Danés, arcebispo de Ruán.

Este arcebispo era un dos personaxes máis importantes do ducado de Normandía, tendo en conta que, ademais de primado dos normandos, era o conde de Évreux. O duque asediou ao arcebispo onde este se fixera forte, no seu castelo de Évreux, e o prelado, despois dun primeiro intento de resistencia, preferiu entrar en negociacións. Despois decidiu exiliarse na corte francesa do rei Roberto o Piadoso, desde onde ditou a excomuñón do seu sobriño e puxo a Normandía baixo interdito. Estas sancións tiveron efecto, xa que Roberto convocou ao arcebispo e restaurouno en todos os seus títulos e feudos. A reconciliación parece que tivo lugar xa en 1028.

O conflito entre o duque e o arcebispo parece que marcou un punto de inflexión na política relixiosa de Roberto o Magnífico. Roberto o Danés recuperou a súa alta posición na corte do ducado, e convencera ao seu sobriño de que era indispensábel manterse en boas relacións coa Igrexa.

Roberto asinou cartas de confirmación ou de restitución das terras á catedral de Ruán e ás abadías de Fécamp e de Saint-Wandrille de Fontenelle, entre outras comunidades relixiosas.

Tamén fundou mosteiros. En primeiro lugar, a abadía de Cerisy, o 12 de novembro de 1032, no oeste de Normandía, unha rexión que sufrira ataques viquingos e estaba desprovista de monteiros a non ser pola abadía de Le Mont-Saint-Michel.

En xaneiro de 1035, refundou no Sena Marítimo a abadía de Montivilliers, onde substituíu os monxes por monxas, converténdoo así no primeiro convento de mulleres de Normandía.

O seu exemplo foi seguido por varios dos seus vasalos. Na mesma época Onfroi de Vieilles fundou a abadía de Saint-Pierre de Préaux, e o cabaleiro Herluin a abadía de Bec.

Política exterior

Auxilio ao conde de Flandres e ao rei de Francia

Contra 1030 Roberto invadiu o Condado de Flandres, e repuxo ao conde Balduíno IV no trono, do que fora desposuído polo seu fillo Balduíno V.

Así mesmo, en 1031, o rei Henrique I de Francia foi destronado polo seu irmán máis novo Roberto, e tivo que abandonar París, buscando refuxio no ducado de Normandía, desde onde o duque Roberto I enviou unha forza armada contra a Illa de Francia que venceu aos rebeldes e restaurou a Henrique no trono. A cambio, pouco despois o duque recibiu a soberanía sobre parte do Vexin francés.

Expedición a Inglaterra

En 1034, a diferenza do seu pai, Roberto o Magnífico, tomou a decisión de intervir nos asuntos ingleses, en favor dos seus curmáns exiliados (Eduardo o Confesor e Alfredo Atheling). Antes enviou unha embaixada a Canuto o Grande para exixirlle a entrega do reino aos fillos do finado rei Etelredo e Emma de Normandía.

O rei danés negouse rotundamente, así que Roberto convocou aos grandes do ducado e mandou construír unha frota para invadir Inglaterra. As naves, cheas de homes, armas e víveres, reuníronse en Fécamp e, ao levantar áncora, encontráronse cunha tempestade en medio do Canal da Mancha, que as desviou cara á illa de Jersey.​

Alan III, conde da Bretaña

Polo tanto os normandos non conseguiron conquistar Inglaterra, o que algo máis tarde conseguiría Guillerme o Conquistador, fillo de Roberto, a partir do outono de 1066.

Soberanía sobre a Bretaña

Despois de consolidar o seu poder en Normandía, Roberto entrou en conflito coa Bretaña, que estaba baixo soberanía normanda desde 1008, cando o poder pasara á condesa nai, Havoise de Normandía. En 1033, o duque Roberto levou a cabo unha campaña contra o seu primo Alan III da Bretaña, que intentara emanciparse de Normandía. Houbo varias incursións dun lado e o outro. Roberto construíu un castelo na fronteira, desde onde comezou un ataque por terra, apoiado por unha frota que, ao mesmo tempo, saqueaba a costa bretoa. A resposta do conde da Bretaña foi unha invasión no Avranchin, pero os normandos derrotaron aos bretóns nunha batalla e Alano máis tarde tivo que recoñecerse vasalo de Roberto. Finalmente o arcebispo Roberto o Danés, que era tío de ambos os dous, negociou unha paz entre eles.

Últimos anos

Nos seus últimos anos o duque arrepentiuse dos seus erros pasados, axudou xenerosamente aos pobres e emprendeu a reconstrución da catedral de Ruán. A finais de 1034, o duque Ricardo I tomou a decisión de facer unha peregrinación a Xerusalén. Moitos historiadores viron nisto un acto de penitencia polo asasinato de Ricardo III, porén, a peregrinación a Terra Santa estaba xa moi de moda nos persoeiros máis altos da nobreza feudal. O certo é que a ausencia do duque poñía en risco o ducado e, por outra parte, en caso de morrer durante a viaxe, non estaba establecida a sucesión.

O 13 de xaneiro de 1035, por convocatoria do duque, reuniuse unha asemblea de baróns en Fécamp. O arcebispo Roberto, os bispos da provincia eclesiástica e demais grandes, recoñeceron como herdeiro e xuraron fidelidade a Guillerme, fillo de Roberto, que entón tiña uns sete anos de idade. Os baróns talvez aceptaron con reticencia ao herdeiro elixido por Roberto, xa que se trataba dun fillo ilexítimo. Porén, o costume era que o ducado pasara de pai a fillo, e Guillerme era o seu único fillo varón (por certo, o duque non respectara este costume cando substituíu no trono ao seu sobriño Nicolao).

O duque, tras deixar ao seu fillo baixo a custodia e titoría do rei Henrique I de Francia, partiu cara aos Santos Lugares a principios do ano, en compaña dalgúns baróns, por terra, co propósito de visitar Roma. Despois o emperador bizantino Miguel IV recibiuno en Constantinopla. Roberto chegou a Xerusalén, pero morreu no verán de 1035, en Nicea, durante a súa viaxe de retorno.

A súa temperá morte somerxeu o ducado nunha longa anarquía e guerra civil (1037-1047), que encontraría solución na batalla de Val-ès-Dunes.

Descendencia

De Arlette de Falaise, a súa esposa more danico (á maneira danesa) —concubinato aos ollos da Igrexa—, naceu:

• Guillerme o Conquistador, duque de Normandía e rei de Inglaterra.

De Arlette ou outra concubina, foi pai de:

• Adelaida de Normandía, que casou en primeiro lugar co conde Enguerrando II de Ponthieu, e en segundas nupcias co conde Lamberto II de Lens e, finalmente, con Eudes II de Troyes.

Algúns historiadores atribúenlle un casamento con Estrith, irmá de Canuto II de Dinamarca, pero isto é moi pouco probábel.

Predecesor: Ricardo III

Duque de Normandía 1027-1035

Sucesor: Guillerme II

Véxase tamén

Bibliografía

• Cokayne, George Edward (1910): The Complete Peerage of England, Scotland, Ireland, Great Britain and the United Kingdom, Extant, Extint or Dormant, Vol. I, ed. Vicary Gibbs. Londres: The St. Catherine Press, Ltd.
• Douglas, David C. (1964): William the Conqueror. Berkeley / Os Ánxeles: University of California Press. ISBN 978 0-3000-7884-8.
• Douglas, David C. (1950): "Some problems of early Norman Chronology". The English Historical Review 107 (4).
• Gazeau, Véronique (2007): Normannia monástica (X^e-XII^e siècle). Princes normands et abbes bénédictins. Caen: Publications du CRAHM. ISBN 978-2-9026-8538-7.
• Jumieges, Guillermo de (1826): Gesta Normannorum Ducum. Éd. Guizot.
• Neveux, François (1998): La Normandie des ducs aux Rois. X^e-XII^e. Rennes: Ouest-France Université. ISBN 978-2-7373-0985-4.
• Musset, Lucien (2003): "Naissance de la Normandie". En De Boüard, Michel, Histoire de la Normandie. Toulouse: Privat. ISBN 978-2-7089-1707-1.