Chajaruuta
Chajaruuta (alijunaiki: Machete) shia wanee rüiit joüchon, sumaanaka Wayuu süpüla ayataa saa'u mojuui. Saja'apüin Chajaruuta shiia 60 cm otta müsia kasasü wanee sa'ataka. Tü Chajaruuta supülasu achoota mojuui, ashotta suwariashe sukaraa, anaata kassa siia waraitta saakapüna mojuui.
Wanepiia tü makaa kasasü sutuma Wayuu kajamüin cho'ujasu süpüla ainjaa kassa shiiale achajaa siiki, erajaa wunu'u, achajaa wariia siia eeke ein sutuma Wayuu, tü chajaruutaka akasajanusu sujuitapaa wayuu süka wanee ipa anaka süpüla akasaja rüiit otta müsia chajaruuta.
Sumüin Wayuu tü chajarutaka cho'ujasu kajamüin ayatajie müin saa'in tü polükoo supüla asukaa siiki otta müsia tapüla supüla aainja wanketa.